Brief Zarzadzanie przez cele

Zarządzanie przez
cele – jako jedna
z najskuteczniejszych
metod zarządzania
organizacją
Kaskadowanie celów – wyznaczenie przez
kierowników i podwładnych celów pośrednich i indywidualnych powiązanych
z celami strategicznymi
W procesie budowania systemu zarządzania przez cele na podstawie celów strategicznych jest kaskadowanie celów, które
rozpoczyna się od wyznaczania celów dla
najwyższej kadry kierowniczej organizacji.
W wyniku tego procesu powstaje tzw. podstawowa wiązka celów. W kolejnym kroku
najwyższe kierownictwo organizacji dokonuje podziału celów na cele szczegółowe
i deleguje je podległym dyrektorom/kierownikom (cele taktyczne). Następnie każdy
przełożony (np. dyrektor departamentu)
wyznacza swoim podwładnym (np. naczelnikom wydziałów) cele operacyjne na podstawie tych, które sam otrzymał od swojego zwierzchnika. Podstawową cechą
kaskadowania jest to, że cele podwładnego
wynikają z celów przełożonego, a tworzenie celów i ich rozdział „z góry na dół” pozwala na delegowanie odpowiedzialności
za rezultat.
Bieżąca kontrola i okresowa ocena realizacji celów należących do strategicznego obszaru decyzyjnego i do indywidualnego obszaru działania
„Skuteczne zarządzanie musi kierować
wizję i wysiłek całej kadry kierowniczej ku
wspólnemu celowi” – Peter Drucker
Peter Drucker jest autorem teorii zarządzania przez cele. Opisał ją w książce
„Praktyka zarządzania”, wydanej w 1954r.
Wydawałoby się, że to przecież archaiczna metoda! Nic bardziej mylnego, to nadal
jedna z najskuteczniejszych metod zarządzania organizacją. W trakcie lat stosowania jej w wielu przedsiębiorstwach na
świecie doskonalono i dostosowywano do
warunków firm narzędzia, którymi się posługiwano.
Główna idea zarządzania przez cele to
dążenie całej organizacji do realizacji celów nadrzędnych poprzez realizację celów
wyznaczanych na wszystkich szczeblach
zarządzania. Zarządzanie przez cele jest
techniką kompleksową, zorientowaną na
wynik, możliwą do zastosowania w każdej
organizacji.
74
CO DECYDUJE
O SKUTECZNOŚCI METODY:
Określenie i usystematyzowanie celów
przedsiębiorstwa
Kompleksowe wdrożenie w całym przedsiębiorstwie
Każde przedsiębiorstwo powinno mieć
określoną misję i wizję, które już wytyczają kierunki działalności i rozwoju organizacji. Aby jednak zmierzać w określonym kierunku, firma musi sprecyzować
swoje cele nadrzędne. W tradycyjnym
podejściu do zarządzania znaczna część
czasu przeznaczana jest na rozwiązywanie zaskakujących sytuacji i problemów.
Podczas gdy zarządzając przez cele, mamy
określone i wyznaczone cele organizacji,
cała załoga zmierza w wyznaczonym kierunku, co w znacznej mierze ogranicza
przypadkowość działań. Oszczędza to
czas i energię pracowników na działania
ukierunkowane.
Metoda zarządzania przez cele może
przynieść oczekiwane rezultaty wyłącznie wówczas, gdy zostanie wdrożona
w całym przedsiębiorstwie na wszystkich szczeblach zarządzania, a pracowników się o tym fakcie poinformuje i co
więcej – włączy do ustalania celów indywidualnych. Każdy pracownik powinien być współodpowiedzialny za realizację celów i mieć świadomość, że od
realizacji jego celów cząstkowych uzależniony jest sukces realizacji celów
strategicznych firmy.
promocja
Zadaniem każdego kierownika w organizacji jest bieżące monitorowanie i kontrolowanie przebiegu realizacji celów,
a w przypadku wykrycia błędnej realizacji celów – konieczność korekty metod
osiągania celów. Elementem procesu oceny realizacji celów jest ustalenie kryteriów
pozwalających przełożonemu i podwładnemu ocenić, czy i w jakim stopniu stan
docelowy został osiągnięty. Czyli określenie mierników realizacji celów. Mierniki mogą być cyfrowe jednoznacznie czytelne, nie dające możliwości błędnej
interpretacji, ale także opisowe w sytuacji
gdy nie ma możliwości opomiarowania
efektu. Ważne jest wówczas, aby wskaźnik realizacji celu został opisany jak najbardziej dokładnie. Przy ich konstruowaniu pomocna może być odpowiedź na
METODA ZARZĄDZANIA PRZEZ CELE
MOŻE PRZYNIEŚĆ OCZEKIWANE
REZULTATY WYŁĄCZNIE WÓWCZAS,
GDY ZOSTANIE WDROŻONA W CAŁYM
PRZEDSIĘBIORSTWIE NA WSZYSTKICH
SZCZEBLACH ZARZĄDZANIA,
A PRACOWNIKÓW SIĘ O TYM FAKCIE
POINFORMUJE I CO WIĘCEJ – WŁĄCZY
DO USTALANIA CELÓW
INDYWIDUALNYCH
pytanie: po czym poznamy, że dany cel
został zrealizowany? Kryteria, czyli wskaźniki określające poziom realizacji celu
muszą być uzgodnione na początku cyklu
ZPC, w momencie definiowania celu, czyli w trakcie rozmowy pomiędzy przełożonym a podwładnymi przed ustaleniem
celów indywidualnych.
Wśród korzyści wymienianych przez kadrę kierowniczą organizacji, w których
funkcjonuje sprawny system zarządzania
przez cele najczęściej wymieniane są:
• lepsza motywacja pracowników, wynikająca z dopuszczenia ich do współkształtowania celów i zadań,
• wynikająca ze współdziałania lepsza komunikacja,
• uzyskanie kontroli nad realizacją zadań
poprzez system monitorowania celów,
promocja
• obiektywne dokonywanie oceny realizacji
celów (motywujący element dla pracowników) poprzez wyznaczenie konkretnych,
mierzalnych wskaźników ich oceny,
• pracownicy wiedzą z czego i kiedy będą
rozliczani,
• delegowanie odpowiedzialności za realizację celów na poszcze gólnych pracowników.
Jeśli zarządzanie przez cele zostanie
wprowadzone i będzie realizowane w sposób prawidłowy, może być źródłem twórczej energii i motywacji wszystkich pracowników organizacji, co może stać się
kołem napędowym rozwoju całego przedsiębiorstwa.
Agnieszka Nowicka
Trener / Ekspert
www.mcs.edu.pl
75