Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów

Transkrypt

Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów
2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością
w Internecie. Inne kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Maciej Kawecki
Barta Litwiński Kancelaria Radców
Prawnych i Adwokatów, Kraków
E-usługa – od planu do realizacji
Katowice, 17 października 2012
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie .
Inne kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
 Jedną z form działalności internetowej są e-usługi.
 W świetle ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą
elektroniczną, za e-usługi należy uznać usługi świadczone za pośrednictwem
sieci
telekomunikacyjnej
lub
komputerowej
(Internet)
z zastosowaniem technologii informacyjnej. działu człowieka
 E-usługami nie są: rozpowszechnianie lub rozprowadzanie programów
radiowych i telewizyjnych, używanie jakichkolwiek środków komunikacji
elektronicznej pomiędzy osobami fizycznym w celach osobistych, usługi
telekomunikacyjne
oraz
usługi
świadczone
organizacyjnej usługodawcy (np. Intranet).
w
ramach
struktury
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie.
Inne kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
 Prawnie skuteczne dokumenty.
 Inne wymagane prawem treści.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie .
Inne kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Prawnie skuteczne dokumenty
Dokumenty
Obligatoryjne
Fakultatywne
(przykładowe)
Regulamin świadczenia usług
drogą elektroniczną
Polityka prywatności
Ogólne warunki umów/umowa
Ogólne warunki korzystania z
serwisu
Inne szczególne umowy m.in.
umowy licencyjne
Kodeks etyczny
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie. Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Dokumenty obligatoryjne
Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną
 Usługodawca musi nieodpłatnie udostępnić usługobiorcy regulamin przed
zawarciem umowy o świadczenie usług, w sposób, który umożliwia pozyskanie,
odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu teleinformatycznego,
którym posługuje się usługobiorca.
 Najskuteczniejszym i jednocześnie najbardziej rozpowszechnionym rozwiązaniem
jest zamieszczenie regulaminu na stronie internetowej w formie pliku pdf oraz
w formie aktywnego linku.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie. Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
 Umowa pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą zostaje zawarta najczęściej
z chwilą doręczenia (inkorporacji) regulaminu usługobiorcy.
W
przypadku e-usług
najbardziej
rozpowszechnioną
formą
inkorporacji
regulaminu jest zamieszczenie pod formularzem, w którym przyszły usługobiorca
udostępnia swoje dane osobowe na potrzeby wykonania umowy, aktywnego linku
wraz z checkbox-em, w którym możliwe jest odznaczenie akceptacji regulaminu.
Treść regulaminu powinna zawierać co najmniej następujące informacje:
-rodzaj, zakres i warunki świadczonych usług;
-warunki zawierania i rozwiązania umowy;
-
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
-tryb postępowania reklamacyjnego.
 Żaden z przepisów powszechnie obowiązującego prawa nie wyłącza możliwości
rozbudowania treści regulaminu, poszerzając go również o wymogi przewidziane
m.in. ustawą z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (gdy usługi
są kierowane m.in. do konsumentów), tj. o informacje dotyczące:
-ceny lub wynagrodzenia za usługi oraz zasady płatności;
-kosztów, sposobu i terminie dostawy;
-prawa do odstąpienia od umowy;
-dodatkowych kosztów korzystania z środków porozumiewania się na odległość;
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie. Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
-terminu w jakim oferta lub informacja o cenie mają charakter wiążący;
-minimalnego okresu na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub
okresowe.
W przypadku gdy e-usługi świadczone są m.in. wobec konsumentów, wszystkie
wskazane powyżej informacje usługodawca zobowiązany jest potwierdzić na piśmie
najpóźniej z chwilą rozpoczęcia spełniania świadczenia .
Za
prawnie nieskuteczne należy uznać wszelkie postanowienia zawarte
w regulaminach a dotyczące zgody na przetwarzanie przez usługodawcę danych
osobowych usługobiorcy.
acja o cenie albo wynagrodzeniu mają
charakter wiążący,
9) minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe
lub okresowe,
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie. Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Ogólne warunki umów/umowa
 Swoboda umów nie wyłącza możliwości zamieszczenia wszystkich koniecznych,
a wskazanych wcześniej, informacji w jednym dokumencie jakim jest regulamin
świadczenia usług drogą elektroniczną.
 Jeżeli usługobiorcą jest m.in. konsument a regulamin nie zawiera wszystkich
wskazanych wcześniej informacji, konieczne jest stworzenie dodatkowego
dokumentu wprowadzającego nie uregulowane kwestie wymagane ustawą
o ochronie niektórych praw konsumentów…
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
 Kompatybilność dokumentów wymaga by na istnienie takiej umowy powołać się
również w samym regulaminie świadczenia usług drogą elektroniczną, wskazując,
że jego akceptacja stanowi również akceptację samej umowy.
 Częstą praktyką stosowaną zwłaszcza przez podmioty prowadzące usługi
cechujące się koniecznością zawierania wielu umów szczególnych, jest posługiwanie
się ogólnymi warunkami umów. Dokument ten stanowi zbiór ogólnych postanowień
dotyczących
danego
rodzaju
usług,
skuteczny
wobec
wszystkich
umów
szczególnych.
Jeżeli wymagane powołanymi aktami prawnymi kwestie zostały uregulowane
w kilku dokumentach, treść wszystkich wskazanych dokumentów usługodawca
zobowiązany jest potwierdzić na piśmie najpóźniej z chwilą rozpoczęcia spełniania
świadczenia.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Umowa licencyjna
 Jeżeli
z przedmiotem świadczonych e-usług związana jest konieczność
korzystania przez usługobiorcę z oprogramowania, niezależnie od powyższych
dokumentów
konieczne
jest
udzielenie
mu
licencji
na
korzystanie
z oprogramowania.
Aktualny stan prawny, pozwala wprowadzać w takich umowach postanowienia
bardzo restrykcyjne względem licencjobiorców niemal całkowicie ograniczające
odpowiedzialność za funkcjonowanie oprogramowania.
Licencja musi zostać wyraźnie zaakceptowana przez usługobiorcę, nie ma jednak
prawnego obowiązku pisemnego potwierdzania usługobiorcą jej treści.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Dokumenty fakultatywne
Polityka prywatności
 Polityka prywatności to potoczne określenie dokumentu wskazującego sposób
postępowania administratora danych (usługodawcy) z danymi osobowymi
usługobiorców.
Żaden z przepisów powszechnie obowiązującego prawa w Polsce nie nakłada na
usługodawcę obowiązku tworzenia Polityki prywatności (rozwiązanie zaczerpnięte
z systemu amerykańskiego).
Zamieszczenie
w
Polityce
prywatności
zgody
na
przetwarzanie
danych
usługobiorcy, należy uznać za nieskuteczne (zob. orzeczenie SN z 4 kwietnia 2003 r.).
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
 W mojej opinii informacje zamieszczone w Polityce prywatności mogą w pełni
wyczerpać
jedynie
obowiązek
administratora
poinformowania
usługobiorcy
o sposobie zabezpieczenia jego danych osobowych.
Inkorporacja w postaci akceptacji Polityki prywatności przez usługobiorcę nie jest
konieczna, gdyż nie wyłącza to obowiązku oddzielnego odebrania zgody na
przetwarzanie jego danych oraz dopełnienia innych obowiązków bezpośrednio
w formularzu, w którym usługobiorca podaje swoje dane osobowe.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Ogólne warunki korzystania z serwisu
 Ogólne warunki korzystania z serwisu to potoczne określenie dokumentu
wskazującego sposób korzystania ze stron www tworzących serwis wraz z opisem
wszystkich funkcjonalności i warunków technicznych jakie musi spełnić
usługobiorca chcący korzystać z serwisu.
 Żaden z przepisów powszechnie obowiązującego prawa w Polsce nie nakłada na
usługodawcę
obowiązku
tworzenia
takiego
dokumentu,
z
zastrzeżeniem,
iż techniczne warunki jakie musi spełnić usługodawca chcący korzystać z serwisu
muszą zostać wskazane w regulaminie.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
 Usługodawcy często decydują się na wprowadzenie takiego dokumentu,
poszerzając ogólne zasady korzystania z serwisu zawarte w regulaminie i innych
dokumentach. Inkorporacja dokumentu nie jest wymagana.
Kodeks etyczny
Kodeks etyczny to potoczne określenie dokumentu wskazującego zbiór ogólnych
zasad moralnych, etycznych którymi powinien kierować się usługodawca
i usługobiorca wykonując/korzystając z e-usług.
Dokument jest fakultatywny na kanwie prawa polskiego, często stosowany
w systemie amerykańskim. Nie podlega inkorporacji. Alternatywnym rozwiązaniem
jest wprowadzanie klauzul etycznych w umowie lub samym regulaminie co należy
uznać za rozwiązanie dopuszczalne ale niekonieczne.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Inne wymagane prawem treści
Ochrona danych osobowych
 Wszystkie wskazane poniżej obowiązki muszą zostać zrealizowane poprzez
zamieszczenie stosownych klauzul w formularzu, w którym usługobiorca udostępnia
swoje dane osobowe.
Usługodawca (administrator) zobowiązany jest poinformować usługobiorcę
o swoich danych, celu zbierania danych oraz ich odbiorcach, prawe dostępu do
danych oraz do ich poprawienia. Należy też wskazać, iż udostępnienie danych
usługobiorcy jest dobrowolne ale konieczne dla realizacji usługi.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Przykładowa klauzula:
Informujemy, że podane dane osobowe będą przetwarzane przez… w celu realizacji usługi oraz
marketingu bezpośredniego własnych produktów i usług administratora danych (jeżeli dane będą
przetwarzane również w tym celu). Podanie danych jest dobrowolne ale konieczne dla realizacji
usług. Osobie, której dane dotyczą, przysługuje prawo dostępu do treści danych osobowych i prawo
do ich poprawienia.
 Jeżeli usługodawca chce przesyłać usługobiorcą informacje handlowe drogą
elektroniczną, a nie wyłącznie tradycyjną pocztą (np. Inserty), konieczne jest
dodatkowe odebranie zgody usługobiorcy, za pomocą odrębnej klauzuli. Podobne
klauzule powinny być tworzone w przypadku odbierania zgody na przetwarzanie
danych w jakichkolwiek innych celach.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Przykładowa klauzula:
Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji handlowej za pomocą środków komunikacji
elektronicznej od … Wyrażenie zgody jest dobrowolne.
Jeżeli usługodawca chce udostępniać dane osobowe usługobiorców podmiotom
trzecim, konieczne jest dodatkowe odebranie zgody usługobiorcy, za pomocą
odrębnej klauzuli.
Przykładowa klauzula:
Wyrażam zgodę na udostępnienie moich danych osobowych, zgromadzonych przez… podmiotowi…
w celu/ach…
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Podsumowanie
Każdy z usługodawców e-usług zobowiązany jest na podstawie art. 8 ustawy z dnia
18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, udostępnić usługobiorcy
regulamin świadczenia usług drogę elektroniczną, nadając mu treść wymaganą
powołanymi przepisami prawa.
Od treści samego regulaminu, charakteru świadczonych usług oraz kategorii
usługobiorców zależeć będzie konieczność wprowadzenia innych dokumentów jak
umowa lub umowa licencyjna.
Udostępnienie pozostałych kategorii dokumentów ma charakter fakultatywny.
Usługodawca przetwarzając dane usługobiorcy, niezależnie od celu ich pozyskania, zobowiązany jest
dopełnić wymogów wynikających z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
E-usługa – od planu do realizacji, Katowice, 17.10.2012
Tworzenie skutecznych prawnie dokumentów związanych z działalnością w Internecie . Inne
kluczowe zagadnienia prawne przy tworzeniu e-usług.
Dziękuję bardzo za uwagę
[email protected]