płynących z higieny w domu

Promowanie rodzinnego podejścia do higieny skutkuje
bista jest pierwszą linią obrony we
faktyczną poprawą zdrowia
wczesnym okresie, przed opracow-
Profesor Sally Bloomfield, International Scientific Forum on
aniem skutecznych szczepionek
Home Hygiene oraz London School of Hygiene and Tropical
i leków. Dodatkowym czynnikiem
Medicine.
jest fakt, że 1 na 5 mieszkańców
Europy ma obniżoną odporność
W ciągu ostatnich 20 lat choroby zakaźne zaczęły powracać
na infekcje i wymaga specjal-
na listę problemów zdrowotnych. Wywołało to dyskusję na
nej ochrony przed zakażeniami.
temat zapobiegania i przeciwdziałania tym chorobom. W
Choć skrócenie czasu pobytu w
coraz większym stopniu dotyczy ona strategii zapobiega-
szpitalu obniża koszty, zysk ten może być zniwelowany przez
nia rozprzestrzenianiu się chorób w domu oraz w życiu
nieodpowiednią ochronę przed infekcjami w domach.
społecznym poza domem. Składa się na to kilka przyczyn.
W odpowiedzi na konieczność naukowego podejścia do
Częstotliwość występowania chorób przenoszonych przez
higieny domowej, instytucja International Scientific Forum
żywność jest w Europie zadziwiająco wysoka. Według sza-
on Home Hygiene opracowała metodę oceny ryzyka, znaną
cunków WHO, 40% zakażeń chorobami przenoszonymi przez
jako „ukierunkowana higiena”. Zakłada ona, że patogeny są
żywność występuje w domach. Inne infekcje układu pokar-
stale wprowadzane do domów przez ludzi, skażoną żywność
mowego, takie jak wywoływana przez norowirusy „choroba
i zwierzęta domowe. Prawidłowa higiena powoduje przer-
zimowych wymiotów”, może rozprzestrzeniać się jak pożar lasu,
wanie łańcucha zdarzeń (patrz Rys. 1), który prowadzi do
z człowieka na człowieka, przez ręce i przedmioty domowe, o ile
rozprzestrzeniania się infekcji z tych źródeł na nowe obiekty,
nie przestrzega się zasad higieny. Odporność drobnoustrojów na
poprzez działanie w „punktach krytycznych”. Aby określić
antybiotyki stanowi ograniczenie możliwości walki z infekcjami,
te punkty, podzielono łańcuch infekcji na części i oceniono
dlatego zapobieganie zakażeniom poprzez odpowiednią higienę
częstotliwość występowania patogennych zakażeń w tych
coraz bardziej zyskuje na znaczeniu. Takie drobnoustroje, jak
miejscach, wraz z prawdopodobieństwem ich przekazania.
szczepy gronkowca odporne na metycylinę (MRSA) i Clostrid-
Nawet w sytuacji, gdy dane miejsce jest silnie skażone, jeśli
ium difficile, stają się poważnym problemem w społeczeństwie
prawdopodobieństwo przekazania infekcji z tego miejsca
i w szpitalach. Higiena może również ograniczyć występowanie
jest niskie, ryzyko zakażenia jest również niskie.
przeziębień i grypy. W przypadku pandemii grypy higiena osoOcena ryzyka sugeruje, że „punktami
krytycznymi” w domu są ręce i powi-
Rys. 1 Łańcuch przenoszenia infekcji w domu
erzchnie dotykane rękami, przedŹródło patogenów:
ludzie, zwierzęta domowe (zakażone i
nosiciele), zakażona żywność lub woda
mioty mające kontakt z żywnością,
ścierki i inne przedmioty służące
do czyszczenia. Są to „autostrady”,
Obiekt zakażenia: wszyscy są zagrożeni,
jednak ryzyko infekcji jest w niektórych
przypadkach wyższe
którymi patogeny przedostają się
Drogi przekazywania: kał, wymiociny,
wybroczyny z ran, łuszcząca się skóra
płyny wyciekające z żywności
na pozostałych członków rodziny, narażając ich na zakażenie.
Ubrania (zwłaszcza te, które mają
Drogi zakażenia: usta, nos, spojówki,
uszkodzona skóra i błony śluzowe
bezpośredni kontakt z ciałem) oraz
Rozprzestrzenianie patogenów:
przez ręce, powierzchnie kontaktujące
się z rękami i żywnością, ścierki i inne
materiały służące do czyszczenia,
ubrania, pościel itp
pościel są także ważnymi drogami
przenoszenia patogenów, jednak
higiena osobista (kąpiele, prysznic)
oraz utrzymywanie w czystości urządzeń sanitarnych znacznie
W odpowiedzi na zmianę podejścia do higieny władze kra-
redukuje ich rozprzestrzenianie się w ten sposób.
jowe i lokalne zaczynają inwestować w programy promujące
przestrzeganie czystości w społeczeństwie. Aby jednak
Ukierunkowana
stosowanie
odniosły one skutek, należy rozwiązać kilka problemów.
zasad przestrzegania czystości we właściwym czasie, aby
higiena
oznacza
również
Służba zdrowia w Europie jest zorganizowana w taki
przerwać łańcuch przekazywania zakażenia. W wielu sytu-
sposób, że różnymi aspektami higieny (higiena żywności,
acjach (np. przy myciu rąk) można osiągnąć „higieniczną
zapobieganie pandemii grypy, prawa pacjentów) zajmują się
czystość” stosując mydło lub detergent i wodę, jednak ostat-
różne instytucje. Aby zaszły zmiany, instytucje te muszą ze
nie badania wskazują, że ten proces jest efektywny tylko
sobą współpracować, żeby promować rodzinne podejście
pod warunkiem dokładnego płukania. Wycieranie klamki lub
do higieny zamiast ukierunkowania na konkretne problemy.
bufetu ścierką powoduje rozprowadzanie mikroorganizmów
Sektor publiczny musi również ściślej współpracować z
po całej powierzchni i przenoszenie ich na ścierkę, a przez
sektorem prywatnym, który włożył dużo wysiłku w infor-
nią na inne powierzchnie. Oznacza to, że w niektórych
mowanie konsumentów o higienie i środkach czystości oraz
przypadkach należy używać środków dezynfekujących/
w zapewnienie, aby produkty czyszczące i dezynfekujące
czyszczących. Aby zapewnić eliminację patogenów, ubrania
spełniały najwyższe standardy i były używane w sposób
i pościel powinny być prane w temperaturze 60ºC lub 40ºC
zapewniający ochronę zdrowia. W ostatnich latach higiena
z użyciem proszków do prania zawierających wybielacz.
nabrała nieco negatywnego znaczenia i zaczęła być
traktowana jako staroświecki zwyczaj lub kara. Musimy
Ukierunkowana higiena zwraca uwagę na fakt, że dobrą praktyką
uatrakcyjnić przestrzeganie czystości przez wprowadza-
nie jest dokładne sprzątanie raz na tydzień, ale codzienne sto-
nie do świadomości społecznej pozytywnych skojarzeń ze
sowanie zasad higieny w miejscach i sytuacjach, w których jest
zdrowiem i wysokim standardem życia.
ona niezbędna. Ukierunkowana higiena zapewnia maksymalną
ochronę przed rozprzestrzenianiem chorób zakaźnych przy
Więcej informacji o ukierunkowanej higienie na stronie
minimalnym wpływie na ludzi i środowisko naturalne.
www.ifh-homehygiene.org