docZiemia jako system
download 
Reklamacja Transkrypt
Ziemia jako system
Ziemia jako system Dr Joanna Piątkowska-Małecka Geologia zajmuje się budową, właściwościami i historią Ziemi oraz procesami zachodzącymi w jej wnętrzu i na jej powierzchni, dzięki którym ulega ona przeobrażeniom Nauki geologiczne • Geologia podstawowa (g. dynamiczna, g. historyczna, g. regionalna, g. strukturalna, sedymentologia, stratygrafia, geochemia, mineralogia, petrografia) • Geologia stosowana (g. złóż, g. środowiskowa, hydrogeologia) • Nauki pomocnicze (kartografia geologiczna, paleontologia) Najważniejsze fakty z dziejów geologii • Starożytność (Heraklit z Efezu, Arystoteles, Pliniusz Starszy) • Okres średniowiecza i odrodzenia • XVIII/XIX w. (neptunizm - J. Werner, J. Lamarck; plutonizm – J. Hutton; S. Staszic) • XIX w. (W. Smith, G. Cuvier, Ch. Lyell) • 1807 wprowadzenie terminu geologia i powstanie I Towarzystwa Geologicznego (Londyn) • 1879 i 1883 I i II Międzynarodowy Kongres Geologiczny w Paryżu i Bolonii Ziemia jako system SKŁADNIKI SYSTEMU a. fizyczno-chemiczny b. biologiczny Zasada uniformitaryzmu - przekonanie o istnieniu nienaruszalnych praw natury niezmiennych w czasie, została sformułowana w końcu XVIII wieku przez Jamesa Huttona Aktualizm – „teraźniejszość kluczem do przeszłości” Aktualizm Riplemarki na bloku piaskowca Riplemarki tworzące się pod wpływem ruchu wody lub powietrza (piasek na plaży odsłonięty w czasie odpływu) Skamieniałości Skamieniałości – faktyczne pozostałości lub ślady organizmów, które wymarły tysiące lub miliony lat temu, znajdowane głównie w skałach osadowych. Skamieniałości Części twarde – zęby i kości kręgowców, odpowiednio twarde elementy bezkręgowców Części miękkie – resztki skóry, naczyń krwionośnych, liście roślin Skamieniałości Ośródki – puste miejsce w skale po organizmie, powstałe na skutek rozpuszczenia szkieletu przez działanie wody Odciski – spłaszczona ośródka Skamieniałości śladowe – tropy, nory i inne ślady działalności życiowej organizmów Fosylizacja Zespół procesów prowadzący do powstania skamieniałości. Etapy fosylizacji 1. Rozkład tkanek miękkich i rozczłonkowanie szkieletu. 2. Pogrzebanie w osadzie i mineralizacja (zastąpienie cząsteczek organicznych związkami nieorganicznymi). Przed pogrzebaniem w osadzie kość może być: a. Nadtrawiona b. Wygładzona c. Przedziurawiona przez korzenie Geologiczna skala czasu Według tej skali dzieje Ziemi podzielono na: Eony – formalne jednostki czasu geologicznego najwyższej rangi Ery – główne odcinki czasu definiowane historią życia na Ziemi Okresy i Epoki– mniejsze jednostki podziału geologicznego Jednostki stratygraficzne a. Jednostki chronostratygraficzne – wszystkie warstwy na Ziemi utworzone w określonym czasie (np. system sylurski) b. Jednostki geochronologiczne – czas, w którym powstała dana jednostka chronostratygraficzna (np. okres sylurski) Jednostki stratygraficzne Jednostka geochronologiczna Przykład Jednostka chronostratygraficzna Przykład Era Okres Epoka Wiek Paleozoik Dewon Późny Dewon Famen Eratem System Oddział Piętro Paleozoik Dewon Późny Dewon Famen Jednostki stratygraficzne c. Jednostki biostratygraficzne – jednostki stratygraficzne zdefiniowane przez zestaw charakterystycznych skamieniałości. d. Jednostki magnetostratygraficzne – jednostki stratygraficzne zdefiniowane przez własności magnetyczne skał podczas ich powstawania. Geologiczna skala czasu Schemat rozwoju życia na Ziemi Powstanie i budowa Ziemi A. B. C. D. Powstanie Układu Słonecznego A. Pierwotna mgławica obracająca się wolno; B. Coraz szybszy obrót pierwotnej mgławicy, kurczenie się i powstanie dysku; C. Wraz z kurczeniem się pierścienie materiału oddzielają się od Słońca; D.Koncentracja materiału w pierścieniach i powstanie planet Układ Słoneczny Powstanie warstw Ziemi Narodziny kontynentów 1. Utworzenie skorupy kontynentalnej wymagało oddzielenia składników kwaśnych ze skał osadowych. 2. Powstanie Protokontynentów z ponownego połączenia się składników kwaśnych. Wewnętrzna struktura Ziemi Zewnętrzna struktura Ziemi Zmiany kierunkowe i epizodyczne w historii Ziemi 1. Zmiany kierunkowe a. Ewolucja życia b. Zmiany kierunkowe cech fizycznych i chemicznych Stałe ochładzanie się Ziemi Zwiększanie się zawartości tlenu w atmosferze 2. Zmiany epizodyczne (katastroficzne)
