Wspomnienie o prof. Zygmuncie Paszko - Nowotwory

NOWOTWORY Journal of Oncology • 2006 • volume 56
Number 5 • 613–614
Wspomnienie • In memoriam
Wspomnienie o profesorze Zygmuncie Paszko
2)
W dniu 22 czerwca 2006 roku odszed∏ od nas Profesor
Zygmunt Paszko, wieloletni Kierownik Zak∏adu Endokrynologii Centrum Onkologii w Warszawie. Pan Profesor
Zygmunt Paszko pracowa∏ w Instytucie Onkologii od lutego 1956 roku, a wi´c 50 lat. Ca∏e swoje zawodowe ˝ycie
zwiàza∏ z badaniami naukowymi, które obejmowa∏y dziedziny endokrynologii i onkologii doÊwiadczalnej. PoÊwi´cajàc si´ pracy badawczej pomaga∏ tak˝e m∏odszym pracownikom w rozwoju naukowym. WÊród nich by∏am i ja,
wspó∏pracujàc z nim do ostatniej Jego chwili.
Profesor Zygmunt Paszko imponowa∏ mi swojà obszernà, wszechstronnà wiedzà, wykraczajàcà poza ustalone hipotezy badawcze. By∏ przy tym wielkim perfekcjonistà. Ka˝dà napisanà przez siebie i wspó∏pracowników
prac´ naukowà poprawia∏ wielokrotnie, starajàc si´ doprowadziç jà do stanu idealnego. Ja i moje kole˝anki z Zak∏adu Endokrynologii wspominamy dzisiaj Pana Profesora jako Wspania∏ego Szefa. Uczy∏ nas umiej´tnoÊci wykorzystania wielu nowoczesnych technik laboratoryjnych
w endokrynologii i onkologii doÊwiadczalnej, a tak˝e wyciàgania krytycznych wniosków z uzyskanych wyników badaƒ. Profesor Zygmunt Paszko by∏ promotorem 8 doktorantów i opiekunem naukowym wielu innych pracowników.
Do najwa˝niejszych osiàgni´ç zawodowych Profesora Zygmunta Paszki nale˝a∏y:
1) Uzyskanie i wprowadzenie do lecznictwa w Polsce
ludzkiego hormonu wzrostu (HGH), czystych hormonów gonadotropin, takich jak: FSH, LH, HMG
i HCG (preparaty lecznicze Biogonadyl i Menogonadyl oraz wytworzenie Krajowego Wzorca Gonadotropiny Przysadkowej HMG-PL1).
Opracowanie i wprowadzenie do diagnostyki raka
piersi metod oceny jego hormonowra˝liwoÊci.
W 1972 roku Pan Profesor Paszko wprowadzi∏ do
rutynowej diagnostyki oznaczenia st´˝eƒ receptorów hormonów sterydowych u kobiet chorych na raka piersi, które to badania do dzisiaj stanowià podstaw´ terapii hormonalnej chorych.
3) OkreÊlenie relacji miedzy st´˝eniami receptorów
hormonów sterydowych (ER i PR), czynników wzrostu (EGFR i IGF1-R) i onkogenów (ERBB2, MYC,
INT2) w rakach piersi u kobiet, a prze˝yciem chorych.
4) Zainicjowanie w 1996 roku w Zak∏adzie Endokrynologii Centrum Onkologii badaƒ genów, których
defekty zwiàzane sà z predyspozycjà do zachorowania na nowotwory z∏oÊliwe. Kontynuacjà tych badaƒ
sà prowadzone aktualnie w Zak∏adzie Endokrynologii poszukiwania mutacji germinalnych genów
BRCA1, BRCA2, CHEK2, NBS1, w genomowym
DNA kobiet chorych na raka piersi, a tak˝e mutacji
w genach naprawy DNA MLH1, MSH2 i MSH6
u chorych na raka jelita grubego. Wprowadzone
w 1998 roku przez Profesora Zygmunta Paszk´ badania spektrum mutacji germinalnych w genie RET
u chorych na ten nowotwór spe∏niajà do dzisiaj wa˝nà rol´ w diagnostyce i terapii zarówno chorych na
rdzeniastego raka tarczycy, jak i zdrowych nosicieli
mutacji w genie RET.
W okresie prowadzenia du˝ych projektów badawczych Profesor Zygmunt Paszko nieprzerwanie i emocjonalnie Êledzi∏ wyniki naszych wspólnych doÊwiadczeƒ, które analizowa∏ nawet na ba∏tyckiej pla˝y. My, pracownicy
Zak∏adu Endokrynologii z uÊmiechem wspominamy, jak
Pan Profesor pami´ta∏ nie tylko nasze wyniki, ale nawet to
na której stronie mieliÊmy je w zeszytach laboratoryjnych.
Dwie spoÊród ostatnich prac doÊwiadczalnych opracowanych we wspó∏autorstwie z Panem Profesorem, otrzyma∏y Nagrody im. Franciszka ¸ukaszczyka przyznane
przez Polskie Towarzystwo Onkologiczne dla najlepszych
prac wydrukowanych w czasopiÊmie polskim. Opublikowano je w Nowotwory Journal of Oncology. Jedna z nich
dotyczy∏a oceny relacji mi´dzy st´˝eniami EGFR,
IGF1-R, ER i PR w rakach piersi kobiet, a ich typem histologicznym i stopniem z∏oÊliwoÊci, a druga – omawia∏a
relacje pomi´dzy st´˝eniami ER, PR i EGFR w rakach
piersi, a prze˝yciem chorych kobiet.
Profesor Zygmunt Paszko by∏ cz∏owiekiem bardzo
towarzyskim. Spotkania w gronie pracowników naukowych przy udziale Pana Profesora, których tradycja zrodzi-
614
∏a si´ jeszcze w Instytucie przy ul. Wawelskiej, by∏y bardzo
udane. To On intonowa∏ „sto lat”, opowiada∏ dowcipy
i bawi∏ towarzystwo. Dla nas, pracowników Zak∏adu Endokrynologii, Profesor Zygmunt Paszko by∏ bardzo bliskim i ˝yczliwym zwierzchnikiem. Przez wi´kszoÊç jego
zawodowych lat zespó∏ Pana Profesora by∏ g∏ównie kobiecy. Profesor pami´ta∏ o naszych dzieciach i lubi∏ je poznawaç. W trakcie wspólnych wyjazdów s∏u˝bowych zawsze znalaz∏ czas pomi´dzy sesjami na zorganizowanie
wycieczki, a wieczorem by∏ nieod∏àcznym towarzyszem
mile sp´dzanego czasu.
Jeszcze 3 maja ubieg∏ego roku zaproszeni przez Pana
Profesora imieninowi goÊcie ws∏uchiwali si´ w Êpiewane
i akompaniowane przez solenizanta pieÊni legionowe
i u∏aƒskie: „Hymn Pierwszej Brygady”, „Hej Orle Bia∏y”,
„O mój rozmarynie”, „Hej panienki pos∏uchajcie”. G∏os
przenikliwy i dumny by∏ jego codziennym, a w tym dniu
– równie˝ uroczystym g∏osem. Pan Profesor doskonale
pami´ta∏ teksty tych pieÊni i wspólnie z Panià Doktor
Mroziƒskà, która by∏a goÊciem, tworzyli wspania∏y duet
wokalny.
Profesor Zygmunt Paszko by∏ wielkim patriotà i humanistà. Doskonale zna∏ histori´ Polski, którà lubi∏ przypominaç i przekazywaç wnukom. Jeden z nich, o szczególnych humanistycznych uzdolnieniach, rozpoczà∏ w∏aÊnie
nauk´ w Wy˝szej Szkole Teatralnej.
Pan Profesor Zygmunt Paszko pozostawi∏ po sobie
wspomnienia, z którymi b´dziemy ˝yli na co dzieƒ, wymieniajàc Jego Osob´. Syn Pana Profesora, dr Andrzej Paszko kontynuuje dzie∏o Ojca leczàc w Centrum Onkologii
chorych na nowotwory p∏uca.
Nie wàtpi´, ˝e wszyscy uczniowie, wspó∏pracownicy
i przyjaciele, którzy spotykali si´ z Panem Profesorem,
zachowajà Go na zawsze w swojej ˝yczliwej pami´ci.
Dr El˝bieta Skasko
Centrum Onkologii – Instytut
im. Marii Sk∏odowskiej-Curie
w Warszawie