Omówienie wyników kontroli budów przeprowadzonych w 2009 r

GŁÓWNY URZĄD
NADZORU
BUDOWLANEGO
OMÓWIENIE WYNIKÓW KONTROLI BUDÓW
PRZEPROWADZONYCH W 2009 R. PRZEZ ORGANY
NADZORU BUDOWLANEGO W ZAKRESIE
PRZESTRZEGANIA WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH
BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA
Warszawa, 22 marca 2010 r.
I.
Wymagania
prawne
w
zakresie
bezpieczeństwa
i
ochrony
zdrowia
w procesie budowlanym
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006
r. Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.), uczestnicy procesu budowlanego są zobowiązani
do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie, a w szczególności,
w przypadkach określonych w ustawie, do opracowania, wdroŜenia i przestrzegania planu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ).
Inwestor jest obowiązany zorganizować proces budowy z uwzględnieniem zasad
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w tym zapewnić opracowanie planu BIOZ (art. 18 ust. 1
ustawy - Prawo budowlane).
Bezpośrednio
odpowiedzialnymi
za
opracowanie,
wdroŜenie
i
przestrzeganie
planu BIOZ są:
projektant, który sporządza informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianą
w planie BIOZ (art. 20 ust. 1 pkt 1b ustawy- Prawo budowlane),
kierownik budowy, który:
-
sporządza (lub zapewnia sporządzenie) planu BIOZ przed rozpoczęciem
budowy, uwzględniając specyfikę obiektu i warunki prowadzenia robót
budowlanych, w tym jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji
przemysłowej (art. 21a ust. 1 ustawy- Prawo budowlane),
-
składa pisemne oświadczenie o sporządzeniu planu BIOZ, które inwestor jest
obowiązany przedstawić, wraz z innymi dokumentami, właściwemu organowi
nadzoru budowlanego co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem robót
budowlanych (art. 41 ust.4 pkt 1 ustawy- Prawo budowlane),
-
umieszcza na terenie budowy, w przypadkach określonych w przepisach,
ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony
zdrowia (art. 42 ust. 2 pkt 2 i ust. 3a ustawy- Prawo budowlane)
-
w miarę potrzeby wprowadza niezbędne zmiany w informacji sporządzonej
przez projektanta oraz w samym planie BIOZ, wynikające z postępu robót
(art. 22 pkt 3c ustawy- Prawo budowlane).
Przepisy ustawy określają przypadki, dla których obowiązkowe jest sporządzenie
planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Dotyczy to sytuacji, gdy w trakcie budowy
wykonywany
będzie
przynajmniej
jeden
z
rodzajów
robót
budowlanych
uznanych
za niebezpieczne, lub gdy roboty budowlane będą trwały dłuŜej niŜ 30 dni roboczych
i
jednocześnie
będzie
przy
nich
zatrudnionych
co
najmniej
20
pracowników,
albo pracochłonność robót będzie przekraczać 500 osobodni (art. 21a ust. 1a ustawy - Prawo
budowlane).
1
Za niebezpieczne uznane zostały następujące rodzaje robót budowlanych (art. 21a
ust. 2 ustawy - Prawo budowlane):
1)
których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie
wysokie
ryzyko
powstania
zagroŜenia
bezpieczeństwa
i
zdrowia
ludzi,
a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości;
2)
przy
prowadzeniu
których
występują
działania
substancji
chemicznych
lub czynników biologicznych zagraŜających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi;
3)
stwarzających zagroŜenie promieniowaniem jonizującym;
4)
prowadzonych
w
pobliŜu
linii
wysokiego
napięcia
lub
czynnych
linii
komunikacyjnych;
5)
stwarzających ryzyko utonięcia pracowników;
6)
prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach;
7)
wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych;
8)
wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze spręŜonego powietrza;
9)
wymagających uŜycia materiałów wybuchowych;
10) prowadzonych przy montaŜu i demontaŜu cięŜkich elementów
prefabrykowanych.
Mając na uwadze stopień zagroŜeń, jaki stwarzają poszczególne rodzaje robót,
szczegółowy zakres robót budowlanych, które wymagają opracowania planu BIOZ, został
określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie
informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia.
Odpowiedzialność karna i zawodowa za nieprzestrzeganie przepisów w zakresie
zapewnienia bezpieczeństwa na budowie obejmuje uchybienia i wykroczenia opisane
w rozdziałach 9 i 10 Prawa budowlanego. W szczególności karą grzywny zagroŜeni
są uczestnicy procesu budowlanego, którzy przystępują do budowy lub prowadzą roboty
budowlane bez dopełnienia wymagań wynikających z przepisów, a dotyczących zapewnienia
bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, opisanych w art. 41 ust. 4 pkt 1 i 3 i w art. 42 ust.
2 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane.
2
II. Kontrole
budów
przeprowadzone
w
2009
r.
przez
organy
nadzoru
budowlanego pod kątem zapewnienia na budowie bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia
Kontrole wykonywania obowiązków w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia na budowie, a w szczególności zapewnienia opracowania, wdroŜenia i przestrzegania
planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wykonywane są stale przez organy nadzoru
budowlanego w ramach rutynowych kontroli budów, w szczególności prowadzonych
na podstawie pozwolenia na budowę. Wyniki tych kontroli, w układzie wojewódzkim,
obrazuje załączona tabela pn. „Informacje dotyczące przestrzegania przepisów prawa
budowlanego w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w 2009 roku”.
W roku 2009 dokonano na terenie kraju 13 455 kontroli budów, uwzględniających
kwestie związane z funkcjonowaniem planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ).
Ogółem w skali kraju nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia podczas 11558 kontroli, co stanowi 86% skontrolowanych budów.
Kontrole budów z uwzględnieniem BIOZ wykonane w 2009 r.
przez organy nadzoru budowlanego
(relacje liczby kontroli bez uwag do liczby kontroli z uwagami )
1897
14%
11558
86%
Podczas pozostałych 1897 kontroli (14% skontrolowanych budów) stwierdzono
następujące nieprawidłowości:
-
w 777 przypadkach stwierdzono brak sporządzenia planów BIOZ,
-
w 1181 przypadkach inwestorzy nie przekazali do powiatowych inspektorów nadzoru
budowlanego oświadczenia kierownika budowy o sporządzeniu planu BIOZ,
3
w 902 przypadkach odnotowano brak umieszczenia na terenie budowy wymaganego
-
ogłoszenia zawierającego dane objęte planem BIOZ,
-
w 383 przypadkach plan BIOZ nie był przestrzegany,
-
w 107 przypadkach plan BIOZ nie został zaktualizowany w stosunku do stopnia
postępu robót budowlanych.
Nieprawidłowości w zakresie planów BIOZ stwierdzone w 2009 r.
przez organy nadzoru budowlanego podczas kontroli budów
1400
1181
1200
902
1000
777
800
600
383
400
107
200
ni
ep
rz
es
trz
eg
an
i
ni
ea
kt
ua
ln
oś
ć
e
pl
an
u
pl
an
u
BI
O
Z
BI
O
Z
BI
O
Z
pl
an
u
o
og
ło
sz
en
ia
br
ak
br
ak
oś
wi
ad
c
ze
ń
br
ak
o
sp
or
zą
dz
en
ia
sp
or
zą
dz
en
iu
sp
or
zą
dz
en
iu
pl
an
u
pl
an
u
BI
O
Z
BI
O
Z
0
Najwięcej kontroli w zakresie przestrzegania BIOZ przeprowadzono w woj.
mazowieckim (1553) i podlaskim (1307), najmniej w opolskim (317) i świętokrzyskim (318).
Liczba przeprowadzonych kontroli z uwzględnieniem BIOZ
Liczba kontroli bez stwierdzonych nieprawidłowości
1800
1553
1600
1400
1307
1221
1200
863
800
400
526
442
675
612
839
714
411 401
1267
1127
1041
1000
600
1307
984
882
627 573
317 310
1117
1020
971
863
708
650 557
528
318 282
200
D
ol
Ku
no
ja
śl
w
ąs
sk
ki
oe
Po
m
or
sk
ie
Lu
be
lsk
ie
Lu
bu
sk
ie
Łó
dz
ki
e
M
ał
op
ol
sk
M
az
ie
ow
ie
ck
ie
O
po
ls
Po
ki
e
dk
ar
pa
ck
ie
Po
dl
as
ki
e
Po
m
or
sk
ie
Śl
ąs
Św
ki
ię
W
e
to
ar
kr
m
zy
iń
sk
sk
ie
oM
az
ur
sk
W
ie
ie
Za
lk
op
ch
ol
od
sk
ni
ie
op
om
or
sk
ie
0
4
Najwięcej kontroli, w czasie których nie stwierdzono nieprawidłowości przeprowadzono
w woj. opolskim (97,8 %) oraz w lubuskim (97,6%). Najwięcej uchybień wykazały kontrole
w kujawsko - pomorskim (prawie 30 % kontroli) oraz w pomorskim (ok. 22 % kontroli).
Porównanie liczby kontroli bez stwierdzonych nieprawidłowości
do liczby przeprowadzonych kontroli ogółem
120,0%
97,6%
100,0%
90,7%
84,0%
80,0%
97,8%
85,1% 84,7% 84,2%
91,4%
91,3% 88,7% 88,9% 91,8%
86,2%
94,8%
77,7%
70,7%
60,0%
40,0%
20,0%
Śl
Św
ąs
ki
ię
W
e
to
ar
kr
m
zy
iń
sk
sk
ie
oM
az
ur
sk
W
ie
ie
Za
l
k
ch
op
od
ol
sk
ni
op
ie
om
or
sk
ie
D
Ku
ol
no
ja
w
śl
sk
ąs
oki
e
Po
m
or
sk
ie
Lu
be
lsk
ie
Lu
bu
sk
ie
Łó
dz
ki
e
M
ał
op
ol
sk
M
ie
az
ow
ie
ck
ie
O
po
ls
Po
ki
e
dk
ar
pa
ck
ie
Po
dl
as
ki
e
Po
m
or
sk
ie
0,0%
NajpowaŜniejszym uchybieniem stwierdzanym w toku kontroli był brak sporządzenia
planu
BIOZ.
Odnotowano
777
takich
przypadków
(5,8%
skontrolowanych budów).
Porównanie liczby stwierdzonych przypadków braku planu BIOZ z liczbą kontroli
przeprowadzonych w poszczególnych województwach pozwoliło ustalić procentowe wskaźniki
podstawowych zaniedbań w zakresie sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
dla skontrolowanych budów na danym terenie. Na podstawie tego porównania stwierdzono,
Ŝe najwięcej skontrolowanych budów nieposiadających opracowanego planu BIOZ jest
w województwie lubelskim (16,1%), kujawsko-pomorskim (10,3%) i mazowieckim (9,7%).
Najmniej takich budów ujawniono w woj. pomorskim (0,6 %) i lubuskim (0,7%).
Porównanie liczby przypadków braku planu BIOZ do liczby kontroli
przeprowadzonych ogółem
18,0%
16,1%
16,0%
14,0%
12,0%
10,3%
9,7%
10,0%
7,6%
8,0%
6,0%
5,3%
4,3%
4,0%
2,0%
6,6%
5,7% 6,1%
4,4%
3,7%
1,9%
0,7%
0,6%
1,2%
1,3%
Św Ślą
sk
ię
W
ie
to
a
kr
rm
zy
iń
sk
sk
ie
oM
az
ur
sk
W
ie
ie
Za
lk
ch
op
od
ol
sk
ni
op
ie
om
or
sk
ie
O
po
ls
ki
e
ka
rp
ac
ki
e
P
od
la
sk
ie
Po
m
or
sk
ie
P
od
D
Ku
ol
no
ja
w
śl
sk
ąs
oki
e
P
om
o
rs
ki
e
Lu
be
ls
ki
e
Lu
bu
sk
ie
Łó
dz
ki
e
M
ał
op
ol
sk
M
ie
az
ow
ie
ck
ie
0,0%
5
W toku kontroli organy nadzoru budowlanego stwierdziły równieŜ 383 przypadki
nieprzestrzegania planów BIOZ (2,8% skontrolowanych budów) oraz 107 przypadków ich
nieaktualności (0,8% skontrolowanych budów). MoŜna więc generalnie stwierdzić, Ŝe odsetki
nieprawidłowości w tych obszarach w zdecydowanej większości województw są stosunkowo
niskie, a woj. lubelskim i opolskim nie stwierdzono Ŝadnych przypadków nieprawidłowości
w obu tych zakresach. Wyjątkiem jest woj. kujawsko-pomorskie, gdzie stwierdzono najwięcej
przypadków nieprzestrzegania planów BIOZ w stosunku do liczby kontroli ogółem
stwierdzono w (15,8%).
18,0%
15,8%
16,0%
14,0%
12,0%
10,0%
8,0%
6,0% 5,1%
4,0%
2,0%
1,7%
3,8%
2,0%
1,0%
0% 0%
1,1%
0,7%
0,1%
2,0%
3,1%
1,3% 0,8%
1,4%
1,2% 0,9%
1,8%
1,3%
0,3%
0,6%
0,6%
0,3% 0%0%
0,3% 0,5% 0,2%
0,5%
0,1% 0,4%
D
Ku
ol
ja
no
w
śl
sk
ąs
oki
Po
e
m
or
sk
ie
Lu
be
lsk
ie
Lu
bu
sk
ie
Łó
dz
ki
M
e
ał
op
ol
M
sk
az
ie
ow
ie
ck
ie
O
po
ls
Po
ki
dk
e
ar
pa
ck
ie
Po
dl
as
ki
Po
e
m
or
sk
ie
Ś
Św
lą
W
sk
ię
ar
ie
to
m
kr
iń
z
y
sk
sk
oie
M
az
u
rs
W
ki
Za
ie
e
lk
ch
o
po
od
ls
ni
k
op
om ie
or
sk
ie
0,0%
Porównanie liczby stwierdzonych przypadków nieprzestrzegania planu BIOZ do liczby kontroli
ogółem
Porównanie liczby stwierdzonych przypadków nieaktualności planu BIOZ do liczby kontroli ogółem
Najwięcej uchybień dotyczyło jednak kwestii proceduralnych. Organy nadzoru
budowlanego stwierdziły stosunkowo duŜo przypadków niewywiązywania się z obowiązków
przez inwestorów w przedmiotowym zakresie, tzn. niezłoŜenia do PINB oświadczeń
o sporządzeniu planu BIOZ w 1181 sytuacjach (8,8% skontrolowanych budów). Ponadto
odnotowano
o
902
sporządzeniu
przypadki
planu
BIOZ
nieumieszczenia
(6,7%
przez
skontrolowanych
kierowników
budów).
Z
budów
ogłoszeń
porównania
liczby
niezłoŜonych do PINB oświadczeń o sporządzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem
wynika, Ŝe w tym obszarze odnotowano stosunkowo duŜe rozbieŜności w stosunku dot.
poszczególnych województw: najwięcej tego typu uchybień było w woj. lubuskim (50,6%),
lubelskim (29,5%) i śląskim (26%), natomiast w ogóle ich nie stwierdzono w woj. łódzkim,
a znikomy odsetek w podlaskim (0,3%), podkarpackim (0,6%) i świętokrzyskim (0,9%).
Natomiast z analogicznego porównania liczby stwierdzonych przypadków braku ogłoszenia
o sporządzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem wynika, Ŝe w poszczególnych
województwach odsetki te nie są zbytnio zróŜnicowane i wahają się – od największych
6
w lubelskim (14,1%) i małopolskim (12,2%) – do najmniejszych w pomorskim (1,3%) i
opolskim (1,6%).
60,0%
50,6%
50,0%
40,0%
29,5%
30,0%
26,0%
20,0%
14,1%
13,3%
10,0%
4,9% 3,8%
12,2%
7,4% 7,6%
6,1%
11,1%
8,5%
2,8% 1,6%
2,9%
0%
7,7%
6,7%
6,0%
0,6%
0,3%
1,3%
6,9%
2,1% 0,9%
7,9% 8,2%
2,7%
3,8%
1,4%
1,1%
Lu
ko
-P
o
m
or
sk
ie
be
lsk
ie
Lu
bu
sk
ie
Łó
dz
ki
M
e
ał
op
ol
sk
M
ie
az
ow
ie
ck
ie
O
po
lsk
Po
ie
dk
ar
pa
ck
ie
Po
dl
as
kie
Po
m
or
sk
ie
Śl
ąs
Św
ki
W
ię
e
to
ar
kr
m
zy
iń
sk
sk
oie
M
az
ur
W
sk
ie
ie
Za
lk
op
ch
o
od
ls k
ni
ie
op
om
or
sk
ie
Ku
ja
ws
Do
l
no
ś lą
sk
i
e
0,0%
Porównanie liczby nie złoŜonych do PINB oświadczeń o sporządzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem
Porównanie liczby stwierdzonych przypadków braku ogłoszenia o sporządzeniu planu BIOZ do liczby kontroli ogółem
Osoby odpowiedzialne za wyŜej opisane nieprawidłowości zostały ukarane w 791
przypadkach mandatami karnymi o łącznej wysokości 158.220 PLN. Ponadto prowadzone
jest 76 postępowań wyjaśniających, a do organów samorządu zawodowego złoŜono 27
wniosków o ukaranie.
wystawione mandaty karne
wnioski do organów samorządu zawodowego
27
3%
791
97%
Opracowanie:
Departament Prawno-Organizacyjny GUNB
7