RYNEK CHMIELU

RYNEK CHMIELU
Według danych Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
w 2009r. zbiory chmielu w Polsce wyniosły 3 692,2 t i były o ponad 7% większe od zbiorów
w 2008 r. O ponad 15% więcej niż przed rokiem zebrano odmian goryczkowych (2 717,9 t),
Produkcja odmian aromatycznych wyniosła 974,27 t i spadła o ponad 10% porównaniu do
2008r.
Chmiel w Polsce (wg IJHARS) uprawiano na obszarze 2 166,81 ha. W ogólnej powierzchni
uprawy chmielu odmiany goryczkowe stanowiły 67,5% (1 463,28 ha) zaś odmiany
aromatyczne ponad 32,5% (703,53 ha). W stosunku do 2008 r. nastąpiło zmniejszenie areału
uprawy chmielu o ponad 66 ha. Zmniejszenie powierzchni uprawy dotyczyło w całości
odmian aromatycznych. Powierzchnia uprawy odmian goryczkowych pomimo większych
zbiorów nie uległa istotnej zmianie.
STRUKTURA SKUPU
Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej (ZSRIR),
pochodzących z przedsiębiorstw współpracujących z MRiRW, w okresie od października
2009 do kwietnia 2010 skupiono ogółem 2 937, 6 t szyszek chmielu. W porównaniu do
sezonu 2008/09 odnotowano spadek wielkości skupu o około 7 %.
W strukturze skupu w sezonie 2009/10 dominowały odmiany goryczkowe, które
stanowiły 73,6 % wszystkich skupionych odmian. Dla porównania rok temu ich udział w
skupie wynosił 70%. Wystąpiły jednak istotne zmiany w strukturze skupu poszczególnych
odmian. Wśród odmian goryczkowych nadal przeważała odmiana Marynka (57,5%), której
wielkość skupu w porównaniu do ubiegłego sezonu zmniejszyła się o 11,5%. Kolejną pozycję
stanowiła odmiana Magnum (39% ), której skupiono najwięcej od 2006 roku. Skup odmiany
Magnum wzrósł o ponad 17 % w stosunku do poprzedniego sezonu. Drastycznie zmniejszył
się natomiast skup krajowej odmiany Junga , której udział w strukturze skupu systematycznie
wzrastał w ostatnich latach. Spadek obrotów tą odmianą w porównaniu do roku ubiegłego
wyniósł aż 50%. Ponad 70% spadek obrotów odnotowano w przypadku odmiany Northern
Brewer mającej i tak niewielki udział w strukturze skupu (0,08%). Ogółem wszystkich
odmian goryczkowych skupiono o ponad 2 % mniej porównaniu do analogicznego okresu
roku ubiegłego.
1
W strukturze skupu odmian aromatycznych największy udział wynoszący 62%
stanowiła odmiana Lubelski. Jednak skupiono jej o 34,5% mniej niż w sezonie 2008/09.
Drugie miejsce w strukturze skupu z udziałem na poziomie 23% zajęła odmiana Perle.
W ostatnich latach odmiana ta systematycznie zyskiwała na znaczeniu. Skupiono jej
o 64% więcej niż przed rokiem. O ponad 18 % wzrosły również obroty odmianą Hallertau
Tradition, której udział w skupie znacznie zwiększał się w ostatnich latach i obecnie wyniósł
około 11%.
W porównaniu do sezonu 2008/09 w omawianym okresie nastąpił spadek w wielkości skupu
odmian aromatycznych ogółem o blisko 18%.
wielkość skupu chmielu w poszczególnych miesiącach sezonu 2009/10 wyrażona
w %
kw iecień 9%
październik 13%
listopad 6%
marzec 30%
grudzień 28%
luty 9%
październik
listopad
grudzień
styczeń 5%
styczeń
luty
marzec
kwiecień
CENY SKUPU
Sezon 2009/10 charakteryzował się największymi od 2006 r. spadkami cen.
Już na początku sezonu ceny skupu utrzymywały się na znacznie niższym poziomie niż
w 2008/09. Średnia cena skupu odmian goryczkowych zanotowana w okresie październik
2009-kwiecień 2010 wyniosła 6,76 zł/kg i była o ponad 64% niższa od średniej ceny sprzed
roku. Średnia cena skupu odmian aromatycznych w tym okresie ukształtowała się na
poziomie 6,77 zł/kg i spadła o 63% w stosunku do analogicznego okresu sezonu 2008 .
Niższym cenom towarzyszył bardzo ograniczony skup. W pierwszych miesiącach sezonu
odnotowana bardzo niski poziom obrotów. Brakowało kupujących. Z uwagi na kłopoty ze
zbyciem surowca w kraju, część przedsiębiorstw tradycyjnie zaopatrujących rynek polski
2
nie uczestniczyło w skupie bądź prowadziło skup w bardzo ograniczonym zakresie. W ciągu
października i listopada 2009 skupiono zaledwie 35% ilości skupionej w analogicznym
okresie 2008/09.
Skup chmielu w poszczególnych miesiącach 2006-2009
[tony]
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
wrzesień październik
listopad
2009
2008
grudzień
2007
styczeń
luty
marzec
kwiecień
2006
W październiku 2009r. skup odbywał się wyłącznie na podstawie zawartych umów
kontraktacyjnych. Za odmiany goryczkowe płacono średnio 11,96 zł/kg zaś za odmiany
aromatyczne 13,11 zł/kg. Istotne ożywienie w skupie nastąpiło w grudniu po okresie stagnacji
w listopadzie 2009r. Skup prowadzono zarówno na podstawie umów kontraktacyjnych jak
i na zasadach wolnorynkowych . Średnia cena zanotowana w tym okresie dla odmian
goryczkowych wyniosła 9,70 zł/kg zaś dla odmian aromatycznych 8,33 zł/kg .
[zł/kg]
Średnie ceny netto skupu chmielu goryczkowego
100,0
90,0
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
IX
X
XI
2006
XII
2007
I
II
2008
III
IV
2009
3
[zł/kg]
Średnie ceny netto skupu chmielu aromatycznego
100,0
90,0
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
IX
X
XI
2006
XII
2007
I
II
2008
III
IV
2009
Chociaż spadek cen trwał nieprzerwanie przez cały sezon największe spadki zanotowano w
lutym 2010r. kiedy to średnia cena w skupie odmian goryczkowych spadła o ponad 70% w
stosunku do ceny płaconej w październiku 2009r. i wyniosła 3,33 zł/kg. W przypadku odmian
aromatycznych spadek ten był jeszcze większy wyniósł 77% średnia cena skupu spadła do
poziomu 3,02 zł/kg. W miarę pogłębiającego się spadku cen wskazującego na wyprzedaż
surowca przez plantatorów obroty wzrastały.
W marcu br., w którym skupiono największe ilości surowca w całym sezonie 2009/10 ceny
skupu spadły w stosunku do lutego br, o blisko 7 % w przypadku odmian goryczkowych oraz
o 2,4% dla odmian aromatycznych osiągając tym samym swój najniższy pułap. W marcu br.
za odmiany goryczkowe płacono średnio 3,10 zł/kg a za odmiany aromatyczne 2,95 zł/kg.
Skup trwał aż do kwietnia br., ceny nie uległy już istotnym zmianom zanotowano nawet ich
niewielkie wzrosty. Należy zaznaczyć, że w ciągu całego sezonu 2009/10 aż 57% skupu
chmielu zrealizowano na zasadzie wolnorynkowej. Jednak uzyskiwane przez plantatorów
ceny były znacznie niższe niż w przypadku skupu kontraktacyjnego. Średnia cena netto w
skupie kontraktacyjnym wyniosła w omawianym okresie 11,31 zł/kg, podczas gdy w skupie
wolnorynkowym płacono średnio 3,31 zł/kg. W poprzednim sezonie proporcje te
ukształtowały
się
zupełnie
odwrotnie.
Skup
zrealizowany
na
podstawie
umów
kontraktacyjnych stanowił ponad 75%. Mniejsza była też różnica między ceną w skupie
kontraktacyjnym a ceną płaconą na wolnym rynku.
4
Handel zagraniczny szyszkami chmielu i produktami chmielowymi w okresie:
październik 2009 – marzec 2010r. według ważniejszych krajów i. DANE WSTĘPNE –
mogą być obarczone istotnymi błędami.
W okresie X 2009-III 2010 r., biorąc pod uwagę wolumen eksportu, zanotowano wzrost
eksportu szyszek chmielu o ponad 14% oraz eksportu granulatu chmielowego o 76%
w porównaniu do ilości sprzed roku. Wzrostowi ilości eksportu towarzyszył spadek wartości
tych produktów. O 35% spadła wartość eksportu szyszek chmielowych i o 47% wartość
granulatu chmielowego w porównaniu do analogicznego okresu 2008/09r. Szyszki chmielu
nieomal w całości wywieziono do Niemiec.
Według wstępnych danych Ministerstwa Finansów import granulatów chmielowych (kod CN
121020) zmniejszył się o ponad 70% z 425 ton przed rokiem do 125 ton sprowadzonych w
okresie X 2009-III 2010 r. Zaimportowany granulat chmielu pochodził głównie
z Niemiec (110 ton) oraz Czech (15 ton). W omawianym okresie zwiększył się przywóz
ekstraktów z chmielu. Sprowadzono tego surowca 34 tony, w porównaniu do 23 ton
w analogicznym okresie sezonu ubiegłego.
Ważniejsze kraje
Szyszki chmielowe CN 121010
EKSPORT/WYWÓZ
X 2008-III 2009r.
Kraj
Wartość [tys. EUR]
OGÓŁEM
Niemcy
4 562
4 550
X 2009-III 2010r.
Wolumen
[tony]
Kraj
883 OGÓŁEM
881 Niemcy
Wartość [tys. EUR] Wolumen [tony]
2 966
2 956
1 008
1 007
Granulaty chmielowe CN 121020
EKSPORT/WYWÓZ
X 2008-III 2009r.
Kraj
OGÓŁEM
Republika Czeska
Macedonia
USA
Wartość [tys. EUR]
341
215
77
35
X 2009-III 2010r.
Wolumen
[tony]
28
16
8
3
Kraj
OGÓŁEM
Niemcy
Kanada
USA
Wartość [tys. EUR] Wolumen [tony]
180
90
43
9
50
26
16
4
5
Soki i ekstrakty z chmielu CN 130213
EKSPORT/WYWÓZ
X 2008-III 2009r.
Kraj
Wartość [tys. EUR]
OGÓŁEM
Republika Czeska
X 2009-III 2010r.
Wolumen
[tony]
608
602
Kraj
Wartość [tys. EUR] Wolumen [tony]
10 OGÓŁEM
10 Rosja
Republika Czeska
279
141
135
7
3
3
Szyszki chmielowe CN 121010
IMPORT/PRZYWÓZ
X 2008-III 2009r.
Kraj
Wartość [tys. EUR]
OGÓŁEM
Słowenia
Niemcy
Republika Czeska
•
X 2009-III 2010r.
Wolumen
[tony]
1 616
969
580
67
Kraj
Wartość [tys. EUR] Wolumen [tony]
113 OGÓŁEM
69
38
7
*
*
brak importu/przywozu
Granulaty chmielowe CN 121020
IMPORT/PRZYWÓZ
X 2008-III 2009r.
Kraj
Wartość [tys. EUR]
OGÓŁEM
USA
Niemcy
Republika Czeska
X 2009-III 2010r.
Wolumen
[tony]
10 088
8 307
1 546
234
Kraj
425 OGÓŁEM
309 Niemcy
103 Republika Czeska
13
Wartość [tys. EUR] Wolumen [tony]
1 366
1 112
254
125
110
15
Soki i ekstrakty z chmielu CN 130213
IMPORT/PRZYWÓZ
X 2008-III 2009r.
Kraj
Wartość [tys. EUR]
OGÓŁEM
Niemcy
Wielka Brytania
i
1 602
1 279
263
X 2009-III 2010r.
Wolumen
[tony]
Kraj
23 OGÓŁEM
20 Niemcy
2 Wielka Brytania
Wartość [tys. EUR] Wolumen [tony]
1 898
1 496
230
34
26
3
Źródło: Ministerstwo Finansów
Opracowała: Krystyna Buczek tel. (022)623-15-09; E-mail: [email protected]
6