Czy szkodzi Ci jedzenie?
Transkrypt
Czy szkodzi Ci jedzenie?
Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:31 Side 1 Czy szkodzi Ci jedzenie? Spożywany pokarm może być przyczyną Twoich problemów zdrowotnych! Czy kiedykolwiek pomyślałeś, że cierpisz na nietolerancję pokarmową? A może w takim razie pomyślałeś: Przecież wcześniej jadłem te produkty, czasami codziennie, i nie miałem z tym żadnych problemów. Dlaczego miałbym rozważać test na nietolerancję pokarmową? Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 2 Czy kiedykolwiek pomyślałeś, że cierpisz na nietolerancję pokarmową? A może w takim razie pomyślałeś: Przecież wcześniej jadłem te produkty, czasami codziennie, i nie miałem z tym żadnych problemów. Dlaczego miałbym rozważać test na nietolerancję pokarmową? Wzmianki o nietolerancjach pokarmowych pojawiły się po raz pierwszy 100 lat temu, w roku 1905. Dr Frances Hare, brytyjski lekarz, praktykujący medycynę środowiskową, znalazł powiązanie między szczególnymi dolegliwościami, takimi jak zapalenie stawów czy egzema, a jedzeniem. Odkrył także, że w przypadku odstawienia wywołującego problemy pokarmu , objawy nagle łagodnieją. Wielu pionierów podążyło w ślady dr. Hare’a. Zainteresowanie alergiami i nietolerancjami pokarmowymi jest nadal duże. Wiadomo, iż jedzenie wywołuje w ciele wiele zaburzeń, które powstają w wyniku działania różnorodnych mechanizmów. Pewnie znasz kogoś, kto nie trawi produktów mleczarskich. Zaburzenie takie nazywamy nietolerancją laktozy, która powstaje, kiedy ciało nie potrafi produkować enzymu laktazy lub produkuje go zbyt mało. Inne pokarmy, takie jak czekolada, zawierają substancje chemiczne, które mogą mieć wpływ na nasz nastrój. Pewnie słyszałeś o „czekoladoholikach”, albo może nawet sam nim jesteś. Nie są to alergie pokarmowe. Alergie pokarmowe to wywołane przez jedzenie zaburzenia, które powiązać można bezpośrednio z układem odpornościowym. Porozmawiajmy krótko o układzie odpornościowym, który stanowi znakomity i bardzo złożony element ciała człowieka. Zacznij od wyobrażenia sobie układu odpornościowego jako strażnika twierdzy, który ma cię chronić przed intruzami. W przypadki alergii i nietolerancji, intruzów tych określamy mianem alergenów. Nazywają się tak, ponieważ wywołują reakcję alergiczną lub wzmożoną odpowiedź immunologiczną. Strażnik posiada wiele możliwości ataku, w tym przeciwciała. Przeciwciała odpowiadają, usuwając szkodliwą substancję, i rozpoczynają łańcuch reakcji, prowadzących do usunięcia alergenów. Twoje objawy to sposób, w jaki ciało informuje o zachodzących w nim reakcjach. 2 Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 3 Organizm człowieka posiada pięć różnych przeciwciał. Z alergiami pokarmowymi wiąże się zazwyczaj przeciwciała IgE i IgG. IgE przyłączają się do komórek układu odpornościowego, zwłaszcza mastocytów i bazofili, zawsze powodując uwolnienie histaminy. Histamina z kolei wywołuje rozszerzenie naczyń włosowatych i łagodne napięcie mięśni, które ostatecznie przynosi rezultat w postaci twoich własnych objawów. IgE reagują prędko i szybko prowadzą do powstawania takich objawów, jak katar, trudności w oddychaniu czy wysypka. IgG z kolei reagują wolniej. Objawy mogą rozwinąć się dopiero po trzech tygodniach, dlatego często określa się je mianem reakcji opóźnionej. Ponadto IgG mogą przyłączyć się bezpośrednio do alergenu. Takie połączenia antygenów i przeciwciał mogą odkładać się w tkankach całego ciała, powodując mnóstwo objawów, jak np. ból kolana. Ostatnie badania wykazały nawet, iż w pewnych przypadkach IgG mogą reagować w podobny sposób, co IgE. Alergie i nietolerancje pokarmowe mogą być zmartwieniem dla większości ludzi. Niestety nadal wielu lekarzy nie widzi związku między złym zdrowiem a spożywanymi pokarmami. Kiedy nieznana jest przyczyna choroby, ciało nadal cierpi. Przypadki alergii pokarmowych są wszędzie tematem dyskusji. Prawie 10 lat temu ponad 10% mieszkańców USA dotkniętych było immunologiczną nadwrażliwością pokarmową. Liczba alergenów pokarmowych stale rośnie. Wraz z tym wzrostem wskazania kliniczne obejmują coraz bardziej złożone objawy. Niestety trudno jest oszacować liczbę alergii i nietolerancji pokarmowych, ze względu na różnorodność objawów, występujących u różnych osób. Rozmaite okoliczności poszczególnych testów oraz różne procedury testowania mogą dać różnorodne wyniki. Dla tych z nas, którzy dotknięci są jednym lub wieloma objawami, albo licznymi dolegliwościami, rozwiązanie liczy się bardziej, niż sam test. Objawy wszystkich typów nietolerancji pokarmowych mogą być tak różnorodne i wielowymiarowe, że nieomal napadają i „okupują” umysł. Każdy człowiek jest unikalny i może przedstawiać różne objawy nietolerancji pokarmowej, w porównaniu z innymi. Poniżej znajdziesz listę objawów, stworzoną, by pomóc uświadomić Cię, że Twoje objawy mogą stanowić nadwrażliwą reakcję na pokarm. Jednakże należy pamiętać, iż objawy te można również skojarzyć z innymi schorzeniami. O różnicach decyduje jedynie solidny wywiad i badanie lekarskie oraz testy laboratoryjne. Układ trawienny • Skurcze żołądka • Bóle żołądka • Nieświeży oddech • Ulewanie • Zgaga po posiłku • Gazy • Swędzenie podniebienia • Wymioty Układ nerwowy • Niepokój • Dezorientacja • Depresja • Hiperaktywność • Problemy z koncentracją • Agresywność • Drażliwość • Nerwowość 3 Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 4 Mięśnie i stawy • Zapalenie stawów • Bóle stawów • Bóle mięśni • Osłabienie mięśni Układ moczowo-płciowy • Moczenie • Częste oddawanie moczu • Częsta potrzeba oddawania moczu • Swędzenie pochwy • Upławy • PMS Układ oddechowy • Astma • Rozpieranie w klatce piersiowej • Przewlekły kaszel • Ból gardła • Katar • Przewlekłe zapalenie zatok Układ sercowo-naczyniowy • Bóle piersi • Nieregularny rytm serca • Wysokie ciśnienie krwi • Podwyższone tętno Skóra, włosy i paznokcie • Trądzik • Łamliwość paznokci/włosów • Łupież • Egzema • Suchość skóry • Bladość skóry • Podkrążone oczy • Wysypka Różne • Nienormalne zapotrzebowanie pokarmowe • Przewlekłe zmęczenie • Zawroty głowy • Bóle głowy/migrena • Problemy ze snem • Mdłości • Zatrzymanie wody w organizmie • Koszmary nocne • Szybka utrata wagi • Nadwaga 4 • Łamliwość zębów Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 5 Jak jasno wynika z powyższego zestawienia, niemal wszystkie objawy można łączyć z nietolerancją pokarmową. Listy te nawet skrócono i nie zawierają one wszelkich możliwych symptomów. Jeżeli Twoich objawów tutaj nie wyszczególniono, w żaden sposób to nie oznacza, iż nie można ich wiązać z nietolerancją pokarmową. Uwaga! W Stanach Zjednoczonych nietolerancje pokarmowe określa się mianem alergii, na równi ze zwykłymi alergiami, gdzie reakcja pochodzi od układu odpornościowego. W naszym rozumieniu nietolerancją pokarmową jest reakcja IgG na białka, czyli nie to samo, co nietolerancja laktozy, powstająca z powodu braku lub obniżonej produkcji enzymu laktazy - jest to aktywna odpowiedź immunologiczna. Zastanawiasz się może teraz, jak sprawdzić, czy Twoje objawy faktycznie powstają z powodu nietolerancji pokarmowej. Jak już wspomniano, ważne jest odpowiednie badanie, wywiad lekarski oraz testy laboratoryjne. Twój lekarz pełni kluczową rolę w zrozumieniu problemu, ustalaniu rangi ważności diagnoz, wyborze możliwych przyczyn, interpretacji wyników badań, a także filtracji informacji. Twój lekarz może podjąć kroki w celu zapobiegania dalszym nawrotom. Pewnie ucieszy Cię, że do stwierdzenia większości nietolerancji/alergii pokarmowych, wystarczy jedynie maleńka próbka krwi. Test jest niemal bezbolesny i polega jedynie na pojedynczym nakłuciu. Krew zostaje zbadana i wysłana do laboratorium do oceny. ELISA to zwyczajna analiza laboratoryjna, której używa się do stwierdzenia alergii pokarmowych, wywołanych przez IgE i IgG. ELISA stanowi skrót od: Enzyme-Linked Immunosorbent Assay. Brzmi to niczym poważne badanie, lecz w rzeczywistości jest ono dość proste i definitywne. Test ELISA określa się mianem testu ilościowego, co oznacza, że pozwala on właściwie policzyć liczbę przeciwciał IgE i IgG we krwi. Po pobraniu próbki krwi, zostaje ona odstawiona w menzurce, aby się wytrąciła. Następnie wstawia się ją do wirówki. Jasna, przezroczysta część krwi (zwana osoczem), zawierająca przeciwciała, zostaje usunięta z menzurki i wysłana do laboratorium. W laboratorium osocze trafia na płytkę z rowkami, których każdy zawiera poszczególny badany produkt spożywczy. Po „okresie dojrzewania” do każdego rowka dodaje się enzymy, identyfikujące wszystkie przeciwciała, które zareagowały na jedzenie. Enzymy, które nie wykryły reakcji przeciwciał na pokarm, zostają odlane. Na koniec do każdego rowka dodaje się barwnik. Wiąże się on z pozostałymi w rowku enzymami. Stopień zabarwienia każdego rowka mierzy się optycznym czytnikiem gęstości i decyduje o poziomie aktywności przeciwciała. Im ciemniejszy rowek, tym więcej w nim przeciwciał. A im więcej przeciwciał, tym większa możliwość, że pokarm wywołuje w Twoim ciele reakcję alergiczną. Po wykonaniu testu i wykryciu winnych produktów spożywczych, Twój lekarz pomoże Ci w następnych krokach, a mianowicie eliminacji i próbowaniu alergizujących pokarmów. Faza eliminacji to aktywne wykluczanie z diety tych produktów spożywczych, na które wystąpiła u Ciebie reakcja. Faza próbowania następuje po eliminacji i stanowi okres ponownego włączania pokarmów do diety. 5 Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 6 Eliminacja jest wyzwaniem. Dobrze przemyślane decyzje oraz otwarty umysł stanowią klucz do sukcesu. Bez wątpienia należy zachować cierpliwość, gdyż proces może okazać się czasochłonny. Konieczne będą też zmiany stylu życia i odżywiania. Nie chodzi przy tym jedynie o eliminację jednego czy większej ilości produktów spożywczych, ale także o to, by nauczyć się czytać etykiety oraz starannie wybierać posiłki w restauracjach. Przy gotowaniu również należy nauczyć się inaczej przygotowywać jedzenie, czy nawet wprowadzić inne menu i przepisy. Ponadto wyzwaniem może być współpraca z pozostałymi członkami rodziny, którzy nie chcą lub nie muszą brać udziału w Twoim przedsięwzięciu. Trzeba także pamiętać, iż bez względu na powagę wyzwania, wynik końcowy na pewno wart będzie poświęcenia. Wkrótce wszystko nabierze drugorzędnego znaczenia, a w perspektywie ukaże się koniec, gdyż za parę miesięcy Twoje życie całkowicie się zmieni. Staniesz się nową osobą: zdrowszą, silniejszą i szczęśliwszą. Walka, badania, dieta, testy krwi i czas oczekiwania razem wzięte warte będą zachodu… Najlepszą metodą eliminacji, jaką stosuje większość lekarzy, jest prędkie i nagłe usunięcie danych pokarmów. Sposób ten nazywamy „zanurzeniem”. Jeżeli rozpoczniesz dietę stopniowo, wydłużysz jedynie cały proces. Dyscyplina stanowi najważniejszy aspekt wczesnej fazy, która na celu ma zmianę dawnych nawyków. Trzeba przywyknąć do czytania etykiet. Problematyczne produkty często ukryte są w masie składników gotowego jedzenia. Jasnym przykładem może tutaj być mleko, które stanowi główny składnik lodów. Dlatego logiczne jest, że w przypadku alergii na mleko, należy także unikać lodów. Zawsze pamiętaj, że alergizujące pokarmy kryją się wszędzie. Warto mieć zawsze przy sobie przekąski itp., które na pewno tolerujemy, na wypadek, kiedy nie będziemy na pewno wiedzieć, czy dany produkt można bezpiecznie zjeść. Okres eliminacji bywa różny dla różnych osób i może rozciągać się od trzech tygodni do sześciu miesięcy, albo do wycofania lub zaniku objawów. Obojętnie, jak długo musisz unikać problematycznych produktów, musisz zadbać o zastąpienie składników odżywczych, 6 Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 7 które znajdują się w Twoim „normalnym” jedzeniu. Bądź ostrożny. Pamiętaj, że chodzi tu o Twoje zdrowie i to Ty o nim decydujesz. Czas na fazę próbowania. Wybór próbowanego jedzenia należy przeprowadzić starannie i metodycznie. Trzeba stopniowo, jeden za drugim, na nowo wprowadzać do diety kolejne produkty. Najpierw włączyć należy pokarmy o najwyższej wartości odżywczej, które są najmniej alergizujące. Po ich udanym wprowadzeniu, można wypróbować inne alergizujące produkty. Jest to WAŻNE, ponieważ przy każdym powrocie do wcześniejszego stanu traci się czas, ponieważ ciało potrzebuje pewnego okresu na unormowanie. Ponadto istotne jest, by wypróbowywać pokarmy w swojej najpełniejszej i najczystszej postaci. Jeżeli na przykład testujesz mleko krowie, wypij szklankę mleka, a nie dodawaj do niego kakao. Jeżeli test obejmuje kukurydzę, zjedz ją prosto z kolby, nie dodając masła, soli, pieprzu itp. A na pewno nie próbuj jej w postaci chipsów z salsą. Reakcje, jak już wspomniano, mogą być wówczas opóźnione z powodu różnych czasów reakcji na IgE i IgG. Dlatego zalecamy odczekać kilka dni przed testowaniem kolejnego produktu. Następny pokarm należy wypróbować, będąc w trakcie reakcji na poprzedni, w przeciwnym razie reakcja na nowy produkt może zostać zamaskowana. Odczekaj zatem na pojawienie się objawów z poprzedniego testu, nim wypróbujesz następny produkt. Jeżeli objawy pojawiają się po wypróbowaniu określonego produktu, nie wolno Ci spożywać go dalej do końca okresu próbowania, gdyż wtedy również zamaskowana zostanie reakcja na inne pokarmy. Jeśli wiesz o reakcji alergicznej na określony produkt, np. że krewetki powodują wysypkę i/lub szok anafilaktyczny, nie powinieneś wypróbowywać tego pokarmu, chyba że jesteś pod kontrolą lekarza lub przebywasz w szpitalu! Proces próbowania jest ciekawy i wymagający. Dodatkowo nauczy Cię także wielu rzeczy o jedzeniu, Twoim ciele i zdrowiu. A w zasięgu ręki znajduje się nagroda. W momencie zidentyfikowania swoich nietolerancji pokarmowych drogą testowania, następnym krokiem jest wybór przez Ciebie i Twojego lekarza planu leczenia, dopasowanego do Twoich objawów. Ma to pomóc w znalezieniu pierwotnych przyczyn Twoich nietolerancji. Konkretne leczenie będzie prawdopodobnie polegało na zmianach w diecie oraz stosowaniu suplementów diety. Z pewnością odkryjesz, iż dla wielu osób nietolerancja pokarmowa nie jest znanym pojęciem. Dlatego bardzo często nie uwzględnia się jej jako możliwej przyczyny choroby. Na szczęście testy laboratoryjne mogą pomóc zidentyfikować ewentualne problemy. Najlepszym wynagrodzeniem może być uczucie, że jest się naprawdę zdrowym i silnym! Ostatecznie to Ty zostaniesz zwycięzcą, całkowicie zadowolonym i zachwyconym ze swojego osiągnięcia. Twoje zdrowie i dobre samopoczucie są w Twoich rękach! 7 Terapaut brosjyre polsk 21.10.2009 20:32 Side 8 Źródła: Takahashi T, Kitani S, Nagase M, Mochizuki M, Nishimura R, Morita Y, Sasaki N. IgG=mediated histamine release from canine mastocytoma-derived cells. Int Arch Allergy Immunol. 2001 Jul;125 (3):228-35 Okayama Y, Kirshenbaum AS, Metcalfe DD. Expression of a func onal high-affinity IgG receptor, Fc gamma RI, on human mastcells: Up-regula on by IFN-gamma. J Immunol. 2000 Apr 15;164 (8):4332-9 Awazuhara H, Kawai H, Maruchi N Major allergens in soybean and clinical significance of IgG4 an bodies inves gated by IgE- and IgG4-immunoblong with sera from soybean-sensi ve pa ents. Clin Exp Allergy 1997 Mar; 27(3):325-32 Opper FH, Burakoff R. Food allergy and intolerance. Gastroenterologist. 1993;1(3)211220 RanceR, Kanny G, Dutau G, Moneret Vautrin DA. Food allergens in children. Arch Pediatr. 1999;6(Supp11):61S66S.