Herb-Żychlina-uzasadnienie

Łódź, dn. 23.04.2014
Skrócone uzasadnienie projektu herbu Żychlina
Rys. 1: Proponowany projekt herbu Żychlina, wariant
z zaznaczonymi cegłami
Rys. 2: Proponowany projekt herbu Żychlina, wariant
z zaznaczonymi cegłami
Herb Żychlina przedstawiać powinien w polu srebrnym kasztel czerwony, z murem
blankowanym, pojedynczą wieżą blankowaną z podłużnym otworem strzelniczym czarnym,
flankowaną przez takież dwie bramy w murze.
Używany obecnie herb Żychlina przedstawia w polu srebrnym trzy wieże czerwone,
blankowane, połączone niskim murem, z których środkowa największa. Niestety
współcześnie używany herb jest efektem błędu popełnionego przez polskiego heraldyka
Mariana Gumowskiego, który niewłaściwie odczytał jedyną zachowaną pieczęć miejską
Żychlina. Pieczęć ta, przyłożona na dokumencie z 1535 roku, wykonana prawdopodobnie
została w XIV wieku. W polu pieczęci widoczny jest zameczek z pojedynczą wieżą i dwoma
dużymi wejściami po bokach.
Rys. 3: Jedyny zachowany odcisk pieczęci miejskiej Żychlina
Marian Gumowski zinterpretował te boczne wejścia całkowicie błędnie – jako
prześwity między środkową a bocznymi wieżami. Dodatkowo sugerował, że boczne wieże są
jakby „pionowo przecięte”, co w rzeczywistości wynikało z mniejszej ilości blanek na murze
oraz jego pionowych krawędzi. Błąd ten pojawił się po raz pierwszy w artykule Gumowskiego
z serii Herby miast województwa warszawskiego i był następnie powielany przez samego
Gumowskiego i jego następców, aż do dzisiaj. Jako pierwszy prawdopodobnie uwagę zwrócił
na ten błąd związany z Łodzią badacz Marek Adamczewski w swojej publikacji Heraldyka
miast wielkopolskich do końca XVIII wieku.
Rys. 4: Błędny herb Żychlina, Marian
Gumowski, Herby miast województwa
warszawskiego, 1935-37
Rys. 5: Mylna interpretacja pieczęci
Żychlina, Marian Gumowski,
Najstarsze pieczęcie miast polskich,
1960
Rys. 6: Współczesny herb
Żychlina wywodzi się
bezpośrednio z błędnej
rekonstrukcji z okresu
międzywojennego
Budowla przedstawiona na pieczęci może być odwzorowaniem rzeczywistego
zameczku obronnego rodziny Żychlińskich, wzmiankowanego m.in. w XIV wieku jako
Castrum Sychlin.
Podjęte obecnie prace nad odświeżeniem wizerunku herbu Żychlina oraz nad
opracowaniem jego innych symboli, są świetną okazją do przywrócenia herbowemu
zamkowi jego właściwej, zgodnej ze źródłem historycznym postaci.
Z poważaniem
Kamil Wójcikowski & Robert Fidura