WPROWADZENIE DO FILOZOFII ŚWIADOMOŚCI

SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE:
PROBLEMATYKA ŚWIADOMOŚCI I SAMOŚWIADOMOŚCI
9
CZĘŚĆ PIERWSZA
TEORIE ŚWIADOMOŚCI I SAMOŚWIADOMOŚCI
1. ŚWIADOMOŚĆ JAKO PODSTAWOWY STAN RZECZY
1.1. Zakres i granica świadomości
1.2. Istnienie świadomości czy oszukiwanie siebie?
1.3. Świadomość obiektywna – świadomość subiektywna
21
21
23
27
2. PRÓBY DEFINICJI ŚWIADOMOŚCI SUBIEKTYWNEJ
2.1. Definicja klasyczna
2.2. Opis fenomenologiczny
2.3. Programy redukcji
a) Metafizyczny behawioryzm
b) Teza o niezrozumiałości
c) Teza o ekspresywności
d) Teza o identyczności
e) Teza analizy językowej
35
35
36
37
38
43
44
45
48
3. PROBLEM DUSZY I CIAŁA
3.1. Dobór nazwy
3.2. Rodzaje relacji między duszą i ciałem
a) Interakcjonizm
b) Okazjonalizm
c) Harmonia z góry ustanowiona
d) Teoria dwóch aspektów
e) Paralelizm
f) Epifenomenalizm
g) Teorie ducha (Geisttheorien)
51
51
52
53
56
57
59
59
60
62
4. POJĘCIE SAMOŚWIADOMOŚCI
4.1. Definicja świadomości podana przez samą świadomość
4.2. Pojęcie świadomości siebie: jego teoretyczne i praktyczne
konotacje
4.3. Świadomość Ja i świadomość siebie samego
4.4. Samoświadomość jako świadomość Ja (Ich-Bewußtsein)
64
64
65
72
75
6
Spis treści
4.5. Rodzaje relacji do samego siebie
a) Naturalna i świadoma relacja do samego siebie
b) Przedrefleksyjna i refleksyjna relacja do samego siebie
c) Statyczna i dynamiczna relacja do samego siebie
d) Model refleksyjny oraz wytwórczy
83
83
85
85
86
CZĘŚĆ DRUGA
HISTORIA TEORII ŚWIADOMOŚCI I SAMOŚWIADOMOŚCI
1. TEORIA EPIST¯ÉMĒ HEAUT¯ÉS W CHARMIDESIE PLATONA 89
1.1. Czy samoświadomość stała się zagadnieniem dopiero
w nowożytności?
89
1.2. Eksplikacja momentów samoświadomości
92
1.3. Status aporii
98
1.4. Epist¯émē heaut¯és jako samowytwarzanie czy jako relacja
do samego siebie?
101
1.5. Epist¯émē heaut¯és w jego bycie-dla-siebie jako odniesienie
do siebie i do tego, co obce
104
a) Epist¯émē heaut¯és jako czyste odniesienie do siebie
106
b) Epist¯émē heaut¯és jako odniesienie przedmiotowe
110
1.6. Samopoznanie (epist¯émē heaut¯és) oraz poznanie
przedmiotowe
112
1.7. Samopoznanie (epist¯émē heaut¯és) oraz czynienie dobra
118
1.8. Perspektywa historyczna
121
2. ARYSTOTELESA TEORIA NÓĒSIS NO¯ÉSEŌS
I DALSZA HISTORIA
2.1. Ambiwalentność teorii samoświadomości ARYSTOTELESA
2.2. Samoświadomość jako wiedza towarzysząca
2.3. Samoświadomość jako wiedza absolutna
2.4. Kontynuacja problematyki przez perypatetyków
2.5. Droga od starożytności do nowożytności
123
123
124
128
132
133
3. IMMANUELA KANTA TEORIA SAMOŚWIADOMOŚCI
JAKO PRZYKŁAD ODNOSZENIA SIĘ DO SIEBIE
137
3.1. Funkcja pośrednicząca K ANTOWSKIEJ teorii samoświadomości 137
3.2. „M y ś l ę musi móc towarzyszyć wszystkim mym
przedstawieniom”
138
139
3.3. Samoświadomość w jej czystym byciu-dla-siebie
a) Samoświadomość jako „Myślę”
140
b) Egologiczna struktura samoświadomości
146
c) Aktywność (spontaniczność) samoświadomości
154
d) Samoświadomość jako refleksja
158
7
Spis treści
3.4. Samoświadomość w jej odniesieniu do przedmiotu
3.5. Trudności związane z odniesieniem przedmiotowym
162
167
4. JOHANNA G. FICHTEGO TEORIA SAMOŚWIADOMOŚCI
(WIEDZĄCEJ WIEDZY) JAKO PRZYKŁAD WYTWARZANIA
SAMEGO SIEBIE
173
4.1. FICHTEGO analiza samoświadomości jako kontynuacja
teorii K ANTOWSKIEJ
173
4.2. Tradycyjny teoriorefleksyjny model samoświadomości
oraz związane z nim trudności
175
4.3. Model wytwórczy FICHTEGO
180
4.4. Trudności związane z modelem wytwórczym
185
4.5. Wyrażenie samoświadomości za pomocą „jako”
191
4.6. Późne twierdzenie FICHTEGO
196
5. PAULA NATORPA TEORIA ŚWIADOMOŚCI
JAKO PRZYKŁAD ASYMETRYCZNEJ DWUCZŁONOWEJ
RELACJI
5.1. Nowe podejście
5.2. Językowa analiza zwrotu „coś jest dla mnie świadome”
5.3. Trudności i próby ich ominięcia
a) Sprzeczność w ścisłym odniesieniu do siebie
b) Model reprezentacyjny
5.4. Rozwiązanie HEINRICHA RICKERTA: samoświadomość jako
stosunek części do całości
5.5. Trudność związana z czystą relacyjnością
205
205
207
209
210
212
214
215
6. TEORIA ŚWIADOMOŚCI DAVIDA HUME’A JAKO
PRZYKŁAD MODELU STRUMIENIA ŚWIADOMOŚCI
218
6.1. Podstawy racjonalistycznej i empirystycznej teorii poznania
oraz teorii świadomości
218
6.2. Krytyka racjonalistycznej metafizyki substancji duchowej 222
6.3. HUME’a pojęcie tożsamości
224
6.4. Świadomość jako strumień
227
6.5. Podsumowanie
230
7. TEORIA ŚWIADOMOŚCI EDMUNDA HUSSERLA
JAKO POWIĄZANIE TEORII DAVIDA HUME’A
ORAZ FRANZA BRENTANO
7.1. Ogólna charakterystyka fenomenologii
7.2. Trzy pojęcia świadomości HUSSERLA. Pierwsze pojęcie:
strumień świadomości
a) Wprowadzenie
b) Trudności
232
232
235
235
239
8
Spis treści
7.3. Teoria BRENTANO jako podłoże drugiego pojęcia
świadomości HUSSERLA
a) Wprowadzenie do teorii
b) Trudności
7.4. Drugie HUSSERLOWSKIE pojęcie świadomości:
spostrzeżenie wewnętrzne
7.5. Samoprzejawianie się przepływu świadomości
w Fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu
7.6. Trzecie HUSSERLOWSKIE pojęcie świadomości: akt
244
244
249
251
255
257
8. TEORIA ŚWIADOMOŚCI JEANA-PAULA SARTRE’A JAKO
KONSEKWENCJA KONCEPCJI HUSSERLOWSKIEJ
260
8.1. Paralelność stopni konstytuowania do HUSSERLOWSKIEJ
teorii warstw
260
8.2. Świadomość przedrefleksyjna
265
a) Struktura nieegologiczna
265
b) Samoprezentacja
267
8.3. Świadomość refleksyjna
271
9. TEORIA MOI I JE JACQUES’A LACANA
9.1. Umiejscowienie teorii w tradycji
9.2. Stadium zwierciadła (stade du miroir)
9.3. Stosunek symboliczny
275
275
278
283
ZAKOŃCZENIE
291
LITERATURA
292
INDEKS POJĘĆ
301
INDEKS OSÓB
309