SPRAWOZDANIE

SPRAWOZDANIE
z wykonania scalenia obiektu
Brzozowy Kąt –gmina Czarnia woj. mazowieckie
1. Dane formalno prawne:
Termin rozpoczęcia roboty 01-08-2005r.
Termin zakończenia roboty 18-12 -2006r.
2. Charakterystyka obiektu
Celowość przeprowadzenia postępowania scaleniowego
Dla obiektu scaleniowego opracowano analizę struktury agrarnej oraz wykonano prace
studialne w zakresach:
 Studium struktury władania gruntami
Z 72 jednostek rejestrowych 65 stanowią gospodarstwa rolne. Łącznie w ich posiadaniu
znajduje się 981 działek. Średnia powierzchnia działki wynosi 0,55 ha.
Dodatkowo na gruntach wspólnoty gruntowej znajduje się 31 działek użytkowych.
 Studium użytkowania gruntów
W obrębie scaleniowym jest położony kompleks łąk IV i V klasy bonitacyjnej w części
na podłożu organicznym o rozdrobnionej strukturze użytkowania. Powierzchnia
użytków zielonych stanowi ok. 58% powierzchni ogólnej obrębu.
 Studium dróg i rowów
Przy istniejącym stanie dróg ponad 500 działek jest położonych w odległości większej
od 1 km od siedliska. Kompleks łąk położony za rzeką Trybówką nie ma bezpośredniej
komunikacji od strony wsi Brzozowy Kąt. Dojazd do tych łąk od strony Czarni to około
15 km.
 Studium różniczan
Do właścicieli gospodarstw położonych w obrębach sąsiednich należy 88 działek
ewidencyjnych i 19 działek do osób zamieszkałych poza sąsiednimi obrębami.
 Studium działek bez dostępu do drogi publicznej
Bez dostępu do drogi publicznej jest 267 działek ewidencyjnych.
Powyższe analizy wskazują, że prace scaleniowe wykonane na w/w obiekcie mogą
w znaczącym poprawić warunki istniejących gospodarstw rolnych, oraz wpłynąć
korzystnie na całą infrastrukturę obiektu.
Struktura władania
Ogólna powierzchnia obszaru scalenia wynosi 542,4786 ha. Grunty Państwowego Funduszu
Ziemi zajmują obszar 0,18 ha w jednej działce ewidencyjnej. Gmina Czarnia posiada na
obszarze scalenia grunty o powierzchni 0,2644 ha w 5 działkach ewidencyjnych. Wspólnota
wiejska wsi Brzozowy Kąt posiada grunty o powierzchni 6,71 ha w dwóch działkach
ewidencyjnych, co stanowi około 1,2 % gruntów obszaru scalenia. Jeśli użytkownicy wspólnoty
gruntowej złożą oświadczenie do Starostwa powiatowego w Ostrołęce w sprawie podziału
wspólnoty gruntowej o dokonanie podziału wspólnoty wg przysługujących im udziałów
określonych na podstawie obecnego stanu użytkowania, grunty te zostaną włączone do scalenia.
Parafia Rzymsko – Katolicka w Czarni posiada na obszarze scalenia grunty o powierzchni
1,09 ha.
Stosunki wodne
Przez grunty wsi Brzozowy Kąt przepływa rzeka Trybówka – zajmuje powierzchnię 0,40
ha. Grunty te są we władaniu Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych
w Warszawie, o/Ostrołęka. Do cieków melioracji podstawowej należy również Kanał Księży
Lasek. Rzeka Trybówka ma uregulowane koryto. Płaskie i podmokłe dno doliny Trybówki
wyniesione na ok. 119 m n.p.m. stanowi tarasy zalewowe tej rzeki. Ma ona charakter rzeki
nizinnej o małych spadkach poprzecznych i podłużnych. Ze względu na niewielkie spadki
terenu, proces odwadniania całego obszaru jest utrudniony, co potwierdzają występujące
podmokłości w dolinie rzeki. Gleby w północno-zachodniej i północnej części wsi mimo
uregulowanych stosunków wodnych za pomocą rowów melioracji szczegółowej i podstawowej
(rzeka Trybówka i Kanał Księży Lasek) wykazują nadmierne nawilgocenie. Gleby te
charakteryzują się wysokim poziomem wód gruntowych. Są to kompleksy łąk położone
w większości na gruntach o podłożu organicznym.
Sieć dróg
Na obiekcie Brzozowy Kąt wszystkie dotychczas istniejące drogi o długości 17,04 km
zajmowały łączną powierzchnię 8,34 ha, co stanowiło 1,54 % powierzchni ogólnej scalenia i są
własnością gminy Czarnia
Drogi o nr ewidencyjnych: 486, 584, 115 i 84 to drogi gminne, pozostałe stanowią sieć dróg
transportu rolnego.
Na podstawową sieć dróg składają się
drogi gminne:
droga z Czarni do Białusnego Lasku nr ewidencyjny 486 o szer. 10 m
droga do Pełt nr ewidencyjny 115 o szer. 7 m, i nr ewidencyjny 84 o szer. 3 m
drogi transportu rolnego o większym znaczeniu:
droga do Świdwiborka nr ewidencyjny 584 o szer. 5 m
droga w kierunku północnym do wspólnoty nr ewidencyjny 35 o szer. 4 m
droga nr 321 o szer. 3 m przez łąki /przebiega inaczej, niż w ewidencji gruntów. Nie ma
formalnie połączenia z siecią dróg/
droga nr 405 od drogi 486 do Trybówki o szer. 4 m
Wszystkie drogi wymagają przynajmniej częściowego urządzenia:
droga 486 powinna być okopana rowami
pozostałe drogi powinny mieć urządzoną koronę, wyżwirowane
droga przez łąki powinna mieć koronę wzmocnioną żwirem, wykopany rów
odwadniający i urządzone przepusty do działek
Konieczne było zaprojektowanie wielu nowych odcinków dróg, ponieważ 267 działek o
łącznej powierzchni 133 ha. nie posiada formalnych dojazdów. Drogi projektowane wymagają
wybudowania nawierzchni żwirowej.
Rzeźba terenu
Pod względem rzeźby terenu obręb Brzozowy Kąt można podzielić na dwie części: równinę
sandrową i dolinę rzeki Trybówki. Obszar sandru obejmuje stronę południową i wschodnią wsi;
jest płaski o spadkach w przewadze do 2%. Równina pochyla się łagodnie w kierunku
zachodnim, zgodnie z kierunkiem biegu rzeczki odwadniającej teren całej wsi.
Różniczanie
Na obiekcie Brzozowy Kąt położone są grunty różniczan zamieszkałych w obrębach sąsiednich,
w tym:
24 działki osób mieszkających w obrębie Świdwiborek o powierzchni ogólnej – 15.44
ha.
52 działki osób mieszkających w obrębie Czarnia o powierzchni ogólnej – 14.96 ha.
6 działek osób mieszkających w obrębie Cyk o powierzchni ogólnej – 1.98 ha.
6 działek osób mieszkających w obrębie Pełty o powierzchni ogólnej – 5.85 ha.
Poza tym 19 działek o łącznej powierzchni 16.00 ha należy do osób zamieszkałych poza
wymienionymi obrębami.
3. Geodezyjne materiały wyjściowe
a. mapa ewidencji gruntów założona na podstawie zdjęć lotniczych w 1966 r.
(w wersji numerycznej)
b. operat z założenia ewidencji gruntów z 1972 r.
c. operat regulowania własności gospodarstw rolnych
d. operaty jednostkowe z opracowań do celów prawnych (wg wykazu w operacie CZAR.219/2006)
Do prac scaleniowych przyjęto stan prawny wg ewidencji gruntów na dzień 2005.12.30,
oraz dane z wcześniej przeprowadzonej weryfikacji użytków i klasyfikacji gruntów (operat
CZAR.2-17/04) zatwierdzonej decyzją Nr GBN.7437/98/06 w dniu 2006.03.10 przez Starostwo
Powiatowe w Ostrołęce.
W trakcie prac przygotowawczych sprostowano w dwóch przypadkach dane ewidencji
gruntów. 1) w działce nr 67 – droga gminna nastąpiła zmiana powierzchni działki, 2) zmieniono
przebieg granicy pomiędzy działkami ewidencyjnymi nr 9 i 807.
Na obszarze objętym scaleniem znajdowała się osnowa leśna, osnowa pomiarowa „6000” i
osnowa III klasy.
Na odcinku granicy obrębu Brzozowy Kąt z Lasami Państwowymi należącymi do obrębów:
Charciabałdy i Czarni – 15 punktów. Stara osnowa scaleniowa 6000 na styku obrębów
Brzozowego Kąta i Pełt założona 1972 r. Istniejącą osnowę pomiarową „6000” znajdującą się
na granicy obrębu Brzozowy Kąt po uzupełnieniu stabilizacji pomierzono powtórnie,
nawiązując do istniejących punktów osnowy III klasy. Na styku obrębów Brzozowego Kąta ze
Świdwiborkiem i Czarnią założono ciągi osnowy pomiarowej oparte o istniejącą osnowę III
klasy. W środku obiektu założono ciągi osnowy pomiarowej zagęszczono i dowiązano do
punktów osnowy III klasy. Łącznie powtórnie pomierzono 47 istniejących punktów, założono
48 nowych punktów osnowy pomiarowej. Następnie całą sieć wyrównano metodą ścisłą.
Dla potrzeb projektowych wykonano pomiar istniejących granic (niezmienników)
obejmujący ok. 70% wszystkich granic działek na scalanym obiekcie. Pomiar w takim zakresie
był konieczny ze względu na jakość numerycznej mapy ewidencyjnej wykonanej metodą
wektoryzacji mapy ewidencji gruntów założonej na podstawie zdjęć lotniczych w 1966 r.
4. Ocena trudności obiektu
Obiekt o średniej trudności.
Niektóre charakterystyczne elementy mające wpływ na trudność przeprowadzenia prac
scaleniowych.
Postępowanie scaleniowe na obiekcie Brzozowy Kąt zostało podjęte na podstawie
postanowienia Starostwa Powiatowego w Ostrołęce wydanego na wniosek 20
uczestników postępowania scaleniowego posiadających 302,69 ha, co stanowiło 56%
powierzchni ogólnej obrębu brzozowy Kąt. Z ogólnej liczby 67 gospodarstw 47
właścicieli nie było zdecydowanych.
We wsi Brzozowy Kąt położone były dwie działki ewidencyjne nr 53 i 56 Wspólnoty
Gruntowej o łącznej powierzchni 6.71 ha. Użytkownikami tych gruntów było 26
właścicieli w 31 parcelach i żadna z nich nie miała dostępu do drogi publicznej
Drugim kompleksem o rozdrobnionej strukturze władania i użytkowania był kompleks
lasu „na górkach”. Obszar o powierzchni 3,96 ha. użytkowało 26 właścicieli w 68
działkach ewidencyjnych. W trakcie szacowania drzewostanu rzeczoznawca w tym
kompleksie określił 40 wydzieleń o różnej wartości.
267 działek ewidencyjnych o łącznej powierzchni 133,00 ha. nie posiadało formalnych
dojazdów.
5. Założenia projektowe i przyjęte rozwiązania
Przed przystąpieniem do scalenia wykonano prace studialne oraz przeprowadzono
uzgodnienia z jednostkami państwowymi administrującymi gruntami objętymi pracami
scaleniowymi.
Założenia projektowe
1. ustalić sposób postępowania z gruntami zapisanymi w ewidencji jako wspólnota gruntowa.
Na obszarze wspólnoty rolnicy użytkują swoje działki indywidualnie. Brak jest formalnych
dokumentów wspólnoty. Jeśli użytkownicy wspólnoty gruntowej złożą oświadczenie do
Starostwa powiatowego w Ostrołęce w sprawie podziału wspólnoty gruntowej o dokonanie
podziału wspólnoty wg przysługujących im udziałów określonych na podstawie obecnego
stanu użytkowania, grunty te zostaną włączone do scalenia.
2. doprowadzić do przekazania gospodarstw za renty strukturalne, jeśli grunty tych
gospodarstw posłużą do powiększenia gospodarstw już istniejących. Jeśli miałaby nastąpić
tylko zmiana właściciela gospodarstwa – dla projektu scalenia jest to bez znaczenia.
3. W trakcie scalenia na wniosek rolników możliwe jest zwiększanie za zgodą stron wartości
wydzielanych ekwiwalentów poza granicę ustawowych 3%. W takich przypadkach dopłaty
będą regulowane za pośrednictwem Starostwa Powiatowego w Ostrołęce. W związku z tym
rolnicy powinni złożyć wnioski w sprawie zmniejszenia, lub powiększenia obszaru
gospodarstw rolnych.
4. ustalić, czy podczas scalenia na wniosek uczestników będą znoszone współwłasności
poprzez wydzielenie dla każdego z nich gruntów odpowiadających wartości udziałów we
współwłasności. W obrębie Brzozowy Kąt jest 7 gospodarstw kwalifikujących się do
zniesienia współwłasności.
5. poprawić strukturę władania
Pod względem struktury władania obiekt składa się z dwóch części:
a. obszaru łąk znajdujących się w uciążliwej szachownicy. Działki są tam wydłużone, część
nie posiada dojazdu. Do łąk po zachodniej stronie rzeki Trybówki brak jest możliwości
dojazdu. Konieczne jest wydzielenie drogi wzdłuż rzeki i wybudowanie mostu do
przejazdu sprzętu rolniczego. Na tym obszarze konieczna jest całkowita zmiana struktury
władania
b. pozostały obszar nosi ślady użytkowania kolonijnego. Dawne kolonie zostały w
mniejszym lub większym stopniu podzielone w wyniku działów rodzinnych. Część
działek jest bardzo rozdrobniona – podziały następowały naprzemiennie zagonami, albo
dzielono na części każdy rodzaj użytku gruntowego, który znajdował się w kolonii.
Znaczna część tak wydzielonych działek nie posiada dojazdu.
Wszystkie drogi o większym znaczeniu zostały poszerzone – ich przebieg na gruncie
często znacznie odbiega od stanu ewidencyjnego. Grunty na poszerzenie dróg zostały
przez właścicieli przekazane nieodpłatnie i nieformalnie. Zabudowa ma charakter
kolonijny. Około 20% gruntów jest zalesionych.
Na tym obszarze scalenie będzie polegać na:
poprawie struktury obszarowej gospodarstw rolnych, zmniejszenie ilości działek
w poszczególnych gospodarstwach rolnych,
zmniejszeniu ilości działek o kształtach niedogodnych do uprawy mechanicznej,
wydzieleniu gruntów ekwiwalentnych dla rolników w możliwie jak najmniejszej
odległosci od siedziby gospodarstwa rolnego,
wytyczeniu i urządzeniu funkcjonalnej sieci dróg dojazdowych do gruntów
rolnych i leśnych dostosowanych do współcześnie stosowanych maszyn
rolniczych,
zapewnieniu każdej poscaleniowej działce dostępu do drogi publicznej,
dostosowaniu granic działek do systemu urządzeń melioracji wodnych,
wydzieleniu niezbędnych gruntów na cele infrastruktury technicznej i społecznej
w ramach postępowania scaleniowego - bez procedur wywłaszczeniowych,
likwidacja zaniedbanej wspólnoty gruntowej oznaczonej w ewidencji gruntów nr
działek 53 i 56.
opracowanie dla scalanego obszaru dokumentacji katastralnej o aktualnie
wymaganych parametrach technicznych ,
przygotowanie dokumentacji geodezyjno – prawnej do wprowadzenia zmian
w katastrze nieruchomości i w księgach wieczystych .
Wszystkie drogi wymagają przynajmniej częściowego urządzenia:
droga 486 powinna być okopana rowami
pozostałe drogi powinny mieć urządzoną koronę, wyżwirowane
droga przez łąki powinna mieć koronę wzmocnioną żwirem, wykopany rów
odwadniający i urządzone przepusty do działek
Konieczne było zaprojektowanie wielu nowych odcinków dróg, ponieważ 267 działek
o łącznej powierzchni 133,00 ha. nie posiada formalnych dojazdów. Drogi projektowane
wymagają wybudowania nawierzchni żwirowej.
Przyjęte rozwiązania w trakcie scalenia
1. projektowanie nowych i likwidacja zbędnych dróg wiejskich
Powierzchnia dróg przed scaleniem to 8,34 ha. w 22 działkach ewidencyjnych. Bez
dostępu do drogi publicznej było 267 działek. Po scaleniu wyznaczono 30 dróg o łącznej
powierzchni 15.1375 ha.
Drogi te zapewniają dojazd do wszystkich działek (wyjątek stanowią dwie działki bez
dostępu do drogi: działka nr 87 – właściciel działki 87 jest współwłaścicielem w ½
części działki nr 90, oraz działka nr 122 – jej właściciel posiada działkę przylegającą nr
1078 we wsi Pełty, gm. Myszyniec) Część dróg położona jest na gruntach podmokłych.
Drogi nr 121i 161 na całym przebiegu położone są w kompleksach łąk o podłożu
organicznym i nie są przejezdne. Części dróg o nr 72, 159, 182, 235, 291 i 293 położone
są na obniżonych terenach i są w złym stanie.
Po zmianie struktury władania zlikwidowane zostały w całości istniejące drogi o nr ew.
640 i 781, oraz w części droga nr 665.
2. Projektowanie działek dla gospodarstw indywidualnych
Przed scaleniem na obiekcie znajdowało się 981 działek ewidencyjnych. Po zakończeniu
prac scaleniowych liczba działek zmniejszyła się do 341.
Ekwiwalenty zostały wydzielone zgodnie z przepisami ustawy scaleniowej.
Różnica
wartości gruntów wraz z drzewostanem, przed scaleniem i po scaleniu
w gospodarstwach indywidualnych mieści się w granicach 3% i maksymalnie wynosi od
+2,82% do – 1,41%. Maksymalna różnica w powierzchni gospodarstw indywidualnych
(oprócz trzech uczestników, którzy wyrazili zgodę na przekroczenie dopuszczalnej
różnicy tj. jednostka G22: –24,92%, G37: –20, 96% i G46: +21,73%) mieści się w 20 %
i maksymalnie wynosi od +18,74 do –17,28%.
3. Proporcje pomiędzy poszczególnymi użytkami w gospodarstwach są zbliżone do
proporcji istniejących przed scaleniem i zgodne z życzeniami uczestników scalenia
4. W gospodarstwach wydzielono użytki zielone średnio w 2.2 działki i grunty rolne
średnio w 1.4 działki.
5. Kształt działek i ich granice są dostosowane do przebiegu istniejących rowów
melioracyjnych oraz dróg. Niektóre działki mają zachowane dotychczasowe,
nieregularne granice. Pozostały
one w niezmienionym kształcie (na wniosek
właścicieli) ze względu na duże rozdrobnienie użytków, zróżnicowanie warunków
wilgotnościowych gleby i klas bonitacyjnych.
6. Życzenia uczestników scalenia co do lokalizacji nowych gruntów uwzględniono w ok.
80%. Pozostałych 20% nie uwzględniono, ponieważ:
część życzeń rolników dotyczyła tych samych lokalizacji
życzenia nie pozwalały na zabezpieczenie dostępu do drogi publicznej wszystkim
działkom
naruszały stan użytkowania właścicieli gruntów działek sąsiednich
nie było technicznych możliwości realizacji życzeń
7. Usytuowanie gruntów względem siedlisk.
Gospodarstwa o zabudowie kolonijnej mają jak najwięcej gruntów skupionych wokół
siedlisk. Gospodarstwa, których siedliska położone są w zwartej zabudowie
w niewielkim stopniu mają zmniejszoną odległość do swoich gruntów, ale w znacznym
stopniu zmniejszyła się liczba lokalizacji ich gruntów.
8. Potrącenia na drogi.
W obrębie Brzozowy Kąt nie wystąpiły potrącenia na cele użyteczności publicznej.
Powierzchnię na drogi potrącono w całości z gruntów rolników indywidualnych przy
zastosowaniu współczynnika 1,4532%. Istniejąca działka PFZ – nr 255 nie ma
uregulowanego stanu prawnego.
9. Szkice wyznaczenia projektu zostały sporządzone zgodnie z instrukcją „O scalaniu
gruntów. Założono, że projekt zostanie wyznaczony metodą biegunową. Do szkiców
załączono wykazy miar do wyznaczenia projektu.
Po wyznaczeniu projektu na gruncie wykonano pomiar kontrolny.
10. Obecnie trwają prace przy zagospodarowaniu poscaleniowym
6. Zastosowane rozwiązania projektowe
likwidacja wspólnoty gruntowej.
Ustalono uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej oraz wielkość przysługujących
im udziałów. Wartości szacunkowe odpowiadające wielkości udziałów dołączono do
wartości gospodarstw tych samych właścicieli.
poprawa dojazdu do gruntów rolnych
Zaprojektowano dwie drogi dojazdowe: za rzeką Trybówką (nr 121) połączoną przepustem
przez rzekę z drogą nr 291, oraz od drogi nr 291 połączenie (droga nr 161) do istniejącej
drogi za Kanałem Brzozowy Lasek oznaczonej nr ew. 182. Opisane ciągi komunikacyjne
zapewniły najbliższy możliwy dostęp do kompleksu łąk o powierzchni ok. 80 ha wcześniej
podzielonych przez rzekę i kanał.
zachowanie w większości przypadków istniejącego kształtu dróg. W zasadzie nie ma tu dróg
prostoliniowych – wszystkie powstały w sposób naturalny po gruntach o najlepszej
możliwości przejazdu; omijano miejsca podmokłe.
zostały zachowane elementy kultu religijnego – kaplice i krzyże przydrożne.
Występujące zadrzewienia po niektórych miedzach , zadrzewienia śródpolne
w szczególności na pastwiskach zostały uwzględnione i zachowane w projekcie.
Spełniają one rolę krajobrazową, zapór wiartochronnych, oraz gospodarczą, np. trwałość
granic, cień na pastwiskach.
7. Opis stosowanych technologii projektowych, pomiarowych i obliczeniowych
Pomiar sytuacji oraz wyniesienie projektu wykonano tachimetrem Zeiss Elta R55.
Całość prac obliczeniowych wykonano w programie WinKalk Wersja 3.8.
Analizy porównawcze, opracowanie operatu szacunkowego, prace projektowe i końcowy rejestr
ewidencji gruntów wykonano w programie „MK 2005” i współpracujących z nim aplikacjach
„MK SCAL”:
moduł obliczeniowy
moduł kontrolno bilansujący
autorstwa Biura Usług Informatycznych i Geodezyjnych „GeoDeZy” S.C. z siedzibą
w Krakowie. Program pracuje na platformie Bentley Power Draft 2004.
W szczególności wykorzystanie programu „MK SCAL” i współpracujących z nim aplikacji
scaleniowych pozwoliło na znaczące przyspieszenie całości prac technicznych. Przy
wykorzystaniu w/w oprogramowania zostało wykonane:
porównanie stanu prawnego ewidencji gruntów (EGB) z numeryczną mapą ewidencyjną
scalanego obrębu
mapa szacunku porównawczego gruntów
rejestr szacunku porównawczego gruntów
ustalenie wielkości wydzielanych ekwiwalentów po potrąceniach na drogi,
pomniejszeniach i powiększeniach gospodarstw, włączeniu wartości przysługujących
udziałów po zlikwidowaniu wspólnoty wiejskiej i połączeniu niektórych jednostek
rejestrowych
całość prac projektowych z bieżącą kontrolą wysokości wydzielonych ekwiwalentów
określenie procentowych błędów projektowania wartości i powierzchni
rejestr gruntów po scaleniu
Dla zleceniodawcy przygotowano mapę numeryczną w programie EWMAPA oraz część
opisową ewidencji gruntów w programie EGB V Win.