komentarz 29.06

ANALIZY MAKROEKONOMICZNE
KOMENTARZ BIEŻĄCY
29 czerwca 2015
Fiasko negocjacji ws. pomocy finansowej dla Grecji. 5.
lipca referendum w Grecji nt. warunków pomocy
finansowej.

BIURO ANALIZ
MAKROEKONOMICZNYCH
[email protected]
W miniony weekend rozmowy dot. rządem Grecji a wierzycielami
(przedstawicielami MFW, KE i EBC) nt. programu reform warunkującego
uruchomienie zaległych środków pomocowych dla Grecji zakończyły się
fiaskiem. W sobotę 27. czerwca premier Grecji A. Cipras poinformował o
zakończeniu negocjacji z wierzycielami oraz ogłosił, że niezbędne będzie
zorganizowanie
finansowej
referendum
dot.
przedstawionych
akceptacji
przez
warunków
wierzycieli.
Premier
ŁUKASZ TARNAWA
Główny Ekonomista
22-850-86-75
[email protected]
pomocy
Grecji
zapowiedział zorganizowanie referendum na 5. lipca. W nocy z soboty na
ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA
niedzielę parlament Grecji poparł wniosek premiera zdecydowaną
Ekonomista
większością głosów. Według wypowiedzi greckich władz referendum ma
22-850-88-12
[email protected]
dotyczyć wyłącznie akceptacji lub odrzucenia warunków pomocy
finansowej, nie powinno być natomiast interpretowane jako referendum
dot. pozostania bądź wyjścia Grecji ze strefy euro.

W reakcji na decyzję greckiego premiera i parlamentu szef
Eurogrupy J. Dijsselbloem powiedział, że oferta programu pomocy
ważna jest jedynie do 30. czerwca i po tym terminie nie będzie
możliwości przedłużenia bieżącego programu pomocowego dla Grecji.
Jednocześnie przedstawiciele Eurogrupy zapewnili o gotowości do
powrotu do negocjacji przed 30. czerwca. Przedstawiciele państw strefy
euro zapewniali także, że Grecja pozostaje członkiem strefy euro oraz
Unii Europejskiej. Jednocześnie podczas nadzwyczajnego posiedzenia
rady
prezesów
Europejskiego
Banku
Centralnego
w
formie
telekonferencji zdecydowano o niezwiększaniu (z dotychczasowego
poziomu ok. 89 mld EUR) wsparcia finansowego EBC dla greckiego
sektora bankowego w ramach programu pomocy płynnościowej
(Emergency Liquidity Assistance). W ostatnich tygodniach miało miejsce
systematyczne zwiększanie skali tej pomocy. Decyzja EBC oraz
dramatyczny wzrost wypłat środków finansowych z greckiego sektora
bankowego
decyzją
(informacje o kolejkach do bankomatów) poskutkowały
greckich
władz
o
wprowadzeniu
kontroli
przepływów
kapitałowych i wprowadzeniu limitów dziennych wypłat środków
pieniężnych z rachunków bankowych. Zapowiedziano, że od 29. czerwca
do czasu referendum banki w Grecji będą zamknięte.

Choć w naszych dotychczasowych komentarzach dot. negocjacji dot.
pomocy finansowej dla Grecji wskazywaliśmy na ryzyko wzrostu
niepewności wraz z zbliżającym się terminem wymaganych płatności
Grecji (1,6 mld EUR długu wobec MFW), to przyznajemy że rozwój
sytuacji
w
ostatnich
dniach
okazał
się
zdecydowanie
bardziej
zaskakujący. W konsekwencji ryzyko braku porozumienia i wyższej
niepewności dot. przyszłości Grecji i sytuacji na europejskich, a także
globalnym
rynku
finansowym
istotnie
wzrosło.
Niezależnie
od
ostatecznych rozstrzygnięć ws. Grecji najbliższe dni przyniosą silny
wzrost globalnej awersji do ryzyka i wyprzedaż instrumentów o wyższym
profilu ryzyka – w tym krajowych instrumentów finansowych. Skala
pogorszenia nastrojów będzie zależała od rozwoju wydarzeń w
najbliższych dniach, a ewentualna poprawa nastrojów rynkowych będzie
miała miejsce później i może trwać dłużej (po wprowadzeniu kontroli
przepływu kapitału trudno zakładać relatywnie szybkie stabilizowanie się
sytuacji
finansowej
Grecji)
wobec
naszego
dotychczasowego
scenariusza bazowego.

W naszej ocenie obecnie należy brać pod uwagę następujące
scenariusze: - wycofanie się greckiego rządu z propozycji referendum i
ostateczne porozumienie dosłownie „na ostatnią chwilę” (tj. jeszcze
przed 30.czerwca), - zaakceptowanie przez greckie społeczeństwo w
referendum warunków pomocy finansowej oraz rozpoczęcie po 5. lipca
prac nad nowym programem pomocy finansowej dla Grecji, - odrzucenie
w
referendum
warunków
pomocy
finansowej,
ogłoszenie
niewypłacalności greckiego państwa oraz wysoka niepewność co do
losów Grecji w strefie euro.

Ostatni scenariusz, najbardziej negatywny z punktu widzenia rynków
finansowych w perspektywie najbliższych miesięcy uznajemy nadal za
scenariusz mniejszościowy, choć oczywistym jest, że jego ryzyko istotnie
wzrosło. Obecnie na ostateczne decyzje coraz silniej będą wpływały
emocje i niepewność, a w przypadku przedstawicieli rządu greckiego
oraz wierzycieli podnoszona kwestia stosowania taktyki szantażu
negocjacyjnego („postawienia drugiej strony pod ścianą”). Rząd grecki
zdecydował zapewne o postawieniu wszystkiego „na jedną kartę” biorąc
pod uwagę swoją słabą pozycję negocjacyjną. Strona wierzycieli, choć
dysponuje
obecnie
znacznie
szerszym
wachlarzem
działań
antykryzysowych i jest w stanie lepiej zabezpieczyć pozostałe kraje
strefy euro przed rozlaniem się kryzysu, z jednej strony nie może zbyt
mocno ulegać presji dłużnika (ryzyko analogicznych żądań innych krajów
prowadzących politykę reform strukturalnych i fiskalnych), z drugiej
strony nie chce dopuścić do narastania jakichkolwiek wątpliwości co do
stabilności oraz zasad funkcjonowania unii monetarnej. Zakładamy, że w
obliczu wzrostu ryzyka gospodarczego i finansowego dla Grecji, a z
2
2015-06-29
drugiej strony zdecydowanej niechęci krajów strefy euro wobec
scenariuszy „eksperymentalnych”, jest jeszcze możliwe ostateczne
porozumienie Grecji z wierzycielami.

Niskie,
choć
niezerowe,
prawdopodobieństwo
przypisujemy
scenariuszowi ostatecznej zgody na warunki pomocy finansowej w
najbliższych godzinach przed terminem 30. czerwca. Choć coraz
wyraźniejsza perspektywa kryzysu bankowego może być czynnikiem
zmiękczającym postawę greckich władz, odejście od wcześniejszej
decyzji dot. referendum byłoby zdecydowaną porażką wizerunkową
rządu,
szczególnie,
że
władze
w
Grecji,
pomimo
wypowiedzi
przedstawicieli Eurogrupy, liczą na wysokie prawdopodobieństwo
powrotu do negocjacji, gdyby w referendum Grecy opowiedzieli się za
kontynuacją współpracy z instytucjami wierzycielami.

Choć przedstawiciele Eurogrupy zapowiedzieli, że po 30. czerwca nie
będzie możliwości dyskusji nad przedłużeniem programu pomocowego
dla Grecji uważamy, że gdyby w referendum 5. lipca Grecy
zaakceptowali
program
reform,
przedstawiciele
wierzycieli
zdecydowaliby się na rozpoczęcie negocjacji nad nowym, całościowym
programem
wypowiedzi
wsparcia
finansowego
przedstawicieli
niezależnie
wierzycieli.
od
wcześniejszych
Akceptacja
greckiego
społeczeństwa zaproponowanych reform w referendum byłaby w naszej
ocenie wystarczającym ustępstwem, aby przedstawiciele wierzycieli
zgodzili się na powrót do negocjacji. W tym kontekście należy także
przypomnieć wypowiedź szefowej MFW, iż w przypadku programu
funduszu, jego datą graniczną nie jest 30. czerwca (dotyczy on tylko
pomocy w ramach środków europejskich), stąd choć opóźnienie w
płatnościach będzie miało konsekwencje, wciąż kwestia współpracy kraju
oraz MFW pozostaje otwarta. Oczywiście nie jest możliwy scenariusz
długookresowego wsparcia finansowego tylko w ramach środków MFW,
niemniej takie wypowiedzi potwierdzają, że sprawa pomocy finansowej
dla Grecji choć coraz bardziej skomplikowana nie jest ostatecznie
zamknięta.

Oczywiście
prawdopodobieństwo
powyższego
scenariusza
jednoznacznie wiąże się z oczekiwaniami co do wyniku referendum. Ta
ocena będzie zmieniać się w najbliższych godzinach, kiedy będą spływać
pierwsze informacje dot. badań sondażowych. Dotychczasowe badania
sondażowe wskazują, że jeżeli uczestnicy referendum będą utożsamiać
brak zgody na program reform z wyjściem kraju ze strefy euro większość
powinna poprzeć program reform (zdecydowana większość Greków
deklaruje chęć pozostania kraju członkiem unii monetarnej). Ponadto
wzrost ryzyka kryzysu bankowego i poczucie nieuchronnego (tj. w
3
2015-06-29
krótkim czasie) utraty dochodu i silniejszego pogorszenia warunków
materialnych powinna skłaniać do decyzji o zgodzie na proponowane
warunki pomocowe. Z drugiej strony, nie można pominąć faktu, że w
obecnych warunkach narastającego chaosu, niepewności oraz frustracji
wyniki referendum są bardzo trudne do przewidzenia. Na ich wynik
bardzo silny wpływ będzie miała retoryka greckiego rządu oraz
stanowisko przedstawicieli wierzycieli.

Ostateczna materializacja powyższego scenariusza skutkowałaby
utrzymaniem podwyższonej awersji do ryzyka na globalnym rynku
finansowym w pierwszych dniach lipca oraz stopniową poprawą tych
nastrojów od sierpnia. Biorąc pod uwagę skalę wzrostu niepewności
(ryzyko bankructwa kraju rozwiniętego, wyjścia kraju ze strefy euro
zjawiskiem bezprecedensowym), tempo i skala tej poprawy będą
wolniejsze
wobec
dotychczasowego
scenariusza
bazowego,
zakładającego ostateczny kompromis przed 30. czerwca.

Powyższe scenariusze opieramy na wcześniej przedstawianych
założeniach,
że
krytycznym
momentem
z
punktu
widzenia
nieodwracalności decyzji o niespłaceniu zobowiązania jest 20. lipca oraz
później 20. sierpnia, kiedy zapada dług rządu Grecji wobec EBC.
Ewentualny brak spłaty zobowiązania wobec MFW (30. czerwca)
oczywiście będzie miał istotny wpływ na sytuację rynkową, jednak jej
bezpośredni wpływ na finanse i przyszłość Grecji będzie zależny od
terminu oficjalnego ogłoszenia przez zarząd MFW faktu niespłacenia
przez Grecję zobowiązania wobec MFW (taka informacja, a nie sam brak
spłaty zadłużenia jest formalną podstawą dla uruchomienia procesu
niewypłacalności kraju). „Standardowo” taki proces trwa ok. miesiąca.
Choć
przedstawiciele
MFW
w
wypowiedziach
z
ostatnich
dni
wskazywali, że nie będą zwlekać z ogłoszeniem tej informacji zakładamy,
że mogą wstrzymać się z nią do czasu ogłoszenia wyników referendum.
Poza niepewnością dot. postawy greckiego rządu oraz greckich
obywateli wydaje się, że strona wierzycieli była decyzją premiera Grecji
zdecydowanie zaskoczona, stąd także wszelkie informacje z MFW, EBC
oraz KE będą bardzo istotne z punktu widzenia powyższych scenariuszy.
WAŻNA INFORMACJA: Niniejszy materiał ma charakter prognozy, został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym i nie
może być traktowany jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowany jako oferta lub
rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Nie jest to forma reklamy ani oferta sprzedaży jakiejkolwiek usługi oferowanej
przez BOŚ Bank. Przedstawione w niniejszej publikacji opinie i prognozy są wyrazem niezależnej oceny autorów w momencie ich
wydania i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Informacje, w tym dane statystyczne, zawarte w materiale pochodzą z ogólnie
dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi
odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale.
Niniejszy dokument stanowi własność BOŚ Bank. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem
powołania się na źródło.
Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32, 00-832 Warszawa, zarejestrowana w Sądzie
Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 0000015525
NIP: 527-020-33-13; kapitał zakładowy: 228 732 450 zł wpłacony w całości.
4
2015-06-29