PROCES W MIASTACH W XVI W

PROCES W MIASTRACH W XVI W. W ŚWIETLE DZIEŁ BARTŁOMIEJA GROICKIEGO
POWÓD- musi złożyć pozew w sądzie właściwym dla pozwanego,
zgodnie z regułą prawa : " Actor sequitur forum rei".
4 przesłanki, które powinien rozpatrzyć powód przed złożeniem pozwu :
1) czy z procesu jest więcej szkody czy pożytku ?
2) czy ma wystarczające dowody, aby wygrać proces ?
3) czy ma odpowiednich świadków ?
4) powinien zwrócić się do pozwanego ( awersarza ) z ugodą.
Ktoś obłożony ekskomuniką jest wyjęty spoza prawa, więc jego pozew jest nieskuteczny.
Na ile powód pozwał, tyle utraci w razie nie wstawienia się na rozprawę.
Powód zawsze ma być przygotowany, czyli ma mieć niepodważalne dowody.
POZWANY ( od łac. " reus" tzn. "rzecz" ) :
Co powinen zrobić ?
1) przyznać się do winy,
-ekskomunikowany może się bronić, ale nie pozywać,
-pozwany nie ma czasu na odwlekanie odpowiedzi na pozew ( chyba, że
sprawa jest mało istotna bądź pozwany jest ubogi ).
Czas Pozywania
W pozwie wyrażone są podstawy, okoliczności, imię i przezwisko, tego który wystosowuje pozew.
Określone przeciwko komu, o co pozywa, gdzie i w którym dniu maja się stawić.
Wezwanie pozwanego do stawienia się osobiście w ustalonym dniu, albo przez własnego
prokuratora, dzisiejszy odpowiednik adwokata to jest prokurator.
Co powinno być zawarte w pozwie
Każdy pozew musi spełniać, trzy podstawowe kryteria. Sędzia musi wyrazić zgodę na pozew,
następnie pozew przekazywany jest do urzędnika sadowego, którym zadanie jest dostarczenie pozwu
do pozwanego, i jako potwierdzenie jego dostarczenia musi nastąpić, wpis do ksiąg miejskich. Brak
wpisu do ksiąg powoduje nieważność procesu.
Obyczaj Pozywania
Obyczaj pozywania wyglądał następująco. Sam powód udawał się do sędziego z prośbą o
wyznaczenie urzędnika, który miał dostarczyć pozew pozwanemu. Zadaniem sędziego jest zapytać o
podstawy pozwania, o co powód oskarża? Jeśli osoba która powód pozywa podlega władzy sędziego,
dopuszcza on pozew przez sługę urzędowego. Jeśli po dostarczeniu pozwania, strony zawrą ugodę są
zobowiązane aby poinformować o tym sędziego, w takim przypadku nie ponoszą kosztów procesu.
Czas Pozywania
Pozywanie musi nastąpić miedzy wschodem a zachodem słońca, miało mieć miejsce w domu
pozywanego, pozywanie nie mogło odbywać się w dzień świąteczny. Albo w nocy, w kościele, na
cmentarzu, w pałacu królewskim, na weselu, w łaźni lub w domu publicznym.
EKSCEPCJE
Ekscepcje (exceptio - odpór, wybicie) – zarzuty procesowe które mógł podnieść pozwany przed
merytorycznym wdaniem się w spór; mogły powodować odroczenie rozprawy do czasu ich usunięcia
(dylatoryjne), umorzenie sprawy (peremptoryjne) lub mogły nie niweczyć sporu, ale uprawniały
pozwanego do odmowy odpowiedzi (deklinatoryjne).
Można było wybić stronę powoda, jeśli powództwo wytaczał szalony, niedojrzały – poniżej 15 roku
życia, sierota bez opiekuna, marnotrawca, szalony, głuchy, niemy bez przedstawiciela, kobieta bez
męża lub opiekuna. Działało to również w drugą stronę, gdyż pozew nie był skuteczny jeśli
dostarczono go wyżej wymienionym osobom.
Skutecznie można było wybić stronę prokuratora, jeśli byłby on młodszy niż 21 lat, był księdzem,
szalonym lub był oskarżony o haniebny uczynek.
Można wybić spór, jeśli pozew jest dostarczony w święto, w łaźni, w kościele, na cmentarzu,
w królewskim pałacu.
Nieważne są przysięgi składane przez osobę, która dopuściła się już krzywoprzysięstwa, jest głucha,
szalona, jest heretykiem, niewiastą, Żydem.
WYROK
Sędzia wydawał wyrok przed południem, na czczo, w obecności dwóch stron. Nie mógł być to dzień
święty.
Sędzia wysłuchuje dwóch stron, jeżeli powód milczy to oznacza, że przyznaje się do winy. Jednak
sędzia nie może opierać się tylko na zeznaniach stron, lecz musi zebrać pełny materiał dowodowy i
dopiero na jego podstawie, opierając się na swym doświadczeniu, wydać sprawiedliwy wyrok.
Gdy ma wątpliwości to powinien odroczyć sprawę. Powód musi się stawić – jeśli nie to ponosi koszty
procesowe.
Sądzenie wg prawa pisanego.
2 elementy wyroku: zapis z przebiegu rozprawy oraz rozstrzygnięcie