nr 4/2015 (94) PDF

Słuch
Kwartalnik informacyjno-popularno-naukowy
ISSN 1232-8634
cena 5 zł
nr 4/2015
sojusznicy Fundacji GEERS – Dobry słuch
Aleksander Doba
– kajakarz niezwykły
diagnozowanie słuchu
Badanie słuchu – proste, ale...
cukrzyca a słuch
Cukrzyca – choroba cywilizacyjna
zdaniem Profesora
Objawy uszkodzeń słuchu
wywołanych lekami
profilaktyka
Inwazja decybeli
słuch a zdrowie
Choroba Alzheimera a niedosłuch
nowoczesne technologie
Baterie – fakty i mity
Krzyżówka z nagrodami
sojusznicy Fundacji GEEERS Dobry Słuch
Lubię spędzać czas
z ludźmi s. 4-5
Aleksander Doba, transatlantycki kajakarz
opowiada o sposobie na długie aktywne życie
i o swoich kłopotach ze słuchem.
diagnozowanie słuchu
Badanie słuchu proste, ale…
s. 6-7
prof. zw. tyt. med. J. Bożydar Latkowski
Podstawowe wiadomości o zasadzie i metodyce
badania słuchu, jakie powinien znać każdy pacjent
zgłaszający się do specjalistycznej placówki badania
słuchu.
cukrzyca a słuch
Cukrzyca – choroba cywilizacyjna
s. 8-10
zdaniem Profesora
Objawy uszkodzeń słuchu
wywołanych lekami s. 10-11
prof. zw. tyt. med. J. Bożydar Latkowski
Profesor przestrzega przed pochopnym stosowaniem
niektórych leków, ponieważ mogą być szkodliwe dla słuchu.
abc audioprotetyka
Audiogram tonalny
i audiogram mowy s. 7
Audiometr s. 9
Wydawca: Fundacja Geers Dobry Słuch. Redakcja: Anna Święcka-Głowacka, dr inż. Tomasz Poremski,
prof. zw. dr hab. n. med. J. Bożydar Latkowski (konsultant medyczny). Adres: 90-146 Łódź, ul. Narutowicza 130,
www.fundacjageers.org.pl, e-mail: [email protected]. Nakład: 8000 szt. egz. DTP i druk: GreenComputing Sp. z o.o.,
ul. Wachowiaka 2a, 60-681 Poznań. Redakcja pozwala na przedruki materiałów pod warunkiem podania źródła.
2
Słuch 4/2015
słuch a zdrowie
Choroba
Alzheimera
a niedosłuch
s. 13
Postępy choroby Alzheimera
związane są ze zdolnością
słyszenia. Aparaty słuchowe
mogą pomóc powstrzymać
chorobę.
nowoczesne technologie
Baterie – fakty i mity s. 14-15
dr inż. Tomasz Poremski
Na temat żywotności baterii powietrznocynkowych
do aparatów słuchowych istnieje szereg błędnych
opinii. Artykuł odsłania tajniki działania baterii.
profilaktyka
Inwazja decybeli s. 17
prof. zw. tyt. med. J. Bożydar Latkowski
Drodzy Państwo
Oddajemy w Państwa ręce wyjątkowy numer.
Wywiad z niezwykłym człowiekiem, dla którego wiek
nie stanowi żadnej bariery, aby mieć odwagę
marzyć i realizować marzenia. Przedstawiamy
sylwetkę Aleksandra Doby, kajakarza nie tylko rzek
i jezior, ale także i oceanów! Zwycięzcę nagrody
National Geografic – Podróżnik Roku 2015 –
przyznanej za przepłynięcie samotnie kajakiem
Atlantyku. I to wszystko w wieku 65 lat.
O wszystkich przygodach Pana Aleksandra można
przeczytać w jego książce „Olo na Atlantyku”.
Dla naszych Czytelników do wygrania, w zamian
za prawidłowo rozwiązaną krzyżówkę, książki
Podróżnika z dedykacją. Zapraszamy do zabawy!
Publikujemy dalszy ciąg serii artykułów
poświęconych cukrzycy i jej destrukcyjnemu
wpływowi na narząd słuchu. W naszej nowej
rubryce – Słuch a zdrowie – znajdziecie Państwo
artykuł na temat choroby Alzheimera i dowiecie się,
że postępująca z wiekiem degeneracja mózgu
następuje zdecydowanie wolniej u osób, które słyszą
lepiej – z natury lub z aparatami słuchowymi.
Zbliża się jesień, a z nią pojawią się zaraz
przeziębienia, grypa i inne infekcje.
Profesor Latkowski przestrzega przed
nadużywaniem leków, a w szczególności
antybiotyków, gdyż mogą być szkodliwe dla słuchu!
Zachęcamy do przeczytania tekstu dr inż.
Poremskiego, który obala mity związane z bateriami
powietrzno-cynkowymi, przystępnie wyjaśnia
mechanizm ich funkcjonowania oraz zachęca
do prawidłowej pielęgnacji aparatów słuchowych,
gdyż ma to wpływ na pracę baterii i ich żywotność.
Te oraz jeszcze inne teksty na temat profilaktyki
i diagnozowania dobrego słuchu znajdziecie
Państwo w tym numerze.
Zapraszamy do lektury!
Redakcja
KRZYŻÓWKA z nagrodami s. 18
adresy salonów GEERS s. 19, 20
Słuch 4/2015
3
sojusznicy Fundacji GEERS Dobry Słuch
Aleksander Doba, nieustraszony kajakarz mówi,
dlaczego używa aparatów słuchowych
Lubię spędzać czas z ludźmi
Aleksander Doba w wieku 65 lat jako pierwszy człowiek
w historii samotnie przepłynął kajakiem Ocean
Atlantycki. W tym roku miesięcznik National Geographic
przyznał mu prestiżowy tytuł Podróżnika Roku 2015.
Swoje oceaniczne wyprawy opisał w książce „Olo na
Atlantyku”. W rozmowie z Anną Święcką-Głowacką
Aleksander Doba zwierza się ze swoich problemów
ze słuchem.
Anna Święcka-Głowacka,„Słuch”:
Ludzie w średnim wieku, kiedy zauważają pierwsze objawy niedosłuchu, robią
wszystko, aby nie dopuścić do siebie
myśli, że ich słuch szwankuje. Czasem
wiele czasu upływa nim powiedzą sobie
wreszcie: „nie słyszę jak należy, muszę
coś z tym zrobić”. Jako Fundacja chcemy, aby mieli odwagę powiedzieć to sobie jak najwcześniej. Nie należy się
wstydzić osłabienia słuchu. Czy Pan też
miał problem z przyznaniem się do niedosłuchu?
AleksanderDoba:Mam ponad 68
lat. Zawsze byłem zdrowy. W latach studenckich dwukrotnie zdobyłem tytuł Akademickiego Mistrza Polski w Kajakarstwie
Górskim. Latałem też na szybowcach
i wtedy miałem częste, wszechstronne
badania. Żeby otrzymać pozwolenie
na latanie stan zdrowia musiał być bardzo dobry i spełniałem wszelkie wymagania. Ale rzeczywiście jeszcze przed
pięćdziesiątką zauważyłem, że mój słuch
stopniowo pogarsza się.
– Czy z tą obserwacją związane jest jakieś dramatyczne zdarzenie? Pewna Pani, która zgłosiła się do Fundacji,
zauważyła, że z jej słuchem jest coś nie
tak, kiedy omal nie została przejechana,
bo nie usłyszała nadjeżdżającego samochodu.
4
Słuch 4/2015
– Na szczęście nic takiego mi się nie
przytrafiło. W moim przypadku zadecydowały sprawy towarzyskie. Lubię spędzać czas z ludźmi. I właśnie podczas
spotkań ze znajomymi zrozumiałem, że
muszę coś zrobić z pogarszającym się
słuchem. Kiedy byłem w grupie osób
niewiele rozumiałem z rozmowy. Kiedy
ktoś, na przykład, opowiadał kawał i inni
zaczynali się śmiać, śmiałem się i ja,
chociaż nie wiedziałem z czego się
śmieję... Nie muszę przekonywać, że
głupio się czułem. Ponadto, kiedy mnie
pytano, bałem się, że nie zrozumiem pytania, że będę prosić o głośniejsze powtórzenie i to wiele razy. A tak się
zdarzało... Postanowiłem to zmienić.
– I zaczął Pan nosić aparaty słuchowe?
– Tak. Kiedyś zobaczyłem reklamę zapraszającą na bezpłatne badania słuchu
i skusiłem się. To chyba była firma GEERS. W badaniu stwierdzono u mnie niedosłuch. Wtedy też po raz pierwszy
założyłem aparat słuchowy – i stwierdziłem z radością: to działa! Zacząłem słyszeć jak za młodych lat. Więc po tym
badaniu postanowiłem zainwestować
w zdrowie i kupiłem sobie mój pierwszy
aparat. Nosząc go czułem się już pewniej.
Aleksander Doba
dwukrotnie, samotnie,
na kajaku pokonał Atlantyk:
w 2011 r. wiosłując przepłynął
z Dakaru (Afryka)
do Aracucua (Ameryka Płd.)
i w 2014 roku – z Lizbony
(Europa) do Canaveral
(Floryda).
– I nie miał Pan trudności, aby się do
aparatów słuchowych przyzwyczaić?
– Na początku traktowałem je jak protezę, zło konieczne. Nie używałem ich
stale, tylko w niektórych sytuacjach. Wyobrażałem sobie, że jak będę korzystał
na co dzień z aparatu, to mój zmysł słuchu rozleniwi się i szybciej osłabnie. Więc
starałem się resztki słuchu ćwiczyć. Ale
zawsze wtedy, gdy znalazłem się w towarzystwie wielu osób, aparat okazywał się
niezbędny. I nosiłem go coraz częściej.
Nadto zrozumiałem, że skoro chcę być
aktywny towarzysko, to muszę mieć
sprzęt dobrej jakości. Dlatego z czasem
wybierałem coraz to nowsze modele.
– Zaczął Pan zwracać uwagę na jakość aparatu?
– Faktem jest, że żaden aparat nie zastąpi naturalnego słuchu, chociaż może
znacznie ułatwić życie. Miałem do czynienia z różnymi modelami aparatów – lepszymi, gorszymi. Oczywiście, jak kupimy
najprostszy, to i on umożliwi nam sprawne komunikowanie się z ludźmi, co odnotujemy jako wielki postęp, ale jeśli kogoś
stać na lepszy model, czyli droższy, to
warto wydać pieniądze. Aparaty są coraz
doskonalsze, można je zaprogramować
i dostosować do różnych sytuacji życiowych. Najważniejsze zacząć posługiwać
się aparatem, odważyć się go założyć.
Wszystkim tym, którzy mają wyraźne problemy ze słuchem, radzę spróbować. Myślę, że każdy, kto ma ubytek słuchu
i zdecydował się na noszenie aparatów
słuchowych, zgodzi się ze mną, że dopiero z nimi można normalnie żyć.
– Miał Pan jakieś trudności związane
z używaniem aparatu?
– Nie. Z moimi aparatami radzę sobie
doskonale. Co prawda trzeba o nie specjalnie dbać – należy je czyścić, pilnować, żeby były suche, między innymi
pamiętać, że nie można ich zmoczyć,
na przykład podczas deszczu. Te ograniczenia stwarzają problemy może większe niż w przypadku okularów, ale za to
aparaty można z powodzeniem ukryć.
– Ukrywa Pan swoje aparaty słuchowe?
– Nie muszę ich specjalnie ukrywać,
bo noszę długie włosy i aparatów słuchowych w ogóle nie widać. Panie z długimi włosami też mogą je łatwo ukryć,
jeśli się ich wstydzą. Ja osobiście ich się
nie wstydzę, a nawet często się nimi
chwalę i mówię, że to dzięki nim dobrze
słyszę. Bo przecież to oczywiste, że ludzie są bardzo różnie uposażeni przez
naturę i los. Jeden ma gorszy słuch,
a lepszą kondycję, a drugi, choć ma lepszy słuch, to gorszą kondycję. Szczęściem w przypadku niedosłyszenia jest
to, że ułomność tę możemy zmniejszyć
albo zupełnie usunąć, używając aparatów słuchowych.
– A jaki jest stosunek Pana najbliższych do Pańskiego niedosłuchu?
– W mojej rodzinie niedosłuch to chyba
sprawa genetyczna, bo mój ojciec miał
problemy ze słuchem. Miał jakiś aparat,
pokazywał mi go, ale właściwie go nie
używał. Pamiętam, że do ojca zawsze
trzeba było mówić głośno i wolno, bo inaczej nie rozumiał. Natomiast moja żona ma świetny słuch. Czasem mówiłem
do kogoś po cichu, – to znaczy mnie wydawało się, że po cichu – a ten mój szept
był taki, że żona słyszała z daleka. Nie
zdawałem sobie sprawy, że w naszym
słyszeniu jest aż tak duża różnica. Żeby
coś słyszeć w telewizorze bez aparatów
słuchowych, musiałem bardzo go pogłaśniać. Żona wtedy zwracała mi uwagę, że
to może przeszkadzać sąsiadom. Ale ja
musiałem nastawić głośno, bo inaczej nic
nie słyszałem… No i wtedy stwierdziłem,
że jednak muszę używać aparatów słuchowych częściej i korzystać z modeli
lepszej jakości. Nie powiem, że z aparatami czuję się tak, jakbym miał wspaniały
słuch, bo to jest jednak coś sztucznego,
ale mam komfort. Nie muszę już udawać,
że słyszę – bo słyszę naprawdę!
– Czy zabiera Pan aparaty na swoje
wyprawy kajakowe?
– Jak powiedziałem, staram się używać
ich w kontaktach z ludźmi, a na morzu jestem sam. No i wchodzą w grę uwarunkowania techniczne: aparaty słuchowe
nie znoszą wilgoci. W sumie podczas wypraw korzystam z nich bardzo ostrożnie.
No, wie Pani, na morzu trudno uniknąć
wilgoci (pan Aleksander śmieje się).
– No tak, na kajaku trudno pozostać
suchym...
– Oczywiście, chociaż mój kajak jest
wyjątkowy. Człowiek nie jest w nim tak
bardzo narażony na zamoczenie, jak
w normalnym kajaku. Został specjalnie
zaprojektowany do wyprawy transatlantyckiej. Jestem współautorem jego konstrukcji. Na początku wyobraziłem sobie
Aleksander Doba, tym razem po prostu
na Wiśle – przed kolejną wyprawą.
kajak zbudowany specjalnie dla mnie,
a z tego wyobrażenia Andrzej Armiński
i dwóch innych młodych inżynierów
stworzyło projekt łodzi. Sam kajak był
budowany w stoczni szczecińskiej, w takiej technologii jak jachty pełnomorskie
i z takich samych materiałów. Cały proces trwał prawie rok.
– I już mógł Pan wyruszyć nim w podróż?
– Nie tak od razu. Miałem jeszcze próby wodne na Jeziorze Dąbskim i Zalewie
Szczecińskim. Wtedy okazało się, że konieczne są jeszcze pewne przeróbki, bo
trudno od razu wymyślić coś idealnego,
co będzie spełniało wszystkie wymagania. Chociaż z wieloma problemami umiałem sobie poradzić sam. Jako zaradny
inżynier-mechanik potrafiłem nawet z materiałów odpadowych zrobić zabezpieczenia, aby woda nie lała mi się na głowę.
Jeśliktośchciałbydowiedziećsię
czegoświęcejna tematmoichwypraw
zapraszam na stronę internetową:
www.aleksanderdoba.pli odsyłamteż
do mojejksiążki„Olona Atlantyku”.
– Bardzo dziękuję Panu za rozmowę
i w imieniu naszych Czytelników życzę
sukcesów podczas kolejnych wypraw!
Rozmawiała:
Anna Święcka-Głowacka.
Słuch 4/2015

5
diagnozowanie słuchu
Informacje niezbędne pacjentowi, któremu badany jest słuch
Badanie słuchu to szereg prostych czynności, ale...
prof. dr tyt. med. J. Bożydar Latkowski
No właśnie… To „ale” ma zwrócić uwagę na potrzebę, aby
osoby, które zgłaszają się do profesjonalnej placówki badania
słuchu nie tylko wiedziały, jak zakłada się słuchawki i naciska
przycisk, kiedy pojawi się w nich sygnał, ale aby też wiedziały
coś więcej o zasadzie i metodyce badania słuchu.
Poniżej przedstawiono kilka podsta-
wowych uwag, które powinien mieć
na względzie każdy pacjent badany przez
specjalistę.
Subiektywność badania
Badanie słuchu tzw. audiometrią tonalną progową jest badaniem subiektywnym, co oznacza, że badany sam ocenia,
co słyszy, a dodatkowo wymaga to
od badanego ścisłej i rzeczowej współpracy z pracownikiem ośrodka.
Dwie drogi słyszenia
Każdy człowiek słyszy docierający
dźwięk dwoma drogami:
– drogą przewodnictwa powietrznego,
kiedy to fale dźwiękowe docierając
do ucha wywołują drgania błony bębenkowej i kosteczek słuchowych w jamie
bębenkowej, a następnie przekazują te
drgania do płynnego środowiska ucha
wewnętrznego (ślimaka), gdzie stymulują
receptory nerwu słuchowego oraz
– drogą przewodnictwa kostnego, która jest krótsza i gorzej percepowana przez
narząd słuchu.
Dźwięk wzbudzając całą kość czaszki
powoduje kompresję i dekompresję płynów ucha wewnętrznego, co stymuluje
receptory nerwu słuchowego. Wystarczy,
by osoba z prawidłowym słuchem przyłożyła sobie wzbudzony stroik (kamerton
6
Słuch 4/2015
prof. zw. tyt. med. Jan B. Latkowski
= 512 Hz) do górnych siekaczy, a usłyszy
dźwięk kamertonu w obu uszach.
Ocena przewodnictwa
powietrznego
Po wejściu do pokoju badań, tzw. „kamery ciszy”, osoba badana zwykle jest
onieśmielona wyglądem pomieszczenia
i znajdującą się tam aparaturą. Spokojne
wyjaśnienie przez pracownika profesjonalnej placówki na czym ma polegać badanie, korzystnie wpływa na stan
emocjonalny osoby badanej, a tym samym ułatwia prawidłowe wykonanie badania.
W pierwszym etapie wykonuje się ocenę przewodnictwa powietrznego. Podaje
się przez słuchawki, kolejno, tony czyste
według ustalonego schematu, które generują audiometr. Ponieważ w przyrodzie,
wśród różnych dźwięków, tony czyste nie
występują, badany może mieć trudności
z oceną tego, co usłyszy. W miarę czyste
tony emitują instrumenty strunowe
(skrzypce, altówka), a z instrumentów dętych: flet i piszczałki. Aby więc ułatwić
osobie badanej, jaki dźwięk (ton czysty)
usłyszy, należy przez słuchawki nadać ton
czysty najlepiej słyszalny przez człowieka
(1000 Hz) o dość dużym natężeniu, według ustalonej w audiologii zasady. Potem, zgodnie ze schematem, podaje się
kolejno częstotliwości wysokie, odbierane przez osobę badaną jako „piski”, a na-
jest laryngologiem, znawcą problemów
fizjologii i patologii słuchu
stępnie częstotliwości niskie –„buczenie”.
Po usłyszeniu każdego z nadawanych tonów zaznaczony zostaje wynik na siatce
audiogramu. Na osi pionowej oznacza się
natężenie nadanego tonu, a na osi poziomej kolejne częstotliwości.
Ocena przewodnictwa
kostnego
Następnie, przystąpić należy do badania przewodnictwa kostnego, podczas
którego musi być wykonane zagłuszenie
ucha niebadanego tak, aby w uchu badanym był słyszalny właściwy, nadawany
ton. Zagłuszanie („masking”) wykonuje się
w ten sposób, że przez słuchawkę kostną
tzw. „wibrator” mocowany (na kości)
za uchem nadawany jest „biały szum”,
czyli mieszanina wielu różnych tonów.
Czynność zagłuszania ucha niebadanego wymaga właściwego doświadczenia,
bo dotyczy miejsca ustawienia wibratora,
siły docisku i głośności, czyli natężenia
„białego szumu”.
Jak czytać audiogram?
Wyniki uzyskane z badania przewodnictwem powietrznym i kostnym nanoszone są na siatkę audiogramu.
abc audioprotetyka
U osób z prawidłowym słuchem
obiekrzyweciągła– przewodnictwa
powietrznegoi przerywana– przewodnictwakostnegobiegnąrównolegle w pobliżu linii zerowej (czyli
na audiogramiewysoko).Gorsza słyszalność dźwięków docierających drogą
kostną została wcześniej usunięta zmianą konstrukcji audiometrów.
Wynik audiometrii tonalnej progowej
stanowi podstawę do diagnostyki charak-
Rys. 1. Norma słyszenia.
Rys. 2. Niedosłuch przewodzeniowy.
Rys. 3. Niedosłuch odbiorczy.
teru uszkodzenia słuchu, umożliwiając
właściwe zaprogramowanie rehabilitacji
narządu słuchu aparatami poprawiającymi słyszenie.
Rysunki 1, 2 i 3 przedstawiają odpowiedni audiogram normalnego słuchu,
niedosłuchu przewodzeniowego i niedo
słuchu kostnego.
Audiogram
tonalny
i audiogram
mowy
Audiogram jest graficznym
przedstawieniem wyników badania
słuchu. Jeżeli badania przeprowadza się za pomocą tonów czystych,
wtedy jego wynik przedstawia audiogram tonalny. Wykres audiogramu składa się z punktów
przyporządkowujących wysokości
czyli częstotliwości dźwięku (podziałka pozioma, wyrażona w kilohercach, kHz) minimalnej wartości
jego natężenia (podziałka pionowa,
wyrażona w decybelach, dB),
przy którym dany dźwięk jest słyszalny przez pacjenta. Przy czym wartości natężenia dźwięku odniesione są
do poziomu normalnego słyszenia
(poziom zero). Z połączenia punktów wyznaczonych przez badanie
powstają krzyweprogusłyszalności. W audiogramie tonalnym występują zwykle dwie krzywe: krzywa
progusłyszeniadlaprzewodnictwa powietrznego (linia ciągła)
i krzywa progu słyszenia dla
przewodnictwa kostnego (linia
przerywana).
Na podstawie otrzymanego audiogramu tonalnego lekarz laryngolog
może rozpoznać, jakie częstotliwości
w niedosłuchu są szczególnie dotknięte, a na podstawie rożnego przebiegu krzywych progów słyszalności
dla przewodnictwa powietrznego
i dla przewodnictwa kostnego może
stwierdzić, czy przyczyna zaburzenia
słuchu znajduje się w obrębie ucha
zewnętrznego czy w uchu środko- 
Słuch 4/2015
7
cukrzyca a słuch
Uwaga cukrzyca! Groźna też dla naszego słuchu!
Cukrzyca
– choroba cywilizacyjna
Niniejszy tekst należy do cyklu artykułów
„Słuchu” poświęconych cukrzycy i jej
powikłaniom uszkadzającym słuch.
Tu skupiamy się na cukrzycy typu 2, która
określana jest jako choroba cywilizacyjna.
Czym jest cukrzyca?
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną,
co oznacza, że zaburzenia z nią związane dotyczą przemiany materii. W przypadku cukrzycy nieprawidłowości
występują głównie w zakresie metabolizmu cukrów. Są one spowodowane brakiem insuliny lub niedostateczną jej
ilością. Insulina to hormon odpowiedzialny za efektywne wykorzystanie glukozy
przyjmowa nej w pokarmie, potrzebnej
do odżywienia organizmu.
Można wyróżnić trzy rodzaje cukrzycy:
cukrzycę typu 1 (czyli cukrzycę insulinozależną, nazywana niekiedy cukrzycą młodzieńczą), cukrzycę typ 2 (czyli cukrzycę
insulinoniezależną, charakterystyczną dla
osób starszych) oraz cukrzycę ciążową.
Cukrzyca typu 1 i 2 to choroby przewlekłe i nieuleczalne. Oznacza to, że nie ma
lekarstwa, które pozwoliłoby diabetykom
na całkowity powrót do zdrowia. Można
jednak łagodzić objawy i skutki uboczne
cukrzycy. Jest to choroba interdyscyplinarna, bo stanowi ona przyczynę wielu zaburzeń w organizmie związanych z pracą
oczu, uszu, nerek, serca czy mózgu.
W walce z cukrzycą bardzo ważna jest
profilaktyka i regularne badania. Tylko
kompleksowe podejście do choroby pozwala dobrze ją leczyć.
Cukrzyca typu 2 to najczęściej występująca odmiana cukrzycy (około 90% przypadków).
8
Słuch 4/2015
Przyczyny
Na cukrzycę typu 2 zapadają zazwyczaj osoby starsze (choć w ostatnich latach lawinowo rośnie liczba młodych
pacjentów) i nie zawsze wiąże się z koniecznością przyjmowania insuliny.
Cukrzyca typu 2 określana jest mianem
choroby cywilizacyjnej. Bardzo często
jest spowodowana nadwagą i otyłością,
siedzącym trybem życia, dietą opartą
głównie na węglowodanach i produktach przetworzonych – a to cechy charakterystyczne dla współczesnego stylu
życia.
Specyfika leczenia
Leczenie cukrzycy typu 2 nie jest tak
oczywiste, jak w przypadku cukrzycy 1,
w której od momentu zachorowania podaje się pacjentowi insulinę. Niektórym
chorym na „dwójkę” rekomenduje się
zmianę stylu życia: ograniczenie spożywania węglowodanów i wysiłek fizyczny,
co ma na celu redukcję masy ciała. Innym znów przepisuje się doustne leki
przeciwcukrzycowe (hipoglikemizujące)
i przyjmowanie insuliny. Omawiana cukrzyca ma charakter postępujący, co
oznacza, że w pierwszym okresie po jej
Światowy Dzień Cukrzycy
Światowy Dzień Cukrzycy obchodzony jest każdego roku
w dniu 14 listopada w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny,
Fredericka Bantinga. Ustanowiony w 1991 r. przez
Międzynarodową Federację Diabetologiczną (International
Diabetes Federation – IDF) oraz Światową Organizacją
Zdrowia (World Health Organization – WHO) w odpowiedzi
na nasilające się występowanie cukrzycy na świecie.
abc audioprotetyka
zdiagnozowaniu zazwyczaj wystarcza
zmiana stylu życia, a dopiero po latach
konieczna staje się insulinoterapia. Pogarszanie się stanu zdrowia nie zależy
juz od pacjenta, ale wynika z charakteru
choroby.
Trudności rozpoznania
W Polsce żyje około 2,5 miliona diabetyków. Szacuje się, że 30% z nich nie
zdaje sobie sprawy z choroby. Cukrzyca
typu 2 bardzo często wykrywana jest
przypadkiem, w odróżnieniu od typu 1,
dlatego pacjent nawet przez kilka lat może nie zdawać sobie sprawy z tego, że
jest chory. Dzieje się tak, ponieważ
się, wśród kobiet te, które przebyły cukrzycę ciążową, z nadciśnieniem tętniczym
(większym niż 140/90) i cierpiące na choroby sercowo-naczyniowe.
Główne objawy cukrzycy to: zaburzenia
widzenia, świąd skóry, wzmożone pra-gnienie, częstsze oddawania moczu,
mrowienie w stopach, zmienność nastroju, skłonność do czyraków, zmiany grzybicze, powolne gojenie się ran, stałe
zmęczenie i osłabienie, trudne w leczeniu
zakażenia jamy ustnej (pleśniawki, zakażenia drożdżakowe).
Zatem jeśli ktoś zauważa u siebie wymienione symptomy – powinien bez zwło-
Testy słuchu dla diabetyków
Fundacja Geers Dobry Słuch we współpracy z Polskim
Stowarzyszeniem Diabetyków, od 2015 roku organizuje
nieodpłatne testy słuchu dla osób cierpiących na cukrzycę.
trzustka chorego wciąż produkuje insulinę, i choć z powodu insulinooporności
nie działa ona efektywnie, to funkcjonowanie organizmu nie jest aż tak bardzo
zaburzone, jak w przypadku typu 1. Zatem objawy są zdecydowanie słabsze,
często nie skłaniają pacjenta do wizyty
u lekarza. Chorzy z typem 2 zazwyczaj
nie odczuwają bardzo wzmożonego pragnienia i nie chudną. Mogą natomiast
uskarżać się na suchość skóry, senność,
zaburzenia widzenia, a w przypadku
mężczyzn – zaburzenia erekcji. Cukrzycę typu 2 także diagnozuje się na podstawie badania poziomu glukozy we
krwi. Nie jest to zatem badanie inwazyjne i nie warto się go obawiać!
Jak rozpoznać cukrzycę?
Szczególnie narażeni na wystąpienie cukrzycy są ludzie po 45 roku życia z nadwagą, którzy mają w najbliższej rodzinie
chorych na cukrzycę, którzy mało ruszają
 wym (niedosłuch typu przewodzeniowego).
Jeżeli obie krzywe progu słyszalności znajdują się blisko siebie, to znaczy, że mamy do czynienia z tzw.
niedosłuchem zmysłowo-nerwowym,
którego przyczyna znajduje się w uchu
wewnętrznym lub w nerwie słuchowym.
Jeżeli badanie słuchu dokonywane
jest za pośrednictwem mowy, wtedy
uzyskujemy audiogrammowy. Audiometria mowy ukazuje nam, jak wielki jest ubytek słuchu w odniesieniu
do mowy i jak trudne będzie rozumienie mowy także wtedy, kiedy jest ona
dostatecznie głośna. Audiogram mowy może być podstawą dla ustalenia,
czy osoba powinna nosić aparat słuchowy, czy nie.
(P)
AuDIOGRAM TONALNy OSOBy Z uPOŚLEDZENIEM uCHA WEWNęTRZNEGO
ki zgłosić się do lekarza i sprawdzić czy
nie ma cukrzycy. Wcześnie wykryta choroba pozwoli na ustalenie odpowiedniego
programu leczenia i uniknięcie powikłań,
wśród których jest też niedosłuch.
Cukrzycy a problemy
ze słuchem
Z cukrzycą związane są liczne powikłania, które zagrażają naszemu życiu.
Wśród najczęstszych można wymienić takie schorzenia jak niewydolność nerek czy
stopa cukrzycowa. Często zapomina się
jednak o związku cukrzycy typu 2 z problemami słuchowymi. Wyniki badań wyraźnie wskazują na to, że podwyższony
poziom glukozy we krwi może prowadzić
do uszkodzenia nerwów krwionośnych
w uchu, a w efekcie do uszkodzenia narządu słuchu. Ryzyko wystąpienia niedosłuchu jest dwukrotnie wyższe u osób
chorujących na cukrzycę niż u osób zdrowych.

Linia pozioma 0 dB (normal) odpowiada normalnemu słuchowi dla różnych wysokości tonu. Podziałka
pionowa pokazuje ubytek słuchu
w decybelach. Audiogram ukazuje
krzywą ubytku słuchu w przypadku
osłabienia słuchu wynikającego ze
schorzenia ucha wewnętrznego.

Słuch 4/2015
9
zdaniem Profesora
Przestrzegam przed pochopnym stosowaniem
niektórych leków – mogą być szkodliwe dla słuchu!
Objawy uszkodzeń słuchu
wywołanych lekami
prof. zw. tyt. med. J. Bożydar Latkowski
Poniżej zajmę się odbiorczymi uszkodzeniami słuchu będącymi
następstwem stosowania bardzo wielu leków, takich jak:
antybiotyki aminoglikozydowe, diuretyki, salicylaty, leki
cytostatyczne i leki przeciwgruźlicze.
R

Zdarzało się, że klienci firmy GEERS
zajmującej się profilaktyką słuchu, badani pod kątem niedosłuchu, kierowani byli
także do diabetologa. Okazywało się, że
osoby z niedosłuchem cierpią na cukrzycę. Choroba wywołała powikłania, które
spowodowały u nich ubytek słuchu.
Pacjenci z niedosłuchem mają trudność z zaakceptowaniem u siebie tego
schorzenia. Często nie przyznają się
do niego. Zamiast zwrócić się po pomoc,
ignorują problem. W efekcie stopniowo
wycofują się z życia towarzyskiego, aby
nie dać po sobie poznać, że niedosłyszą. Bywało też tak, że do salonów firmy
GEERS zgłaszali się pacjenci od lat chorujący na cukrzycę, którzy zaobserwowali u siebie nagłe pogorszenie słyszenia.
Te osoby zareagowały zbyt późno – bagatelizowały pierwsze objawy niedosłuchu i przez to dłużej żyły w dyskomforcie.
Wczesne wykrycie ubytku słuchu pozwala na szybkie odzyskanie dawnej sprawności i radości życia. Powinny o tym
pamiętać przede wszystkim osoby cho
rujące na cukrzycę.
az byłem przypadkowym świadkiem rozmowy dwóch pań w sklepie.
Młodsza powiedziała do starszej:
– Pani Stasiu, Witek przyszedł ze
szkoły z gorączką, silnym katarem, taki jakiś senny, wyraźnie przeziębiony.
Położyłam go do łóżka, przygotowałam
herbatę z cytryną i chyba trzeba podać
mu antybiotyk...
Wtrąciłem się:
– Antybiotyk w takim stanie? Nigdy!
Chłopiec ma infekcję wirusową, w tym
także katar, a wirusy różnego typu nie
reagują na antybiotyki. Powinien otrzymać jeden z następujących leków: Paracetamol, Gripex lub Strepsils.
Do nosa natomiast należy zakroplić
mu Thymazen, Afrin lub inny lek działający obkurczająco na błonę śluzową.
Ponieważ obie panie spojrzały na
mnie lekceważąco, więc nic więcej nie
powiedziałem, tylko kupiłem gazetę
z programem telewizyjnym i wyszedłem ze sklepu.
Lekarzom jest wiadome, że antybiotyki poza swoim działaniem leczniczym
mogą również dawać efekty szkodliwe,
w tym szkodzić słuchowi. Działanie ototoksyczne mają również inne leki. Warto mieć świadomość tego faktu.
Antybiotyki aminoglikozydowe
Do antybiotyków aminoglikozydowych należą: Gentamycyna, Gramicy-
10
Słuch 4/2015
dyna, Kanamycyna, Neomycyna i inne.
Dawka ototoksyczna od 50 mg/kg/mc
do 75 mg/kg/mc.
Ich stosowanie może dawać następujące objawy uszkodzenia słuchu.
Nagłe, odbiorcze upośledzenie słuchu
dotyczące wszystkich częstotliwości.
Występowanie trudności z rozumieniem mowy, zwłaszcza podczas rozmów kilku osób (tzw. cocktail party
noise). uszkodzenie ma miejsce po kilku dniach lub tygodniach od chwili
przyjęcia leku (zależy to od dawki). Występuje szum oraz objawy „pełności”
w uchu. Czasem zawroty głowy. Szczególnie wrażliwe są na te specyfiki dzieci i kobiety w ciąży.
Diuretyki
Dla słuchu mogą być szkodliwe również diuretyki (leki moczopędne) jak Hydromedin i Lasix. Nawet już przy
dawkach terapeutycznych.
uszkodzenia słuchu nimi spowodowane mogą przejawiać się w obustronnym upośledzeniu słuchu w obrębie
wysokich tonów, występującym łącznie
z uporczywym szumem. Objawy te są
odwracalne po odstawieniu leków. Dla
tych uszkodzeń charakterystyczny jest
płytki załamek audio- gramu na poziomie 2KHz i 3KHz. Natomiast szum daje się łatwo maskować.

abc audioprotetyka
Audiometr
To aparat elektroniczny do prze-

Salicylaty
Przy większych dawkach – dawka toksyczna 1.5 do 2 gram i więcej na dobę –
szkodliwe są też salicylaty, do których
należy Aspiryna.
Objawami uszkodzenia jest obustronne ostre upośledzenie odbiorcze o różnym nasileniu. Na salicylaty szczególnie
wrażliwe są dzieci. W tym przypadku audiometryczna krzywa jest płaska w granicach ubytku około 30-40 dB. Objawy
ustępują po odstawieniu leku.
zwykle obustronne z zawrotami głowy.
upośledzenie dotyczy wysokich częstotliwości. Szum jest wysoko brzmiący.
Nadto występuje osłabienie wrażliwości
błędników lub nadpobudliwość.
Ototoksycznie mogą działać również
inne środki: chinidyna, leki przeciwdepresyjne (citalopram), marihuana, alkohol, nikotyna i wiele innych rzadziej
stosowanych.
Ważne!
W przeziębieniach nie należy stosować antybiotyków,
chyba, że lekarz postanowi inaczej
Leki cytostatyczne
W dawkach 200 mg/cm2 powierzchni
ciała szkodliwe mogą być leki cytostatyczne: Cyclostin i Endoksan.
Objawy w tym wypadku obejmują:
obustronne upośledzenie słuchu, szczególnie w uchu gorzej słyszącym oraz
szum wysoko brzmiący. Do nich dołącza
się często zawrót głowy lub niepewność
przy chodzeniu.
Leki przeciwgruźlicze
Ototoksyczne bywają leki przeciwgruźlicze, takie jak Streptomycyn-Strept, Rifa
czy Ogostal. Nawet w dawkach terapeutycznych. Objawem uszkodzenia w tym
wypadku jest ostre upośledzenie słuchu,
Tę ważną wyliczankę trzeba zakończyć
dobitnym stwierdzeniem:
W infekcjach wirusowych, a takimi są
najczęściej tzw. przeziębienia, które zaczynają się najczęściej katarem (ostrym nieżytem nosa), nienależynigdystosować antybiotyków – chyba, że okres
podgorączkowy (do 38oC) przedłuża się
do kilku dni, a lekarz rodzinny po zbadaniu osoby chorej podejmie inną decyzję.

prowadzania pomiarów słuchu. Sygnałami testowymi są wytwarzane
w odpowiednich generatorach tony
i szumy. Mowa i inne materiały wykorzystywane w testach mogą także być
odtwarzane przez nośniki dźwięków
(przeważnie CD). Sygnały testujące
są wzmacniane i mogą zostać zmieniane poprzez regulację pokrętłami
poziomu natężenia dźwięku. Z kolei
sygnały dźwiękowe są przekazywane
do słuchawek lub głośników. Audiometry wielokanałowe umożliwiają
równoczesny przekaz rożnych sygnałów na wydzielonych kanałach, np. tony i szumy lub mowę i szumy.
W audiometrii tonalnej tony i szumy są tak wzmacniane, aby można
je przekazywać zarówno za pośrednictwem słuchawek powietrznych,
jak też za pomocą przewodnictwa
kostnego. Mowa w przypadku audiometrii mowy jest odtwarzana
z wykorzystaniem nośników CD.
W celu przeprowadzania badania
słuchu niezbędne jest umieszczenie
audiometru w pomieszczeniu dźwiękoszczelnym. Chodzi o to, by uwaga pacjenta nie była rozpraszana
przez dźwięki dochodzące z otaczającego środowiska oraz żeby otaczające dźwięki nie wpływały
na wynik badania. Audiogram, który
powstał w otoczeniu nieizolowanym
od dźwięków jest bez wartości.
W związku z tym audiometry najczęściej znajdują się w kabinach izolowanych od dźwięków otoczenia, zaś
badający słuch znajduje się poza
kabiną. Audiometry muszą spełniać
określone normy i być regularnie kalibrowane, aby otrzymywane wyniki
były porównywalne z audiogramami
uzyskiwanymi przez innych wykonujących badania słuchu.

Słuch 4/2015
11
słuch a zdrowie
Fundacja GEERS Dobry Słuch stawia na profilaktykę
Choroba Alzheimera a niedosłuch
W Polsce z powodu zaburzeń pamięci cierpi prawie 500 tys.
osób. Połowa z nich jest dotknięta najcięższą ich postacią tej
dolegliwości – chorobą Alzheimera. Stwierdzono wiele związków
między złym słyszeniem a rozwojem choroby.
Choroba ujawnia się zazwyczaj
po 65. roku życia, a jej objawem jest narastający zanik pamięci. Jest nieuleczalna, ale są leki, które opóźniają jej postęp,
zwłaszcza na początku. Stwierdzono,
że początkom demencji lub chorobie
Alzheimera często towarzyszy ubytek
słuchu. Ponadto stwierdzono, że im
ktoś ma gorszy słuch, tym jest bardziej
prawdopodobne, że dotkną go zabu-
wzięło udział prawie 2 tys. osób w wieku 77 lat. W trakcie sześciu lat obserwowano u badanych związek niedosłuchu
ze spadkiem zdolności intelektualnych.
Dr Lin zauważył powiązanie wskazujące,
że im większy ubytek słuchu, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia
zaburzeń umysłowych. Jak się okazuje,
tendencję tę można już zauważyć
u osób z delikatnym ubytkiem słuchu.
Postępująca z wiekiem degeneracja mózgu następuje
zdecydowanie wolniej u osób, które słyszą lepiej
– z natury lub z aparatami słuchowymi
rzenia zdolności poznawczych czy
umysłowych. Dlatego w żadnym razie
nie można ignorować problemów ze
słuchem.
Opinia naukowców
Badania przeprowadzone przez ekspertów z uniwersytetu Johnsa Hopkinsa jednoznacznie potwierdzają, że
osoby starsze, które cierpią na niedosłuch są bardziej podatne na rozwój demencji niż osoby słyszące.
– Stwierdzono, że postępujący z wiekiem proces zmniejszania się mózgu jest
zdecydowanie szybszy u osób, które słyszą słabiej i które nie robią nic, by słyszeć
lepiej – wyjaśnia MariaDobrowolska,
prezes Fundacji GEERS Dobry Słuch.
Dobry słuch spowalnia
demencję
Dr n. med. Frank R. Lin z uniwersytetu
Johnsa Hopkinsa (uSA) przeprowadził
badanie dotyczące związku ubytku słuchu z chorobą Alzheimera. W badaniach
W styczniu 2014 dr Lin przeprowadził
kolejne badania, w których wzięło
udział 126 pacjentów. Wśród nich 51 miało lekki ubytek słuchu, a pozostali byli zdrowi. Ochotnicy co roku, przez dziesięć lat
przechodzili badanie rezonansem magnetycznym. Jak się później okazało, osoby
z ubytkiem słuchu traciły rocznie 1cm3
substancji mózgowej. Zaobserwowano
Testy Fundacji GEERS
Dobry Słuch
Zatem badania wskazują, że jak bardzo ważny jest dobry słuch, a więc i diagnostyka słuchu.
– Nasza Fundacja zachęca do regularnej diagnostyki. Testy przeprowadzane w naszych punktach są bezpłatne,
nieinwazyjne, dokładne i dają natychmiastowe wyniki. Dobre słyszenie ma
pozytywny wpływ na spowolnienie postępującej demencji – podsumowuje
MariaDobrowolska.
Osoby, które podejrzewają u siebie
ubytek słuchu często bardzo długo
zwlekają z wizytą u specjalisty. Głównymi powodami są strach, brak akceptacji choroby czy nawet wstyd.
W dzisiejszych czasach dostępność
punktów jest na tyle duża, że możliwość
wykonania testu słuchu nie powinna
stanowić żadnego problemu. Fundacja
GEERS Dobry Słuch dodatkowo umoż-
Fundacja GEERS Dobry Słuch zachęca do regularnego
badania słuchu. Testy przeprowadzane są bezpłatnie,
a wyniki podawane są bezpośrednio po badaniu.
również u nich większy zanik tkanek
w strukturze mózgu, które odpowiadają
za rozpoznawanie dźwięków i mowy oraz
w miejscach odpowiadających za pamięć
oraz integrację sensoryczną. Podobne
uszkodzenia zostały zdiagnozowane
u osób z chorobą Alzheimera.
liwia wykonanie testu online, który pozwoli na wstępne rozeznanie czy
z naszym słuchem jest wszystko w porządku.
□
Słuch 4/2015
13
nowoczesne technologie
Żywotność baterii powietrzno-cynkowych do aparatów słuchowych
Baterie – fakty i mity
dr inż. Tomasz Poremski,
kierownik Działu Szkoleń i Rozwoju Geers
Często jesteśmy pytani, dlaczego baterie aparatów słuchowych
działają krótko i co można zrobić, aby zwiększyć ich żywotność?
Poniżej spróbujemy odpowiedzieć na te pytania.
Wyjaśnimy, jak działają baterie, dlaczego ich żywotność jest uzależniona
od modelu aparatu, a także wyjaśnimy,
dlaczego ważna jest odpowiednia pielęgnacja aparatu i chronienie go przed wilgocią.
Zasada działania baterii
powietrzno-cynkowych
Baterie powietrzno-cynkowe do aparatów słuchowych należą do grupy tzw.
ogniw guzikowych czyli takich, których
średnica jest większa niż ich wysokość.
Bateria powietrzno-cynkowa jest to
dość specyficzny rodzaj ogniwa, gdyż
jak wskazuje jego nazwa, do jego działania potrzebne jest powietrze, a właściwie tlen zawarty w powietrzu. Z tego też
powodu obudowa baterii wyposażona
jest w otwory, którymi tlen dostarczany
jest do ogniwa.
najmniejsze, a jednocześnie pracujące
jak najdłużej na jednej baterii. Baterie
powietrzno-cynkowe umożliwiają pogodzenie tych dwóch wymagań. Ich zasada polega na wykorzystaniu tlenu
zawartego w powietrzu, a zatem nie
trzeba go przechowywać w baterii i pozostaje w niej więcej miejsca na cynk
i elektrolit w postaci wodorotlenku potasu. W ten sposób osiągnięto dwa cele:
przy małych gabarytach aparatu zachowano dużą pojemność baterii.
Jak każde ogniwo, również bateria
powietrzno-cynkowa, do swojego działania potrzebuje dwóch elektrod (anody
i katody) oraz elektrolitu. Problem w tym,
że każda z elektrod i elektrolit zajmuje
miejsce. Duża bateria wymaga, aby
i aparat słuchowy był duży. Natomiast
użytkownicy chcieliby mieć aparaty jak
14
Słuch 4/2015
Termin przydatności do użytku nowych baterii jest bardzo długi, wynosi
kilka lat. Warunkiem jednak jest zabezpieczenie ich przed dostępem powietrza. Dostęp powietrza uniemożliwia
specjalna folia. Po zerwaniu folii ogniwo
się uaktywnia i wówczas czas jego przydatności wynosi zazwyczaj od kilka
do kilkunastu dni (w zależności od rozmiaru). I nie ważne, że w tym czasie nie
jest ono używane. Ponowne naklejenie
folii niczego nie zmienia. Zatem nie należy folii zrywać, dopóki nie mamy zamiaru baterii użyć w aparacie.
Wilgoć
Przekrój baterii powietrzno-cynkowej.
Największą część zajmuje sproszkowany
cynk czyli anoda.
Dostęp powietrza
Otwory doprowadzające tlen
Nowe baterie
Opisane
rozwiązanie
wymaga
od użytkownika aparatu słuchowego
wzięcia pod uwagę pewnych ograniczeń technicznych, jakie ma ten typ baterii. Po pierwsze należy umożliwić
baterii dobry dostęp powietrza. Aparaty
słuchowe są do tego odpowiednio zaprojektowane, ale doprowadzenie
do zabrudzenia bądź zawilgocenia aparatu może powodować zatkanie dróg
doprowadzających powietrze do wnętrza baterii, a co za tym idzie obniżyć jej
parametry. Zatem kwestią zasadniczą
jest właściwa pielęgnacja aparatu.
Elektrolit zawarty w baterii ma właściwości higroskopijne. Oznacza to, że
chłonie on wodę i wilgoć. W przypadku
zawilgocenia aparatu na skutek złej pielęgnacji i braku osuszania go, wilgoć
z aparatu jest pochłaniana przez baterię. Przez to żywotność baterii maleje.
Wpływ mocy aparatu
na żywotność
Dzisiejszy poziom techniki pozwala
na konstruowanie coraz mniejszych
i dyskretniejszych aparatów słuchowych, które mogą być stosowane nawet
przy dużym niedosłuchu. Należy jednak
pamiętać, że mocniejszy aparat pobiera więcej energii i szybciej zużywa baterie. Gdy bateria jest używana z aparatem małej mocy (obciążenie 1,2 mA) jej
czas rozładowania wynosi prawie 140 
 godzin. Ta sama bateria obciążona
mocniejszym aparatem (obciążenie 2
mA) wystarcza już tylko na 90 godzin.
Zaś najmocniejsze aparaty potrafią obciążyć baterię prądem nawet 5-8 mA.
W konsekwencji taka bateria wystarcza
na mniej niż 30 godzin. Z tego powodu
należy pamiętać o tym, że jeśli chcemy
przy dużym niedosłuchu zastosować
mały i dyskretny aparat, musimy liczyć
się z częstszą wymianą baterii.
Pojemność baterii
i jej żywotność
Innym parametrem, który charakteryzuje baterię (ale może też wprowadzać
w błąd), jest pojemność baterii. Pojemność baterii określa, jaką ilość prądu
można pobrać w jednostce czasu. Może się wydawać, że wartość ta je stała
i charakterystyczna dla danej baterii.
Faktycznie wynika z niej, że im bardziej
obciążymy baterię, tym szybciej się ona
zużyje. Okazuje się jednak, że obciążając baterię dużym prądem (tak jak
w przypadku mocnych aparatów) ulega
ona nieproporcjonalnie szybszemu rozładowaniu. W praktyce oznacza to, że
dla aparatów o dużej mocy zużycie baterii następuje znacznie szybciej niż by
to wynikało z określonej pojemności.
Aparaty nowej generacji
potrzebują więcej prądu
Pamiętać należy, że aparaty słuchowe nowej generacji mają większe zapotrzebowanie na energię niż stare.
Nowoczesne aparaty potrafią rozpoznawać sytuacje akustyczne, w których
znajduje się użytkownik. Dostosowują
ustawienia tak, żeby jak najlepiej uwydatnić sygnał mowy przy jednoczesnym
tłumieniu hałasu. Monitorując otoczenie
zmieniają swoją kierunkowość tak, by
z grupy osób „wyłowić” najbardziej pożądanych rozmówców. W tym czasie
aparaty komunikują się ze sobą i przesyłają sygnał z jednego aparatu do drugiego za pośrednictwem drogi radiowej.
Wszystko to przyczynia się do lepszego
i bardziej komfortowego słyszenia i rozumienia mowy, jednak często odbywa
się kosztem zwiększonego zużycia baterii. O ile w starszych lub prostszych
generacjach aparatów pobór mocy jest
stały, gdyż parametry aparatu się nie
zmieniają, o tyle w nowoczesnych aparatach zmienia się on, przyjmując najwyższe wartości w głośnym i hałaśliwym otoczeniu oraz w trakcie rozmowy w grupie. Efektem jest krótsza żywotność baterii.
W artykule wykorzystano rysunki, zdjęcia i dane techniczne z katalogu, Product Data Sheet
S6600487, Rayovac MicroPower Batteries, Spectrum Brands Ltd, Washington, NE37 3HW uK. □
Baterie i ochrona środowiska
Zgodnie z dyrektywą unii
Europejskiej (2013/56/uE)
od 2 października 2015 roku wprowadzane do obrotu
baterie guzikowe (do tej
grupy
należą
baterie
do aparatów słuchowych)
nie będą mogły zawierać
więcej niż 0,0005% rtęci.
W związku z tym i w trosce o środowisko naturalne,
w firmie Geers już od początku 2015 roku dostępne
są tylko baterie bezrtęciowe
opisane z angielska jako: 0% Mercury lub Mercury Free.
Słuch 4/2015
15
profilaktyka
Świat jest coraz bardziej hałaśliwy
Inwazja decybeli
Prof. zw. med. J. Bożydar Latkowski,
laryngolog, znawca problemów fizjologii i patologii
słuchu
Hałas wpływa niekorzystnie na nasze
samopoczucie, a jeśli jest duży może prowadzić
do poważnych zakłóceń w naszym organizmie,
a przede wszystkim uszkadza słuch.
Adaptacja do różnych szkodliwości
codziennego życia sprawia, że w wielu
przypadkach przestaje się prawidłowo
reagować na bodźce, z wyjątkiem może bardzo gwałtownych „zauważalnych”, albo w skutek niecodzienności
danego zjawiska, albo jako sygnał
ostrzegawczy grożącego niebezpieczeństwa. Jedną z bardzo wielu szkodliwości, najbardziej powszechną – jest
hałas.
Wróg naszego zdrowia
Zapomina się o tym, często nie zdając sobie sprawy, jak poważne następstwa dla całego organizmu, dla naszej
psychiki, a szczególnie dla narządu słuchu niesie ze sobą to zjawisko. Nie zawsze musi to być hałas tkalni, czy hałas
odrzutowca przekraczającego „barierę
dźwięku”, a wręcz przeciwnie, najczęściej
jest to właśnie hałas pozornie „niezauważalny”. Tak więc, niekiedy najbardziej „łagodna” i zazwyczaj mile „wpadająca”
w ucho muzyka nosi symptomy hałasu,
utrudnia skupienie w pracy umysłowej,
choć są to na pewno cechy indywidualnych odczuć zależne od okoliczności,
nastawienia psychicznego, a często nawet od pory dnia. Jedno wydaje się
pewne, hałashałasowijestnierówny,
a nawet powiem więcej jest nieporównywalny. Jeżeli natężenie hałasu osiąga
pewien poziom lub przekracza dopuszczalne granice ustalonych norm, zjawiskotodoprowadzićmożedopoważnych zakłóceń w fizjologicznej
sprawnościszeregunarządówwywołująctakżetrwałei nieodwracalnenastępstwa.
Hałas atakuje organizm...
Zacznę od wyliczania najważniejszych, patologicznych objawów ogólnoustrojowych powstających w następstwie długotrwałego działania hałasu.
A zatem, pod wpływem hałasu obserwowano wahania cyklu pracy serca,
zmiany ciśnienia krwi lub zawartości poziomu cukru. Obserwowano także zaburzenia w procentowym składzie
elementów morfotycznych krwi.
Stwierdzono, ponad wszelką wątpliwość, że zjawisko to doprowadzić może do bólów lub zawrotów głowy,
do brakułaknieniai biegunki(sic!),
do bezsenności i apatii, czy wręcz
do nadmiernego pobudzenia psychicznego. Jest rzeczą dowiedzioną, że wiele z tych objawów występuje wyraźniej
u osób narażonych na hałas wówczas,
gdy wracają one do pracy po dłuższej
przerwie, np. po urlopie, co staje się
przyczyną bardzo złego samopoczucia
w mniemaniu, że urlopu nie wykorzystali
prawidłowo.
... a przede wszystkim
słuch
Największe jednak zmiany o charakterze trwałego uszkodzenia dotyczą
oczywiścienarządusłuchu doprowadzając do powstania tzw. urazusłuchowego, który w początkowym okresie
upośledzenia słuchu jest niezauważalny powstającnajczęściejproporcjonalniedo natężenia,częstotliwości
i czasutrwaniahałasu.
Niezmiernie ciekawym zjawiskiem
w tym procesie jest fakt, że początkowy
okres upośledzenia słuchu dotyczy tylko jednej częstotliwości „leżącej”
pozawidmemdźwięków, jakimi posługuje się człowiek w swej potocznej
mowie. Aby określić, czy wystąpiły już
pierwsze symptomy urazu słuchowego
należy bezwzględnie wykonać badanie
audiometryczne, najlepiej w placówkach protetyków słuchu.
Oczywiście proces ten w klasycznej
postaci występuje obustronnie i doprowadzić może do bardzo ciężkiego
uszkodzeniasłuchu, a co ciekawsze
– może on wystąpić nawet u dzieci matek w pierwszym trymestrze ciąży narażonych na hałas o dużym natężeniu.
Plaga cywilizacji
Po tym, co napisałem, nie zdziwi nikogo, że „inwazja decybeli”, a mówiąc
wyraźniej „hałas”, jest uważany za plagę współczesnej cywilizacji i że tej pladze wydano trudną, nieubłagalną
walkę, której istotą jest ograniczenie
przebywania w hałaśliwym środowisku
i stosowania różnego typu ochronników
słuchu.
□
Słuch 4/2015
17
KrzyżówKa • do wygrania książka A. Doby – „Olo na Atlantyku”
Litery z pól pokolorowanych czytane od góry do dołu kolumnami utworzą rozwiązanie. To rozwiązanie prosimy
przesłać na adres: [email protected] do 30 listopada 2015. Pierwsze 10 osób, które nadeślą
prawidłowe rozwiązanie otrzymają od nas książkę Aleksandra Doby „Olo na Atlantyku” podpisaną przez autora.
Czekamy na Państwa e-maile!
Poziomo:
1) jej poziom podnosi diabelski młyn;
8) pechowa dla niektórych waluta Szwajcarii;
9) woźnica karety;
10) książka, film opowiadające dzieje wielu
ludzi, historie całych narodów (np. Wojna
i pokój Lwa Tołstoja);
11) o córce lub synu;
13) republika nadbałtycka;
16) rządy strachu;
19) malowany z lustrem;
23) ostatnie metry wyścigu;
24) „Błyskawica”, która służy jako muzeum
w Gdyni;
25) sprzedaje towar chodząc po domach;
domokrążca;
26) zderzenie samochodów;
28) np. prezydent, wybrany, ale jeszcze nie
urzędujący;
18
Słuch 4/2015
29) leczące wdychanie leczniczych oparów;
33) choć miewa ustnik, to na nim nie zagrasz;
34) cukierek w kształcie walca;
35) surowa wołowina mielona z surowym
jajkiem, solą i pieprzem;
36) potwierdzenie, przyzwolenie;
37) użyczenie np. ziemi uprawnej, lasu,
parkingu itp.
Pionowo:
1) byt najwyższy, bezwzględna doskonałość;
2) atomowy w elektrowni atomowej;
3) państwo od południa graniczące z Nigerią;
4) osoba o dużych walorach umysłowych,
5) nieuprzejmość, obraza;
6) typ okrętu żaglowego (ze słów „na gole”),
7) tłuszcz na ziemniakach lub kucharz telewizyjny;
12) osoba, która kala świętości;
14) najbliższe otoczenie, sąsiedztwo;
15) wyreżyserowana sytuacja życiowa;
17) śmietanka jak kabaret;
18) dom w gruzach;
20) walczy z bykiem;
21) oracja;
22) jego nazwiska nie ma w napisach;
26) nie oryginał;
27) np. Liroy lub Peja;
30) fabryka z surówką;
31) członek wyższej izby angielskiego parlamentu;
32) narzędzie do wyciągania gwoździ.
Rozwiązanie krzyżówki z poprzedniego
numeru: Wakacje bogate w atrakcje.
PLACóWki protetyczne polecane przez
bezpłatna infolinia:
800 889 400
www. fundacjageers.org.pl
miasto
ulica
telefon
miasto
ulica
telefon
Bełchatów
ul. 9 Maja 1/3
/44/ 632 81 63
Katowice
ul. Panewnicka 5
/32/ 256 35 16
Będzin
ul. Piłsudskiego 3
/32/ 290 40 31
Kędzierzyn-Koźle
al. Jana Pawła II 36 E
/77/ 483 50 11
Biłgoraj
ul. Kościuszki 2
/84/ 627 46 42
Kępno
ul. Kilińskiego 8
/62/ 782 11 04
Biała Podlaska
Plac Rubina 1
/83/ 343 69 17
Kętrzyn
ul. Daszyńskiego 31
/89/ 751 07 25
Białystok
ul. Stołeczna 25
/85/ 742 43 57
Kielce
al. IX wieków Kielc 6d
/41/ 345 43 02
Bielsko-Biała
pl. Wolności 1
/33/ 819 48 19
Kluczbork
ul. Podwale 12
/77/ 418 24 19
Bielsko-Biała
pl. Żwirki i Wigury 9
/33/ 814 08 55
Kłodzko
ul. Łąkowa 5
/74/ 867 23 06
Bochnia
ul. Kazimierza Wielkiego 13
/14/ 612 35 40
Koło
ul. Toruńska 46
/63/ 272 40 45
Brzeg
ul. Mleczna 3
/77/ 416 45 03
Kołobrzeg
ul. Dubois 27/1
/94/ 355 44 55
Brzesko
ul. Zielona 4
/14/ 663 20 23
Konin
al. 1 Maja 11
/63/ 242 33 41
Bydgoszcz
ul. Gdańska 25
/52/ 321 47 80
Koszalin
ul. Dworcowa 12/1
/94/ 342 32 55
Bytom
ul. Chrobrego 5
/32/ 282 65 19
Kozienice
ul. Sienkiewicza 28
/48/ 614 52 10
Chełm
ul. Pijarska 3
/82/ 565 67 64
Kraków
al. Słowackiego 60
/12/ 633 09 39
Chojnice
pl. Niepodległości 1-2, lok. nr 1
/52/ 397 01 98
Kraków
os. Handlowe 8
/12/ 643 78 24
Cieszyn
ul. Bielska 37
/33/ 858 23 34
Kraków
ul. Józefa Dietla 46
/12/ 429 14 20
Częstochowa
al. Kościuszki 14a
/34/ 368 10 98
Kraków
ul. B. Limanowskiego 12
/12/ 260 12 26
Chełmno
ul. Grudziądzka 25
/56/ 686 39 96
Kraków
os. Szklane Domy 1
/12/ 680 50 90
Chorzów
ul. Dąbrowskiego 52
/32/ 241 30 35
Kraków
ul. Św. Marka 11
/12/ 423 12 65
Chrzanów
ul. Sokoła 19
/32/ 623 00 38
Kraków
os. Bohaterów Września 1b
/12/ 645 70 12
Dąbrowa Górnicza
ul. Królowej Jadwigi 23
/32/ 262 85 23
Krotoszyn
ul. Zdunowska 9
/62/ 722 63 52
Dębica
ul. Rynek 50
/14/ 670 30 07
Kutno
ul. Barlickiego 28
/24/ 254 15 05
Elbląg
ul. Stary Rynek 48a
/55/ 232 41 21
Kwidzyn
ul. Piłsudskiego 48
/55/ 279 50 71
Ełk
ul. Chopina 4/1
/87/ 610 13 06
Legnica
ul. Chojnowska 7
/76/ 852 30 79
Gdańsk
ul. gen. Bora Komorowskiego 43
/58/ 346 11 44
Leszno
al. Krasińskiego 8
/65/ 529 56 36
Gdańsk
ul. Stągiewna 1
/58/ 305 41 40
Leżajsk
ul. Leśna 22
/17/ 242 67 89
Gdynia
ul. Zygmunta Augusta 6/50
/58/ 620 98 09
Lębork
ul. Staromiejska 1B
/59/ 841 42 85
Gliwice
ul. Dubois 2
/32/ 230 84 29
Lidzbark Warmiński
ul. 11 listopada 15
/89/ 767 00 07
Gliwice
ul. Grodowa 2
/32/ 331 60 17
Limanowa
ul. Rynek 16
/18/ 337 10 10
Głogów
al. Wolności 52 D
/76/ 831 02 41
Lubin
ul. Armii Krajowej 32a
/76/ 844 19 70
Gniezno
ul. Mieszka I 12
/61/ 415 41 22
Lublin
ul. Narutowicza 83
/81/ 525 04 61
Gorlice
ul. Stróżowska 55
/18/ 353 53 61
Lublin
ul. Kowalska 4
/81/ 532 26 54
Gorzów Wielkopolski
ul. Wł. Łokietka 31
/95/ 720 32 62
Lubiniec
ul. Edyty Stein 1
tel. 34 353 00 24
Gostynin
ul. Wojska Polskiego 35
/24/ 235 05 23
Łańcut
ul. Rynek 32
/17/ 225 54 14
Grodzisk Maz.
ul. Kościelna 9
/22/ 724 28 35
Łomża
al. Legionów 27
/86/ 215 00 19
Grudziądz
ul. Wybickiego 5
/56/ 462 18 29
Łowicz
ul. Stanisławskiego 25B
/46/ 830 03 62
Inowrocław
ul. Św. Ducha 2
/52/ 352 26 25
Łódź
ul. Piotrkowska 289
/42/ 682 81 92
Jarosław
ul. Słowackiego 26a
/16/ 623 00 03
Łódź
ul. Więckowskiego 6
/42/ 630 32 44
Jastrzębie Zdrój
ul. Wielkopolska 2A
/32/ 476 40 85
Łódź
ul. Narutowicza 84
/42/ 213 42 27
Jaworzno
Rynek Główny 10
/32/ 222 05 24
Malbork
ul. T. Kościuszki 24
/55/ 272 45 25
Jelenia Góra
ul. Długa 18
/75/ 752 20 58
Mielec
ul. Rynek 8
/17/ 586 23 22
Jelenia Góra
ul. Groszowa 1
/75/ 752 49 92
Mielec
ul. Żeromskiego 17
/17/ 585 43 23
Kalisz
ul. Złota 1
/62/ 766 44 21
Mikołów
ul. Stefana Okrzei 3
/32/ 738 00 98
Katowice
ul. Słowackiego 22
/32/ 206 80 03
Mrągowo
ul. Królewiecka 58
/89/ 741 36 76
PLACóWki protetyczne polecane przez
www. fundacjageers.org.pl
bezpłatna infolinia:
800 889 400
miasto
ulica
telefon
miasto
ulica
telefon
Myślenice
ul. Słowackiego 37e
/12/ 272 19 19
Starogard Gdański
ul. Kościuszki 27
/58/ 563 30 95
Nowy Sącz
ul. Hoffmanowej 3
/18/ 443 54 74
Strzelce Opolskie
ul. Dąbrowskiego 12
/77/ 451 01 13
Nowy Targ
ul. Długa 84
/18/ 266 44 50
Strzyżów
ul. Słowackiego 26a
/17/ 276 50 05
Olkusz
ul. Króla K. Wielkiego 48
/32/ 641 16 96
Suwałki
ul. Noniewicza 93
/87/ 565 00 37
Olsztyn
ul. Kościuszki 13
/89/ 534 56 45
Swarzędz
ul. Cieszkowskiego 100/102
/61/ 817 41 59
Opole
ul. Koraszewskiego 17
/77/ 454 23 42
Szczecin
Plac Żołnierza Polskiego 1/1A
/91/ 434 74 00
Ostrołęka
ul. Goworowska 2A
/29/ 764 20 46
Szczecin
ul. Bolesława Śmiałego 22
/91/ 484 11 89
Ostrowiec Świętokrzyski ul. Okólna 1
/41/ 265 16 06
Szczecin
ul. Leszczynowa 18-19
/91/ 461 31 40
Ostrów Wielkopolski
ul. Kolejowa 26
/62/ 736 14 89
Świdnica
ul. Rynek 19
/74/ 857 86 71
Ostrzeszów
ul. Piekary 9
/62/ 730 09 62
Świnoujście
ul. Dąbrowskiego 1d
/91/ 321 27 76
Oświęcim
ul. Dąbrowskiego 13a
/33/ 842 38 67
Tarnobrzeg
ul. Mickiewicza 4/1
/15/ 823 50 10
Oświęcim
ul. Wysokie Brzegi 4
/33/ 844 83 79
Tarnowskie Góry
ul. Piastowska 13
/32/ 380 50 52
Pabianice
ul. Reymonta 2
/42/ 212 11 99
Tarnów
ul. Goldhammera 7
/14/ 627 45 95
Piła
ul. Bydgoska 34E
/67/ 212 47 38
Tczew
ul. Jana III Sobieskiego 40
/58/ 532 08 09
Pionki
ul. Legionistów 38
/48/ 612 51 76
Tomaszów Mazowiecki
ul. Jana Pawła II 6
/44/ 724 34 56
Piotrków Trybunalski
pl. Kościuszki 6
/44/ 646 00 27
Toruń
ul. Szczytna 8
/56/ 621 91 16
Płock
ul. Nowy Rynek 11
/24/ 264 45 46
Turek
ul. Łąkowa 4a
/63/ 278 00 01
Police
ul. Wróblewskiego 1
/91/ 317 72 21
Tychy
ul. Edukacji 5
/32/ 227 97 78
Poznań
os. Marysieńki 25
/61/ 823 42 11
Wadowice
ul. Zatorska 33
/33/ 874 09 43
Poznań
os. Rzeczypospolitej 6
/61/ 877 10 26
Wałbrzych
ul. Słowackiego 13/1
/74/ 842 50 19
Poznań
ul. Głogowska 87
/61/ 866 59 28
Warszawa
ul. Grójecka 67
/22/ 658 39 39
Poznań
ul. Półwiejska 30
/61/ 853 47 25
Warszawa
al. KEN 96
/22/ 644 31 13
Poznań
ul. Prusa 1
/61/ 843 50 93
Warszawa
al. Niepodległości 54
/22/ 854 00 69
Przemyśl
ul. Plac na Bramie 10
/16/ 675 11 24
Warszawa
al. Stanów Zjednoczonych 72
/22/ 740 90 66
Pszczyna
ul. Piastowska 3
/32/ 447 01 53
Warszawa
ul. Hoża 40
/22/ 621 67 16
Puławy
ul. Centralna 18B
/81/ 888 32 85
Warszawa
ul. Senatorska 22
/22/ 826 12 03
Pyskowice
ul. Wojska Polskiego 10
/32/ 230 12 47
Warszawa
ul. Targowa 37
/22/ 619 39 90
Racibórz
ul. Browarna 16/2
/32/ 418 15 44
Warszawa
ul. Warecka 11
/22/ 890 98 70
Radom
ul. 25 czerwca 46
/48/ 363 30 62
Warszawa
ul. Hanki Czaki 2
/22/ 864 41 21
Radomsko
ul. Żeromskiego 9
/44/ 683 50 97
Wieluń
Plac Legionów 5
/43/ 843 34 02
Ruda Śląska
ul. Piotra Niedurnego 39
/32/ 244 20 14
Włocławek
ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 22a /54/ 232 32 76
Rybnik
pl. Wolności 21
/32/ 423 30 30
Wodzisław Śląski
ul. Powstańców Śląskich 1
/32/ 455 65 17
Rzeszów
ul. 3 Maja 20
/17/ 853 88 48
Wrocław
pl. Powstańców Śl. 11/1 (rondo)
/71/ 338 03 93
Rzeszów
ul. Stefana Batorego 18/9
/17/ 862 00 53
Wrocław
ul. Piłsudskiego 66
/71/ 781 54 10
Sandomierz
ul. Schinzla 13/38
/15/ 833 30 25
Wrocław
ul. Piotra Skargi 21
/71/ 344 45 27
Sanok
ul. Kościuszki 31
/13/ 463 04 20
Wrocław
ul. Sienkiewicza 42
/71/ 321 01 88
Siedlce
ul. 3 Maja 28
/25/ 632 21 79
Wrocław
ul. Św. Antoniego 21
/71/ 343 31 69
Sieradz
ul. Jana Pawła II 52/5
/43/ 822 30 58
Września
ul. Fabryczna 11
/61/ 436 51 79
Skawina
ul. 29 Listopada 9
/12/ 276 01 12
Zabrze
ul. Goethego 30
/32/ 370 16 51
Skierniewice
ul. Batorego 9
/46/ 832 60 26
Zabrze
ul. Wolności 270
/32/ 376 32 75
Słupsk
ul. Filmowa 4
/59/ 843 24 50
Zamość
ul. Stanisława Staszica 35
/84/ 638 45 68
Sosnowiec
ul. Warszawska 1
/32/ 292 10 32
Zduńska Wola
ul. Łaska 7
/43/ 824 79 05
Stalowa Wola
ul. Komisji Edukacji Narodowej 13
/15/ 842 71 37
Zgierz
ul. Narutowicza 21
/42/ 715 12 67
Stargard Szczeciński
ul. Słowackiego 2
/91/ 578 08 98
Żywiec
ul. Dworcowa 36
/33/ 867 46 08