„SIÓDEMKA” - BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA rok sz

Szkoła Podstawowa Nr 7 w Głogowie
Program profilaktyki (zmodyfikowany)
„SIÓDEMKA” - BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA
rok szkolny 2014/2015
Wstęp
„ Dobra szkoła to taka, której klimat wychowawczy sprawia, że dzieci i młodzież czują się w niej bezpiecznie, mają poczucie
podmiotowości i udziału we wszystkich sprawach ich dotyczących, są świadome swych praw i obowiązków” - ( Rzecznik Praw Dziecka,
sierpień 2002r.).
Program został opracowany i jest systematycznie modyfikowany w oparciu o:
 Statut szkoły;
 Plan pracy dydaktyczno – wychowawczy szkoły;
 Wyniki i wnioski z ankiet: „ Bezpieczna Szkoła”, „ Zagrożenia we współczesnym świecie”, „Poczucie bezpieczeństwa w szkole”
przeprowadzonych wśród uczniów w latach 2004 – 2013;
 Wyniki i wnioski z ankiety „ Zagrożenia we współczesnym świecie” przeprowadzonej wśród uczniów klas V i VI w maju 2014r;
 Rządowy program na lata 2014-2016 „BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA”.
Diagnoza środowiska szkolnego
Wstępnej diagnozy w zakresie bezpieczeństwa w szkole dokonywano na podstawie przeprowadzonych wśród uczniów ankiet „ Bezpieczna
Szkoła” i „ Zagrożenia we współczesnym świecie”, rozmów indywidualnych z rodzicami, uczniami, obserwacji i analizy dokumentacji pedagoga
szkolnego, wywiadów z nauczycielami, wychowawcami klas oraz personelem szkoły.
Wnioski
Na podstawie przeprowadzonej analizy ustalono następujące zjawiska i zachowania problemowe, które wpływają na to, że uczniowie nie
czują się bezpiecznie w swojej szkole:
 Przypadki zachowań agresywnych wśród uczniów (agresja werbalna, zaczepianie, popychanie, zastraszanie, bójki);
 Przypadki stosowania przemocy przez uczniów klas starszych wobec młodszych kolegów;






Przypadki stosowania cyberprzemocy;
Przypadki zetknięcia się z treściami pornograficznymi;
Nieliczne przypadki stosowania używek przez uczniów ( tytoń, alkohol, dopalacze, narkotyki);
Przypadki obecności osób spoza szkoły na jej terenie;
Niski poziom wiedzy i umiejętności postępowania w trudnych sytuacjach;
Niski poziom kultury zachowania.
Odbiorcy programu:
Uczniowie, rodzice, opiekunowie, wszyscy pracownicy szkoły.
Cele główne programu:
 Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły;
 Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży;
 Promowanie wśród dzieci i młodzieży zdrowego stylu życia.
Cele szczegółowe:
1. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły,
m.in. poprzez:
 Budowanie pozytywnych relacji społecznych;
 Rozwijanie kompetencji społecznych uczniów oraz wspieranie prawidłowego rozwoju osobowości dzieci i młodzieży.
 Uspołecznianie szkoły i integrowanie środowiska szkolnego, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych, odmiennych
kulturowo i wielojęzycznych;
 Rozwijanie potencjału szkoły w zakresie bezpiecznego funkcjonowania w szkole uczniów, w tym ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi;
 Rozwijanie kompetencji wychowawczych nauczycieli/wychowawców i rodziców;
 Zwiększanie pozycji i roli rodziców w szkole;
 Zwiększanie współpracy z podmiotami i instytucjami w środowisku lokalnym.
2. Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży,
m.in. poprzez:
 Profilaktykę agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy;
 Przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież oraz profilaktykę uzależnienia od gier komputerowych,
hazardu;
 Kształtowanie umiejętności uczniów/wychowanków w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w
szczególności w środowisku tzw. nowych mediów;
 Rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i życiowych dzieci i młodzieży, m.in. związanych z wyjazdem rodziców za granicę w celach
zarobkowych, z doświadczeniem przemocy w rodzinie.
3. Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, m.in. poprzez:
 Kształtowanie prawidłowych nawyków dbania o zdrowie własne i innych osób;
 Tworzenie i realizowanie całościowej polityki w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w szkole;
 Tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego uczniów.
Celem prowadzonych w szkole działań z zakresu promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki jest redukcja czynników ryzyka i
wzmacnianie czynników chroniących.
Czynniki ryzyka:










Przemoc rówieśnicza;
Odrzucenie przez rówieśników;
Słaba więź ze szkołą;
Niedostateczne kierowanie własnym zachowaniem (brak kontroli);
Destrukcyjna grupa rówieśnicza;
Niepowodzenia szkolne;
Przemoc ze strony dorosłych;
Niespójne zasady, normy, reguły w rodzinie;
Tłumienie złości;
Pobłażliwość rodziców;





Ubóstwo, bezrobocie;
Praca rodziców poza granicami kraju;
Rodzina patologiczna;
Media - gloryfikacja przemocy;
Predyspozycje osobnicze.
Przeciwdziałanie czynnikom ryzyka:













Samorząd, radiowęzeł, gazetka szkolna
Koła zainteresowań
Programy profilaktyczne
Zajęcia socjoterapeutyczne
Zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
Zajęcia logopedyczne
Współpraca z rodzicami, instytucjami działającymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa, przeciwdziałania przemocy, patologii
Stosowanie procedury interwencyjnej w szkole
Integracja zespołu klasowego wewnątrz i z innymi klasami(wycieczki, wyjścia, wspólne prace)
Zajęcia warsztatowe dla nauczycieli
Współpraca z instytucjami wspomagającymi proces wychowania
Brak akceptacji dla zachowań odbiegających od norm
Formy realizacji:





Godziny wychowawcze,
Spotkania uczniów, nauczycieli i rodziców z pedagogiem szkolnym, przedstawicielami instytucji działającymi na rzecz poprawy
bezpieczeństwa dzieci,
Konkursy, wystawy tematyczne,
Zajęcia pozalekcyjne,
Przedstawienia teatralne
Czynniki chroniące:






Poczucie przynależności;
Pozytywny klimat szkoły;
Prospołecznie nastawiona grupa rówieśnicza;
Wymaganie od uczniów odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy;
Okazje do przeżycia sukcesu i rozpoznawania własnych osiągnięć;
Poczucie własnej wartości.
Działania skierowane do rodziców:







Pedagogizacja;
Uświadomienie destrukcyjnych skutków uzależnień wśród dzieci, młodzieży i dorosłych,
Edukacja społeczno – prawna na temat uzależnień, odpowiedzialności prawnej za czyny swoich niepełnoletnich dzieci,
Uświadomienie, jak ważne w wychowaniu dzieci jest pozytywne oddziaływanie na dziecko (ograniczenie kar, przewaga pochwał),
Uświadomienie, jak ważne dla bezpieczeństwa dzieci jest kształtowanie od najmłodszych lat zachowań bezpiecznych w domu i poza nim,
Pomoc specjalistyczna ( PPP, SZANSA, PCPR, PCPZ, MCWR).
Uaktywnianie rodziców, aby fakty krzywdzenia dzieci zgłaszali w szkole lub na policji, kiedy wcześniejsze działania profilaktyczne w
szkole nie przyniosły pożądanych efektów.
Działania skierowane do nauczycieli :







Edukacja społeczno – prawna na temat uzależnień, procedur postępowania w sytuacjach zagrożeń w szkole,
Gromadzenie literatury, scenariuszy – wzbogacanie biblioteczki nauczyciela na tematy dotyczące profilaktyki uzależnień, zachowań
bezpiecznych,
Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych (udział w kursach, szkoleniach,
warsztatach ),
Dzielenie się wiedzą podczas spotkań zespołów samokształceniowych, rad pedagogicznych,
Zacieśnianie współpracy i partnerstwo z innymi podmiotami (współpraca z Samorządem Uczniowskim, Radą Rodziców ),
Systematyczne badanie bezpieczeństwa środowiska szkolnego poprzez ankietowanie;
Dyżury nauczycieli podczas przerw, ze szczególną kontrolą toalet i szatni;


Dyżury chętnych uczniów w stołówce szkolnej;
Stosowanie w klasach pogadanek, zajęć, warsztatów nt. sposobów rozwiązywania konfliktów i zachowań asertywnych;
Spodziewane efekty









Szkoła w opinii uczniów i rodziców uważana jest za bezpieczną i przyjazną;
Wzrost świadomości (uczniów, rodziców i nauczycieli) zagrożeń spowodowanych przemocą, uzależnieniami, przeciwdziałanie im;
Stosowanie przez młodzież alternatywnych form rozwiązywania problemów w sytuacjach wyzwalających agresję;
Umiejętność mówienia – NIE w sytuacjach namawiania do użycia środków psychoaktywnych;
Uczniowie potrafią przewidzieć skutki wynikające z określonych zagrożeń i unikać ich;
Uczniowie prezentują i wzmacniają akceptowane formy zachowań;
Uczniowie, nauczyciele i rodzice mają możliwość korzystania ze wsparcia profesjonalnych instytucji działających na rzecz
bezpieczeństwa dzieci;
Zmniejszenie zjawiska występowania agresji i przemocy w klasie, w szkole i poza nią;
Życie szkoły - współdecydowanie, współdziałanie i współorganizowanie ( udział wszystkich podmiotów w procesie wychowania).
Ewaluacja programu
Sprawdzenie czy opracowany(zmodyfikowany) program przyniósł oczekiwane rezultaty będzie oparte na zbadaniu celów czy zostały
osiągnięte; czy metody i formy ich realizacji były właściwie dobrane. Wnioskowaniu należy poddać to, czego nie udało się zrealizować lub, jakie
zmiany należy wprowadzić. Służyć temu będzie obserwacja, zebranie opinii uczniów, nauczycieli, rodziców na temat realizowanego programu.
Program edukacyjny dostosowany do występujących zagrożeń oraz poziomu rozwoju uczniów kl. I –VI
I.
Bezpieczeństwo uczniów
Działania
1. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa na
terenie szkoły:
 zapewnienie uczniom bezpieczeństwa
podczas przerw oraz zajęć pozalekcyjnych;
 zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w
sytuacjach zagrożenia.
2. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom
poza terenem szkoły:
 zapewnienie bezpiecznej drogi do i ze
szkoły;
 przygotowanie uczniów do egzaminu na
kartę rowerową;
 „Zielone Szkoły”, wycieczki.








Cele i oczekiwane efekty
wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa;
natychmiastowa reakcja na złe zachowanie
uczniów;
ukształtowanie postaw obowiązkowości i
odpowiedzialności;
utrwalanie zasad właściwego zachowania;
nabycie umiejętności radzenia sobie w
sytuacjach zagrożenia;
nabycie umiejętności odpowiedniego
zachowania podczas ewakuacji;
znajomość istniejących zagrożeń oraz
umiejętność prawidłowego zachowania się w
sytuacji kontaktu
z substancjami niebezpiecznymi;
znajomość przepisów ruchu drogowego i
umiejętność stosowania ich w praktyce;












Formy i metody realizacji
dyżury nauczycieli;
pogadanki na temat zasad właściwego
zachowania;
organizacja bezpiecznych zabaw
podczas przerw;
przestrzeganie zasad BHP;
próbna ewakuacja;
zajęcia edukacyjne dotyczące
istniejących zagrożeń;
zajęcia edukacyjne na temat zasad
ruchu drogowego;
ćwiczenia praktyczne dotyczące
poruszania się po drodze;
współpraca z instytucjami urzędowo
dbającymi o bezpieczeństwo dzieci na
drodze;
pogadanki dotyczące bezpiecznych
miejsc do zabawy;
systematyczna kontrola frekwencji
uczniów;
współpraca z rodzicami.
II.
Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole
Działanie
1. Diagnoza sytuacji wychowawczej.

2. Uświadomienie uczniom problemu agresji 
i przemocy oraz sposobów radzenia sobie
z nimi.

3. Aktywizacja działań na rzecz ograniczenia
przemocy i agresji.
4. Kształtowanie postaw i zachowań
prospołecznych.
5. Pedagogizacja rodziców.











Cele i oczekiwane efekty
poznanie skali zjawiska przemocy i agresji w
szkole;
znajomość zagrożeń występujących w
środowisku uczniowskim;
nabycie umiejętności rozpoznawania przez
uczniów zachowań agresywnych oraz
przeciwstawiania się tym zachowaniom;
nabycie umiejętności samokontroli w sytuacjach
o znamionach agresywnych;
nabycie umiejętności aktywnego i bezpiecznego
spędzania czasu;
wzmocnienie zachowań asertywnych;
wzmocnienie zachowań empatycznych;
ukształtowanie i utrwalanie postaw szacunku dla
norm i wartości społecznych, kulturowych i
rodzinnych;
ukształtowanie postawy tolerancji wobec
inności;
uświadomienie rodzicom ich roli w
kształtowaniu postaw moralnych i
prospołecznych wśród dzieci;
aktywna współpraca rodziców ze szkołą;
wzmocnienie więzi między rodzicami i dziećmi;
dostarczenie informacji na temat możliwych
źródeł pomocy;
uświadomienie rodzicom nowych, nieznanych
wcześniej zagrożeń i ich źródeł.












Formy i metody realizacji
ankiety;
rozmowy z uczniami, rodzicami,
nauczycielami;
zajęcia edukacyjne prowadzone przez
specjalistów;
realizacja programów profilaktycznych
uczestnictwo w pozaszkolnych
programach przeciwdziałania
przemocy i agresji;
systematyczne działania
wychowawcze prowadzone przez
nauczycieli;
konkursy dotyczące tematyki
przemocy i agresji;
warsztaty umiejętności
wychowawczych dla nauczycieli;
organizowanie akcji, konkursów,
imprez wolontaryjnych;
spektakle profilaktyczne;
zajęcia warsztatowe dla rodziców;
rozmowy indywidualne.
III.
Profilaktyka uzależnień
Działania
1. Diagnozowanie aktualnego stanu

zagrożenia alkoholizmem, nikotynizmem, 
narkomanią i dopalaczami.
2. Wdrażanie programów profilaktycznych. 
3. Utrwalanie nawyków odpowiedniego
sposobu zaspokajania potrzeb jako
działania alternatywnego do zażywania
środków uzależniających.





Cele i oczekiwane efekty
znajomość sytuacji rodzinnej wychowanków;
właściwa ocena skali zagrożeń uzależnień
występujących wśród uczniów;
kształtowanie postaw asertywnych wobec
propozycji inicjacji substancji uzależniających;
świadomość przyczyn sięgania po środki
uzależniające;
świadomość wpływu środków uzależniających
na organizm młodego człowieka;
promowanie abstynencji;
podejmowanie przez uczniów świadomych
decyzji w sprawie używek;
uczestnictwo uczniów w alternatywnych do
uzależnień sposobach spędzania czasu wolnego.








Formy i metody realizacji
ankiety;
rozmowy z uczniami, rodzicami,
nauczycielami;
wywiady środowiskowe;
współpraca z instytucjami
zajmującymi się zagadnieniami
uzależnień;
realizacja programów profilaktycznych
konkursy o tematyce profilaktycznej;
spektakle dotyczące profilaktyki
uzależnień;
szkolenia nauczycieli w zakresie
realizacji programów
profilaktycznych.
IV.
Edukacja prozdrowotna
Działania
1. Promocja zdrowego stylu życia.
2. Propagowanie aktywnego spędzania
czasu wolnego.



3. Kształtowanie nawyków dbania o
zdrowie i higienę osobistą.





Cele i oczekiwane efekty
rozwój poczucia odpowiedzialności za zdrowie
własne i innych
stosowanie w praktyce zasad zdrowego
odżywiania się;
znajomość sposobów aktywnego spędzania czasu
wolnego;
uświadomienie korzyści wynikających z
aktywnych form spędzania czasu wolnego;
umiejętność świadomego korzystania ze środków
audiowizualnych(tv, komputer, Internet);
znajomość i umiejętność stosowania zasad higieny
osobistej;
znajomość i umiejętność stosowania zasad
kształtujących właściwą postawę ciała;
korekta wad postawy.










Formy i metody realizacji
zajęcia edukacyjne prowadzone przez
specjalistów na temat zdrowego stylu
życia;
pogadanki ;
akcje promocyjne;
uczestnictwo w programach szkolnych
i pozaszkolnych promujących zdrowe
odżywianie;
spotkania z osobami zawodowo
zajmującymi się promocją zdrowia;
systematyczna kontrola wad postawy
oraz higieny;
fluoryzacja zębów;
wycieczki, biwaki, zajęcia na świeżym
powietrzu;
zawody sportowe;
konkursy na temat zdrowego stylu
życia.
V.
Wspieranie rozwoju osobowego uczniów
Działania
1. Rozwijanie umiejętności współżycia
społecznego.

2. Wzmacnianie motywacji do własnego
rozwoju.

3. Rozwijanie indywidualnych
zainteresowań uczniów.

4. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu
własnych trudności i ograniczeń.



5. Wspieranie gotowości szkolnej dzieci
sześcioletnich i uczniów
niepełnosprawnych.



Cele i oczekiwane efekty
znajomość praw i obowiązków ucznia
wynikających za Statutu Szkoły i Konwencji Praw
Dziecka;
znajomość zasad dobrego wychowania i
umiejętność stosowania ich w praktyce;
ukształtowanie postawy współodpowiedzialności
za zespół (szkolny, klasowy);
znajomość uczniów ich mocnych stron;
umiejętność dążenia do osiągnięcia sukcesu;
uświadomienie kierunku zainteresowań i
wspieranie ich rozwoju;
rozwijanie umiejętności rozpoznawania i
ujawniania swoich emocji i uczuć;
wyrównywanie szans edukacyjnych;
diagnozowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych.










Formy i metody realizacji
pogadanki, systematyczne zajęcia
wychowawcze w klasach;
pomoc koleżeńska;
udział w akcjach wolontaryjnych;
organizacja i uczestnictwo w
szkolnych uroczystościach;
zajęcia rozwijające samoocenę,
asertywność, przedsiębiorczość;
diagnozowanie uczniów pod kątem
indywidualnych możliwości i
zdolności;
rozwijanie zdolności poprzez
proponowanie uczestnictwa w kółkach
lub zespołach zainteresowań;
konkursy, przeglądy twórczości;
współpraca z instytucjami
diagnozującymi przyczyny
niepowodzeń szkolnych;
organizacja form pomocy w
przypadku zaburzeń.