klasa I
Transkrypt
klasa I
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie GEOGRAFIA KLASY I K WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Czas na geografi Zakres podstawowy - I KLASA (szkoła ponadgimnazjalna) OpracowanieŚ Ewa Wilczy ska wiat w czasie przemian dopuszczaj cy dostateczny dobry bardzo dobry Ucze Ś zna miary rozwoju społeczno-gospodarczego zna podział wiata na kraje wysoko, rednio i słabo rozwini te gospodarczo ze wzgl du na wska nik HDI potrafi wymienić przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym wiata zna i rozumie poj cie globalizacji wymienia płaszczyzny globalizacji wie, na czym polega zjawisko „makdonaldyzacji” zna przyczyny współpracy mi dzynarodowej zna agendy ONZ: FAO, ILO, UNESCO, WHO, UNICEF zna organizacje: ONZ, OECD, OPEC, UE, NAFTA potrafi wskazać na mapie pa stwa nale ce do grupy G8 zna cele działania euroregionów potrafi wymienić cechy pa stwa zna przyczyny zmian na mapie politycznej wie, na czym polega dekolonizacja zna najwa niejsze przemiany polityczne w Europie i Azji po roku 1989 i potrafi wskazać na mapie Europy kraje, które powstały po tym roku potrafi wymienić kilka terytoriów zale nych dopuszczaj cy zna i rozumie poj ciaŚ eksplozja (bomba) demograficzna, przyrost naturalny, ekumena, anekumena, subekumena, bariera osadnicza, telepraca, bezrobocie, migracja, urbanizacja, aglomeracja, megalopolis potrafi wymienić fazy rozwoju demograficznego zna przyczyny wzrostu liczby ludno ci wiata potrafi wymienić główne fazy przej cia epidemiologicznego potrafi podzielić miary rozwoju społeczno potrafi wskazać kraje o najwy szym i najni szym gospodarczego i scharakteryzować ich przydatno ć HDI na wiecie zna wska nik HDI potrafi ocenić przydatno ć miar rozwoju społeczno potrafi wymienić kraje o najni szym i najwy szym gospodarczego PKB na 1 mieszka ca potrafi wyja nić nieadekwatno ć podziału wiata na potrafi omówić przyczyny narastania dysproporcji bogat Północ i biedne Południe mi dzy bogatymi a biednymi regionami potrafi podać przyczyny dynamicznego rozwoju potrafi omówić podstawowe uwarunkowania procesu krajów poło onych nad Zatok Persk , pa stw Azji globalizacji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz potrafi scharakteryzować dwie płaszczyzny Ameryki Południowej globalizacji, potrafi uzasadnić wielopłaszczyznowo ć procesu zna i rozumie poj cie wska nik globalizacji globalizacji potrafi wymienić i wskazać na mapie przykłady pa stw zna najwi ksze przedsi biorstwa, firmy i koncerny najbardziej i najmniej zglobalizowanych na wiecie potrafi opisać przykłady negatywnych i pozytywnych potrafi ocenić rol organizacji mi dzynarodowych konsekwencji globalizacji w procesach integracji oraz zapobieganiu i potrafi scharakteryzować najwa niejsze przyczyny łagodzeniu konfliktów pogł biania si mi dzynarodowej współpracy potrafi wskazać przykłady pa stw, które uzyskały potrafi wymienić cele i zasady działania ONZ niepodległo ć w wyniku dekolonizacji zna przykłady organizacji pozarz dowych i cele ich działania potrafi wymienić skład grupy G20 oraz dokonać charakterystyki grup G8 i G20 zna organizacjeŚ Uni Narodów Południowoameryka skich, ASEAN, Uni Afryka sk potrafi wskazać konsekwencje zmian na politycznej mapie Europy i Azji Współczesne problemy demograficzne i społeczne dostateczny dobry Ucze Ś zna i stosuje poj ciaŚ współczynnik przyrostu zna i rozumie poj ciaŚ coworking, migracje naturalnego, ludno ć zawodowo czynna i zawodowo wahadłowe, repatriacja, reemigracja, współczynnik bierna, współczynnik bezrobocia, imigracja, emigracja, salda migracji, g sto ć zaludnienia saldo migracji, kr g kulturowy, wska nik urbanizacji, potrafi wyja nić ró nice we wzro cie zaludnienia na megalopolis, deglomeracja ró nych kontynentach potrafi scharakteryzować fazy rozwoju potrafi ocenić fazy rozwoju demograficznego demograficznego potrafi scharakteryzować czynniki kształtuj ce potrafi wymienić konsekwencje wysokiego i niskiego liczb urodze i zgonów przyrostu naturalnego umie wyja nić przyczyny małej i du ej koncentracji 1 na podstawie wielko ci mierników i wska ników potrafi zaklasyfikować pa stwo do grupy krajów bardzo wysoko, wysoko, rednio i słabo rozwini tych potrafi wymienić i wskazać na mapie 10 najbogatszych pa stw wiata, potrafi zanalizować map szcz cia i wyja nić zaobserwowane ró nice potrafi ocenić zale no ć mi dzy zaawansowaniem procesu globalizacji a poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego pa stw zna przykłady działa podj tych w celu niesienia pomocy biednym regionom wiata potrafi wskazać przykłady pa stw powstałych współcze nie w wyniku secesji potrafi wyja nić, dlaczego d enia niepodległo ciowe grup narodowo ciowych s zagro eniem dla istnienia pa stw bardzo dobry potrafi na podstawie wybranych wska ników demograficznych podać faz rozwoju demograficznego wybranego pa stwa potrafi wymienić prawidłowo ci dotycz ce powi kszania si liczby ludno ci wiata potrafi ocenić polityk demograficzn wybranych pa stw (np. Chin, Szwecji, Francji, Polski) potrafi ocenić skutki starzenia si społecze stwa umie okre lić tendencje zmian przyrostu Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie potrafi wskazać na mapie obszary o najwi kszym i najmniejszym zaludnieniu potrafi wymienić przyczyny du ej koncentracji ludno ci potrafi wymienić bariery osadnicze potrafi wymienić sektory działalno ci gospodarczej zna przyczyny bezrobocia w krajach wysoko i słabo rozwini tych wymienia przyczyny migracji potrafi wskazać na mapie główne kierunki migracji na wiecie zna wielkie kr gi kulturowe wiata potrafi wymienić płaszczyzny procesów urbanizacyjnych zna przykłady aglomeracji monocentrycznych i policentrycznych zna najwa niejsze wyró niki metropolii potrafi okre lić skutki procesów urbanizacyjnych zna współczesne funkcje wsi potrafi wymienić cechy obszarów wiejskich dopuszczaj cy zna czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa na wiecie zna ró nice mi dzy rolnictwem towarowym i samozaopatrzeniowym zna typy rolnictwa intensywnego i ekstensywnego potrafi podać przykłady zbó , ro lin bulwiastych i korzennych, ro lin cukrodajnych, oleistych, włóknistych i u ywek, umie wskazać na mapie główne rejony ich upraw zna zwierz ta hodowlane (bydło, trzoda chlewna, owce), potrafi wskazać główne rejony ich hodowli potrafi wskazać obszary wyst powania głodu na wiecie zna przyczyny głodu i niedo ywienia potrafi wymienić funkcje lasów zna i rozumie poj cie rybołówstwa potrafi wymienić przykłady odnawialnych i nieodnawialnych zasobów mórz i oceanów potrafi wskazać na mapie obszary o du ym i niskim ludno ci wybranych obszarów przyro cie naturalnym potrafi scharakteryzować zmiany w rodowisku potrafi opisać fazy przej cia epidemiologicznego geograficznym wywołane wzrostem g sto ci potrafi wymienić cechy rozmieszczenia ludno ci na zaludnienia wiecie potrafi wymienić skutki bezrobocia potrafi wyja nić przyczyny du ej koncentracji ludno ci potrafi obliczyć współczynnik salda migracji potrafi scharakteryzować zmiany struktury zawodowej potrafi ocenić rol imigrantów w rozwoju wraz z poziomem rozwoju gospodarczego (na społeczno-gospodarczym pa stw Europy podstawie wykresu modelu rozwoju gospodarczego) Zachodniej potrafi wymienić korzy ci płyn ce z telepracy potrafi wyja nić, na czym polega amerykanizacja i potrafi wymienić podstawowe typy bezrobocia ocenić multikulturalizm potrafi wyja nić przyczyny bezrobocia w potrafi wyja nić poziom urbanizacji kontynentów postkomunistycznych pa stwach Europy rodkowej i potrafi wyja nić (na konkretnych przykładach) Wschodniej zjawisko deglomeracji miast zna kryteria podziału ruchów migracyjnych i potrafi potrafi scharakteryzować i ocenić nowe funkcje wsi podać przykłady ró nych rodzajów migracji potrafi ocenić wpływ rozwoju turystyki na potrafi wymienić konsekwencje migracji dla obszarów obszarach wiejskich w pa stwach rozwijaj cych si emigracyjnych i imigracyjnych potrafi podać główne cechy kr gów kultury Zachodu, islamu, chi skiej potrafi opisać etapy urbanizacji zna przykłady megalopolis i potrafi wskazać je na mapie potrafi okre lić wska nik urbanizacji w pa stwach o ró nym poziomie rozwoju gospodarczego rozumie poj cie metropolizacja, potrafi wymienić przykłady miast globalnych potrafi wyja nić problemy rozwoju wielkich miast w pa stwach wysoko rozwini tych i rozwijaj cych si potrafi opisać przemiany funkcji wiejskich w krajach rozwini tych i rozwijaj cych si Gospodarka rolna i problemy wy ywienia ludno ci na wiecie dostateczny dobry Ucze Ś potrafi ocenić znaczenie czynników przyrodniczych i potrafi porównać czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodniczych na rozwój rolnictwa wybranego pozaprzyrodnicze w pa stwach o ró nym poziomie obszaru rozwoju gospodarczego potrafi scharakteryzować cechy typów rolnictwa potrafi wskazać korzy ci dla rozwoju rolnictwa intensywnego i ekstensywnego wynikaj ce z nakładów kapitału zna uwarunkowania rozmieszczenia upraw na wiecie potrafi wyja nić przeznaczenie upraw potrafi opisać uwarunkowania rozwoju chowu zwierz t zna tendencje zmian w pogłowiu zwierz t na wiecie hodowlanych na wiecie zna ró nice mi dzy głodem jawnym a utajonym potrafi wymienić przyczyny wyst powania potrafi wskazać najwa niejsze sposoby oszcz dzania i obszarów niedoborów i nadwy ek w produkcji powi kszania zasobów wody ywno ci oraz wskazać te obszary potrafi podać przyczyny nierównomiernego zna skutki głodu jawnego, utajonego i rozmieszczenia lasów na kuli ziemskiej niedo ywienia potrafi wymienić konsekwencje racjonalnej i potrafi podać przyczyny zró nicowania zasobów rabunkowej gospodarki le nej wodnych na wiecie potrafi wymienić cechy gospodarki morskiej zna i rozumie poj cie lesisto ci, potrafi wskazać potrafi wskazać działania na rzecz ochrony mórz i obszary o najwi kszej i najmniejszej lesisto ci na oceanów wiecie oraz podać przyczyny tego zró nicowania zna niebezpiecze stwa wynikaj ce z nadmiernej potrafi podać przyczyny zmniejszania si eksploatacji mórz i oceanów powierzchni lasów i skutki wylesiania potrafi wymienić przyrodnicze i pozaprzyrodnicze potrafi ocenić znaczenie rybołówstwa, akwakultury 2 naturalnego w przyszło ci potrafi obliczyć g sto ć zaludnienia na podstawie danych statystycznych potrafi wyja nić przyczyny wzrostu zatrudnienia w usługach wraz z rozwojem społecznogospodarczym potrafi przedstawić zmiany w strukturze zatrudnienia ludno ci potrafi podać metody ograniczenia zjawiska bezrobocia potrafi ocenić skutki migracji przymusowych potrafi analizować kierunki, przyczyny i skutki współczesnych migracji ludno ci polskiej potrafi wyja nić wpływ kultury na rozwój gospodarczy potrafi porównać kultur tradycyjn z miejsk , potrafi ocenić skutki procesów urbanizacyjnych potrafi uzasadnić potrzeb rozwoju nowych funkcji wsi w krajach europejskich bardzo dobry potrafi wyja nić dysproporcje w poziomie rozwoju rolnictwa na wiecie potrafi podać prawidłowo ci w rozmieszczeniu rolnictwa intensywnego, ekstensywnego, samozaopatrzeniowego i towarowego potrafi wyja nić wpływ wielko ci i typu własno ci gospodarstwa rolnego na rozwój rolnictwa potrafi scharakteryzować wymagania ro lin uprawnych zna i rozumie poj cie monokultury upraw, potrafi wskazać obszary, na których jest ona stosowana potrafi scharakteryzować bariery rozwoju chowu zwierz t potrafi uzasadnić wzrost znaczenia hodowli bydła i owiec potrafi wyja nić, dlaczego mimo wzrostu produkcji ywno ci nie maleje zjawisko głodu zna normy dziennego spo ycia kalorii i białka przez człowieka oraz potrafi scharakteryzować cechy wy ywienia obfitego, normalnego, niedostatecznego Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie czynniki rozwoju rybołówstwa dopuszczaj cy zna i rozumie terminy: energia pierwotna, energia wtórna, ródła nieodnawialne, odnawialne, czynniki lokalizacji przemysłu, okr g przemysłowy, restrukturyzacja, technopolie, turystyka, komunikacja potrafi wymienić rodzaje energii wtórnej zna główne obszary wyst powania surowców energetycznych na wiecie i potrafi wskazać je na mapie potrafi wskazać na mapie główne okr gi przemysłowe wiata potrafi wymienić cechy społecze stwa informacyjnego potrafi opisać wady i zalety internetu potrafi dokonać podziału transportu zna rodzaje turystyki i marikultury dla wy ywienia ludno ci potrafi wskazać obszary mórz, b d ce najzasobniejszymi łowiskami i scharakteryzować czynniki warunkuj ce ich powstanie Przemiany w przemy le i usługach dostateczny dobry Ucze Ś zna i rozumie terminy: bilans energetyczny, potrafi wyja nić wzrost udziału w gla w bilansie deglomeracja przemysłu, technopark, społecze stwo energetycznym po 2003 r. informacyjne, rzeczywisto ć wirtualna, infrastruktura zna działania maj ce na celu zmniejszenie transportu, przemysł turystyczny, turysta uzale nienia gospodarki od ropy naftowej potrafi przedstawić zmiany udziału ródeł energii potrafi wskazać głównych producentów surowców pierwotnej w bilansie energetycznym wiata od lat 70. energetycznych XX w. potrafi zaprezentować wady i zalety wykorzystania potrafi podać zastosowanie ropy naftowej, gazu nieodnawialnych ródeł energii ziemnego, w gla potrafi podać czynniki decyduj ce o zró nicowaniu potrafi wymienić wady i zalety energetyki wodnej, nat enia i wielko ci produkcji energii elektrycznej cieplnej, j drowej i niekonwencjonalnej potrafi wskazać na mapie głównych producentów potrafi wyja nić znaczenie energii elektrycznej w yciu energii elektrycznej i działalno ci człowieka zna czynniki lokalizacji poszczególnych typów potrafi scharakteryzować funkcje przemysłu elektrowni zna główne bran e przemysłu według Europejskiej zna udział najwi kszych producentów energii Klasyfikacji Działalno ci elektrycznej według ró nych typów elektrowni potrafi scharakteryzować wybrane czynniki lokalizacji potrafi podać czynniki lokalizacji wybranych gał zi przemysłu przemysłu potrafi wymienić i scharakteryzować typy okr gów zna czynniki lokalizacji przemysłu wysokich przemysłowych technologii potrafi podać cechy restrukturyzacji przemysłu potrafi wskazać bieguny, grona przemysłowe, parki potrafi wymienić te bran e, które nale do przemysłu technologiczne i ocenić ich udział w gospodarce wysokich technologii (high-tech) wiata potrafi wskazać na mapie rozmieszczenie potrafi porównać cechy fordyzmu i postfordyzmu najwa niejszych technopolii na wiecie potrafi wyja nić, dlaczego przemysł wysokich potrafi wyja nić, na czym polega wykluczenie cyfrowe technologii koncentruje si przede wszystkim w umie wskazać na mapie obszary o najwi kszym i pa stwach wysoko rozwini tych najni szym udziale u ytkowników internetu w ogólnej potrafi wskazać pa stwa przoduj ce w rozwoju liczbie ludno ci, potrafi wyja nić zaobserwowane społeczno-gospodarczym opartym na ró nice wykorzystaniu technologii cyfrowych potrafi wymienić przykłady aktywno ci społecznych i potrafi porównać rozwój komunikacji na gospodarczych w sieci poszczególnych kontynentach potrafi wskazać wady i zalety ró nych rodzajów potrafi ocenić rol transportu w handlu transportu mi dzynarodowym potrafi scharakteryzować czynniki rozwoju turystyki potrafi dokonać analizy salda wpływów i wydatków potrafi wymienić pa stwa o najwi kszych wpływach z z turystyki mi dzynarodowej w wybranych turystyki mi dzynarodowej pa stwach wiata potrafi wskazać na mapie obszary atrakcyjne zna i rozumie poj cie monokultury turystycznej turystycznie potrafi wyja nić, dlaczego kryzys wiatowy ma 3 potrafi ocenić pomoc dora n i długofalow podejmowan przez pa stwa oraz organizacje mi dzynarodowe w celu ograniczenia głodu potrafi ocenić sposoby oszcz dzania wody potrafi wyja nić, dlaczego wycinanie lasów równikowych stanowi zagro enie dla całego wiata zna i rozumie poj ciaŚ morze terytorialne, wody wewn trzne, wył czna strefa ekonomiczna potrafi wskazać rozmieszczenie najwa niejszych złó surowców mineralnych na dnie mórz i oceanów potrafi podać i ocenić działania na rzecz ochrony mórz i oceanów bardzo dobry potrafi opisać skutki kryzysu energetycznego potrafi ocenić znaczenie ropy naftowej dla funkcjonowania gospodarki wiatowej potrafi podać przyczyny zwi kszania si udziału elektrowni j drowych i alternatywnych w produkcji energii elektrycznej potrafi uzasadnić zale no ć mi dzy zapotrzebowaniem na energi elektryczn a rozwojem gospodarczym potrafi wskazać przykłady obszarów wyst powania elektrowni alternatywnych (niekonwencjonalnych) potrafi ocenić współczesne tendencje rozwoju przemysłu na wiecie potrafi wyja nić, dlaczego w najbardziej zaawansowanych technologicznie pa stwach wiata dost p do niektórych bran wysokich technologii jest chroniony przez wyspecjalizowane agencje rz dowe potrafi wyja nić wpływ rozwoju technologii cyfrowych na gospodark i ycie codzienne zna i rozumie poj ciaŚ offshoring i outsourcing potrafi zaproponować lokalizacj konkretnego zakładu przemysłowego na wiecie potrafi uzasadnić tez , i wielko ć zatrudnienia w usługach jest miar rozwoju gospodarczego pa stwa potrafi wyja nić, dlaczego w pa stwach wysoko rozwini tych transport samochodowy ma wi ksze znaczenie ni kolejowy potrafi wyja nić zmiany w kierunkach przemieszczania si Polaków w celach turystycznych w ostatnim dziesi cioleciu Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie potrafi ocenić wpływ turystyki na rozwój gospodarczy krajów dopuszczaj cy zna i rozumie poj ciaŚ rodowisko przyrodnicze, rodowisko geograficzne, zasoby naturalne, efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwa ny opad, degradacja gleb potrafi okre lić wpływ człowieka i jego działalno ci na rodowisko przyrodnicze zna działania na rzecz ochrony przyrody potrafi wskazać konsekwencje zanikania warstwy ozonowej, zwi kszonego efektu cieplarnianego i zanieczyszczenia wód potrafi wymienić czynniki wpływaj ce na zmniejszenie bioró norodno ci wpływ na kłopoty gospodarcze pa stw monokultury turystycznej potrafi dokonać oceny wpływu turystyki na rodowisko geograficzne Relacje człowiek – rodowisko geograficzne dostateczny dobry Ucze Ś zna i rozumie poj ciaŚ park narodowy, park zna i rozumie poj ciaŚ determinizm geograficzny, krajobrazowy, obszary chronionego krajobrazu nihilizm geograficzny, posybilizm geograficzny, potrafi wymienić przyczyny zakłócenia równowagi rozwój zrównowa ony ekologicznej w pa stwach o ró nym stopniu rozwoju potrafi wyja nić zasady rozwoju zrównowa onego gospodarczego oraz podać działania na jego rzecz zna działania podejmowane na rzecz ochrony przyrody potrafi ocenić mi dzynarodow współprac w i powi kszania powierzchni obszarów chronionych dziedzinie ochrony rodowiska potrafi wskazać na mapie Polski obszary Natura 2000 zna działalno ć wybranych konwencji i konferencji potrafi wskazać pa stwa o najwi kszym udziale dotycz cych zagro e rodowiska geograficznego obszarów chronionych na wiecie potrafi wskazać najwi ksze parki narodowe na potrafi wyja nić mechanizm powstawania dziury wiecie ozonowej, kwa nych opadów oraz efektu potrafi wyja nić mechanizm zanikania Jeziora cieplarnianego Aralskiego oraz powi kszania si obszarów zna ródła zanieczyszcze wód powierzchniowych, pustynnych podziemnych, mórz i oceanów zna zasady rolnictwa ekologicznego potrafi wymienić przyczyny i skutki degradacji gleb potrafi opisać konsekwencje funkcjonowania zapór i zbiorników wodnych na rzekach Ocen niedostateczn otrzymuje ucze , któryŚ nie sprosta wymaganiom na ocen dopuszczaj c , co uniemo liwia dalsze zdobywanie wiedzy i kształtowanie umiej tno ci popełnia powa ne bł dy merytoryczne nie jest w stanie rozwi zać zada o elementarnym stopniu trudno ci, Ocen celuj c otrzymuje ucze , któryŚ biegle posługuje si zdobyt wiedz w rozwi zywaniu problemów, proponuje niekonwencjonalne, nietypowe rozwi zania samodzielnie i twórczo rozwija własne umiej tno ci i uzdolnienia przeprowadza wnikliw analiz sytuacji, dostrzega prawidłowo ci i zale no ci wyszukuje i selekcjonuje informacje osi ga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. 4 bardzo dobry zna i rozumie poj cie ekorozwój potrafi ocenić kierunki okre laj ce relacje człowiek – rodowisko geograficzne potrafi wskazać obszary kl sk ekologicznych na wiecie potrafi prognozować zmiany w rodowisku na skutek prowadzenia konkretnej działalno ci gospodarczej potrafi wskazać na mapie obszary zagro one pustynnieniem potrafi proponować, jakie działania na rzecz zmniejszania degradacji rodowiska mo na podj ć w skali lokalnej i regionalnej potrafi wyja nić, dlaczego lokalne zmiany w atmosferze maj zasi g globalny