AGRIFAC EXXACT

10
Agrotechnika
Uprawa pasowa – nowe możliwości
Paweł Łepkowski, Pfeifer & Langen Glinojeck S.A.
Erozja wietrzna lub wodna, spadek
urodzajności, czy wreszcie zniszczona struktura zbyt intensywną uprawą
w niekorzystnych warunkach, to tylko
przykłady wielu negatywnych czynników, które degradują glebę. Przeciwdziałanie tym zjawiskom jest prawdziwym wyzwaniem dla współczesnego
rolnictwa.
Konserwująco znaczy z zachowaniem na przyszłość
Częściowo lub całkowicie negatywne
efekty tych zjawisk może odwrócić właściwie dobrany system uprawy gleby. W
uprawie buraków doskonale sprawdzają
się tzw. systemy uprawy konserwującej
oparte o siew w mulcz ze słomy lub z
rośliny międzyplonowej. Należy jednak
pamiętać, że siew w mulcz jest tylko jednym z etapów systemu, który powinien
obejmować trzy zasadnicze elementy:
– zachowanie lub odbudowę naturalnej
struktury gleby, fauny oraz materii
organicznej poprzez ograniczenie do
minimum liczby i intensywności zabiegów uprawowych,
–utrzymanie stałej pokrywy roślinnej
stanowiącej ochronę gleby przed erozją (rośliny ochronne, resztki pożniwne i mulcz),
Przykład destrukcyjnego działania erozji wodnej na glebę – wiosna 2013
– zróżnicowany płodozmian sprzyjający
rozwojowi pożytecznych mikroorganizmów glebowych i ograniczający rozwój szkodników, chorób i chwastów.
Pełne wdrożenie tych elementów w gospodarstwie jest zadaniem przynajmniej
na kilka lat i wymaga determinacji i cierpliwości ze strony rolnika. Sceptyczne
podejście wielu rolników do tego rodzaju
uprawy, wynikające często z faktu postrzegania uprawy konserwującej jako
uprawy uproszczonej, a więc w domyśle:
gorszej, „byle jakiej” i nie przynoszącej
oczekiwanych efektów. Tymczasem, jak
sama nazwa wskazuje, jest to system
uprawy, a więc wymaga nieco szerszego
spojrzenia na glebę jak na żywy organizm.
Ideą uprawy konserwującej jest „zaprzęgnięcie” do pracy pożytecznych mikroorganizmów, korzeni i fauny glebowej
(głównie dżdżownic), które przejmują
częściowo funkcje uprawy mechanicznej i równoważą składniki odżywcze.
Uzyskanie pełnej równowagi i efektów
w postaci wyższych plonów następuje zazwyczaj po kilku latach, w których
należy stopniowo wprowadzać poszcze-
AgrifAc ExxAct
Nowa pełNa gama produktów - jedeN z Nich pasujący do ciebie
LightTraxx
- 6-rzędowy , 18 m3
OptiTraxx
- 6-rzędowy , 18 m3
Kontakt: Jarosław Kowalewski E [email protected]
Agata Michalak
E [email protected]
SixxTraxx
- 6-rzędowy , 40 m3
T +48 695 746 901
T +31 653 134 883
HexxTraxx
- 12-rzędowy , 40 m3
www.agrifac.pl
BURAK CUKROWY 1/2014
Agrotechnika
Mulcz ze słomy lub z międzyplonu jako doskonała ochrona przed erozją
gólne elementy systemu, począwszy od
rezygnacji z orki i zastąpienie jej płytką uprawą ścierniska, poprzez wysiew
międzyplonów i różnicowanie struktury
zasiewów aż po zintegrowaną ochronę
roślin.
Pozytywne efekty w postaci stabilizacji
plonów, szczególnie w latach z niekorzystnym układem warunków pogodowych, zatrzymanie wody w glebie, wzrost
aktywności biologicznej i doskonała
ochrona przed erozją to niezaprzeczalne
plusy tej technologii. Nie bez znaczenia
jest również aspekt ekonomiczny w postaci niższych nakładów energetycznych
na uprawę co w praktyce oznacza niższe
jednostkowe zużycie paliwa.
W systemach uprawy bezorkowej największą trudność sprawia precyzyjny
siew nasion w dużą masę resztek organicznych jaką stanowi mulcz z międzyplonu lub z resztek pożniwnych. Roz-
wiązaniem jest zastosowanie siewników
z krojami talerzowymi, niemniej jednak
gorsze warunki wschodów są, szczególnie na początku, przyczyną niższej obsady roślin i większego zachwaszczenia.
Uprawiać tylko tam gdzie potrzeba
Między innymi, z tych powodów już blisko 30 lat temu w Stanach Zjednoczonych, rozpoczęto uprawę kukurydzy, soi
czy buraków metodą uprawy pasowej,
która łączy w sobie zalety uprawy konserwującej i głębokiego spulchnienia gleby przed siewem. Uprawa pasowa (ang.
Strip-Till) polega na głębszym (20–30
cm) spulchnieniu wąskiego pasa gleby
tylko w miejscu siewu nasion za pomocą
agregatu w rodzaju głębosza z wąskimi
elementami roboczymi. Siew wykonuje
się po środku uprawionego pasa, często
w połączeniu z doglebową aplikacją na-
Uprawa pasowa, nawożenie i siew buraków – wiosna 2013
1/2014 BURAK CUKROWY
11
12
Agrotechnika
wozów. Międzyrzędzia w tym systemie
nie są uprawiane, co ogranicza rozwój
chwastów oraz zatrzymuje wodę w glebie. W ten sposób mogą być uprawiane:
buraki cukrowe, rzepak, kukurydza, soja,
słonecznik i wiele innych roślin.
Bezpośrednim efektem uprawy pasowej
jest dużo głębsze i swobodniejsze ukorzenianie się roślin, przez co mogą one
znacznie lepiej wykorzystać glebowe zasoby wody i składników pokarmowych.
Zmniejszenie powierzchni uprawy o 45
do 70 % przynosi z kolei efekt niższych
nakładów energetycznych na 1 hektar w
porównaniu do klasycznej uprawy orkowej.
Agregat do uprawy pasowej – Köckerling Master
Agregat Köckerling Master
Narzędzia do uprawy pasowej stopniowo ewoluowały od zupełnie prostych
maszyn na bazie głębosza do bardzo
rozbudowanych agregatów uprawowych,
którego przykładem może być agregat
Master firmy Köckerling.
Agregat ten w jednym przejeździe spulchnia glebę pasowo, wtórnie ją zagęszcza i
doprawia przed siewem, aplikuje nawozy
oraz wykonuje siew buraków, kukurydzy
bądź rzepaku. Możliwość zmiany rozstawy (30, 45 i 70 cm) i rodzaju elementów
roboczych (wąskie redlice dłutowe bądź
gęsiostopki, daje możliwość siewu zarówno buraków cukrowych, rzepaku, kukurydzy, a także zbóż czy międzyplonów.
Na trzypunktowym układzie zawieszenia
agregatu można zagregatować dowolny
siewnik precyzyjny. Budowa na bazie
agregatu ścierniskowego z wymiennymi
elementami roboczymi pozwala wykorzystać agregat również do głębokiego
spulchnienia jak i uprawy pożniwnej.
Dodatkowym elementem maszyny są
dwa niezależne zbiorniki typu Boxer
służące do aplikacji nawozów na różnej
głębokości (tzw. nawożenie pod korzeń)
lub służące jako skrzynia nasienna do
wysiewu zbóż/międzyplonów. Duże zapotrzebowanie mocy pociągowej (250–
300 KM) nie oznacza jednak wysokich
kosztów uprawy. Wręcz przeciwnie,
biorąc pod uwagę fakt, że zestaw podczas jednego przejazdu wykonuje kilka
elementów uprawy, nawożenia i siewu,
koszt jednostkowy uprawy jest niższy
w porównaniu do uprawy konwencjonalnej. Aspekt ekonomiczny w postaci
wyraźnie zmniejszonego nakładu energii
na uprawę 1 ha został potwierdzony ba-
Elementy robocze agregatu Master
daniami i obliczeniami przeprowadzonymi w dużych gospodarstwach na terenie
Niemiec. Wyniki wykazały, że uprawa
pasowa daje oszczędności do 15 l oleju
napędowego (ON) na 1 ha w porównaniu
do klasycznej uprawy orkowej. W mijającym sezonie wegetacyjnym w koncernie
Pfeifer & Langen rozpoczęto na szerszą
skalę doświadczenia z uprawą pasową
właśnie z wykorzystaniem agregatów
Master oraz Duro-France. Łącznie na terenie Pfeifer & Langen Polska i Pfeifer &
Langen Glinojeck tą metodą zostało zasianych ponad 950 ha buraków.
Dobrać system do warunków
Pozostaje jeszcze zadać pytanie o efektywność tego rodzaju uprawy. Pierwsze
doświadczenia prowadzone w Polsce
wskazują, że plon cukru, buraków uprawianych pasowo, nie odbiega od plonu
cukru w uprawie orkowej, a także w porównaniu do siewu w mulcz. Nadrzędnym celem jest jednak nie bezpośrednie
i natychmiastowe zwiększenie plonu, a
raczej systematyczne podnoszenie urodzajności gleby i jej ochrona przed degradacją. Oczywiście zasadnicze pytanie
jakie powinien zadać sobie każdy rolnik
jest następujące: Czy dotychczasowy system gospodarowania i uprawy jest efektywny, czy chroni glebę przed degradacją i czy
poprawia jej urodzajność?
Jeśli odpowiedź jest negatywna to z pewnością należy poszukać nowych rozwiązań. Pomocne w tym mogą być zarówno
nowa broszura „Systemy uprawy buraków cukrowych” czy interaktywny program na stronie Rolniczego Doradztwa
LIZ (www.liz.pl) pomagający ocenić podstawowe zagrożenia dla gleby i wybrać
najbardziej optymalny system uprawy
dla danego gospodarstwa.
BURAK CUKROWY 1/2014