Pamiętajcie o ogrodach... Kultura. Literatura. Język

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA
Wymagania edukacyjne wynikające
z realizowanego programu
nauczania języka polskiego
w zakresie podstawowym
i rozszerzonym
Pamiętajcie o ogrodach...
Kultura. Literatura. Język
Część 1.
Opracowała
Elżbieta Pawelec-Jarząbek
www.wsip.com.pl
www.wsip.com.pl
1
2
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
4
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA PRZEDMIOTOWE
W kręgu semiotyki
W kręgu Biblii
8
9
Antyczny rodowód cywilizacji europejskiej
Średniowieczne światłocienie
19
Przeniknąć obłoki. wieki XV i XVI
Siedemnastowieczne antynomie
Wiek rozumu i czułego serca
www.wsip.com.pl
14
26
31
36
3
WPROWADZENIE
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca
2001 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych
(z późniejszymi zmianami) każda szkoła jest obowiązana do opracowania własnego, wewnętrznego systemu wymagań edukacyjnych, który uwzględnia specyfikę danej placówki.
Oto cytat z tego aktu:
§2
1. Ocenianie wewnątrzszkolne osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z programów nauczania oraz formułowaniu oceny.
2. Ocenianie wewnątrzszkolne ma na celu :
1) poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych
i postępach w tym zakresie,
2) pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju,
3) motywowanie ucznia do dalszej pracy,
4) dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacjio
postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia,
5) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.
§3
1. Ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje:
1) formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych oraz informowanie o nich uczniów i rodziców (prawnych opiekunów),
2) bieżące ocenianie i śródroczne klasyfikowanie, według skali i w formach przyjętych w danej szkole oraz zaliczanie niektórych zajęć edukacyjnych,
3) przeprowadzanie egzaminów klasyfikacyjnych,
4) ustalanie ocen klasyfikacyjnych na koniec roku szkolnego (semestru) i warunki ich poprawiania.
2. Szczegółowe zasady oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły,
z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia.
§4
1. Nauczyciele na początku każdego roku szkolnego informują uczniów oraz rodziców (prawnych opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć
edukacyjnych uczniów.
2. Wychowawca klasy na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz
rodziców (prawnych opiekunów) o zasadach oceniania zachowania.
4
§5
1. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów).
Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) otrzymują do wglądu na zasadach określonych przez nauczycieli.
2. Na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel ustalający
ocenę powinien ją uzasadnić.[…]
Szczegółowe propozycje wymaganych osiągnięć uczniów są dużą pomocą dla
nauczycieli przy wystawianiu ocen bieżących, czyli krótkoterminowych, ale także
przy ocenianiu efektywności całego procesu nauczania. Celem oceniania jest uzyskanie informacji, w jakim stopniu uczeń opanował materiał programowy. Ocenianie ma wykazywać jego osiągnięcia i przez to motywować go do lepszej pracy.
Przedstawione niżej wymagania edukacyjne wynikają z realizacji programu
nauczania “Pamiętajcie o ogrodach...”. Kształcenie w zakresach podstawowym i rozszerzonym (nr dopuszczenia DKOS 4015-16/02). Są oparte na podręczniku “Pamiętajcie o ogrodach...”. Kultura. Literatura. Język. Część 1. i stanowią próbę przełożenia poszczególnych tematów lekcyjnych (treści nauczania) na postulowane
osiągnięcia uczniów. Wymagania te powinny być traktowane jedynie jako propozycja. System oceniania każdorazowo powinien być wypracowany przez nauczyciela i odpowiadać możliwościom zespołu uczniowskiego.
Przyjęłam najczęściej w praktyce stosowany dwustopniowy podział treści
kształcenia: treści podstawowe, wymagane na ocenę dostateczną, i treści ponadpodstawowe, wymagane na ocenę bardzo dobrą.1 Oceny te powinny się stać punktem wyjścia do określenia ocen: dopuszczającej i dobrej.2
W tabeli przedstawiłam wymagania w odniesieniu do dwóch zakresów kształcenia: zakresu podstawowego i zakresu rozszerzonego. Najpierw wymienione są
wymagania dla podstawowego zakresu kształcenia (podstawowe i ponadpodstawowe), a niżej, oddzielone szarą linią, wymagania, którym dodatkowo muszą sprostać uczniowie realizujący kształcenie w zakresie rozszerzonym. W ten sposób tabela zawiera dwa poziomy wymagań dla obydwu zakresów kształcenia.
Przedmiotem oceny na lekcjach języka polskiego powinny być:
●
odpowiedzi ustne,
●
pisemne prace klasowe i domowe,
●
aktywność ucznia na lekcji,
●
samodzielnie opracowany materiał poszerzający wiadomości, np. referat,
●
testy sprawdzające wiadomości.
1
2
Zob. W. Walczak, Jak oceniać ucznia. Teoria i praktyka. Łódź 2001.
Pomocna może się tu okazać praca B. Niemierki Pomiar wyników kształcenia. Warszawa 1999,
w której autor pisze, jaka powinna być procentowa zależność między zakresem opanowanych
treści kształcenia na poszczególne oceny.
www.wsip.com.pl
5
Kształcenie w zakresie podstawowym
Wymagania podstawowe powinny dotyczyć przede wszystkim zapamiętanych przez ucznia wiadomości. Uczeń: z n a, r o z r ó ż n i a, d o s t r z e g a,
w y m i e n i a itp., ale ponadto w wyniku realizacji treści nauczania powinien:
●
rozumieć teksty z kanonu lektur,
●
znać realia i ogólny zarys epok literackich,
●
orientować się w podstawowych pojęciach kultury,
●
umieć korzystać z księgozbioru bibliotecznego,
●
dostrzegać tendencje rozwojowe polszczyzny,
●
wypowiadać się ustnie i pisemnie na wskazany temat.
Wymagania ponadpodstawowe określają umiejętność zastosowania przez
ucznia zdobytej wiedzy. Uczeń: p o r z ą d k u j e, w e r y f i k u j e, d y s k u t u j e, p o r ó w n u j e. W wyniku realizacji treści nauczania uczeń ponadto powinien:
●
wykształcić własny pogląd na kulturę,
●
umieć udowodnić swoje racje w dyskusji,
●
usystematyzować fakty historycznoliterackie, szczególnie w zakresie literatury polskiej,
●
sprawnie się posługiwać poprawną polszczyzną w wypowiedziach ustnych
i pisemnych.
Kształcenie w zakresie rozszerzonym
Wymagania podstawowe powinny dotyczyć rozumienia podstawowych pojęć i zjawisk kulturowych. Uczeń: p o d e j m u j e r o z w a ż a n i a, r o z p o z n a j e, o c e n i a oraz i n t e r p r e t u j e z d a r z e n i a i p o s t ę p o w a n i e b o h a t e r ó w . W wyniku realizacji treści nauczania uczeń
powinien:
●
rozpoznawać wartości uniwersalne w literaturze,
●
formułować sądy i opinie odnoszące się do zjawisk kultury,
●
interpretować podstawowe zagadnienia literackie,
●
analizować utwór literacki,
●
dysponować wiedzą teoretycznoliteracką na temat omawianych epok literackich.
Wymagania ponadpodstawowe powinny dotyczyć umiejętności zastosowania przez ucznia zdobytej wiedzy w sytuacjach problemowych, wcześniej mu nieznanych. Uczeń: a n a l i z u j e, a r g u m e n t u j e, w n i o s k u j e, r e d a g u j e, f o r m u ł u j e h i p o t e z y. W wyniku realizacji treści nauczania
powinien:
●
wiązać zjawiska kulturowe z różnych dziedzin, czyli dostrzegać korelację
między sztuką, literaturą i filozofią danego okresu,
6
●
●
●
dostrzegać inspirującą rolę filozofii i wielkich ruchów religijnych w rozwoju kultury i sztuki,
umieć odnaleźć we współczesnej cywilizacji wkład epok minionych,
dokonywać porównawczej charakterystyki tekstów różnych epok.
Na zakończenie chcę jeszcze raz podkreślić, że poziom wymagań edukacyjnych
zależy przede wszystkim od intelektualnych możliwości zespołu klasowego. Trzeba również pamiętać o indywidualnym traktowaniu uczniów, toteż poniższe wymagania należy uznać za punkt wyjścia przy opracowywaniu własnych koncepcji.
www.wsip.com.pl
7