Spis treści

Spis treści
1. Wymowne milczenie / 6
Adam Mickiewicz: Zdania i uwagi
Henryk Elzenberg: Kłopot z istnieniem (fragment)
Wokół pojęcia milczenia – ćwiczenia słownikowe. Typy zdań współrzędnych i
podrzędnych – powtórzenie. Zdania podrzędne rozwijające.
2. W Dzień Zwycięstwa / 15
Jerzy Andrzejewski: W Dzień Zwycięstwa wieczorem (fragment)
Opowiadanie. Wokół pojęcia czasu – ćwiczenia słownikowe. Pisownia typu: czarnorudy i
czarno-rudy. Interpunkcyjne wyodrębnianie zdań wtrąconych. Składnia wypowiedzeń
wielokrotnie złożonych.
3. Jesteśmy wspaniali / 27
Wisława Szymborska: Książka zastępcza
Wyrazy modne – ćwiczenia słownikowe. Przecinek w wypowiedzeniu współrzędnie
złożonym – powtórzenie. Szyk wyrazów w zdaniu.
4. Reporto – znaczy odnosić / 37
Melchior Wańkowicz: Karafka La Fontaine’a (fragment)
Reportaż. Wyrazy neutralne i ekspresywne – ćwiczenia słownikowe i redakcyjne. Pisownia
wyrazów typu dźwiękoszczelny. Mowa niezależna, zależna i pozornie zależna.
5. Na listach bestsellerów i w dziennikach lektur / 47
Andrzej Rostocki: Bestsellery pierwszego półrocza (fragment)
Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem (fragment)
Recenzja. Typy związków frazeologicznych – ćwiczenia słownikowe. Związek rządu –
problemy gramatyczne i poprawnościowe.
6. Język za kulisami / 57
Dorota Wyżyńska: Szmata idzie w górę (fragment)
Gwara teatralna na tle innych gwar środowiskowych – ćwiczenia słownikowe. Związek
zgody – problemy gramatyczne i poprawnościowe. Pisownia połączeń typu kobieta lekarz.
7. Tylko styl zapewnia trwałość autorom / 66
Jan Parandowski: Alchemia słowa (fragment)
Pojęcie stylu. Wyrazy synonimiczne i bliskoznaczne – ćwiczenia słownikowe. Synonimia
składniowa.
8. Między ludźmi / 76
Miron Białoszewski: Drób i niedrób między ludźmi
Styl potoczny – ćwiczenia redakcyjne i słownikowe. Wyrazy potoczne a wulgaryzmy.
Składniowe funkcje elipsy. Użycie myślnika.
9. Język – nauce, nauka – językowi / 85
Kazimierz Ajdukiewicz: O sprawiedliwości (fragment)
Styl naukowy – ćwiczenia leksykalne i redakcyjne. Treść i zakres wyrazu: wyrazy o
znaczeniu szczegółowym i ogólnym. Schematy argumentacji. Spójność tekstu
wielozdaniowego.
10. Do wójta gminy Wrzeciądza… / 95
Henryk Sienkiewicz: Szkice węglem (fragment)
Styl urzędowy – ćwiczenia słownikowe i redakcyjne. Interpunkcyjne oznaczanie punktów
i podpunktów w tekście. Bezosobowe formy czasownika – ich budowa i funkcje
stylistyczne. Konstrukcje bierne.
11. Kto Ojczyźnie swej służy, sam sobie służy / 104
Jan Paweł II: Przemówienie w parlamencie przed Zgromadzeniem Narodowym, (fragment)
Przemówienie. Peryfraza (wyrażenia opisowe) – ćwiczenia słownikowe i redakcyjne.
Zasady poprawnej wymowy.
12. Ogłoszenia drobne / 113
Wisława Szymborska: Drobne ogłoszenia
Stylizacja. Sposoby kondensowania treści – ćwiczenia redakcyjne i słownikowe:
ogłoszenie, depesza, CV. Zaimki –powtórzenie. Kłopotliwe się.
13. Waryjacje pocztowe / 123
Kazimierz Brandys: Wariacje pocztowe (fragment)
Archaizacja. Archaizmy słownikowe, fleksyjne, składniowe i fonetyczne.
14. Trza być w butach na weselu! / 130
Stanisław Wyspiański: Wesele, akt I, scena 12
Dialektyzacja. Dialektyzmy słownikowe, fleksyjne i składniowe.
15. W stylistycznej harmonii / 138
Jan Miodek: Nie taki język straszny (fragment)
Cechy dobrego stylu. Zharmonizowanie stylistyczne wypowiedzi. Celowe i niecelowe
użycie środków językowych. Powtarzanie w tekście konstrukcji składniowych.
16. Być w mówieniu skutecznym / 145
Zbigniew Herbert: Kapitan
Jak mówić, żeby być słuchanym? Gramatyczne przypomnienia – ćwiczenia z fonetyki,
słowotwórstwa, fleksji i składni.
17. Remanenty ortograficzno-interpunkcyjne / 153
Przesianie końcowe / 158
Wykaz zjawisk i problemów językowych / 159
.