Motywacja do treningu

ZAJĘCIA GRUPOWE
| MOTYWACJA
Motywacja do treningu
Zbliżają się wakacje, więc MUSZĘ
schudnąć – to chyba jedno z częstszych zdań, jakie można usłyszeć
na siłowni. Tu nasuwają się podstawowe pytania: muszę czy chcę,
w którym przypadku klient wytrwa
w postanowieniu, jaki jest jego realny cel, jaka w tym wszystkim jest
rola klienta, a jaka trenera? Badania pokazały, że po trzech tygodniach ludzie tracą motywację, wiarę we własne siły i porzucają swoje
założenia. W związku z tym co zrobić, by klient chciał ćwiczyć przez
cały rok i żeby dążył do celu, zamiast stosować techniki unikania
i wymyślać kolejne wymówki?
otywacja to jeden z cz´Êciej poruszanych obszarów w szeroko rozumianej tematyce aktywnoÊci fizycznej, to temat, który ma stosunkowo
du˝à wag´ w kontekÊcie osiàgni´cia za∏o˝onego celu, stàd tak istotna jest wiedza
i indywidualne podejÊcie. Z punktu widzenia teoretycznego motywacja to zdolnoÊç
do podejmowania ci´˝kiej pracy w obliczu
zm´czenia, bólu, znudzenia i pragnienia,
by robiç coÊ innego (Tylor, 2000), to wewn´trzne i zewn´trzne si∏y ukierunkowujàce i wzmagajàce intensywnoÊç oraz wy-
M
trwa∏oÊç dzia∏ania (Vallenrad, 1993). Dla
klienta to êród∏o sukcesu, dla trenera
umiej´tnoÊç zmotywowania klienta to wejÊcie na wy˝szy poziom rozwoju osobistego, dla klubu zaÊ jest to zysk, bo zadowolony klient poleci klub i trenera znajomym,
a dodatkowo b´dzie ucz´szcza∏ regularnie
na zaj´cia, stawiajàc sobie i realizujàc
wcià˝ nowe cele.
Czy aby na pewno klient jest
zmotywowany?
Sytuacja, o której napisa∏am na poczàtku,
to chyba najcz´Êciej wyst´pujàcy przypadek. To zwykle efekt presji otoczenia, znajomych, partnera, postanowienia noworoczne lub wakacyjne uleganie komunikatom nadawanym przez media, ale tak˝e
b∏àd w ustaleniu celu, przekonaƒ lub ÊwiadomoÊci.
Ile razy Twój kl ient by∏ na diecie
cud?
Ile razy szykowa∏/a form´ na wakacje?
A zastanawia∏eÊ si´, dlaczego dzieje si´ to
cyklicznie?
Udowodniono, ˝e na motywacj´ wp∏ywa zaanga˝owanie (pobudzenie emocjonalne), czynniki zewn´trzne oraz poziom
trudnoÊci zadania. Opisuje to krzywa
|
trainer /03
(prawo) Yerkesa-Dodsona (poni˝ej), która
mi´dzy innymi pokazuje, ˝e im ni˝sze pobudzenie, tym wi´ksze prawdopodobieƒstwo, ˝e trudne zadanie zostanie
wykonane i analogicznie – im wy˝sza ekscytacja zadaniem i ÊwiadomoÊç jego
trudnoÊci (s∏omiany zapa∏), tym b´dzie
nam trudniej utrzymaç motywacj´ do
osiàgni´cia celu. Przyk∏adem mo˝e byç
silne postanowienie w kwietniu o Êwietnej sylwetce na wakacje i cz´sta rezygnacja ju˝ maju, mimo wielkiej poczàtkowej
wiary w powodzenie. Powodem rezygnacji mo˝e byç np. nieodpowiednio dobrany cel.
Jakie stawiaç cele?
Cel powinien byç:
– konkretny, osadzony w czasie (np. pó∏maraton 27 marca 2011);
– mo˝liwy do roz∏o˝enia na ma∏e kroki (np.
bieg na 3 km, 5 km, 10 km, póêniej na 15 km);
– realny (np. stan zdrowia, który pozwoli na przygotowanie si´ do takiego
wysi∏ku).
Wszystkie te trzy za∏o˝enia pozwalajà
na utrzymanie odpowiedniego poziomu
motywacji, samokontroli oraz prowadzà
do samorozwoju. Osadzenie celu w czasie pozwoli zaplanowaç konkretne dzia∏a-
MOTYWACJA
nia, czyli u∏o˝yç plan. Plan sk∏ada si´
z poszczególnych elementów, punktów
do odhaczenia, które z jednej strony b´dà dawaç si∏´ do podejmowania dalszych
dzia∏aƒ, b´dà pokazywaç post´py,
a z drugiej strony pozwolà na korekt´
ewentualnych b∏´dów. Zestawiajàc czas
oraz zasad´ ma∏ych kroków, mo˝emy
oceniç realnoÊç celu.
W takim razie co zrobiç, by tak zmotywowaç klienta, aby zaczà∏ osiàgaç swoje
cele?
Optymalnym rozwiàzaniem by∏oby
ustalenie z klientem, co i dlaczego tak naprawd´ chce osiàgnàç, a nast´pnie, opierajàc si´ na Twojej wiedzy i doÊwiadczeniu
oraz na indywidualnym stylu klienta ustalenie Êcie˝ki dzia∏ania, czyli wyznaczenie
d∏ugofalowego celu oraz okreÊlenie zadaƒ, które pozwolà zbli˝yç si´ do niego.
Dzi´ki temu modyfikujemy styl ˝ycia,
a w zale˝noÊci od zmieniajàcych si´ warunków zewn´trznych czy te˝ presji czasu
jesteÊmy w stanie elastycznie modyfiko-
| ZAJĘCIA GRUPOWE
waç kroki, aby przybli˝aç si´ do spe∏nienia
celu, a nie z niego rezygnowaç.
Di eta cud, szybkie odchudzanie,
a mo e zdrowe nawyki
Wi´kszoÊç osób oczekuje od trenera diety i treningu cud. Pytanie, czy jest to mo˝liwe i skuteczne. Mo˝liwe na pewno, pytanie: na jak d∏ugo i z jakimi konsekwencjami dla zdrowia. Philippa Lally, psycholog
z londyƒskiego University College, zaobserwowa∏a, ˝e regularne wykonywanie da-
ZAJĘCIA GRUPOWE
| MOTYWACJA
Tomasz Brzózka
Praktyk i teoretyk fitnessu.
Trener i sportowiec w jednej
osobie. Wicemistrz Polski
w kulturystyce i fitnessie (009),
finalista mistrzostw Europy w fitnessie (5. miejsce
w 009) oraz półfinalista mistrzostw świata COMO
009. Od 3 lat trener fitnessu w prestiżowych
klubach warszawskich. Pełni także funkcję
eksperta w czasopismach. Ukończył podyplomowe studia „Psychologia sportu pozytywnego”,
pasjonuje się triatlonem, ma za sobą najtrudniejsze zawody IRONMAN.
Paulina Bernatek-Brzózka
Coach, szkoleniowiec, instruktor
fitness. Absolwentka AWF
w Warszawie oraz psychologii na
Uniwersytecie Warszawskim.
Obecnie właścicielka firmy Body + Soul, prowadzi
szkolenia z zakresu rozwoju osobowości, umiejętności miękkich (komunikacyjnych, sprzedażowych, obsługi klienta), zdrowego stylu
życia,aspektów związanych z aktywnością fizyczną
oraz life i executive coaching . Jako coach i szkoleniowiec współpracuje z największymi firmami doradczymi w Polsce. Z fitnessem związana od 003
roku, doświadczenie zdobywała w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Współautorka książki
„Fitness dla kobiet". www.paulinabrzozka.com
nej czynnoÊci po pewnym czasie staje si´
rutynà, co oznacza, ˝e poczàtkowo zadania wymagajà od nas du˝ego zaanga˝owania intelektualno-fizycznego, natomiast
z czasem wykonujemy je ze znacznie
mniejszym nak∏adem si∏ i kontroli. Pozwala to na umocnienie si´ zwiàzku mi´dzy
bodêcem a dzia∏aniem, czyli powstawnie
nawyku. To skojarzenie ze sobà pewnych
sygna∏ów i zachowaƒ, które wyst´pujà blisko siebie w czasie i przestrzeni. Lally udowodni∏a, ˝e te sygna∏y to bynajmniej nie sà
nasze plany czy postanowienia, a „wskazówki kontekstowe”, czyli t∏o otoczenia.
Zastanów si´, jak wiele czynnoÊci w swoim ˝yciu wykonujesz zawsze w tych samych warunkach. Co z tego wynika dla
Ciebie i dla Twojego klienta? Aby Twój
klient çwiczy∏ regularnie, warto wytworzyç
w nim nawyk treningu. Raz utworzyny nawyk treningu w klubie ma du˝à moc, gdy˝
nawyki zwiàzane z aktywnoÊci fizycznà sà
silnie skorelowane z otoczeniem (czyli np.
przywiàzanie do danego klubu, uk∏adu
maszyn, trenera) oraz spo∏eczeƒstwem
(spotykam te same twarze, zwieram nowe
znajomoÊci).
Dok∏adnie ten sam mechanizm mo˝na
zaobserwowaç na przyk∏adzie diety. W momencie kiedy powiemy, ˝e jesteÊmy na diecie, natychmiast mamy ochot´ na wszystko, co nie jest zwiàzane ze zdrowym ˝ywieniem. Natomiast jeÊli zmieniamy nawyki
i rozpoczynamy zdrowe ˝ywienie, stosujàc
pewne regu∏y, jesteÊmy w stanie na sta∏e
wprowadziç zmiany do naszego ˝ywienia.
ZATEM:
Pamiętaj, że motywacja to podstawa, by Twój klient ćwiczył regularnie.
Poniżej kilka wskazówek, jak motywować:
Rozmawiaj z klientem. Dowiedz się, jaki ma cel, w jakim czasie chce go osiągnąć,
dlaczego mu na tym zależy, czy już kiedyś próbował go zrealizować?
Klient poczuje, że jesteś tu dla niego;
Poznaj przeszłość i obecną sytuację swojego klienta;
Dowiedz się, co go motywuje;
Poproś klienta, by po treningu zapisał na kartce wszystkie pozytywne emocje,
doświadczenia, jakie się zadziały w jego efekcie – i niech ma tę kartkę zawsze przy
sobie. Na drugiej stronie tej kartki niech napiszę swój cel. Niech w momentach
krytycznych przypomina sobie, co napisał/a;
Edukuj klienta, świadomy klient to klient zmotywowany i zadowolony;
Stymuluj klienta, stawiaj przed nim wyzwania, monitoruj efekty;
Do każdego klienta podchodź indywidualnie;
Twórz nawyki.
Zastanawiałeś się, co Ciebie motywuje...?
|
trainer /03
Czy trener mo˝e demotywowaç
klienta?
Zdarza si´, ˝e widzimy win´ tylko w kliencie, pytanie, czy s∏usznie. Przecie˝ nie ma
ludzi nieomylnych, tak samo jak nie ma
cz∏owieka, który z ka˝dym poczuje chemi´. Warto przeanalizowaç swoje zachowania, bo byç mo˝e nieÊwiadomie zdemotywowa∏eÊ/aÊ swojego klienta. Oto kilka przyk∏adów.
ZBYT TRUDNY TRENING: bywa ˝e trener na
pierwszym treningu bardzo chce zaprezentowaç swój wysoki poziom, efektem czego
jest dobór zbyt trudnych i ci´˝kich çwiczeƒ
dla klienta, co powoduje, szczególnie
w przypadku kobiet, ˝e nie wraca on ju˝ do
klubu. Pami´taj, zawsze rozpocznij od wywiadu z klientem i dopiero opierajàc si´ na
nim zaplanuj trening.
ODPOWIEDNI JĘZYK: „JeÊli Pani tego nie
zrobi, tzn. ˝e Pani jest za s∏aba, by tu çwiczyç”. Ma∏o realne? Niestety, to przyk∏ad
z ˝ycia wzi´ty, po takiej wypowiedzi ma∏o
kto b´dzie mia∏ ochot´ wróciç do çwiczeƒ.
MACHAM I MACHAM: czyli to, ˝e klientów
cz´sto demotywuje nieznajomoÊç procesu
i nieÊwiadomoÊç, która si´ z tym wià˝e.
Klient od tygodnia macha r´kà, ale w ogóle nie wie po co, du˝o bardziej efektywne
i fascynujàce b´dzie dla niego, jeÊli b´dzie
wiedzia∏, ˝e w∏aÊnie pracuje nad grupà
mi´Êniowà, która sprawi, ˝e za miesiàc wygra mecz ze swoim odwiecznym rywalem.
To samo dotyczy diety – jeÊli klient nie
wie, czego oczekiwaç, zapewne zniech´ci
si´ po trzech tygodniach.