Przedszkole 5

Razem z rodzicami i Êrodowiskiem
SzeÊciolatek i telewizja
n ALINA WIÂNIEWSKA (Gdaƒsk)
Jak mo˝emy przygotowaç dziecko szeÊcioletnie do racjonalnego korzystania
z programów telewizyjnych?
O
dbiornik telewizyjny w ka˝dym domu
to dzisiaj rzecz zupe∏nie normalna.
Jednak czy rodzice zdajà sobie spraw´ z tego, jaki wp∏yw wywiera telewizja na
m∏odego widza, jeÊli przesiaduje on przed odbiornikiem wiele godzin i oglàda „co popadnie?” Czy telewizja przynosi dziecku wi´cej
po˝ytku, czy szkody? Zabroniç oglàdania telewizji oczywiÊcie nie mo˝na, chocia˝by z uwagi
na prac´ zawodowà obojga rodziców. Zresztà
to nie by∏oby dobre wyjÊcie. Mo˝e raczej nale˝a∏oby zastanowiç si´, jak ju˝ teraz przygotowaç szeÊciolatka do màdrego korzystania
z mass mediów, by umia∏ on w przysz∏oÊci rozsàdnie wybieraç.
Aby zorientowaç si´ w problemie, postanowi∏am przeprowadziç ankiet´ wÊród rodziców dzieci szeÊcioletnich ucz´szczajàcych do
Oddzia∏u Przedszkolnego Szko∏y Podstawowej
nr 17 w Gdaƒsku. Ankieta pt. „Wp∏yw telewizji
na dziecko” by∏a anonimowa i obj´∏a 36 osób.
Analiza wyników
1. Na pytanie 1. ankiety: „Ile godzin dziennie Pani/a dziecko sp´dza przed telewizorem?”
– 23 osoby poda∏y odpowiedê – 3 do 4 godzin,
a 13 osób odpowiedzia∏o, ˝e ich dziecko sp´dza
przed telewizorem 1-2 godziny dziennie.
Wariant, ˝e dziecko w ogóle nie oglàda TV
lub oglàda jà wi´cej ni˝ 4 godziny dziennie, nie
zosta∏ podkreÊlony przez ˝adnego z rodziców.
Niepokojàcy jest fakt, ˝e szeÊciolatki zbyt du˝o
czasu sp´dzajà przed telewizorem.
2. Czytajàc odpowiedzi na pytanie drugie:
„Czy czyta Pan/i dziecku ksià˝ki (jakie)?”
chcia∏am zorientowaç si´, czy rodzice doceniajà rol´ ksià˝ki i czy znajdujà czas, aby czytaç jà
304
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
swojemu dziecku. 12 osób odpowiedzia∏o, ˝e
czytajà dziecku ksià˝ki, jednak tylko 6 osób
poda∏o tytu∏y ostatnio przeczytanych bajek.
Pozosta∏e 24 osoby przyzna∏y, ˝e ksià˝ek dzieciom nie czytajà. Âwiadczy to o tym, ˝e rodzice
nie zdajà sobie sprawy, jak wielkie znaczenie
dla wyobraêni i wra˝liwoÊci dziecka ma tekst
czytany.
3. Podobnie przedstawia si´ sytuacja ze
s∏uchaniem audycji radiowych. Okazuje si´, ˝e
dzieci s∏uchajà jedynie muzyki, a rodzice nie
potrafià wymieniç ˝adnej audycji radiowej
przeznaczonej dla dzieci. Nale˝y przypuszczaç,
˝e radio powoli zatraca wielkà niegdyÊ funkcj´
poznawczo-dydaktycznà. A szkoda, bo s∏uchowiska radiowe majà wielkie znaczenie dla
rozwoju dzieci´cej wyobraêni, wzbogacajà
s∏ownictwo, uczà i wychowujà.
4. Analizujàc odpowiedzi respondentów
na pytanie ankiety: „Jakie programy TV lubi
oglàdaç Pana/i dziecko – podaj 2 tytu∏y”, dowiedzia∏am si´, ˝e rodzice znajà programy, jakie oglàdajà ich dzieci. Wymieniajà najcz´Êciej: dobranocki, filmy przyrodnicze, przygodowe. 21 osób stwierdzi∏o, ˝e ich dzieci najcz´Êciej oglàdajà kana∏ Cartoon Network, gdzie
bez przerwy emitowane sà kreskówki. Wi´kszoÊç rodziców nie zdaje sobie sprawy, jak negatywne dla psychiki ma∏ego dziecka jest wielogodzinne oglàdanie chaotycznych, pozbawionych g∏´bszych treÊci filmów-kreskówek,
w których niejednokrotnie dominujà sceny
agresywne.
5. Zadajàc kolejne pytanie: „Co oglàda
Pan/i w TV wspólnie z dzieckiem?” chcia∏am
zorientowaç si´, czy dziecko, majàc obok siebie
rodziców, mo˝e w ka˝dej chwili zadawaç pyta5/2003
Razem z rodzicami i Êrodowiskiem
nia dotyczàce treÊci programu. 11 respondentów odpowiedzia∏o, ˝e cz´sto oglàda z dzieckiem TV, reszta rodziców – ˝e niestety nie.
6. Zaskoczy∏a mnie odpowiedê rodziców
na pytanie 6: „Czy zdarza si´, ˝e dziecko oglàda TV po godzinie 20.00?” Okaza∏o si´, ˝e moje szeÊciolatki oglàdajà program telewizyjny po
WiadomoÊciach. Na 36 dzieci ucz´szczajàcych
do zerówki, 27 cz´sto oglàda filmy emitowane
po godzinie 20.00. Stwarza to niebezpieczeƒstwo oglàdania scen niedostosowanych do wieku dziecka.
7. Wspólny niedzielny obiad jest okazjà do
rozmowy z dzieçmi, co znacznie przyczynia si´
do zacieÊnienia wi´zi rodzinnych. Co zrobiç,
jeÊli niedzielne popo∏udnie sp´dzamy przed
telewizorem?
Odpowiedzi rodziców na pytanie ankiety
„Jak najcz´Êciej sp´dzasz niedzielne popo∏udnie?” wskaza∏y, ˝e zamiast poÊwi´ciç wolny
czas sprawom rodziny, zacieÊnianiu wzajemnych wi´zi (26 osób) ca∏a rodzina oglàda TV,
rozmawiajàc jednoczeÊnie o bie˝àcych sprawach domowych. Tylko 10 osób wyrusza z rodzinà na niedzielny spacer, idzie z wizytà do
znajomych lub bliskich, lub bawi si´ z dzieckiem.
Z odpowiedzi na ankiet´ wynika, ˝e nasze
szeÊciolatki zbyt d∏ugo oglàdajà TV, cz´sto
zdarza si´, ˝e oglàdajà filmy nawet po godzinie
20.00. Majà coraz rzadszy kontakt z ksià˝kà,
nie s∏uchajà audycji radiowych, rodzice nie kupujà i nie czytajà im czasopism. Siedzàc przed
ekranem TV, ma∏y odbiorca jest pozostawiony
sam sobie, samotnie prze˝ywa oglàdane treÊci,
co nara˝a go na pojawienie si´ negatywnych
emocji. Dzieci nie uczà si´ od rodziców sposobów racjonalnego sp´dzania czasu wolnego.
Analizujàc wyniki ankiety, postanowi∏am
zapoznaç rodziców z treÊcià opracowanego
5/2003
przeze mnie referatu pt. Miejsce i rola telewizji
w procesie wychowania dziecka we wspó∏czesnej
rodzinie, aby wspólnie omówiç zagro˝enia p∏ynàce z niew∏aÊciwego korzystania z mass mediów.
Wraz z rodzicami chcia∏am zastanowiç si´,
co robiç, aby uchroniç szeÊcioletnie dziecko
przed wynikajàcymi stàd zagro˝eniami i jak
przygotowaç przysz∏ego odbiorc´ do racjonalnego korzystania z tego medium.
Jak mo˝emy przygotowaç dziecko szeÊcioletnie do racjonalnego korzystania z TV?
Oto wyniki wspólnych przemyÊleƒ:
• Obserwuj uwa˝nie swoje dziecko.
• Rozwijaj dzieci´ce zdolnoÊci i zainteresowania (pozwól mu w domu rysowaç, malowaç, lepiç z plasteliny, kleiç, wycinaç, doÊwiadczaç).
• Spróbuj zainteresowaç dziecko ksià˝kà,
czasopismem, ciekawà audycjà radiowà.
• Staraj si´ oglàdaç TV razem z dzieckiem,
aby w ka˝dej chwili móc odpowiedzieç na jego
pytania i razem z nim porozmawiaç o programie.
• Staraj si´ wybieraç wspólnie z dzieckiem
programy, które je interesujà.
• Strze˝ dziecko przed programami budzàcymi emocje negatywne (strach, l´k, gniew, agresj´).
• Miej rozeznanie, co do iloÊci czasu sp´dzanego przez dziecko przed ekranem telewizora.
• Nie pozwól, aby telewizja wype∏nia∏a bez
reszty ca∏y wolny czas waszej rodzinie. n
ALINA WIÂNIEWSKA- nauczycielka oddzia∏u
przedszkolnego w Szkole Podstawowej nr 17 w
Gdaƒsku
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
305