wykład 2 - Augustowscy

Obieg materii w przyrodzie
Pierwiastki w przyrodzie
Ar
0,93%
CO
0,035%
pozostałe gazy
szlachetne;
0,007%
O
20,95%
Pierwiastki budujące Skorupę
Powietrze
N
Ziemską78,09%
N
S
5,14%
2,92%
H
H
9,31%
10,81%
Mg
Na Ca
Ni
1,08%
1,38%
1,82%
Cl
1,95%
Mg
pozostałe
S
P
Ca 0,13% pozostałe
0,25%
Fe
0,64%
0,63%
pozostałe32,07%
1,54%
2,51%
0,72%
13,9%
C
Si
19,37%
15,12%
Oceanyjako
Organizm
Ziemia
człowieka
całość
O
O
62,81%
30,12%O
85,78%
http://keith-travelsinindonesia.blogspot.com
•
•
•
•
•
1.avi
2.avi
3.avi
4.mp4
5.avi
(Fragment filmu Earth The Power Of The Planet – BBC)
(http://marina.geo.umn.edu)
(http://www.youtube.com/watch?v=41VYn-RPqaw&feature=related)
(http://www.youtube.com/watch?v=ep2_axAA9Mw)
(http://www.youtube.com/watch?v=2LSaLggiPaQ&NR=1)
Reykholt; National Park of Þingvellir , Islandia
Tam3rd, Albay, Filipiny
Lawa
• Wulkan tarczowy
– Lawa zasadowa
– Mała zawartość SiO2
– Mała lepkość i gęstość
– Płyną szybko
– Wylew spokojny
• Wulkan stożkowy i stratowulkan
– Lawa kwaśna
–…
– Stosunkowo szybko krzepną
Wietrzenie
Baraniecki, Skrzypczak 2003
Ziętkowski, 2007
Rodzaje wietrzenia
• Fizyczne:
–
–
–
–
–
Insolacyjne (termiczne)
Eksfoliacyjne (łuszczenie)
Mrozowe (zamróz)
Solne
Deflokulacja
• Chemiczne:
–
–
–
–
–
–
–
Rozpuszczenie
Ługowanie
Hydroliza
Uwodnienie
Karbonatyzacja
Oksydacja (utlenienie)
Kaolinizacja
• Biologiczne
Wing-Chi Poon; Texas, USA.
Josh Hill; Texas, USA.
http://www.michael-gordon.com/ ; Glen Canyon, Utah
http://hays.outcrop.org
Vanessa and Chris Ryan, Girraween National Park, Walia
Vanessa and Chris Ryan, Girraween National Park, Walia
Ekočlen
Kaolinizacja
Vanessa and Chris Ryan, Girraween National Park, Walia
Girraween National Park, Walia
Chiton magnificus ; Abisko, Szwecja
http://www.swietokrzyskipn.org.pl/
http://www.tenpieknyswiat.pl/
Etan J. Tal; Jebel Kharaz, Jordania
Dr Suzanne M MacLeod ; Gozo, Malta
Not home; okolice Qobustan, Azerbejdżan
Hannes Grobe; Svalbard
http://www.cis.edu.hk
http://www.cis.edu.hk
http://www.cis.edu.hk
http://www.bcssa.org
http://www.joannaroga.pl
http://mdonnfoto.flog.pl/
http://www.morawski-kras.multita.info
http://www.fanklubsbb.pl
http://www.geopic.pl/
http://www.twojapogoda.pl
http://jaceks.flog.pl
Sokole Gory
http://www.national-geographic.pl
A by chronić pry watność uży tk ownik a, program PowerPoint uniemożliwił automaty czne pobranie tego zewnętrznego obrazu. A by pobrać i wy świetlić ten obraz, k lik nij przy cisk Opcje na pask u k omunik atów, a następnie k lik nij opcję Włącz zawartość zewnętrzną.
Hannes Grobe; Spitzbergen
http://onephoto.net/
Rachocki A., 1974, s. 51
A by chronić pry watność uży tk ownik a, program PowerPoint uniemożliwił automaty czne pobranie tego zewnętrznego obrazu. A by pobrać i wy świetlić ten obraz, k lik nij przy cisk Opcje na pask u k omunik atów, a następnie k lik nij opcję Włącz zawartość zewnętrzną.
Dentren, Abisko, Szwecja
Erozja (niszczenie powierzchni terenu)
• Glacjalna
– Detersja – wygładzanie podłoża
– Detrakcja – wyrywanie fragmentów skał z podłoża
– Egzaracja – zdzieranie podłoża
• Wodna
– Deszczowa
– Rzeczna
•
•
•
•
Wgłębna
Wsteczna
Boczna
Denna
– Abrazja
Wygłady lodowcowe
Eric in SF, Devil's Postpile National Monument
Siim 2006
A by chronić pry watność uży tk ownik a, program PowerPoint uniemożliwił automaty czne pobranie tego zewnętrznego obrazu. A by pobrać i wy świetlić ten obraz, k lik nij przy cisk Opcje na pask u k omunik atów, a następnie k lik nij opcję Włącz zawartość zewnętrzną.
http://geografia.opracowania.pl/
Snap55, Japonia
Mbz1
Dionysos , Cliffs of Moher, Ireland
Yummifruitbat, Walia
http://geotyda.pl
Mikenorton, Norwegia
• Eoliczna
http://geomorfologia.w.interia.pl
http://foto.recenzja.pl/
http://blog.travelpod.com
Thomas Wilken
Ruchy masowe
•
•
•
•
•
•
Odpadanie
Obrywanie
Spełzywanie
Osuwanie
Spłukiwanie
Spływanie (spływ powierzchniowy)
http://www.forum.linum.pl
http://www.tatry.info.pl/
http://www.turnia.pl
http://wspinanie.pl
http://www.planetsports.pl
http://hays.outcrop.org
Meteor2017
Carlog3
http://www.dziennikpolski24.pl
Rzeki, Gleby, Wegetacja, Osad, Atmosfera, Paliwa kopalne i
produkcja cementu, Powierzchnia wody, Morska biocenoza,
Głębie morskie, Rozpuszczony węgiel organiczny
http://telstar.ote.cmu.edu
http://water.epa.gov
Obieg materii dla skał
Wypiętrzanie i ekspozycja, Krystalizacja, Lityfikacja, Konsolidacja,
Skały metamorficzne, Skały magmowe Intruzywne, Skały
magmowe Ekstruzywne, Magma, Wietrzenie, Skały osadowe,
Osad, Depozycja, Stapianie, Metamorfizm, Transport
•
•
•
•
•
•
Izostazja
Teoria tektoniki płyt / Ruchy konwekcyjne
Teoria tektoniki płyt to cykl zamknięty
Clifford Ollier i Jan Koziar, 2007
Odrzucają konwekcję w płaszczu Ziemi
Odrzucają kompensację spredingu w
miejscach stref subdukcji
• Skąd zatem magma andezytowa ?
• Powrót do Teorii geosynklin
• Teoria geosynklin
• Tensja (rozszerzanie) – tworzy formę
zagłębienia ryftowego
• Prowadzi to do reakcji podłoża i początek
procesów magmowych
Ollier, Koziar, 2007, s. 380
• Tworzone są wzniesienia, które na skutek
procesów zewnętrznych są niszczone a
materiał odprowadzany do nowych
obniżeń na zewnątrz od osi wypiętrzenia
• Wskutek m.in. odgazowania diapiru
dochodzi do kolapsu (zapadnięcia)
wierzchołka i powstania zapadliska
śródgórskiego