Opis przedmiotu

ZDROWIE PUBLICZNE
OPIS PRZEDMIOTU
Definicja, cele i zadania
Zdrowie publiczne (ang.: public health) jest waŜnym i finansowanym ze środków publicznych
instrumentem realizacji polityki zdrowotnej państwa, ukierunkowanym na zapobieganie chorobom,
wydłuŜenie czasu trwania Ŝycia ludzkiego, poprawę stanu zdrowia poprzez zorganizowaną
działalność społeczeństwa na rzecz poprawy stanu sanitarnego środowiska, a takŜe poprzez
zwalczanie chorób infekcyjnych, edukację w zakresie higieny osobistej, zorganizowanie systemu
medycznych (lekarskich i pielęgniarskich) świadczeń umoŜliwiających wczesne rozpoznawanie i
profilaktykę chorób, oraz poprzez rozwój systemu społecznego, który zapewnia kaŜdemu
członkowi społeczeństwa adekwatne dla utrzymania zdrowia warunki Ŝycia. Podstawowe,
uniwersalne zadania nowoczesnego zdrowia publicznego obejmują następujące obszary:
- monitorowanie stanu zdrowia i jego uwarunkowań;
- profilaktyka i kontrola chorób, urazów i niepełnosprawności;
- promocja zdrowia;
- ochrona środowiska.
Głównym celem zdrowia publicznego jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli,
poprzez realizację zadań posiadających wymiar zbiorowy lub indywidualny.
W zakresie działań na rzecz zbiorowej ochrony zdrowia realizowane są:
•
•
•
•
•
•
•
•
monitorowanie stanu zdrowia oraz określanie potrzeb zdrowotnych ludności;
zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób
zakaźnych i społecznych wymagających zorganizowanego wysiłku państwa na rzecz ich
zwalczania;
identyfikacja i zwalczanie zagroŜeń zdrowotnych w środowisku, miejscu zamieszkania,
pracy, nauki, w Ŝywności i wodzie oraz placówkach słuŜby zdrowia;
zapobieganie wypadkom i urazom oraz zapewnienie kompleksowej pomocy, w tym
medycznej, ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk Ŝywiołowych;
zapewnienie
nadzoru
epidemiologicznego,
w
tym
laboratoryjnej
kontroli
przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych oraz laboratoryjnej kontroli zagroŜeń
środowiskowych (powietrza, wody, gleby, Ŝywności);
promowanie aktywnego współuczestnictwa społeczeństwa w działaniach na rzecz zdrowia
poprzez promocję zdrowego stylu Ŝycia wszystkich obywateli, ze szczególnym
uwzględnieniem promocji zachowań zdrowotnych wśród dzieci i młodzieŜy i w wybranych
grupach wysokiego ryzyka zachorowania;
kształcenie i doskonalenie zawodowe lekarzy i innego personelu medycznego zgodnie z
wymogami współczesnej wiedzy medycznej, nowych technologii diagnostycznoleczniczych oraz zgodnie ze skalą potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, w tym zapewnienie
warunków rozwoju nauk medycznych;
zapewnienie jednolitych, kompleksowych regulacji prawnych w ochronie zdrowia
dotyczących systemu organizacji, finansowania i zarządzania placówkami opieki
medycznej, ekonomiki zdrowia, zasad orzecznictwa lekarskiego, zgodnych z
konstytucyjnymi uprawnieniami obywateli;
•
•
monitorowanie zakresu i jakości świadczeń medycznych, ich dostępności, przestrzegania
zasad etyki zawodowej personelu, przestrzegania praw pacjenta i międzynarodowych
regulacji prawnych w ochronie zdrowia;
ocena sytuacji zdrowotnej kraju na tle porównań międzynarodowych, analiza wyzwań i
zagroŜeń wynikających z procesów globalizacji, a takŜe promowanie udziału polskich
instytucji ochrony zdrowia w programach międzynarodowych.
W zakresie działań na rzecz indywidualnej ochrony zdrowia realizowane są:
•
•
•
•
•
zapewnienie pełnej dostępności słuŜb zapobiegawczych w zakresie szczepień ochronnych,
wczesnego wykrywania i leczenia chorób zakaźnych, w tym gruźlicy, AIDS, chorób
wenerycznych, chorób zawleczonych z zagranicy;
zapewnienie pełnej dostępności pomocy medycznej dla osób niepełnosprawnych,
bezdomnych i innych grup pozbawionych dostępu do świadczeń zdrowotnych;
objęcie niezbędnym zakresem świadczeń leczniczych wybranych chorób o znaczeniu
społecznym, w tym chorób psychicznych, uzaleŜnień, cukrzycy, itp.;
objęcie badaniami przesiewowymi i czynnym poradnictwem grup wysokiego ryzyka
zachorowania na wybrane choroby o znaczeniu społecznym;
nadzór merytoryczny i pomoc finansowa dla instytucji charytatywnych udzielających
pomocy medycznej i społecznej osobom ubogim i upośledzonym.
Zdrowie publiczne w programie kształcenia studenta medycyny
Zgodnie z obowiązującymi standardami kształcenia na kierunku lekarskim celem nauczania
przedmiotu ‘zdrowie publiczne’ jest przekazanie studentom wiedzy na temat:
• metod oceny stanu zdrowia jednostki i populacji, systemów klasyfikacji chorób i procedur
medycznych;
• pojęcia zdrowia publicznego, jego celów i zadań, a takŜe struktury i organizacji systemu
ochrony zdrowia na poziomie krajowym i globalnym oraz wpływu uwarunkowań
ekonomicznych na moŜliwości ochrony zdrowia;
• regulacji prawnych dotyczących udzielania świadczeń zdrowotnych, praw pacjenta, podstaw
wykonywania zawodu lekarza i funkcjonowania samorządu lekarskiego;
• podstawowych regulacji dotyczących organizacji i finansowania słuŜby zdrowia,
powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz zasad organizacji przedsiębiorstw podmiotu
leczniczego.
W wyniku kształcenia w zakresie ‘zdrowia publicznego’ student nabywa szereg umiejętności,
wśród których obowiązujące standardy kształcenia uwzględniają:
• opis struktury demograficznej ludności i ocenę problemów zdrowotnych populacji;
• wyjaśnianie osobom korzystającym ze świadczeń medycznych ich podstawowych
uprawnień oraz podstaw prawnych udzielania świadczeń;
• stosowanie w praktyce regulacji prawnych dotyczących wydawania zaświadczeń lekarskich.
Tematy seminariów z zakresu zdrowia publicznego (Wydział Lekarski w Katowicach)
W programie kształcenia przewidziano pięć seminariów, z następującymi tematami wiodącymi:
1. Cele i zadania zdrowia publicznego
2. Polityka zdrowotna i systemy ochrony zdrowia
3. Monitoring i uwarunkowania stanu zdrowia populacji
4. Profilaktyka chorób i urazów
5. Regulacje prawne i analizy ekonomiczne w ochronie zdrowia
Podręcznik
W trakcie zajęć i podczas zaliczenia uwzględnione zostaną wybrane rozdziały podręcznika:
Opolski J.(red.): Zdrowie Publiczne. Wybrane Zagadnienia – Tom 1 i 2. Szkoła Zdrowia
Publicznego CMKP, Warszawa 2011.
Podręcznik jest
Podyplomowego:
dostępny
na
stronie
internetowej
Centrum
Medycznego
www.cmkp.edu.pl/dok_eu/CMKP_Zdrowie_Publiczne_T_1.pdf (tom I)
www.cmkp.edu.pl/dok_eu/CMKP_Zdrowie_Publiczne_T_2.pdf (tom II)
Kształcenia