Harmonogramowanie produkcji

Transkrypt

Z A R Z Ą D Z A N IE–ORGANIZACJA
Harmonogramowanie produkcji
przedsiębiorstwa budowlanego
Dr hab. inż. Roman Marcinkowski, Szkoła Nauk Technicznych i Społecznych
Politechniki Warszawskiej
1. Istota harmonizacji produkcji budowlanej
Przedsięwzięcie A
Program działalności
realizatora nr 1
Przedsi ęwzięcie C
W normalnej, niezakłóconej działalności jednostki
organizacyjnej, planowanie realizowane jest cyklicznie
z krokiem dostosowanym do potrzeb uaktualniania
planu aktualnie obowiązującego. Dotychczasowy plan
jest modyfikowany na tyle, na ile
pozwalają na to narzucone warunPrzedsięwzięcie B
ki, uwzględniane są w nim nowe
zadania, nowe cele, zmiany warunków realizacji zadań, odsuwany
jest horyzont czasu planowania.
Schemat takiego postępowania
przedstawiono na rysunku 2.
Program działalności
realizatora nr 3
W sytuacjach nadzwyczajnych
(nagłego zakłócenia struktury sysPrzedsięwzięcie E
Przedsięwzięcie D
temu) planowanie podejmowane
jest doraźnie. Ma ono charakter
zapobiegawczy, obejmujący bliższy horyzont czasu, w którym
muszą nastąpić zmiany planowanej
uprzednio działalności. Planowanie
Rys. 1. Schemat współzależności harmonogramów realizacji przedsięwzięć
to odbywa się najczęściej w waruni harmonogramów produkcyjnych realizatorów – przedsiębiorstw budowlanych
kach ograniczonej znajomości
Większość prac teoretycznych, dotyczących zagad- sytuacji decyzyjnej i w ograniczonym czasie.
nień harmonogramowania zadań, odnoszonych jest Mówiąc o przedsiębiorstwie budowlanym, mamy
do przedsięwzięć jako zamkniętych systemów orga- na myśli jego potencjał produkcyjny, a konkretnie
nizacyjnych. Są to najczęściej harmonogramy budowy – robotników budowlanych, maszyny i urządzenia.
[2], w których opracowaniu znany jest zbiór i zakres Harmonogram produkcji przedsiębiorstwa tworzony
robót, normy czasowe ich wykonania, zależności jest przez pryzmat jego zasobów czynnych. Jest to tak
technologiczne itd. Techniki opracowania i oceny naprawdę harmonogram pracy zasobów (czynnych)
[3] tych harmonogramów są powszechnie znane, przedsiębiorstwa. Opracowując taki harmonogram
a do ich opracowywania polecane są liczne programy należy ustalić taki scenariusz wykonania zadań prokomputerowe.
dukcyjnych, aby zapewnić jednostce produkcyjnej
Harmonogramy produkcyjne przedsiębiorstwa budow- uzyskiwanie (w czasie) przychodów z pracy włalanego dotyczą procesu realizowanego w sposób cią- snego potencjału produkcyjnego [1]. Przychody te
gły. Z przyczyn praktycznych, czynność planowania są tym większe, im większy potencjał (większa liczba
PRZEG L Ą D B U D O W L A N Y 2/2007
A R T Y K U ŁY P R O B L E M O W E
Produkcja budowlana odnoszona jest do przedsiębiorstwa realizującego usługi budowlane na zamówienie inwestorów lub kierujących realizacją inwestycji
budowlanych. Działalność taka dotyczy wielu zadań
inwestycyjnych (rys. 1), których zbiór i zakres ulega
ciągłym zmianom. Jedne zadania inwestycyjne kończą się, inne przybywają do systemu, zbiór prac
do wykonania zmienia swój zakres. Przedsiębiorstwo
budowlane musi spełnić wymagania zamawiających
usługi oraz ustalać korzystne dla siebie programy
robót budowlanych – harmonogramy produkcji.
podejmowana jest okresowo – cyklicznie lub doraźnie.
Wymuszane to jest: zmianą zbioru zadań (przybyciem
do systemu nowego zlecenia na roboty budowlane), zmianą dostępnych zasobów (spowodowaną
np. awaryjnością maszyn), zakłóceniami w realizacji
planowanych zadań (spowodowanymi np. warunkami
atmosferycznymi, opóźnieniami w otwarciu frontów
robót itd.).
41
ZARZĄDZANIE–ORGANIZAC J A
Plan bieżący
Zadania realizowane
w bliższym horyzoncie
czasu
Zadania planowane do realizacji
w dalszym horyzoncie czasu
Plan następny
Zadania do
wykonania
Plano
wanie
Zadania realizowane
w bliższym horyzoncie
czasu
Zadania do
wykonania
Plano
wanie
Plan następny
Zadania realizowane
w bliższym
horyzoncie czasu
Rys. 2. Poglądowy schemat cykliczności planowania i realizacji planów
zasobów czynnych) przedsiębiorstwa zaangażowany
jest w produkcję budowlaną. W dynamicznie zmiennym zbiorze zadań inwestycyjnych realizowanych
przez przedsiębiorstwo, zaangażowanie potencjału
produkcyjnego przedsiębiorstwa ulega ciągłym zmianom w czasie. Wiele maszyn wykorzystywanych jest
doraźnie, zatrudnienie ulega zmianom, obserwowane
są okresy spiętrzenia prac i braku produkcji. Słabe
wykorzystywanie zasobów przedsiębiorstwa w bliższym horyzoncie czasu skutkuje zmniejszeniem przychodów przedsiębiorstwa, w dalszym zaś horyzoncie
może ulec zmianie poprzez pozyskanie nowych zleceń na usługi budowlane.
Harmonogram produkcji jest wizją wykorzystywania
zasobów czynnych przedsiębiorstwa w perspektywie
czasu. Celem jego jest wyeliminowanie nieuzasadnionych przerw w pracy tych zasobów. Powinniśmy
jednak cel ten realizować z różną wagą w odniesieniu
do horyzontu rozpatrywanego czasu. Bliższe terminowo programy produkcyjne powinny zapewniać możliwie maksymalne wykorzystanie zasobów (minimalne
przerwy w ich pracy), dalsze terminowo programy
mogą tę zasadę realizować z mniejszą konsekwencją. Należy zauważyć, że w harmonogramowaniu produkcji nie jest celem sprawne wykonanie
pojedynczego przedsięwzięcia (poza koniecznością
sprostania warunkom umownym dotyczącym zlecenia
usługi). Sprawne wykonanie pojedynczych przedsięwzięć nie gwarantuje bowiem efektywności działalności przedsiębiorstwa budowlanego.
2. Metodyka opracowania harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa budowlanego
W pracach [6, 7] przedstawiono sposób oceny jakości
harmonogramów budowlanych. Podstawę metodyczną takiej oceny stanowi przedstawiony tam model procesu harmonogramowania przedsięwzięcia. Ocena
harmonogramów odniesiona jest do bezwzględnej
42
skali (w przedziale 〈0,1〉) i jest obiektywizowana przez
pryzmat kosztów przestoju środków realizacji. Zadanie
tam modelowane odniesione jest do wielu jednostek
wykonawców i jednego przedsięwzięcia. W naszym
przypadku mamy do czynienia z jednym wykonawcą
(przedsiębiorstwem budowlanym) i wieloma przedsięwzięciami. Z tego wynika potrzeba ponownego sformułowania modelu zadania harmonogramowania.
W praktyce planowania produkcji budowlanej wykorzystuje się katalogową bazę budownictwa o nakładach rzeczowych KNR, umożliwiającą komputerowe
kosztorysowanie robót budowlanych i komputerowe planowanie przedsięwzięć. Dla każdego zadania
i przedsięwzięcia budowlanego, dla których są znane
technologie wykonania procesów pracy i ich zakres,
jesteśmy w stanie stosunkowo szybko i co najważniejsze – wiarygodnie, ustalić nakłady zasobów
na ich wykonanie. Problemem jest jedynie wykorzystanie tych informacji dla sterowania zasobami,
przydzielania zasobów do zadań, ustalania terminów
realizacji prac. Wszystko to jest przedmiotem harmonizacji produkcji budowlanej. Przedstawmy model
procesu harmonogramowania realizowanego techniką komputerową z wykorzystaniem bazy katalogowej
o nakładach rzeczowych.
Niech (jak w [6]) wszystkie zadania bazy katalogowej
(KNR) tworzą zbiór: O = {o1, o2, ..., oi, ..., oI}. Dla
każdego zadania jest określona jednostka obmiaru
ji (i = 1, 2, ..., I) oraz zużycie nakładów rzeczowych
– nakłady pracy zasobów czynnych i zużycie materiałów budowlanych. Załóżmy, że zasoby tworzą zbiór:
S = {s1, s2, ..., sk, ..., sK}, w którym r pierwszych
numerów stanowią zasoby czynne. Pozostałe zasoby
w zbiorze S to zasoby bierne. Możemy przyjąć dalej,
że rejestr nazw zasobów czynnych tworzy podzbiór:
Sa, a nazwy zasobów biernych podzbiór: Sb={s1b, s2b,
..., sqb, ..., sQb}. Nakłady zasobów na jednostkę zadania
są charakteryzowane:
PRZEGLĄD BUDOWLANY 2/2007
KOMPUTEROWA BAZA DANYCH
Zbiory zasobów (indeks nazw): S = {s1, s2, ..., sk, ..., sK},
�
a
a a
a
a
–- czynnych S � s1 , s2 ,..., sl ,...,
– sr
Potencjał wykonawcy:
Stan zasobów czynnych:
P = [pl] (l = 1, 2, ..., r)
�
�
b
b b
b
b
–- biernych S � s1 , s2 ,..., sq ,..., sQ
�
Zbiór zadań i technologii budowlanych:
O = {o1, o2, ..., oi, ..., oI } oraz normatywy zużycia nakładów:
N � �nik �
I �K
na jednostkę obmiaru zadań J = [ j1, j2, ..., ji, ..., jI ]
Ustalenie zbiorów procesów budowlanych realizowanych na poszczególnych
�
�
frontach (f1, f2, ..., fz, ...., fZ): O k ( f z ) � o zk,1 , o zk, 2 ,..., o zk,i ..., o zk, I k ;
�
O k ( f z ) � O,
wraz z podaniem ich obmiaru: J k ( f z ) � j zk,1 , j zk, 2 ,..., j zk,i ,..., j zk, I k
�
k
� �
k
Obliczenie nakładów rzeczowych na wykonanie zadań: N ( f z ) � nzik
I k �K
k
k
pracochłonności n zil (l � 1, 2 ,..., r ) ; zużycia zasobów biernych n ziq (q � r � 1, r � 2,..., K )
Budowa harmonogramów realizacji zadań na frontach (dla przedsięwzięć):
h
h
h
h
h
–- scalanie zadań zbioru O k(fz) – tworzenie zbioru O ( f z ) � o z ,1 , o z , 2 ,..., o z ,i ..., o z , I h ;
�
�
–- określenie czasu realizacji i terminów rozpoczęcia lub zakończenia zadań,
–- definiowanie kolejności realizacji zadań zależnych (modelowanie sieciowe).
� �
h
Obliczenie nakładów zasobów dla zadań zbioru Oh(fz) : N h ( f z ) � nzik
I h �K
h
h
–- pracochłonności n zil (l � 1, 2,..., r ); zużycia zasobów biernych n ziq (q � r � 1, r � 2,..., K );
–- wyznaczenie rozkładu ww. nakładów w czasie, na podstawie analizy harmonogramu.
Wybór z listy (bazy danych)
Budowa harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa:
p
� o1p , o 2p ,..., o ip ..., o Iph ;
–- scalanie zbiorów O k(fz) – tworzenie zbioru O
�
�
–- definiowanie kolejności realizacji zadań zależnych pomiędzy frontami (modelowanie sieciowe).
–- obliczenie nak ładów pracy zasobów dla harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa
–- weryfikacja terminów rozpoczęcia lub zakończenia zadań na frontach robót.
Ocena wykorzystania potencjału produkcyjnego wykonawcy (przedsiębiorstwa):
– określenie nakładów czasu pracy dla zasobów wykonawcy w wyróżnionych okresach,
– określenie czasu bezczynności poszczególnych zasobów w wyróżnionych okresach.
Ocena jakości harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa budowlanego
Rys. 3. Schemat blokowy harmonogramowania produkcji przedsiębiorstwa
43
− pracochłonnością zadań określonych w macierzy
N=[nik]I x K elementami nil dla l=1, 2, ..., r, wyrażających zużycie zasobu l : sl ∈ Sa na jednostkę realizacji
zadania i : ol ∈ O .
− zużyciem zasobów biernych określonych w macierzy N=[nik]I x K elementami niq dla q = r+1, r+2,
..., K, wyrażających zużycie zasobu q : sq ∈ Sb na jednostkę realizacji zadania i : oi ∈ O .
Przez pryzmat zasobów czynnych występujących
w bazie danych o zadaniach należy charakteryzować
potencjał produkcyjny wykonawcy budowlanego,
definiując dla niego „stan posiadania” zasobów.
Zbiory S, O, R oraz macierze N, P, i wektor jednostkowy J tworzą komputerową bazę danych o nakładach
rzeczowych (KNR).
Blokowy algorytm opracowywania harmonogramu
produkcji ze wspomaganiem komputerowym (bez
optymalizacji) przedstawiono na rysunku 3. W prezentowanym tam procesie możemy wyróżnić następujące
stadia:
• oceny pracochłonności i potrzeb materiałowych
na wykonanie planowanych do realizacji zadań
na frontach robót (w przedsięwzięciach);
• harmonizowania prac na frontach wraz z oceną
potrzeb w zakresie środków produkcji;
• utworzenia harmonogramu produkcji dla wykonawcy – scalenia harmonogramów dla frontów;
• planowania wykorzystania potencjału produkcyjnego wykonawcy (badania obciążeń i rezerw w pracy
zasobów czynnych);
• ocena jakości harmonizacji produkcji w skali
czasu.
W programach komputerowych do planowania i kontroli realizacji przedsięwzięć istnieje możliwość łączenia planów w jeden wspólny plan (harmonogram).
Wykorzystując tę właściwość tworzymy harmonogram produkcji przedsiębiorstwa budowlanego definiując w nim podplany [8], którymi są harmonogramy prac na frontach robót. W tak utworzonym
harmonogramie jest możliwość zliczania nakładów
pracy zasobów, modelowania zależności pomiędzy
zadaniami do realizacji na różnych frontach. Mając
określoną dostępność zasobów możemy określić
czasy bezczynności zasobów, których znajomość
jest niezbędna do oceny jakości harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa.
3. Ocena jakości harmonogramu produkcji
Dążeniem planisty w harmonogramowaniu produkcji
powinno być jak najpełniejsze wykorzystanie środków
produkcji przedsiębiorstwa, szczególnie w najbliższym czasie. Cel ten nie jest łatwy do osiągnięcia.
Zadania nie są podzielne, mają określoną kolejność
wykonania, dyrektywne czasy realizacji, angażują
różne zestawy zasobów.
44
Zasoby (środki pracy) mają bardzo zróżnicowany
charakter. Przestój jednego środka może być mało
znaczący w stosunku do pełniejszego wykorzystania
innego. Każdy zasób o charakterze czynnym pracując przynosi wykonawcy (przedsiębiorcy) określone
korzyści finansowe. Wynikają one z kosztów pośrednich i zysku, naliczanych wskaźnikiem procentowym
od kosztów bezpośrednich pracy robotników i sprzętu
budowlanego. W przypadku, gdy zasób nie pracuje,
przedsiębiorca traci potencjalne korzyści finansowe
(nazwijmy je kosztami strat) w kwocie stanowiącej
70–90% wartości pracy zasobu. Wynika to ze stosowanych narzutów kosztów pośrednich i zysku w kosztorysowaniu robót budowlanych.
Jednostkowe (na jednostkę czasu) koszty strat z tytułu
nie wykorzystania zasobów cl (l : sl ∈ Sa) możemy
określić z zależności:
(1)
gdzie: cjl – cena jednostkowa pracy l-tego zasobu
(środka produkcji);
wkp, wz – wskaźniki procentowe kosztów pośrednich
i zysku.
Sumaryczne koszty strat za przestój, będących w dyspozycji przedsiębiorcy zasobów w przedziale czasu
〈T;T + t〉 można określić zależnością:
(2)
gdzie: pl – dostępność zasobu (liczba robotników,
maszyn);
Nl (t) – nakłady czasu l-tego zasobu w czasie t, ustalone na podstawie harmonogramu produkcji.
Koszty strat (wg wzoru 2) nie stanowią jeszcze o jakości harmonogramu. Informują jedynie o dotychczas
niewykorzystanych możliwościach potencjału produkcyjnego przedsiębiorstwa w przedziale czasu 〈T;T + t〉.
Jakość harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa
budowlanego proponuje się oceniać dwojako:
1. Przez pryzmat zredukowanych kosztów, obliczanych z zależności:
(3)
gdzie: Khs(th) – koszty strat za przestój zasobów
w przedziale czasu 〈Th;Th + th〉,
dh = 〈0,1〉 – współczynnik wagi istotności harmonizacji pracy zasobów w h-tym przedziale planowania,
w odniesieniu do aktualnego terminu rozpatrywania
planu.
2. Poprzez wskaźnik oceny harmonizacji pracy (jak
w [1]) skorygowany współczynnikami dh, według
zależności:
(4)
(5)
gdzie: Nlh (th) – nakłady czasu pracy l-tego zasobu
w przedziale czasu 〈Th;Th + th〉, ustalone na podstawie
harmonogramu produkcji.
Przy tak określonych wskaźnikach oceny jakości,
w harmonogramach produkcji budowlanej przedsiębiorstwa należy dążyć do:
(6)
Przedziały czasu h = 1, 2, ..., H powinny być definiowane na podstawie obserwacji własnej działalności
przedsiębiorstwa budowlanego. Mogą to być okresy
miesięczne, kwartalne lub półroczne. Współczynniki dh można utoż- Tabela 1. Przykład arkusza pracy zasobów z programu PROJEKT+
samiać z ryzykiem braku pozyskania zleceń na roboty budowlane
do realizacji w h-tym przedziale
czasu.
gdzie: αlh(th) – jest współczynnikiem wykorzystania czasu pracy l-tego zasobu w przedziale czasu
〈Th;Th + th〉.
W przypadku zmiennego profilu dostępności zasobów, wartość pl we wzorze (4) należy zamienić
na wartość określającą liczbę dostępnych godzin
pracy zasobu l w poszczególnych przedziałach czasu
h=1, 2, ..., H
Współczynnik wykorzystania czasu pracy l-tego zasobu wyznacza się według wzoru:
do harmonogramowania pracy zasobów. Wprawdzie
pozwalają śledzić zajętość zasobów, jednak harmonogramowanie pracy zasobów to działanie aktywne
na przydział zadań do zasobów, a nie − jak to jest
w programach – zasobów do zadań. Potrzebujemy
śledzić i aktywnie oddziaływać na zasoby „wolne”
– nie zajęte pracą w określonych przedziałach czasu.
Chodzi bowiem o to, aby – jeżeli to możliwe – zatrudniać środki pracy szczególnie w bliższym horyzoncie
czasu planowania, i to zatrudniać te, których cena
jednostkowa pracy jest wysoka.
Uznając, że nie jest możliwe ścisłe zoptymalizowanie
harmonogramu, pomijamy formuły zadania optymalizacji, a przedstawiamy jedynie ogólny przepis postępowania organizatorskiego w dążeniu do opracowania
dobrego harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa
budowlanego.
Planowanie produkcji jest procesem analitycznym
i twórczym. Analitycznie wyznaczamy nakłady czasu
pracy na wykonanie zadań, zbiorów zadań realizowanych na frontach robót, jak i dla całego programu produkcyjnego oraz harmonogramy pochodne
(zatrudnienia środków produkcji i zużycia materiałów).
Twórczo ustalamy harmonogram zadań rzeczowych
– harmonogram produkcji. Przyjmując, że harmonogram tworzymy w programie komputerowym, proces
budowy harmonogramu polega na cyklicznym doskonaleniu pierwotnie utworzonego harmonogramu – jak
w dolnej części schematu blokowego na rysunku 3.
Dla każdego opracowanego harmonogramu produkcyjnego możemy wyznaczać charakterystyki umożliwiające ocenę jakości harmonogramu. Jest możliwe
4. Koncepcja implementacji
praktycznej
Trzeba stwierdzić, że dla rzeczywistych programów produkcyjnych
jednostek wykonawstwa budowlanego, nie da się wyznaczyć
harmonogramów optymalnych
w ścisłym tego słowa znaczeniu. Problemy tego typu należą
do klasy problemów NP-zupełnych
i jak dotychczas nie opracowano dla ich rozwiązania
efektywnych algorytmów obliczeniowych. Również
współczesne programy komputerowe do planowania
i kontroli realizacji przedsięwzięć, nawet te bardzo
zaawansowane metodologicznie (jak PERTMASTER,
POWERPROJECT TEAMPLAN), nie sprostają w pełni
temu zadaniu. Programy te nie są dostosowane
bowiem, np. w programie PROJEKT+, generowanie
zestawień pracy zasobów i niewykorzystania pracy
zasobów w zdefiniowanych okresach czasu (patrz
tab. 1). Wykorzystując te dane i definiując pozostałe
zmienne istotne dla oceny jakości harmonogramu,
możemy zbudować analizator jakości harmonogramu
w arkuszu kalkulacyjnym kompatybilnym z programem
45
Tabela 2. Arkusz kalkulacyjny do analizy jakości harmonogramu produkcji (fragment)
Zasoby
Robotnicy
Koparka
0,6 m3
Spycharka 100 KM
Samochody
wywrotki
Cena jedn.
za godz.
pracy
12 zł
45 zł
40 zł
39 zł
J.m.
współczynnik istotności harmonizacji
kwiecień
maj
czerwiec
II kwartał
1
0,9
0,8
0,9
dostępność godzin pracy
h
2520
2640
2640
7800
wykorzystano godzin pracy
h
2400
2500
2300
7200
pozostało godzin pracy
h
120
140
340
600
koszty strat za niewykorzystanie
zł
1159,2
1352,4
3284,4
5796
zredukowane koszty strat
zł
1159,2
1217,16
2627,52
5216,4
współczynnik wykorzystania czasu pracy
%
95,24
94,70
87,12
92,31
h
168
168
176
512
h
120
120
136
376
h
48
48
40
136
zł
1738,8
1738,8
1449
4926,6
zł
1738,8
1564,92
1159,2
4433,94
%
71,43
71,43
77,27
73,44
h
352
352
352
1056
h
148
172
180
500
h
204
180
172
556
zł
6568,8
5796
5538,4
17903,2
zł
6568,8
5216,4
4430,72
16112,88
%
42,05
48,86
51,14
47,35
h
800
800
800
2400
h
400
400
320
1120
h
400
400
480
1280
zł
12558
12558
15069,6
40185,6
zł
12558
11302,2
12055,68
36167,04
%
50,00
50,00
40,00
46,67
zł
22 025 zł
19 301 zł
20 273 zł
61 930 zł
0,67
0,76
0,79
0,73
Zredukowane sumaryczne koszty strat
Skorygowany wskaźnik oceny harmonizacji pracy
do harmonogramowania. Przykładową strukturę takiego arkusza przedstawiono w tabeli 2. Jest to jedynie
fragment tabeli. Nieodzowne jest bowiem prowadzenie
analiz na pełnym zbiorze zasobów czynnych przedsiębiorstwa i w perspektywie dłuższego horyzontu czasu
planowania. Przygotowany arkusz kalkulacyjny umożliwia automatyzację obliczeń oceny jakości harmonogramu, informuje o rezerwach pracy poszczególnych
zasobów w wyróżnionych okresach czasu (miesiącach,
kwartałach). Nie daje jednak możliwości wypracowania
optymalnego harmonogramu.
Przy tworzeniu harmonogramu produkcji przedsiębiorstwa budowlanego należy stosować następujące
zasady:
1. Zbiór zadań podlegających zharmonizowaniu rozpatrywać w jednym planie.
2. Zadania opatrzyć priorytetami (wskaźnikiem priorytetu) odpowiednio do wartości pracy robotników
i sprzętu w zadaniach (im wyższa wartość R+S – tym
wyższy priorytet wykonania).
3. Nie wprowadzać zależności pomiędzy zadaniami,
46
Charakterystyka harmonizacji produkcji
Wyszczególnienie
jeżeli one nie są uwarunkowane technologią wykonania i dostępem do frontu robót.
4. Zadania do wykonania umieszczać należy na skali
czasu, według zasady: jak najwcześniej z wysokim
priorytetem, przy zachowaniu wymagań terminowych
i kolejnościowych (określonych modelem sieciowym).
5. Zbiory zadań tworzących duże podplany umieszczać należy w harmonogramie w pierwszej kolejności, badając przy tym dostępność zasobów (pracy
zasobów). Zadania małe i pojedyncze wprowadzać
do harmonogramu jako ostatnie.
6. Poprawę pierwotnie utworzonego harmonogramu prowadzić sekwencyjnie, zmieniając położenie
na skali czasu pojedynczego zadania lub grupy spójnych ze sobą zadań, badając przy tym dostępność
i stopień wykorzystania zasobów.
5. Podsumowanie
Przedstawiony sposób oceny harmonizacji produkcji
przedsiębiorstwa budowlanego może być stosowany
rwanej pracy dla wszystkich zasobów. Najczęściej
likwidacja nieciągłości zatrudnienia jednego zasobu
powoduje powstanie przerw w pracy innego zasobu.
Z tego powodu wystąpiła potrzeba wartościowania
bezczynności zasobów. Przyjęto zasadę, że zasób
droższy, którego praca przynosi większe dochody,
powinien mieć zapewniony większy współczynnik
wykorzystania, od tego, którego praca przynosi mniejsze korzyści finansowe.
BIBLIOGRAFIA
[1] Adamiecki K., O nauce organizacji, Warszawa, PWE, Warszawa
1985
[2] Jaworski K.M., Metodologia projektowania realizacji budowy,
PWN, Warszawa 1999
[3] Jaworski K.M., Wielokryterialna analiza jakości harmonogramów
budowlanych, Przegląd Budowlany, nr 1, styczeń 2002
[4] Johnson R., The Economics of Building: A Practical Guide for the
Design Professional, John Wiley, New York 1999
[5] Praca zbiorowa pod red. O. Kaplińskiego, Informatyka stosowana
w inżynierii produkcji budowlanej, Wydawnictwo Politechniki
Poznańskiej, Poznań 1996
[6] Marcinkowski R., Metody rozdziału zasobów realizatora
w działalności inżynieryjno-budowlanej, Wyd. WAT, Warszawa 2002
[7] Marcinkowski R., Quality Assessment of Construction Schedules,
Communications, Scientific Letters of the University of Żilina, 1/2003
Słowacja
[8] Zieliński B., Microsoft Project 98. Zarządzanie przedsięwzięciami,
Wyd. MIKOM, Warszawa 2000
do oceny i porównywania jakości dowolnych harmonogramów, w tym – harmonogramów opracowywanych niezależnie przez kilku planistów dla wykonania
tego samego zakresu działalności.
Wyrażenie oceny jakości harmonogramu kosztami strat, czy syntetycznym wskaźnikiem oceny, jak
to zostało zaproponowane w artykule, jest możliwe
tylko w tym przypadku, gdy istnieje możliwość wartościowania, niekorzystnego dla harmonizacji, przestoju
(bezczynności) różnych środków pracy (zasobów
czynnych).
W prezentowanym podejściu stosowano współczynnik wagi istotności harmonizacji pracy. Zamazuje on
ocenę ilościową wykorzystania potencjału produkcyjnego w rozpatrywanym przedziale czasu. Umożliwia
jednak rzeczowe porównywanie harmonogramów
między sobą (wartościować ich jakość w całości).
Poleca się dlatego oceniać harmonizację produkcji
w jednostkowych przedziałach czasu (np. miesiącach)
bez uwzględniania tego współczynnika, a dopiero w ocenach globalnych stosować zredukowane
sumaryczne koszty strat lub skorygowany wskaźnik
oceny harmonizacji pracy. Sumaryczne koszty strat są
bowiem informacją czytelną dla menadżerów, ponieważ informują o niewykorzystanych możliwościach
pozyskania środków finansowych z pracy potencjału
produkcyjnego przedsiębiorstwa.
Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że w praktyce
rzadko jest możliwe zapewnienie ciągłej, nieprze-
47

Harmonogramowanie produkcji

Transkrypt

Podobne dokumenty

Program

Program TEKLA MODELOWANIE KONSTRUKCJI

Zmiana harmonogramu płatności

Aneks nr 4 - Strona Główna BIP dla CW Laguna

PR01+PR02/TOPLOD MS Project – Optymalizacja kosztów pracy

Program szkolenia

Instrukcja wypełniania harmonogramu wydatków wynikających z

Jak skorzystać z Programu?

ZP1 MS Project (zarządzanie projektem) Podstawowy