Przegląd gospodarczy z Macedonii

Przegląd gospodarczy z Macedonii – lipiec 2011
31 lipca 2011 r.
18 projektów o łącznej wartości ok. 82,5 mln euro planuje zrealizować w ciągu najbliższych 10 lat
MEPSO (Macedoński Operator Systemów Energetycznych). Za kwotą 50 mln euro pochodzących z
kredytów i środków własnych MEPSO zbuduje trzy 400-watowe linie elektryczne, dzięki którym
Macedonia połączy swój system elektryczny z Albanią, Serbią i Kosowem. Realizację planu przewiduje
się na rok 2015. 19,2 mln euro będzie kosztować łącznik Sztip-Nisz. Ten projekt dofinansuje Bank
Światowy. Pozostałe projekty mają być współfinansowane przez Europejski Bank Inwestycyjny i
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. MESPO planuje włożyć w każdy projekt maksymalnie 30%
całkowitych kosztów inwestycji. Poprzez macedońsko-serbski łącznik Sztip-Nisz ukończona zostanie
elektryfikacja Korytarza 10 w Macedonii, zaś na macedońsko-albańskim łaczniku Bitola-Elbasan –
Korytarz 8. (kapital.com.mk)
Cena energii cieplnej wyprodukowanej przez Toplifikację Skopje wzrośnie od 1 sierpnia o 1,91%,
informuje Urząd Regulacji Energetyki (RKE). Wzrosną też ceny energii produkowanej przez
elektrociepłownie Skopje-Sever – o 0,46% i ELEM Energetika – o 0,93%. Koszty centralnego
ogrzewania wzrosną w drugiej połowie 2011 roku w wyniku wzrostu cen ropy naftowej i gazu
ziemnego oraz zmniejszenia liczby użytkowników, którzy wybierają inne formy ogrzewania. W
obliczeniach korekty ceny energii cieplnej uwzględnione zostały wynagrodzenia i premie dla zarządu
firm. (kapital.com.mk)
30 lipca 2011 r.
Pechczevo i okolice podłączone zostały do nowej 35-kilowatowej elektroenergetycznej linii kablowej
wiodącej z Berova. Na projekt ten EVN Macedonia przeznaczyła 450 tys. euro. Długość linii wynosi ok.
9 km, a jej uruchomienie planowane jest za około 10 dni, po zakończeniu wszystkich niezbędnych
kontroli technicznych. Według przedstawicieli EVN linia kablowa, którą stosuje się tam, gdzie
prowadzenie linii napowietrznych jest kłopotliwe, zwiększy niezawodność przesyłu i zmniejszy liczbę
przerw w dostawie prądu dla rejonu Pechczeva. Te spowodowane były często niesprzyjającą pogodą i
wyładowaniami atmosferycznymi. (kapital.com.mk)
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju rozważa zwiększenie pożyczki dla Macedonii do łącznej
wysokości 44 mln euro, przeznaczonej na renowację pierwszego odcinka wschodniej części
transeuropejskiego kolejowego Korytarza 8. Odcinek rozpoczyna się w Kumanovie, a kończy we wsi
Beljakovce. Jego długość wynosi 30,8 km. Przed firmą doradczą lub konsorcjum postawiono zadanie
przygotowania szczegółowego projektu i dokumentacji przetargowej. (balkans.com)
„Program Hemija - Urządzenia medyczne”, przygotowany przez Centrum Hemija, Kozmetika, Bilka
należącego do Alkaloid Skopje otrzymał Certyfikat Systemu zarządzania jakością ISO 13485:2003.
(makfondovi.com)
29 lipca 2011 r.
Dwa indeksy na Macedońskiej Giełdzie zakończyły tydzień na minusie, zaś jeden odnotował minimalny
wzrost. Indeks główny MBID spadł od poniedziałku do piątku z poziomu 2553,15 pkt. na 2542,67 pkt.,
zaś Indeks MBI10 (dziesięciu najwyżej notowanych spółek) z 2514,47 pkt. na 2502,6 pkt. Wzrost
zaliczył zaś indeks OMB, który wzrósł z poziomu 117,89 pkt. w poniedziałek na 117,94 pkt. w piątek.
Według danych szacunkowych Państwowego Urzędu Statystycznego (DZS), indeks wzrostu w sektorze
handlu wyniósł w maju 2011 r. +104.1 pkt. wobec miesiąca maja 2010 r. W handlu hurtowym
odnotowano wzrost o 7,2%, zaś w detalicznym 4,3%. Do spadku indeksu przyczynił się ujemny wzrost
handlu samochodami i motocyklami i częściami o 14%. (makfondovi.com)
Największy producent stali w Macedonii – Makstil zakończył pierwsze półrocze z przychodem w
wysokości 3,4 mld denarów (56 mln euro), co oznacza wzrost o 30%. Prawie 80% udziału w
przychodach Makstilu miał eksport, który w rzeczonym okresie wzrósł o 28%. Przychody ze sprzedaży
w kraju wzrosły o 36%. Mimo to, z powodu wzrostu kosztów produkcji Makstil zanotował w pierwszym
półroczu stratę w wysokości 25 tys. euro. Jest to efekt wyniku w pierwszym kwartale br., kiedy starta
sięgnęła 167 tys. euro. W drugim kwartale Makstil wypracował zysk w wysokości 142 tys. euro, co
dobrze wróży firmie na najbliższą przyszłość. (kapital.com.mk)
28 lipca 2011 r.
Państwowe Przedsiębiorstwo Energetyczne ELEM planuje budowę elektrowni wodnej na jeziorze
Globoczica. Centralę Taszmaruniszte, której moc miałaby wynosić 225MW, ELEM planuje wykorzystać
w celu zrównoważenia zużycia energii w kraju. Szacuje się, że elektrownia mogłaby produkować
rocznie 231 GW/h energii elektrycznej. Dyrekcja ELEM powstrzymuje się od ujawnienia, jaki będzie
koszt budowy elektrowni. Eksperci szacują, że będzie ona kosztować około 80 mln euro, z czego 31
mln euro pochłoną koszty robót budowlanych, 43 mln urządzenia, a blisko 6 mln euro przeznaczonych
zostanie na pozostałe działania. Czas realizacji projektu to minimum 3 lata.
Business Monitor International (BMI) organizacja zajmująca się badaniami ekonomicznymi i
prognozami w najnowszym raporcie przewiduje, że wzrost gospodarczy w Macedonii w 2011 r.
wyniesie 2,6%. Według BMI wzrost PKB o 5,1% w pierwszym kwartale tego roku, w porównaniu z
analogicznym kwartałem ubiegłego roku, nie będzie już tak imponujący w pozostałych trzech
kwartałach. Choć ostatnia prognoza BMI jest wyższa o 0,6% od poprzedniej, co jest efektem
rosnącego eksportu, różni się od założeń rządowych i Narodowego Banku Macedonii, które
spodziewają się wzrostu na poziomie 3,5%. EBOIR prognozuje wzrost gospodarczy na poziomie 3,1%.
(kapital.com.mk)
Macedonia chce eksportować do Kosowa produkty, które zostały objęte embargiem z Serbii. Według
istniejących danych, wartość eksportu towarów z Serbii wynosiła miesięcznie około 20 mln euro.
Ministerstwo Gospodarki liczy na to, że do Kosowa trafią kolejne towary z Macedonii, zwłaszcza
produkty spożywcze. Kosowo jest już wśród największych partnerów handlowych Macedonii, zajmuje
drugie miejsce po Niemczech. Statystyki pokazują, że w ciągu pierwszych pięciu miesięcy tego roku
Macedonia wyeksportowała do Kosowa towary o wartości 130 mln euro, podczas gdy import wyniósł
zaledwie 9 mln euro.
Kosowo zakazało importu z Serbii 20 lipca wobec odmowy Serbii do przestrzegania warunków
porozumienia o wolnym handlu (CEFTA), które umożliwia swobodny przepływ towarów w regionie.
(balkaninsight.com)
27 lipca 2011 r.
Z powodu monopolu Macedońskich Kolei Państwowych–Transport (MŻ-T), krajowe i zagraniczne
przedsiębiorstwa płacą najwyższe ceny za transport kolejowy w regionie. Ceny wahają się między 8,65
a 9,3 euro za tonę na trasie Gevgelija-Tabanovce. Dla porównania, w Słowenii koszt transportu od
granicy do granicy wynosi 2,2 euro za tonę.
Najwięksi eksporterzy w Macedonii, którzy zależni są od transportu kolejowego, ponoszą znaczne
straty ze względu na czas realizacji usług kolejowych. Tory są bowiem stare, a pociągi powolne. Kolej
jest głównym przewoźnikiem do i z portu w Salonikach.
90% transportu kolejowego w Macedonii stanowią przewozy towarowe. Roczny dochód MŻ-T wynosi
od 25 do 37 mln euro. Państwowe przedsiębiorstwo generuje jednak rocznie straty przekraczające 0,5
mln euro. (kapital.mk)
26 lipca 2011 r.
Spółka Balkan Citi Transport Group będzie serwisowała ukraińskie autobusy, które Ministerstwo
Transportu
i
Komunikacji
zakupiło
na
potrzeby
miejskiego
transportu
w
Skopiu
(JSP).
Według danych Rejestru Centralnego, londyńska firma zarejestrowała swą spółkę-córkę w Macedonii
wnosząc kwotę 5 tys. euro. Jej prezesem mianowana została Ukrainka Tetjana Derjaga.
Według dyrektora Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji (JSP), Miszko Nikolovskiego, faktycznym
właścicielem firmy jest lwowski ŁAZ, od której zostały zakupione autobusy. Jako, że sprzedaż
autobusów objęta została gwarancją w ramach umowy, firma ta musiała założyć w Macedonii serwis.
Brytyjska firma jest partnerem ukraińskiej spółki w zakresie konserwacji autobusów. Obie połączyły się
w konsorcjum cztery lata temu. Były one gotowe kupić serbską fabrykę części hydraulicznych i
pneumatycznych „Prva petoletka”, ale ich oferta została odrzucona.
Rząd podpisał umowę z ŁĄZ na zakup 84 autobusów. Do tej pory do Skopia trafiły 32 autobusy.
(kapital.com.mk)
25 lipca 2011 r.
Macedońska firma zajmująca się efektami wizualnymi i animacją - FHZH znalazła się w grupie
europejskich mistrzów-przedsiębiorców za 2011 r. Nagrodę przyznano w zeszłym tygodniu w
Warszawie. W konkursie udział wzięło ponad 100 firm, a FHZH znalazła się wśród 20 najlepszych firm,
które wybrane zostały jako wzorcowe przykłady sukcesu biznesowego. Wydarzenie zorganizowało
Europejskie Forum Badania Przedsiębiorczości, którego celem jest identyfikacja przedsiębiorców z
Europy Środkowej i Wschodniej oraz Rosji, osiągających sukcesy na rynku międzynarodowym i
stosujących innowacyjne metody. (kapital.com.mk)
24 lipca 2011
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) w swoim najnowszym raporcie podwyższył prognozę
wzrostu gospodarczego w Macedonii na rok 2011 z 2,5% na 3,1%. Lipcowe prognozy Banku wskazują
na wzrost PKB w Macedonii na poziomie 0,6% w stosunku do miesiąca maja.
W przyszłym roku, według EBOiR gospodarka Macedonii wzrośnie o kolejne 3%, co oznacza niewielką
korektę w stosunku do poprzedniej prognozy na poziomie 3,1%.
Na tle innych krajów Europy Południowo-Wschodniej Macedonia wciąż prezentuje się atrakcyjnie.
Lepsze prognozy dotyczą obecnie tylko Albanii – na poziomie 5,1% i Serbii – 3,3%, która wyprzedziła
Macedonię w ostatnim raporcie. Bez zmian pozostają dane dotyczące Bośni i Hercegowiny – wzrost o
2%. Lepsze prognozy są też dla Czarnogóry, dla której szacuje się o 2,5% wzrost (wobec 2,1% w
poprzednim raporcie). Bardziej pesymistyczne dane EBOiR przedstawił w stosunku do Bułgarii –
wzrost o 2,3% (poprzednio 3,1%), i Chorwacji – 1,1% (poprzednio 1,4%).
23 lipca 2011
W kraju zarejestrowana została nowa firma budowlana z kapitałem macedońsko-greckim. Według
Rejestru Centralnego, kapitał założycielski spółki Sikom LTD DOO Import-eksport – Skopje, wynosi 5
tys. euro. Założycielami są Andon Smilevski z Mavrova oraz Grecy Nikolaos Kokas, Athanasios
Karadoukas i Konstantinos Atanasias.
Główną działalnością firmy Sikom LTD ma być budowa budynków mieszkalnych i gospodarczych.
Firmą zarządzać będą Boris Neszkovski ze Skopja i Grek Konstantinos Atanasias z Grecji.
22 lipca 2011
Przygotowywane są zmiany kryteriów korzystania z programu IPARD (Europejskiego Programu ds.
Rolnictwa i Rozwoju Wsi), które mają na celu uczynić go bardziej dostępnym dla jego potencjalnych
użytkowników. Taką informację ogłosił dyrektor Agencji Wsparcia Finansowego dla Rolnictwa, Toni
Dimovski, który poinformował, że spośród 74 wniosków złożonych w trzecim konkursie programu
IPARD pozytywnie rozpatrzono 40, o łącznej wartości 2,15 mln euro.
Złagodzenie kryteriów ma na celu zwiększenia i przyspieszenia korzystania ze środków tego programu.
Z dostępnych 40 mln euro na lata 2007-2013 wykorzystano do tej pory jedynie 6 mln. Podpisano 103
umowy o dofinansowaniu inwestycji o wartości 12 mln euro. Połowa środków idzie bowiem z IPARD, a
połowę stanowią nakłady własne firm.
21 lipca 2011
Cena oleju napędowego w rafinerii OKTA wynosi 0,679 euro za litr, co oznacza najwyższy koszt
produkcji tego paliwa w Europie. Ceny paliw nie są jedynym problemem rynku energetycznego w
Macedonii. Rosyjski gaz doprowadzony do granicy macedońskiej, zakupiony przez Makpetrol, wynosi
aż 370 euro za 1000 m sześc. gazu. Ten na granicy bułgarskiej kosztuje 270 euro, a na serbskiej 300
euro. Wysokie koszty energii sprawiają, że macedońska gospodarka traci na swej konkurencyjności.
20 lipca 2011
Liczba bezrobotnych w kraju w stosunku rocznym zmniejszyła się o 19.182 osób, wynika z danych
Krajowego Urzędu Pracy (AV). Zgodnie z danymi, w czerwcu bez pracy pozostawało 311.374 osób,
czyli o 4.098 mniej niż przed miesiącem.
Większość bezrobotnych stanowią mieszkańcy Skopja – 68.587 osób, a następnie Tetova – 27.950,
Kumanova – 25.597 i Prilepu – 21.714.
Według kategorii wieku, większość bezrobotnych stanowią młodzi między 20 a 24 rokiem życia. Pracy
szuka bowiem 35.291 osób.
Według kategorii wykształcenia, najwięcej bezrobotnych, jest to osoby o niskich kwalifikacjach –
151.971. W Urzędzie Pracy zarejestrowanych jest także 399 magistrów i 20 doktorów.
19 lipca 2011
Winiarnia Tikvesz zakończyła ubiegły rok spadkiem rachunku EBITDA o 15% (zysku przedsiębiorstwa
przed potrąceniem odsetek od zaciągniętych kredytów, podatków, deprecjacji oraz amortyzacji),
natomiast zysk operacyjny spadł o 23%, poinformował w rocznym sprawozdaniu finansowym zarząd
tej giełdowej spółki. W 2010 roku nastąpił też spadek przychodów netto ze sprzedaży o 11%, co jest
bezpośrednim wynikiem gorszej sytuacji ekonomicznej na rynku krajowym i regionie, a także
spadkiem sprzedaży wina stołowego w restauracjach, donosi się w raporcie. Ze względu na
zwiększenie pozostałych kosztów operacyjnych zysk netto w ubiegłym roku zmniejszył się aż o 73%.
18 lipca 2011
Inwestycje zagraniczne w Macedonii w kwietniu znalazły się pod kreską. Saldo wyniosło bowiem –
20,3 mln euro. Kapitał zagraniczny zainwestował w Macedonii w kwietniu 20,8 mln euro, a wyciągnął
41,1 mln, co w efekcie zmniejszyło ilość zagranicznych inwestycji w pierwszych czterech miesiącach
do 186,8 euro. Od całkowitej zainwestowanej z zagranicy przez pierwsze cztery miesiące 127 mln
stanowiły akcje i zyski reinwestowane, zaś 75,5 mln zainwestowano na podstawie udzielonych
kredytów dla spółek-córek firm zagranicznych w Macedonii. Podczas gdy w ubiegłym miesiącu rząd
obiecywał dwukrotny wzrost inwestycji zagranicznych w Macedonii w stosunku do roku ubiegłego,
dane z kwietnia świadczą o nie tak optymistycznej tendencji.
15 lipca 2011
Państwo i jego instytucje na zakup różnych towarów i usług wydały w zeszłym roku w sumie 747 mln
euro, co stanowi 11% macedońskiego PKB. Wartość zamówień publicznych w 2010 roku była niższa w
porównaniu z rokiem poprzednim. Najwięcej w 2010 r. dokonała ich państwowa spółka ELEM, która
wydała 74,4 mln euro. Zaraz za ELEM uplasowało się Ministerstwo Transportu i Komunikacji, które
wydało 70 mln euro, a na 3. miejscu Urząd do Spraw Ogólnych i Wspólnych (SOZRz wydaną kwotą 34
mln euro. Dalej znalazło się Ministerstwo Zdrowia z kwotą 20,6 mln euro i spółka państwowa Lasy
Państwowe, które w zeszłym roku wydały 19,6 mln euro, głównie za wynajęcie prywatnych firm do
wycinania lasów (kapital)
14 lipca 2011
Do końca roku turecki Halk Bank rozpocznie w Macedonii promocję innowacyjnych bezdotykowych
usług (touchless) w bankowości detalicznej, poinformował prezes banku, Yucel Inan. Halk Bank
dokonał rebrandingu IK Bank, którego w kwietniu br. stał się większościowym udziałowcem. Według
Inana, główną strategią Halk Banku w Macedonii będzie wprowadzenie wszystkich produktów i usług,
które bank posiada w Turcji, w odpowiednich proporcjach wobec potrzeb macedońskiego rynku.
Najpierw wprowadzenie nowych usług będzie miało miejsce w bankowości detalicznej, co zostanie
zrealizowane do końca roku.
Na początku wprowadzona zostanie technologia, które umożliwi działanie usług bankowości
detalicznej, takich jak zbliżeniowe karty płatnicze, bankowość telefoniczna, czy bankowość telewizyjna.
(kapital)
13 lipca 2011
Ceny mieszkań w Skopju i Ochrydzie są obecnie wyższe niż na greckim półwyspie Chalkidiki, w
bułgarskim kurorcie Bansko, czy na albańskim wybrzeżu. Metr kwadratowy w tych miastach jest
sprzedawany po iście europejskich cenach – 1300 euro i więcej, w zależności od lokalizacji, jakości
budowy i standardu mieszkania. Apartamenty w Ochrydzie, które są w trakcie budowy sprzedawane
są po 1800 euro za metr kw., podczas gdy na Chalkidiki można nabyć podobne od 700 do 900 euro za
metr kw.
Macedonia zajmuje także wysoką pozycję na europejskiej liście dochodów z wynajmu mieszkań.
Według najnowszej analizy światowego lidera handlu nieruchomościami Global Property Guide, Skopje
plasuje się na 4 miejscu wśród miast z 35 krajów Europy. Stopa zwrotu w Skopje wynosi 7,38%.
Wyższą stopę zwrotu odnotowuje się tylko na Ukrainie, w Mołdawii i na Węgrzech. Według
przeprowadzonej analizy, w Macedonii na wynajmie można zarobić więcej niż w Serbii, Chorwacji,
Turcji, Rumunii i Belgii. Obecnie, najniższą dochodowość wykazują mieszkania w Grecji i Andorze.
12 lipca 2011
Mieszkańcy Macedonii mimo najniższego przeciętnego wynagrodzenia (333 euro) w regionie są
jedynymi na Bałknach, których dochody pokrywają koszty miesięcznego koszyka wydatków (200
euro). O takiej sytuacji pracownicy w Chorwacji i Czarnogóry mogą tylko marzyć. Ich pensje są
bowiem niższe niż miesięczne wydatki o kolejno 18 i 38 proc.
Dane te pochodzą z badań przeprowadzonych przez belgradzki „Press” w Belgradzie we współpracy z
niektórymi mediami z krajów byłej Jugosławii, za wyjątkiem Słowenii oraz Bośni i Hercegowiny.
(biznis24)
11 lipca 2011
Telecom Macedonia wprowadziła nową usługę – rachunek elektroniczny. Pozwala on na szybki i łatwy
dostęp do faktur i płatności. Elektroniczna faktura zawiera identyczne informacje jakie posiadała
drukowana i jest dostępna za pośrednictwem strony internetowej „Mój Telecom” (aktywacji można
dokonać, dzwoniąc pod bezpłatny numer 171, lub w alonach T-Home i T-Mobile). Użytkownicy
posiadają bezpieczny dostęp do konta 24 godziny na dobę. Po aktywacji rachunku użytkownik
otrzymuje na swój adres e-mail informację od kiedy faktura będzie dostępna, jaki jest jej numer i na
jaką kwotę opiewa. Za pośrednictwem „Mój Telecom” użytkownicy będą mogli zapłacić rachunek za
pomocą karty kredytowej Visa i MasterCard, bez opłat i dodatkowych kosztów lub przelewem
elektronicznym. (biznis24)
10 lipca 2011
Państwowy Urząd Statystyczny (DZS) potwierdza pozytywne zmiany zachodzące na macedońskim
rynku. Według ostatnich danych wskaźnik kosztów utrzymania, mierzony cenami dóbr i usług na
własne potrzeby, wyniósł w czerwcu w stosunku do maja 99,4%, a w porównaniu z czerwcem 2010
roku 104,1%. W czerwcu odnotowano spadek wobec maja w sektorach: żywności i napoje
bezalkoholowe o 1,3%, transportu o 1,2%, odzieży i obuwia o 0,3%, zdrowia i komunikacja 0,1%.
Wskaźniki wzrostu kosztów życia zarejestrowano w sektorach: inne towary i usługi o 0,7%, meble,
sprzęt gospodarstwa domowego o 0,2%, napoje alkoholowe, tytoń, rekreacja i kultura oraz
restauracje i hotele o 0,1%. Na tym samym poziomie wobec poprzedniego miesiąca pozostały
wskaźniki z sektorów: koszty czynszowe, woda, energii elektryczna, gaz i inne paliwa oraz edukacji.
Na początku lipca, DZS podał także indeksy cen w handlu detalicznym oraz wskaźnik kosztów
konsumpcyjnych za czerwiec br., który w porównaniu do poprzedniego miesiąca, wyniósł 99,4%.
Zmniejszenie kosztów utrzymania o 0,6% wynika z niższych cen warzyw o 25,6%, tłuszczy o 2%, jaj o
0,8%, mleka 0,7%, 0,4% produktów mlecznych i przetworów warzywnych o 0,2%. (biznis24)
9 lipca 2011
Macedońska Giełda Papierów Wartościowych zakończyła pierwsze półrocze z rekordowym wzrostem
całkowitych obrotów o 250%, co stawia ją na pierwszym miejscu wśród sześciu giełd w Europie
Południowo-Wschodniej. Giełda w Skopju została porównana w analizie wraz z Belgradem,
Zagrzebiem, Sarajewem, Banja Luką, Ljubljaną i Sofią. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku
całkowite obroty wzrosły z 29,5 milionów euro w ubiegłym roku do poziomu 103 mln euro. Wzrost ten
wynika z powodu kilku czynników, przede wszystkim wzrostu liczby transakcji pakietowych, wyjaśnia
Ivan Szteriev dyrektor giełdy w Skopiu. W 32 tego typu transakcjach przepłynęło 57 mln euro, w
porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku, gdy wyniosły one zaledwie 4,4 mln euro.
Klasyczny handel na giełdzie (w systemie Besnet) przez pierwsze sześć miesięcy tego roku wzrósł o
19,14%, do kwoty 29,9 mln euro. Znaczący wzrost całkowitych obrotów, wynika z faktu, iż w
przeciwieństwie do roku ubiegłego, na giełdzie miały miejsce aukcje publiczne i jedna oferta publiczna
na papiery wartościowe – emisji nowych akcji Komercijalna Banka. (kapital)
Na podst. kapital.com.mk, biznis24.com.mk, makfondovi.com, balkaninsight.com, balkans.com,
Łukasz Fleischerowicz