Исламофобия в Польше

УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ КАЗАНСКОГО УНИВЕРСИТЕТА
Том 157, кн. 1
Гуманитарные науки
2015
Педзивиатр К. Исламофобия в Польше (на материале новейших социальных исследований // Учен. зап. Казан. ун-та. Сер. Гуманит. науки. – 2015. – Т. 157, кн. 1. – С. 236–249.
УДК 316.647.8
ИСЛАМОФОБИЯ В ПОЛЬШЕ
(на материале новейших социальных исследований)
К. Педзивиатр
Аннотация
В статье освещаются основные аспекты исламофобии в Польше – стране, где мусульманские общины составляют менее 0.1% населения. Раскрываются причины более
высокого уровня антимусульманских настроений в польском обществе по сравнению
с другими европейскими странами. Рассматриваются источники, формирующие упрощённый, искажённый образ ислама и мусульман в Европе в целом и в Польше в частности. Анализируются стратегии польских мусульман, связанные с преодолением негативного отношения к исламу и его приверженцам.
Ключевые слова: ислам в Польше, мусульманское общество в Польше, исламофобия.
Summary
K. Pedziwiatr. Islamophobia in Poland in the Light of Latest Social Research.
The article highlights the main aspects of Islamophobia in Poland – a country where
Muslim communities constitute less than 0.1% of the population. It analyses the reasons behind
higher levels of anti-Muslim sentiments in Polish society in comparison with other European
countries and assesses the sources which form a simplified and distorted image of Islam and
Muslims in Europe in general and Poland in particular. The paper also points out some of
the key strategies employed by Polish Muslims to overcome negative attitudes towards Islam
and its adherents.
Keywords: Islam in Poland, Muslim community in Poland, Islamophobia.
Литература
1.
2.
Pędziwiatr K. “The Established and Newcomers” in Islam in Poland or the Inter-Group
Relations within the Polish Muslim Community // Muslims in Poland and Eastern Europe.
Widening the European Discourse on Islam / Ed. by K. Górak-Sosnowska. – Warszawa:
Wydawnictwa Uniwersytetu, 2011. – P. 169–182.
Сайт Euroislam. – URL: http://www.euroislam.pl/index.php/stowarzyszenie/o-nas/,
свободный.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Skończymy jak Rzym, przyjdą barbarzyńcy, przyjdą muzułmanie // Onet Wiadomości. –
URL: http://wiadomosci.onet.pl/kraj/skonczymy-jak-rzym-przyjda-barbarzyncy-przyjdamuzulmanie/d05yt, свободный.
Zatrzymano pociąg, bo pasażerkę przestraszył modlący się muzułmanin // Onet Wiadomości. – URL: http://wiadomosci.onet.pl/warszawa/zatrzymano-pociag-bo-pasazerkeprzestraszyl-modlacy-sie-muzulmanin/0nv5r, свободный.
Pędziwiatr K. Od islamu imigrantów do islamu obywateli: muzułmanie w krajach Europy
Zachodniej. – Kraków: Nomos, 2007. – 263 s.
Stola D. Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989. – Warszawa: IPN, 2010. – 534 s.
Pędziwiatr K. Muslims in Contemporary Poland // Muslims in Visegrad Countries / Ed.
by J. Bureš. – Prague: Anna Lindh Foundation and Visegrad Fund, 2011. – P. 10–24.
Warmińska K. Tatarzy polscy – tożsamość kolektywna grupy w kontekście regulacji ustawowych // Przegląd Tatarski. – 2011. – No 2 (10). – S. 17–21.
Brzozowski J., Pędziwiatr K. Analiza procesu integracji imigrantów w Małopolsce // Imigranci w Małopolsce: między integracją, asymilacją, separacją i marginalizacją. – Kraków:
Akademia Ignatianum, 2014. – S. 117–240.
Quellien A. La Politique Musulmane Dans L’Afrique Occidentale Francaise. – Paris:
Hachette Livre-BNF, 1910. – 304 p.
Said E.W. Orientalism. – London: Penguin, 1978. – 368 p.
Delanty G. Inventing Europe: Idea, Identity, Reality. – London: Macmillan, 1995. – 187 p.
Runnymede-Trust. Islamophobia: Challenge for Us All. – London: Runnymede Trust,
1997. – 69 p.
Halliday F. Islam and the Myth of Confrontation: Religion and Politics in the Middle
East. – London: I.B. Tauris, 1995. – 257 p.
Halliday F. “Islamophobia” reconsidered // Ethnic and Racial Stud. – 1999. – V. 22,
No 5. – P. 892–902.
Nielsen J.S. Muslims in Western Europe. – Edinburgh: Edinburgh Univ. Press, 2004. –
195 p.
Pędziwiatr K. Islam and Empowerment of the New Muslim Religious Brokers in Europe //
Dangerous Others, Insecure Societies / Ed. by M. Lianos. – Aldershot: Ashgate, 2013. –
P. 39–50.
Bleich E. What Is Islamophobia and How Much Is There? Theorizing and Measuring
an Emerging Comparative Concept // Am. Behav. Sci. – 2011. – V. 55, No 12. –
P. 1581–1600.
Esposito J. The Islamic threat: Myth or reality? – N. Y.: Oxford Univ. Press, 1992. –
352 p.
Daniel N. Islam and the West: The Making of an Image. – Oxford: Oneworld Publ.,
1997. – 467 p.
Burgat F. Veils and Obscuring Lenses // Modernizing Islam: Religion and the Public
Sphere in Europe and the Middle East / Ed. by J. Esposito, F. Burgat. – New Brunswick,
NJ: Rutgers Univ. Press, 2003. – P. 17–41.
Tazbir J. Szlachta i teologowie. Studia z dziejów polskiej kontrreformacji. – Warszawa:
Wiedza Powszechna, 1987. – 318 s.
Geisser V. La nouvelle islamophobie. – Paris: La Découverte, 2003. – 122 p.
Asad T. Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity. – Stanford, CA: Stanford Univ. Press, 2003. – 280 p.
25. Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia polaków. Raport / Red.: J. Czapiński,
T. Panek. – Warszawa, 2014. – 576 s.
26. Polonia Christiana. – URL: http://www.pch24.pl/, свободный.
27. Pędziwiatr K. Warszawskie spory meczetowe // Biuletyn Migracyjny. – 2012. – No 39.
28. Ahmed S.T. Young Muslims and Muslim Media in Britain // New Media, Technology
and Everyday Life in Europe: Conference. – London, 2003. – P. 150.
29. Nalborczyk A. The Image of Islam and Muslims in the Polish Mass Media before and
after 11 September 2001 // TRANS: Internet-Zeitschrift für Kulturwissenschaften. –
2004. – V. 15. – http://www.inst.at/trans/15Nr/01_4/nalborczyk15.htm, свободный.
30. Europejczycy dyskryminują muzułmanów – wywiad z profesorem Januszem Daneckim //
Rzeczpospolita. – 15.12.1994.
31. Pędziwiatr K. Muslims in the Polish Media – the New Folk Devil? // Arches Quarterly. –
2010. – V. 4, No 7. – P. 89–95.
32. Górak-Sosnowska K. Wizerunek islamu w Polsce na przykladzie podreczników szkolnych //
Islam i obywatelskość w Europie: Praca zbiorowa. – 2006. – S. 237–251.
33. Górak-Sosnowska K. Deconstructing Islamophobia in Poland. Story of an Internet Group. –
Warsaw: Univ. Warsaw, 2014. – 128 p.
34. Zick A. Intolerance, Prejudice and Discrimination: A European Report. – Berlin: FriedrichEbert-Stiftung, 2011. – 189 p.
35. Stosunek Polaków do innych narodów, CBOS. – Warszawa: Fundacja Centrum Badania
Opinii Społecznej, 2012. – 13 s.
36. Grzymała-Kazłowska A. Konstruowanie “innego”: wizerunki imigrantów w Polsce. –
Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007. – 284 s.
37. Suchecka J., Urzędowska M., Pacewicz P. Polska dla Polaków. Dwie trzecie Polaków nie
chce u nas więcej imigrantów // Gazeta Wyborcza. – 2013. – Październik 25.
38. Quillian L. Prejudice as a Response to Perceived Group Threat: Population Composition
and Anti-Immigrant and Racial Prejudice in Europe // Am. Sociol. Rev. – 1995. – V. 60,
No 4. – P. 586–611.
39. Sztompka P. Socjologia wizualna: fotografia jako metoda badawcza. – Warszawa: PWN,
2005. – 149 s.
40. Shadid W.A., Koningsveld P.S. Religious Freedom and the Neutrality of the State: The
Position of Islam in the European Union. – Leuven: Peeters, 2002. – 211 p.
41. Allievi S. Islam in the Public Space: Social Networks, Media and Neo-Communities //
Muslim Networks and Transnational Communities in and across Europe / Ed. by S. Allievi,
S. Nielsen. – Leiden: Boston: Brill, 2003. – P. 1–27.
42. Hickman M., Silvestri S., Thomas L. A comparative study of the representations of “suspect” communities in multi-ethnic Britain and of their impact on Muslim and Irish communities, 1974–2007 // Economic and Social Science Research Council. – 2011. – P. 20.
Поступила в редакцию
22.10.14
Педзивиатр Конрад – доктор социологических наук, сотрудник Департамента европейских исследований, Экономический университет в Кракове, г. Краков, Польша
и Университет Содерторн, г. Стокгольм, Швеция.
E-mail: [email protected]