docUchwala Nr VIII/35/15 z dnia 29 pazdziernika 2015 r.
download 
Reklamacja Transkrypt
Uchwala Nr VIII/35/15 z dnia 29 pazdziernika 2015 r.
UCHWAŁA NR VIII/35/15 RADY GMINY TRAWNIKI z dnia 29 października 2015 r. w sprawie przyjęcia programu polityki zdrowotnej pn. „Medyczne i specjalistyczne działania w zakresie schorzeń i wad narządu ruchu u dzieci i młodzieży” Na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 1515) oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.), po zaopiniowaniu przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji - uchwala się, co następuje: § 1. Przyjmuje się program polityki zdrowotnej pn. „Medyczne i specjalistyczne działania w zakresie schorzeń i wad narządu ruchu u dzieci i młodzieży”, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Trawniki. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodnicząca Rady Barbara Waryszak Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 1 GMINA TRAWNIKI Załącznik do Uchwały Nr VIII/35/15 Rady Gminy Trawniki z dnia 29 października 2015 r. PROGRAM ZDROWOTNY DLA MIESZKAŃCÓW GMINY TRAWNIKI NA LATA 2015-2018 MEDYCZNE I SPECJALISTYCZNE DZIAŁANIA W ZAKRESIE SCHORZEŃ I WAD NARZĄDU RUCHU U DZIECI I MŁODZIEŻY AUTOR PROGRAMU DR N.MED. ELŻBIETA STASIAK TRAWNIKI 2015 1 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 2 Wprowadzenie……………………………………………………………….. …………….4 1.Opis problemu zdrowotnego schorzeń i wad narządu ruchu u dzieci i młodzieży……….5 a) Epidemiologia schorzeń i wad narządu ruchu u dzieci i młodzieży………………….. ..6 b) Zarys demograficzny Gminy Trawniki………………………………………………….8 c) Charakterystyka populacji kwalifikującej się do włączenia w realizację programu na podstawie problemu zdrowotnego jakim są schorzenia i wady narządu ruchu u dzieci i młodzieży..............................................................................................................................9 2.Cele programu zdrowotnego………………………………………………. ………….. .12 a) Cel główny…………………………………………………………………………….. .12 b) Cele szczegółowe……………………………………………………………………… .12 c) Oczekiwane efekty jako rezultat prowadzonego programu zdrowotnego……………. .12 d) Mierniki efektywności odpowiadające wyznaczonym celom programu zdrowotnego...12 3. Główni adresaci programu………………………………………………………………13 a) Liczebność zaproszonych do programu młodych mieszkańców Gminy Trawniki……...13 b) Metody i sposoby dotarcia do adresatów……………………………………………….13 4.Organizacja programu zdrowotnego……………………………………………………..13 a) kwalifikacja uczestników do programu i zasadność realizacji świadczeń zdrowotnych w ramach programu…………………………………………………………………………...14 b) zasadność uzupełniania i powiązania świadczeń realizowanych w ramach programu ze świadczeniami realizowanymi na podstawie umowy z NFZ………………………………14 c) realizacja programu z zachowaniem procedur medycznych…………………..………...14 d) warunki lokalowe i kompetencje zawodowe realizatorów programu…………………..15 e) dowody skuteczności planowanych działań……………………………………………..16 f) sposób zakończenia udziału w programie………………………………………………..16 2 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 3 5.Koszty programu zdrowotnego…………………………………………………………..16 a) Koszty jednostkowe………………………………………………………………………16 b) Źródła finansowania……………………………………………………………………...16 6.Monitorowanie i ewaluacja wdrożonego programu zdrowotnego………………………..17 a) Ocena jakości świadczeń w programie…………………………………………………...17 b) Ocena efektywności programu…………………………………………………………..17 7.Obowiązujący okres realizacji programu zdrowotnego………………………………….18 8.Literatura…………………………………………………………………………………18 3 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 4 Wprowadzenie Zdrowie jest największą wartością jaką dysponuje każdy człowiek, społeczeństwo i każde państwo. W maju 1998 roku na XXXI Światowym Zgromadzeniu Zdrowia została przyjęta przez światową społeczność Światowa Deklaracja Zdrowia, która w swojej koncepcji ma za zadanie upowszechnianie zdrowia jako największej wartości w życiu człowieka. Podstawowe założenie Światowego Zgromadzenia Zdrowia to ZDROWIE DLA WSZYSTKICH W XXI WIEKU, w Rejonie Europejskim WHO. Już w Ałma-Atcie w 1977 roku zaistniał ruch na skalę światową jako Zgromadzenie Zdrowia mający w swych priorytetach stworzenie ludziom na całym świecie optymalnych warunków do osiągnięcia i utrzymania najlepszego zdrowia. Według WHO - Światowej Organizacji Zdrowia polityka zdrowia i programy zdrowia publicznego mają za zadanie zapewnić stały udział lokalnych władz w promowaniu zdrowego stylu życia, zdrowszego środowiska i jakościowo wystarczających świadczeń zdrowotnych. Tak wspierana i realizowana polityka zdrowotna istotnie przyczyni się do zapobiegania chorobom i urazom oraz zapewni wczesne i skuteczne leczenie tych osób, które nie wymagają kosztochłonnej opieki szpitalnej lub opieki terminalnej. Należy wdrożyć zasadę, że dbanie o zdrowie to wczesna inwestycja w zdrowie jeszcze na etapie rozwoju dziecka gdyż utrudniony rozwój oraz brak emocjonalnego wsparcia w okresie wczesnego dzieciństwa może spowodować u dziecka zubożony rozwój społeczny i intelektualny. W Polsce na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz.U. Nr 210, poz.2135) istnieje obowiązek nałożony na gminy, powiaty i województwa opracowywania programów zdrowotnych, realizacji ich i oceny na podstawie rozpoznanych potrzeb zdrowotnych w społeczeństwie lokalnym. Natomiast ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U.2001.142.1591 z późn.zm.) wskazuje gminę jako wykonawcę zadań publicznych w zakresie ochrony zdrowia. Narodowy Program Zdrowia 2007-2015 zakłada kształtowanie prozdrowotnego stylu życia społeczeństwa, współtworzenie warunków w środowisku do życia, pracy i nauki 4 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 5 sprzyjających zdrowiu oraz aktywizowanie jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych do działań na rzecz zdrowia, uwzględniając takie działania jak zapobieganie wadom i schorzeniom narządu ruchu u dzieci i młodzieży. Podstawą prawną do kwalifikacji dzieci na zajęcia gimnastyki korekcyjnej jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 roku w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz. U. Nr 282, poz. 2814 z późn. zm.). Schorzenia i wady narządu ruchu u dzieci i młodzieży są problemem zdrowotnym obejmującym coraz to większą populację. Zauważa się, że problem ten też ma wymiar społeczny, swoim zasięgiem obejmuje również rodziców/opiekunów tych dzieci i młodzieży, ochronę zdrowia. Dostrzegając ten problem zdrowotny wśród dzieci i młodzieży Minister Zdrowia w 2008 roku zaprosił do współpracy i zwrócił się z propozycją do grona specjalistów przygotowania dokumentu zawierającego wskazania dla środowiska nauczania i wychowania w zakresie działań zapobiegających występowaniu wad postawy u dzieci i młodzieży. Dokument ten został opracowany w oparciu o aktualną wiedzę medyczną przez Konsultanta Krajowego w dziedzinie ortopedii i traumatologii narządu ruchu, Konsultanta Krajowego w dziedzinie rehabilitacji medycznej oraz ekspertów rekomendowanych przez Polskie Towarzystwo Fizjoterapii, Polskie Towarzystwo Rehabilitacji, Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne oraz Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk. 1.Opis problemu zdrowotnego schorzeń i wad narządu ruchu u dzieci i młodzieży Zdrowy narząd ruchu u dzieci i młodzieży ma zasadnicze znaczenie w egzystencji obecnej i przyszłej w życiu każdego młodego człowieka. Zdrowy narząd ruchu warunkuje wysoką jakość życia, poprzez niezahamowaną aktywność fizyczną, psychiczną i społeczną danej jednostki. Przeszkodą i dużym utrudnieniem w dobrej jakości życia wśród dzieci i młodzieży są wady postawy i narządu ruchu, ponieważ zaburzają prawidłowy rozwój dziecka. Należy podkreślić, że na prawidłową postawę ciała wpływa wzajemne fizjologiczne ułożenie oraz dopasowanie się wszystkich elementów składowych ciała: stóp, nóg, miednicy, kręgosłupa, klatki piersiowej, ramion, głowy. W największym stopniu o sylwetce i statyce ciała decyduje zdrowy kręgosłup, ponieważ stanowi on swoiste rusztowanie podtrzymujące ciało. 5 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 6 Przeprowadzone dotychczas badania dowodzą, że wady postawy kręgosłupa bardzo często sprawiają ból i dyskomfort w codziennym życiu co skutkuje obniżoną odpornością i sprawnością całego organizmu. Wady postawy i schorzenie narządu ruchu nie diagnozowane i nieleczone hamują naturalne czynności ruchowe, jak skakanie, bieganie, chodzenie prowadząc do niepełnosprawności różnego stopnia, zaniżając tym samym jakość życia osób. W trakcie Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia- EHIS- w 2009 roku w Polsce badano całą populacje ludności w zakresie zdrowia i zgonów. Dane demograficzne pokazują jak wiele zmian, które zachodzą w Polsce odnosi się do warunków życia dzieci i młodzieży, co pośrednio wpływa również na zdrowie omawianej populacji. Przeprowadzone badania wyraźnie pokazały, że choroby kręgosłupa u dzieci w wieku od 0 do 14 lat są na czwartym miejscu wśród najczęściej występujących chorób przewlekłych w tym przedziale wiekowym. Z badań przeprowadzonych przez EHIS wynika, że na dolegliwości kręgosłupa częściej chorowały dzieci zamieszkujące wieś niż miasta (w rozłożeniu 1,7% i 1,4%) oraz częściej występowały zachorowania u dziewczynek aniżeli u chłopców. Spośród realizatorów opieki zdrowotnej dzieci najczęściej korzystały z porad u specjalistów leczenia wad postawy lub rehabilitacji w zakresie procentowym 6,6% zaś młodzież najczęściej korzystała z usług fizjoterapeutów lub kinezyterapeutów w zakresie procentowym 2,6%. Natomiast rodzice/ opiekunowie dzieci zamieszkujących wieś częściej aniżeli zamieszkujących miasto deklarowali występowanie u swoich dzieci chorób kręgosłupa i dolegliwości różnych z tym związanych. Nie leczone wcześnie czyli w wieku dziecięcym lub młodzieżowym schorzenia narządu ruchu najczęściej skutkują niepełnosprawnością różnego stopnia w wieku dorosłym. Analizując przeprowadzone badanie przez w 2009 roku przez EHIS zauważa się, że wśród osób dorosłych z niepełnosprawnością orzeczonych w różnym stopniu najczęściej występują uszkodzenia i choroby narządu ruchu bo aż w u 56% badanych. a) Epidemiologia schorzeń i wad narządu ruchu u dzieci i młodzieży Schorzenia i wady narządu ruchu u dzieci i młodzieży mają ogromny wpływ na jakość życia tych młodych ludzi. Ponieważ już na starcie zaniżają komfort życia młodych ludzi, wprowadzają wymuszone ograniczenia w funkcjonowaniu w społeczeństwie, wprowadzają sytuacje bólowe a tym samym zaniżają samoocenę, która niejednokrotnie prowadzi te osoby do zaburzeń depresyjnych. 6 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 7 Schorzenia i wady narządu ruchu różnicujemy na wrodzone i nabyte patologie. Schorzenia i wady wrodzone to: - wady klatki piersiowej i kręgosłupa; - kręgozmyk; - wrodzony kręcz szyjny; - wady kończyn dolnych i stóp takie jak: stopa piętowa, końska, płaska, szpotawa, wydrążona; - wady mięśniowe takie jak : atonia mięśniowa, zanik mięśni. Schorzenia i wady nabyte możemy podzielić na wady rozwojowe i nawykowe: - wady rozwojowe są skutkiem przebytej gruźlicy, krzywicy lub innych chorób; - wady nawykowe mogą powstawać w wyniku niezdiagnozowanej i nieleczonej wady wzroku lub słuchu u dzieci w wieku rozwojowym: - niewłaściwego noszenia przeładowanych plecaków; - nieodpowiednie obuwie; - zaburzone proporcje pomiędzy odpoczynkiem aktywnym a snem; - niezbilansowane odżywianie w tym ubogie w makro i mikroelement; - nieprawidłowo do wzrostu dobrane i ustawione meble; - zbyt długo przebywanie przez komputerem lub telewizorem; - zbyt mało ruchu na świeżym powietrzu; - otyłość. Skutkiem wymienionych przyczyn są wady postawy i narządu ruchu, które zaczynają się formować u dzieci już w wieku najmłodszym, natomiast już w wieku szkolnym diagnozowane są wady w obrębie klatki piersiowej i kręgosłupa takie jak: (1) skoliozy, (2) kifozy czyli plecy okrągłe, (3) lordozy czyli plecy wklęsłe, (4) plecy okrągło-wklęsłe. Bardzo dużym problemem u dzieci i młodzieży są wady kończyn dolnych szczególnie: (1) 7 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 8 płaskostopie, (2) stopa koślawa, (3) stopa końsko-koślawa, (4) kolana szpotawe, (5) kolana koślawe. Skolioza to wada postawy, która swoim zasięgiem obejmuje dużą ilość badanych osób w wieku szkolnym, należy opierać się na przedmiocie literatury, która donosi, że nieleczone lub niewłaściwie leczone skoliozy najczęściej prowadzą do ograniczeń w wydolności fizycznej osób, powodują wzrost zaburzeń neurologicznych, powodują niepełnosprawność w różnym stopniu. Konsekwencją nie leczonej skoliozy mogą też być zaburzenia i niewydolność układu krążeniowego i oddechowego. Analizując literaturę przedmiotu ortopeda Jacek Wilczyński posługując się metodą Cobba, która w diagnostyce służy do obliczenia stopnia skrzywienia kręgosłupa, zauważa że skrzywienie o kącie poniżej 5° występuje u 42,8% populacji, skrzywienie o kącie 6° – 10° – u 17,6%, skrzywienie o kącie 11° – 15° – u 6,3%, skrzywienie o kącie 16° – 20° – u 3,4%, skrzywienie o kącie 21° – 25° – u 1,8%. Dalej Wilczyński zauważa, że występowanie problemu skoliozy w wieku 4–6 lat dotyczy częściej chłopców aniżeli dziewczynek, ale już w starszych grupach wiekowych problem ten dominuje u dziewcząt, ponieważ skoliozy młodzieńcze występują u dziewcząt 7 razy częściej. Płaskostopie jest najczęściej diagnozowanym schorzeniem narządu ruchu, które nie leczone prowadzi do takich powikłań jak: przewlekłe zapalenia torebek i więzadeł stawowych stopy, obrzęk stopy i nasilający się ból przy staniu i chodzeniu. Płaskostopie medycyna dzieli na: - płaskostopie podłużne, które powstaje w wyniku obniżenia łuku przyśrodkowego stopy; - płaskostopie poprzeczne, które buduje się w wyniku obniżenia łuku poprzecznego przedniego stopy. b) Zarys demograficzny Gminy Trawniki Poniższa Rycina Nr 1 zawiera dane umieszczone w Banku Danych Lokalnych zebrane przez Urząd Statystyczny w Lublinie. 8 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 9 Ryc. Nr 1 Wybrane zagadnienia z demografii Gminy Trawniki na tle Powiatu Świdnickiego w 2013 roku Gmina Trawniki Powiat Świdnicki Ludność 9150 72960 w tym kobiety 4642 37827 urodzenia żywe 60 647 zgony 101 655 przyrost naturalny -41 8 Ludność w wieku: przedprodukcyjnym 1814 12797 produkcyjnym 5676 45565 poprodukcyjnym 1660 145 Źródło:GUS,2013 rok Główny Urząd Statystyczny w Polsce posługuje się metodologią gdzie wiek przedprodukcyjny określany jest jako wiek do 18 roku życia. Rycina Nr 1 pokazuje między innymi ludność w wieku przedprodukcyjnym w Gminie Trawniki ,którą zamieszkuje 1814 osób młodych i dzieci. c) Charakterystyka populacji kwalifikującej się do włączenia w realizacje programu na podstawie problemu zdrowotnego jakim są schorzenia i wady narządu ruchu u dzieci i młodzieży 9 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 10 Tabela Nr 1. Zdiagnozowana w badaniu przesiewowym skolioza u dzieci i młodzieży w Gminie Trawniki na podstawie sprawozdawczości do NFZ za okres trzech lat. Wiek Od 0 do 9 lat Rok sprawozdawczy 2012 Liczba osób zadeklarowanych do lekarza, pielęgniarki/położnej 780 POZ 6 Od 10do 18 lat 2013 2014 2012 2013 2014 823 860 694 842 907 12 10 6 9 7 Ilość dzieci z chorobą skolioza Źródło: opracowanie własne Z analizy tabeli wynika, że występowanie skoliozy w Gminie Trawniki nie ma dużego zasięgu wśród dzieci i młodzieży. Katarzyna Michalska w „Niepełnosprawni w Polsce” opisała analizę natężenie występowanie niepełnosprawności w Polsce na podstawie zróżnicowania terytorialnego i stwierdziła, że największa część populacji osób niepełnosprawnych funkcjonuje w województwie lubelskim i małopolskim i jest to ponad 180 osób niepełnosprawnych na 1.000 mieszkańców. Wzrost niepełnosprawności wśród społeczeństwa przybiera na intensywności z uwagi na fakt, że dzieci i młodzież powielają złe nawyki w funkcjonowaniu codziennym: za dużo przebywania w pozycji siedzącej, zbyt mała aktywność fizyczna, nie zbilansowane odżywianie co negatywnie wpływa na budulec kości i mięśni u dzieci i młodzieży. Z analizy tabeli wynika też fakt, że badanie przesiewowe prowadzone w środowisku szkolnym może być niewystarczające na potrzeby wynikających ze stanu zdrowia ludzi młodych. Przeprowadzone badanie przesiewowe wśród dzieci i młodzieży w Gminie Trawniki swoim zasięgiem nie objęło innych schorzeń narządu ruchu i wad postawy. Należy zaznaczyć, że badanie oceny postawy przeprowadzone przez lekarza specjalistę ortopedę metodą „Tabeli błędów postawy” zaproponowaną przez prof. Wiktora Dege zawiera szczegółowe kryteria do określenia postawy ciała, te kryteria to: 10 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 11 Głowa Barki Klatka piersiowa kurza Klatka piersiowa lejkowata Hiperkifoza Postawa skoliotyczna Skolioza Hiperlordoza Miednica Brzuch Plecy płaskie Kolana szpotawe Kolana koslawe Stopa płaska Stopa koslawa Przykurcze w: Staw barkowy Staw biodrowy Staw kolanowy Metoda ta pozwala bardzo szczegółowo diagnozować postawę ciała dzieci i młodzieży w oparciu o elementy postawy i wynikające błędy z postawy ciała badanego, oraz określić różnice wynikające z indywidualnej postawy ciała. Należy tutaj zaznaczyć, że pielęgniarka szkolna realizując proces badania przesiewowego posługuje się lub używa tylko kilku z wyżej wymienionych kryteriów, otóż w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej prowadzi badania w kierunku: hiperkifozy, postawy skoliotycznej, skoliozy, zaś w obrębie kończyn dolnych bada: kolana koślawe, stopę płaską, stopę koślawą. Dlatego też zasadnym jest aby dzieci i młodzież w Gminie Trawniki miały dostęp ułatwiony do lekarza ortopedy. Specjalista lekarz ortopeda za pomocą skoliometru Bunnella wykona też szczegółowe badania i ocenę występowania krzywizn bocznych kręgosłupa oraz określi kąt rotacji tułowia, który to w ostatecznej diagnozie pozwoli obiektywnie ocenić asymetrie tułowia. 11 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 12 2.Cele programu zdrowotnego a) Cel główny Wczesna diagnostyka i zaplanowanie systematyki leczenia w schorzeniach i wadach narządu ruchu. b) Cele szczegółowe - zapobieganie i ograniczenie następstw wad postawy i schorzeń narządu ruchu; - edukacja zdrowotna osób objętych programem i ich rodziców/opiekunów w zakresie stylu życia; - podniesienie świadomości osób objętych programem w zakresie aktywnego dbania o swoje zdrowie; - wskazanie zaopatrzenia ortopedycznego poprawiającego funkcjonowanie w życiu codziennym; - wdrażanie profilaktyki zdrowia w życie młodych ludzi. c) Oczekiwane efekty jako rezultat prowadzonego programu zdrowotnego - zwiększenie dostępu do specjalistycznych, systematycznych porad ortopedycznych; - zwiększenie świadomości zdrowotnej dzieci, młodzieży i ich rodziców/opiekunów; - uświadomienie roli ergonomii zastosowanej w domu i w szkole podczas pobierania nauki. d) Mierniki efektywności odpowiadające wyznaczonym celom programu zdrowotnego - zmniejszenie problemów zdrowotnych występujących u dzieci i młodzieży jakimi są schorzenia i wady narządu ruchu; - zmniejszenie w Gminie Trawniki osób orzeczonych o stopniu niepełnosprawności w następstwie chorób narządu ruchu; - polepszenie jakości życia osób z już rozpoznanymi i leczonymi wadami i schorzeniami narządu ruchu; - znajomość zaopatrzenia ortopedycznego dostępnego na rynku usług medycznych w celu poprawy funkcjonowania w życiu codziennym. 12 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 13 3. Główni adresaci programu Głównymi adresatami programu zdrowotnego MEDYCZNE I SPECJALISTYCZNE DZIAŁANIA W ZAKRESIE SCHORZEŃ I WAD NARZĄDU RUCHU U DZIECI I MŁODZIEŻY realizowanego przez Gminę Trawniki są dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzież szkolna. a) Liczebność zaproszonych do programu młodych mieszkańców Gminy Trawniki Grupą docelową będzie populacja dzieci i młodzieży w ilości 1767 osób łącznie. b) Metody i sposoby dotarcia do adresatów - zorganizowanie zebrań informacyjno-edukacyjnych dla rodziców/opiekunów w placówkach nauczania i wychowania; - włączenie pielęgniarek medycyny szkolnej, które corocznie uczestniczą w badaniach przesiewowych dzieci i młodzieży do upowszechniania programu zdrowotnego poprzez przeprowadzoną edukacje zdrowotną na godzinach wychowawczych; - włączenie lekarza rodzinnego do informowania rodziny/opiekunów o możliwości skorzystania z udziału w programie zdrowotnym; - rozpropagowanie i nagłośnienie programu zdrowotnego na tablicach informacyjnych należących do Gminy Trawniki; - zamieszczenie informacji na stronie internetowej Gminy Trawniki. 4. Organizacja programu zdrowotnego. Działania organizacyjne podzielono na trzy etapy: I Etap Kwalifikacja uczestników programu z podziałem na (1) wady postawy w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej, na (2) schorzenia narządu ruchu. II Etap Realizacja świadczeń medycznych w zakresie profilaktyki , rozpoznania i zakwalifikowania do specjalistycznego leczenia. III Etap Ocena i weryfikacja zastosowanego leczenia na podstawie diagnozy samopoczucia i stanu zdrowia osób objętych programem. 13 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 14 a) kwalifikacja uczestników do programu i zasadność realizacji świadczeń zdrowotnych w ramach programu - Kwalifikacja uczestników do programu z podziałem na (1) wady postawy w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej, na (2) schorzenia narządu ruchu. - Kwalifikacja uczestników do programu z powodu zgłaszanych dolegliwości narządu ruchu. Za zasadnością wdrożenia programu zdrowotnego przemawia fakt, że przeprowadzane do tej pory badania przesiewowe są zbyt ogólne i mogą pomijać znaczną ilość dzieci i młodzieży, u których już występują wady postawy i/lub schorzenia narządu ruchu. Ważnym też działaniem jest wczesne rozpoznanie i wczesne wprowadzenie gimnastyki korekcyjnej i innego leczenia typu wyrównanie skróconej kończyny w okresie wzrostu, zastosowanie wkładek korekcyjnych do obuwia, zmiana stylu życia i odżywiania. b) zasadność uzupełniania i powiązania świadczeń realizowanych w ramach programu ze świadczeniami realizowanymi na podstawie umowy z NFZ Warto podkreślić, że program MEDYCZNE I SPECJALISTYCZNE DZIAŁANIA W ZAKRESIE SCHORZEŃ I WAD NARZĄDU RUCHU U DZIECI I MŁODZIEŻY uzupełnia działania, które realizują pielęgniarki z medycyny szkolnej i lekarz POZ w oparciu o świadczenia gwarantowane przez NFZ. Jednakże dzieci i młodzież z Gminy Trawniki powinny mieć łatwy dostęp do specjalistycznych badań ortopedycznych i do wdrożonego leczenia oraz profilaktyki w zakresie wad postawy i schorzeń narządu ruchu. Narodowy Fundusz Zdrowia jest płatnikiem za świadczenia typu badania przesiewowe/bilansowe wykonywane przez pielęgniarkę szkolną przy okazji różnych innych badań takich jak badanie wzroku i słuchu, pomiar wagi i wzrostu. Natomiast badania dzieci i młodzieży przewidziane w programie są bardziej specjalistyczne i ukierunkowane na diagnostykę, leczenie wad postawy i schorzeń narządu ruchu, wykonywane przez specjalistę lekarza ortopedę. Wdrożenie tego programu dla Gminy Trawniki daje najbardziej optymalne rozwiązanie w realizacji tego typu świadczeń zdrowotnych, a tym samym nie powiela się ze świadczeniami opieki zdrowotnej finansowanymi ze środków publicznych. c) realizacja programu z zachowaniem procedur medycznych Wszystkie badania wykonane u dzieci i młodzieży powinny być wykonane z zachowaniem należytej staranności zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej oraz zasadami etyki zawodowej. W celu realizacji programu konieczne jest wyrażenie zgody przez 14 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 15 rodzica/opiekuna prawnego dziecka na uczestnictwo ucznia w programie oraz wymagana jest obecność podczas badania rodzica/opiekuna. Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, który leczy pacjenta w poradni specjalistycznej, jest zobowiązany do pisemnego informowania lekarza rodzinnego o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych lekach, ich dawkowaniu i czasie stosowania oraz o wyznaczonych wizytach kontrolnych. Lekarz specjalista wystawia pacjentowi zaświadczenie z rozpoznaniem choroby i zalecaną farmakoterapią, na podstawie którego lekarz POZ może wystawiać recepty przez okres w nim wskazany. Realizacja świadczeń program zdrowotnym MEDYCZNE I SPECJALISTYCZNE DZIAŁANIA W ZAKRESIE SCHORZEŃ I WAD NARZĄDU RUCHU U DZIECI I MŁODZIEŻY powinna opierać się na procedurze prawa pacjenta - ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 Nr 52, poz. 417 z późn.zm.). Przeprowadzone badania będą dokumentowane i przechowywane z zachowaniem procedury danych wrażliwych. d) warunki lokalowe i kompetencje zawodowe realizatorów programu Specjalistyczne porady i podstawowa diagnostyka chorób układu krążenia będą realizowane w placówce opieki zdrowotnej spełniającej warunki do udzielania świadczeń zdrowotnych na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Miejsce udzielania świadczeń zdrowotnych jest to lokalizacja – budynek wyposażony w gabinety lekarskie, poczekalnie, rejestrację, toalety są dostosowane dla osób niepełnosprawnych. Architektura budynku dostosowana dla osób niepełnosprawnych. Budynek wyposażony w udogodnienia ze zniesieniem barier architektonicznych, przed budynkiem są miejsca parkingowe ogólne i wydzielone oraz oznaczone dla osób niepełnosprawnych. Całość obiektu tworzy całość funkcjonalną i organizacyjną mając jakość w realizacji świadczeń zdrowotnych dla społeczeństwa Gminy Trawniki. Realizatorem programu będzie lekarz specjalista w dziedzinie ortopedii z co najmniej 5 - letnim doświadczeniem w pracy w oddziale lub w poradni zgodnym z profilem świadczenia zdrowotnego. Do zadań lekarza specjalisty należeć będą porady, diagnostyka, profilaktyka zdrowotna, edukacja zdrowotna, kierowanie do lekarza rehabilitacji medycznej. 15 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 16 e) dowody skuteczności planowanych działań - liczba dzieci z wykrytymi wadami postawy i narządu ruchu; - ocena realizowanych świadczeń na podstawie ankiety wypełnionej przez rodziców/opiekunów i młodzież w zakresie satysfakcji i skuteczności prowadzonych działań; - liczba osób uczestniczących w programie. f) sposób zakończenia udziału w programie Zakończenie wdrożonego programu nastąpi gdy: - założone cele zostaną osiągnięte; - badana grupa dzieci i młodzieży otrzyma świadczenia zdrowotne; - zakończy się okres realizacji programu. 5. Koszty programu zdrowotnego Zakładając, że w 2015 program będzie realizowany od września do 31 grudnia i w latach następnych 2016, 2017, 2018. a) Koszty jednostkowe Oszacowane koszty jednostkowe uwzględniają dwie porady z badaniami u lekarza specjalisty ortopedy: - porada z badaniem koszt: 100 PLN. b) Źródła finansowania Koszt porady z badaniami lekarza specjalisty ortopedy będzie finansowany w 100% z funduszy programu. 16 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 17 Tabela Nr 2. Planowane koszty całkowite w roku budżetowym Okres realizacji Pozycja Szacowana kosztorysu liczba osób przyjętych w miesiącu Rok 2015 od 1 września do 31grudnia Porada z 44 badaniem Szacowana Koszty porady Przewidywany całkowity liczba jednostkowy koszt (roczny pacjentów przyjętych w danym roku 176 100 PLN 17 600 PLN Razem 17 600 Pełny następny rok Porada z 44 badaniem 528 100 PLN 52 800 PLN Razem 52 800 PLN W kosztach programu zdrowotnego w zakresie MEDYCZNE I SPECJALISTYCZNE DZIAŁANIA W ZAKRESIE SCHORZEŃ I WAD NARZĄDU RUCHU U DZIECI I MŁODZIEŻY zaplanowano okres realizacji 4 miesiące w 2015 roku od 1 września do 31 grudnia oraz w latach następnych 2016, 2017, 2018. 6.Monitorowanie i ewaluacja wdrożonego programu zdrowotnego a) Ocena jakości świadczeń w programie - Każdy rodzic/opiekun małoletnich oraz starszy uczestnik programu będzie poinformowany o możliwości zgłaszania na bieżąco uwag pisemnych do organizatorów badania w zakresie jakości uzyskanych świadczeń. - Rodzice/opiekunowie i młodzież zostaną poproszeni o wypełnienie ankiety „ Ocena satysfakcji jakości świadczeń otrzymanych”. b) Ocena efektywności programu - Realizator programu zobowiązany jest do składania comiesięcznego sprawozdania z realizacji programu w zakresie: - ilości osób zgłaszających się po porady specjalistyczne; 17 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 18 - ilości wykonanych badań i porad; - ilości rozpoznanych wad i schorzeń z podziałem na kody ICD 10. Efektywność programu będzie monitorowana i oceniana również w kolejnych latach trwania programu. 7.Obowiązujący okres realizacji programu zdrowotnego Okres realizacji programu to rok 2015 od 1 września, rok 2016, 2017 i 2018. Literatura: 1.Bibrowicz K, Skolimowski T. Występowanie zaburzeń symetrii postawy w płaszczyźnie czołowej u dzieci od 6 do 9 lat. Fizjoterapia 1995, 3, 2, 26-29. 2.Chowanska J. Wykorzystanie metody topografii powierzchni ciała oraz skoliometru do badan przesiewowych dzieci szkolnych w kierunku wykrywania skoliozy idiopatycznej. Rozprawa doktorska. UM, Poznań 2011. 3.Dega W. (red.): Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa, 1983. 4.GUS. Informacje i opracowanie statystyczne. Stan Zdrowia Ludności w 2009 R. Warszawa 2011 . 5.Kania-Gudzio T, Wiernicka M. Ocena postawy ciała dzieci w wieku 7-15 lat na podstawie wybranej losowo szkoły podstawowej miasta Poznania. Nowiny Lekarskie 2002,71,2-3: 151159. 6.Kasperczyk T. : Wady postawy ciała- diagnostyka i leczenie, „Kasper”, Kraków, 1998. 7.Kowalski I.M.: Wady postawy i skrzywienia kręgosłupa. W: Medycyna rodzinna (red. Latkowski J.B., Lukas W.). PZWL, Warszawa, wyd. II 2009. 8. Kowalski I.M., Hurło L.: Zaburzenia postawy ciała w wieku rozwojowym. UWM, Olsztyn, 2003. 9.Michalska K. Niepełnosprawni w Polsce. Czasopismo, Niebieska Linia Numer 4. 10.Mikołajewska E.: Neurorehabilitacja. Zaopatrzenie ortopedyczne. PZWL, Warszawa, 2008. 11. Nowotny J.(red.): Reedukacja posturalna w systemie stacyjnym, WSA Bielsko-Biała, 2008. 12. Nowotny J.: Podstawowe problemy diagnostyki i terapii wad postawy ciała. W: Wady 18 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 19 postawy ciała u dzieci i młodzieży. Profilaktyka –Diagnostyka –Terapia. (red. Nowotny J.).WSA, Bielsko-Biała, 2009. 13. Nowotny-Czupryna O.: Profilaktyczne aspekty diagnostyki i terapii wad postawy ciała.W: Wady postawy ciała u dzieci i młodzieży. Profilaktyka – Diagnostyka – Terapia.(red. Nowotny J.). WSA, Bielsko-Biała, 2009. 14. Oblacińska A., Ostręga W. (red.): Standardy i metodyka pracy pielęgniarki i higienistki szkolnej. Instytut Matki i Dziecka Warszawa, 2003. 15.Przewęda R.: Rozwój somatyczny i motoryczny. PZWL. Warszawa 1973. 16. Przedmiotowy Dokument na zlecenie Ministra Zdrowia Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku nauczania i wychowania opracowany przez Konsultant Krajowy w dziedzinie ortopedii i traumatologii narządu ruchu, Konsultant Krajowy w dziedzinie rehabilitacji medycznej oraz eksperci rekomendowani przez Polskie Towarzystwo Fizjoterapii, Polskie Towarzystwo Rehabilitacji, Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne oraz Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 2009. 17.Wilczynski J.: Boczne skrzywienia kręgosłupa. Rozpoznanie i korekcja. cz. I. Wyd. Uczelniane Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2000. 14.Woynarowska B, Mazur J, Kołoło H, Małkowska A. Zdrowie, zachowania zdrowotne i środowisko społeczne młodzieży w krajach Unii Europejskiej. Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2005: 21-24. Akty prawne: 1.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. 2.Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. 3.Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417 z późn.zm.). 4.Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz.U. Nr 210, poz.2135). 5. Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym ( Dz.U.2001.142.1591 z późn.zm.). 6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z dnia 17 grudnia 2013 r.). 19 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 20 7.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 roku w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą( Dz.U. Nr 282, poz. 2814 z późn. zm.). 8. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 marca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą( Dz.U. z dnia 30 marca 2007 r. Nr 56, poz. 379). 20 Id: A62DE48C-5983-4473-A7DA-AFC3C537A750. Podpisany Strona 21
