regiony gminy europy

ISSN 1725-6747
Za zezwoleniem Biura Informacji Turystycznej Bilbao
REGIONY
GMINY
EUROPY
B I U L E T Y N I N F O R MA C YJ N Y K O M I T E T U R E G I O N Ó W
nr 59 marzec–kwiecień 2008
Wydanie specjalne „Miasta przyszłości”:
Stawić czoło przyszłym wyzwaniom:
metamorfoza dwóch miast europejskich
Forum „Miasta przyszłości” : 8–10 kwietnia 2008 r.
Andris Piebalgs i Porozumienie między burmistrzami
Ponadto w numerze:
Rozmowa z Lukiem van den Brande,
przewodniczącym Komitetu Regionów
Komunikacja zdecentralizowana
Kronika sukcesu: EUWT
£ Rozmowa z Lukiem van den Brande
Luc van den Brande, senator i poseł do Parlamentu Flandrii,
został wybrany 6 lutego 2008 r. na przewodniczącego
Komitetu Regionów na dwuletnią kadencję.
Zbudujmy Europę
w partnerstwie
Luc Van den Brande
piastował różne
stanowiska ministerialne,
m.in. sprawował funkcję
federalnego ministra
pracy i zatrudnienia
w latach 1988–1992.
Kilka razy pełnił też
funkcję premiera rządu
Flandrii.
Panie Przewodniczący, został Pan wybrany na stanowisko przewodniczącego Komitetu Regionów
na sesji plenarnej w lutym. Jako aktywny członek
Komitetu od momentu jego utworzenia pełnił Pan
wiele funkcji, w tym (przez ostatnie dwa lata) funkcję pierwszego wiceprzewodniczącego. W wystąpieniu inauguracyjnym oświadczył Pan, że będzie Pan
kontynuował „ten sam kurs”. Czy mógłby Pan bliżej
określić kierunek polityki, jaką zamierza Pan prowadzić podczas swojej kadencji?
Moim zamiarem jest kontynuowanie drogi, którą podążałem przez ostatnie dwa lata, co oznacza, że pragnę nadal
prowadzić bardzo konstruktywną współpracę, którą nawiązaliśmy z Michelem Delebarre’em, z uwzględnieniem przekonań politycznych każdego z nas i w interesie Komitetu.
Nasza wspólna praca pomogła wzmocnić naszą instytucję
i sprawiła, że stała się ona bardziej zauważalna. Nie zamierzam na tym poprzestać – wręcz przeciwnie. W przyszłym
roku minie 15 lat od utworzenia Komitetu Regionów. Jest
to instytucja młoda, ale ma już dużo doświadczenia. Przejawia wiele entuzjazmu i dynamizmu. Uważam, że obecnie Komitet znalazł, a raczej wypracował, własne miejsce
w europejskim pejzażu. Przed nami jednak jeszcze długa
droga: wciąż jesteśmy zbyt mało znani i nie w pełni udaje
nam się wyraźnie ukazać nasz wkład w europejski proces
decyzyjny. Moja kadencja będzie zatem przebiegała pod
znakiem antycypowania wydarzeń: musimy wykazać
się w naszych działaniach większą wyobraźnią i przyjąć
bardziej perspektywiczne podejście. Kolejnym z moich
priorytetów będzie zorganizowanie autentycznej debaty
politycznej z udziałem wszystkich podmiotów, zarówno ze
świata polityki, jak i ze świata biznesu, na tematy dotyczące
bezpośrednio samorządów lokalnych i regionalnych.
Ponadto, w moim odczuciu zbudowanie Europy możliwe
jest tylko w partnerstwie. Z tego właśnie względu podczas
dwuletniej kadencji będę chciał propagować odnowione
i umocnione partnerstwo z instytucjami europejskimi.
Jakie są Pana zdaniem priorytetowe obszary działań
Komitetu?
Musimy koniecznie wpływać na debatę europejską
w siedmiu obszarach, które mają kluczowe znaczenie
dla władz lokalnych i regionalnych i które sam uważam
za priorytetowe. Jestem głęboko przekonany, że Komitet
Regionów może wnieść autentyczną wartość dodaną
do reformy europejskiego budżetu oraz do zagadnień
polityki energetycznej i zmian klimatycznych. Powinniśmy także wyrażać jasno nasze zdanie, jeśli chodzi o tak
podstawowe kwestie, jak cele strategii lizbońskiej, polityka spójności i Europejskie Ugrupowanie Współpracy
Terytorialnej (EUWT), różnorodność kulturowa, polityka sąsiedztwa oraz zarządzanie na wielu szczeblach
i pomocniczość.
Z wielką przyjemnością stwierdzam, że rozpoczęliśmy
już prace związane ze sprawą budżetu europejskiego
i wkrótce odbędzie się głosowanie nad pierwszą opinią
na ten temat. Komisja Europejska ogłosiła w tym roku
plan na rzecz walki ze zmianami klimatu, którego celem
jest zredukowanie emisji CO2 o 20% do 2020 r. Wydaje mi
się w związku z tym, że niezbędna jest europejska debata
w sprawie energetyki i zmian klimatycznych. Musimy,
we współpracy z gminami, miastami i regionami, podjąć dynamiczne i aktywne działania w tej dziedzinie oraz
przyjąć deklarację intencji i plan działania. Forum „Miasta
przyszłości”, zorganizowane równolegle z sesją plenarną
w dniach 9–10 kwietnia, świadczy m.in. o naszej chęci
działania w tej dziedzinie.
W nowym sprawozdaniu KR-u dotyczącym partnerstwa
na rzecz wzrostu i zatrudnienia, które zostało przedłożone
przywódcom UE na szczycie Rady Europejskiej w Brukseli
13–14 marca, podkreśla się rolę władz lokalnych i regionalnych w realizacji celów strategii lizbońskiej. Uważam
jednak, że zbyt wiele regionów, miast i gmin jest niezadowolonych ze stopnia swojego zaangażowania w krajowe
programy reform. Musimy zatem kontynuować wysiłki
w ramach Platformy Monitorowania Strategii Lizbońskiej.
W momencie ratyfikacji traktatu lizbońskiego należy
poświęcić szczególną uwagę zarządzaniu na wielu
szczeblach oraz pomocniczości.
Traktat lizboński faktycznie nadaje KR-owi nowe
uprawnienia, zwłaszcza jeśli chodzi o zwiększenie
jego roli w dziedzinie monitorowania pomocniczości. Ponadto zasięganie opinii KR-u przez Parlament Europejski stanie się obowiązkowe. Co Pan
sądzi o tej ewolucji Komitetu? W jaki sposób może
ona zmienić charakter stosunków pomiędzy KR-em
a pozostałymi instytucjami, takimi jak Komisja, Parlament Europejski czy Rada?
Dzięki uprawnieniom nadanym Komitetowi w traktacie
lizbońskim jest to ewolucja ze wszech miar pozytywna,
która stwarza Komitetowi Regionów okazję do ponownego określenia jego roli i miejsca, jakie zajmuje on wśród
instytucji europejskich.
2
Rozmowa z Lukiem van den Brande £
Uważam, że nasza instytucja powinna w pełni wykorzystać
możliwości, jakie powstały w dziedzinie monitorowania
zasady pomocniczości i nadal korzystać ze swojej sieci
pomocniczości, by ocenić następstwa proponowanych
przepisów prawnych dla władz lokalnych i regionalnych,
a także ustalić wielkość związanych z tym niezbędnych
nakładów finansowych i kadrowych oraz dodatkowych
obciążeń administracyjnych. Powinniśmy wnosić własny
wkład w europejski proces decyzyjny, na przykład przez
przygotowywanie corocznego sprawozdania na temat
pomocniczości oraz organizowanie forum dotyczącego
tego zagadnienia. W tym kontekście trzeba byłoby także
zacieśnić stosunki z parlamentami krajowymi.
W traktacie lizbońskim powtórzono koncepcję rozłożenia odpowiedzialności na wiele podmiotów oraz wymóg
wspierania interakcji pomiędzy różnymi szczeblami
sprawowania rządów. To właśnie ten model zarządzania
powinniśmy, jako Komitet Regionów, propagować –
model oparty na sieci, w której różni partnerzy współpracują na zasadzie równości. Przy takim podejściu poszczególne poziomy władzy są sobie nawzajem potrzebne.
Mam nadzieję, że przed końcem mojej kadencji uda nam
się zorganizować konferencję, na której wszystkie zainteresowane strony i przedstawiciele wszystkich poziomów
władz mogliby spotkać się, by pogłębić tę koncepcję
sprawowania rządów.
Jeśli chodzi o stosunki Komitetu z innymi instytucjami
europejskimi, to – jak już wspomniałem wcześniej –
zachęcam je do zawierania odnowionych i wzmocnionych partnerstw. Od momentu utworzenia Komitetu
Regionów naszym najbardziej naturalnym partnerem jest
Parlament Europejski. W ostatnich latach powstało wiele
doraźnych partnerstw, dzięki którym Komitet Regionów
może wnosić dodatkową wartość w merytoryczny zakres
prac Parlamentu Europejskiego. Jestem przekonany, że
powinniśmy nadal iść tą drogą. W porozumieniu z europejskimi i krajowymi stowarzyszeniami samorządów
powinniśmy rozważyć, w jaki sposób możemy poprawić,
a zwłaszcza pogłębić, zorganizowany dialog z Komisją
Europejską, tak aby mógł on stać się niezbędnym instrumentem oceniania planów nowych strategii politycznych i ich wytycznych na etapie poprzedzającym proces
legislacyjny. Wobec zmian dotyczących funkcjonowania
Rady przewidzianych w traktacie lizbońskim, takich jak
m.in. wprowadzenie stałego przewodnictwa, będziemy
zmuszeni do zrewidowania naszych stosunków z Radą
i do ułożenia ich w ramach nowego partnerstwa.
Ponadto musimy na nowo określić dziedziny współpracy
z Radą Europy, a dokładnie rzecz biorąc – z jej Kongresem, tak abyśmy mogli nawzajem wspierać się w swoich
działaniach.
Komitet uważa się także za instytucję o zasadniczym znaczeniu w zakresie komunikacji społecznej
w Europie. W jaki sposób może on przyczynić się do
rozpowszechniania przesłania Unii Europejskiej?
Ratyfikacja traktatu lizbońskiego oraz wybory do Parlamentu Europejskiego otwierają przed Komitetem nowe
możliwości na polu informowania o UE. Bardziej niż kiedykolwiek jest tu niezbędna strategia komunikacji zdecentralizowanej. Naszym zadaniem, jako przedstawicieli
samorządów lokalnych i regionalnych, jest wyjaśnienie
ludziom, jak niezbędna może być Unia w rozwiązywaniu
problemów, z którymi władze lokalne, regionalne i kra-
REGIONY I GMINY EUROPY £ MARZEC–KWIECIEŃ 2008
jowe nie mogą sobie poradzić na własną rękę. Należy
zatem docierać z informacjami do szczebla podstawowego; Komitet, czyniąc to, wnosi niezaprzeczalną wartość dodaną do informowania o UE. Rzecz jasna, w takiej
strategii komunikowania szczególną rolę odgrywają
media o zasięgu regionalnym. Jednak najważniejszym
narzędziem komunikacji będzie i tak siła przekonywania dziesiątek tysięcy osób wybranych do samorządów
lokalnych i regionalnych, z których każda może przybliżyć Europę obywatelom na swoim terenie. W tym właśnie duchu forum władz lokalnych i regionalnych OPEN
DAYS, organizowane przez KR w październiku, stanie się
prawdziwą platformą komunikacji zdecentralizowanej,
oferującą ponad 200 imprez odbywających się równolegle na poziomie lokalnym.
Janez Janša i Luc Van den Brande
Nadzwyczajne posiedzenie
Prezydium KR-u w Brdo
oraz Dialog Terytorialny
W dniach 3–4 marca 2008 r. w Brdo w Słowenii odbyło się 107. nadzwyczajne
posiedzenie Prezydium KR-u oraz Dialog Terytorialny 2008. Gospodarzem
obu wydarzeń była prezydencja słoweńska reprezentowana przez Ivana
Žagara, ministra ds. samorządów lokalnych i polityki regionalnej. Z tej okazji
Luc Van den Brande spotkał się z Janezem Janšą, premierem Słowenii.
Przed nadchodzącym wiosennym szczytem Rady Europejskiej powyższe spotkania były okazją do zwrócenia uwagi na wartość dodaną wnoszoną przez
miasta i regiony w przygotowywaniu i wdrażaniu unijnej strategii na rzecz
wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
Punktem wyjścia do dyskusji i wymiany informacji między uczestnikami powyższych wydarzeń było sprawozdanie monitorujące z realizacji strategii lizbońskiej.
Na posiedzeniu wiosną 2006 r. Rada Europejska zwróciła się do Komitetu Regionów z prośbą o sporządzenie takiego sprawozdania po zakończeniu pierwszej
edycji Dialogu Terytorialnego. Sprawozdanie to zostało z zadowoleniem przyjęte przez Parlament Europejski. W swym sprawozdaniu KR zwraca państwom
członkowskim uwagę na głębokie zaangażowanie samorządów lokalnych
i regionalnych w realizację celów strategii lizbońskiej i wzywa do bardziej systematycznego włączania ich do wszystkich etapów cyklów politycznych związanych z tą strategią. Według słów Luca Van den Brande: „To zdecentralizowane
władze tworzą w Europie ramy efektywnych i innowacyjnych inwestycji, które
mogą przyspieszyć tworzenie miejsc pracy i podwyższać poziom kształcenia
i szkolenia. Dysponują one narzędziami koniecznymi do pobudzania wzrostu
i zatrudnienia”.
3
£ Numer specjalny „Miasta przyszłości”
Forum „Miasta przyszłości”, 8–10 kwietnia 2008 r.
Europejskie miasto
XXI wieku
W kontekście niedawno przyjętych przez Komisję
Europejską środków na rzecz zrównoważonych źródeł
energii, konsultacji prowadzonych w ramach prac nad
zieloną księgą w sprawie mobilności w miastach oraz
powstałego z inicjatywy Komisji Europejskiej porozumienia między burmistrzami Komitet Regionów wspólnie z DG ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu i DG ds. Energii
i Transportu Komisji Europejskiej organizuje forum „Miasta przyszłości”. Głównym partnerem tego wydarzenia,
które odbędzie się w Brukseli 8–10 kwietnia, będzie inicjatywa „Eurocities”.
Od kilku już lat w Unii Europejskiej złożonej z 27 państw
członkowskich znacząco wzrasta gospodarcze i polityczne znaczenie miast. Forum daje więc Komitetowi
Regionów okazję, by wyraźniej ukazać wyzwania gospodarcze, społeczne i ekologiczne, którym miasta europejskie muszą stawić czoło. W tym celu konieczne jest
uwzględnienie wszystkich aspektów życia miast. Dyskusje dotyczyć więc będą energetyki, mobilności w miastach, transportu i dynamiki przedsiębiorczości oraz
rozwoju zrównoważonego jako zagadnienia przekrojowego.
Jednym z głównych zamierzeń tego wydarzenia jest
uwrażliwienie członków Komitetu Regionów na powyższą problematykę oraz ożywienie debaty związanej
z porozumieniem między burmistrzami. W forum wezmą
udział kluczowe podmioty, między innymi burmistrzowie
albo przedstawiciele miast służących za wzór, np. burmistrz Bilbao, miasta nagrodzonego Europejską Nagrodą
Przedsiębiorczości (European Enterprise Award), eksperci
Komisji Europejskiej oraz stowarzyszenia i sieci sektorów
zajmujących się tymi zagadnieniami. Zorganizowana
zostanie także debata polityczna z udziałem komisarza
europejskiego Andrisa Piebalgsa. Wymiana fachowej
wiedzy i sprawdzonych rozwiązań oraz uzyskana dzięki
temu interakcja wszystkich powyższych podmiotów
umożliwi zaprojektowanie miasta europejskiego XXI
wieku i sprostanie wyzwaniom, z którymi konfrontowane są miasta.
Program Forum można znaleźć na stronach KR-u
www.cor.europa.eu > Activités et événements >
Forums.
4
Numer specjalny „Miasta przyszłości” £
Stawić czoło przyszłym
wyzwaniom: metamorfoza
dwóch miast europejskich
Birmingham w Zjednoczonym Królestwie i Łódź w Polsce to miasta będące prawdziwymi wzorami do naśladowania, odkąd udało im się ożywić swoje centra i stawić
czoło największym pojawiającym się wyzwaniom bez
uszczerbku dla celów strategii lizbońskiej. Tygodnik „European Voice” opublikował wywiady z Albertem Borem
(PSE/UK), radnym miasta Birmingham, oraz z Jerzym
Kropiwnickim (PPE/PL), członkiem Komisji Rozwoju
Zrównoważonego (DEVE) i Komisji Polityki Spójności
Terytorialnej (COTER) w Komitecie Regionów, prezydentem Łodzi – w sprawie imponujących zmian, jakie zaszły
w ich miastach.
Ambitne podejście do problematyki transportu
W ostatnich latach Birmingham – miasto postindustrialne – dzięki
swojej różnorodności
i talentom mieszkańców
przeobraziło się w dynamiczny ośrodek miejski.
Odrodzenie Birmingham będące rezultatem
sprzeciwu wobec degradacji społecznej i ekoloAlbert Bore
gicznej, której miasto to
doświadczyło w latach
osiemdziesiątych ubiegłego wieku, opiera się na partnerstwie i silnym przywództwie. Zaangażowanie radnych,
mieszkańców i środowisk gospodarczych umożliwiło
transformację zarówno pod względem fizycznym, jak
i w aspektach gospodarczych i społecznych. Międzynarodowa reputacja uniwersytetów i ośrodków badawczych
usytuowanych w Birmingham, coraz liczniejsze imprezy
kulturalne, a także innowacje architektoniczne są oznaką
udanego przeobrażenia. Sir Albert Bore, sprawozdawca
opinii KR-u w sprawie mobilności w mieście, podkreśla,
że „nadszedł czas, by miasta ambitnie podeszły do problematyki transportu”.
Cele strategii lizbońskiej
i rozwój zrównoważony
Rozwój transportu i komunikacji, jaki nastąpił
w Łodzi dzięki Unii Europejskiej, przyczynił się
w znacznej mierze do jej
przeobrażenia. Przez wiele
lat podstawę gospodarki
miasta stanowił przemysł
włókienniczy. Obecnie
Łódź może czerpać korzyści z dogodnego położenia geograficznego w samym środku rozszerzonej
Unii Europejskiej.
Dawne fabryki włókiennicze zostały przekształcone w galerie handlowe,
biurowce, galerie sztuki,
restauracje i budynki
mieszkalne. U podstaw
tej transformacji leży również aktywna dynamika
przedsiębiorczości. Liczne przedsiębiorstwa międzynarodowe ulokowały
Jerzy Kropiwnicki
się w Łodzi, zachęcone
bezpośrednim kontaktem z prezydentem miasta i krótkimi procedurami administracyjnymi. „Głównym
filarem naszej strategii gospodarczej jest pozyskiwanie
najlepszych inwestorów zagranicznych” – wyjaśnia Jerzy
Kropiwnicki. Dodaje przy tym, że środki pomocowe przyznane przez Unię Europejską zostały przeznaczone na
realizację celów strategii lizbońskiej. Łódź jest skądinąd
uczestnikiem platformy monitorowania procesu lizbońskiego, stworzonej przez KR. Jako miasto uniwersyteckie i
wielokulturowe, będące także atrakcją turystyczną, Łódź
stawia na rozwój zrównoważony, realizując wiele projektów ekologicznych, takich jak na przykład wykorzystanie
wód geotermalnych jako alternatywnego źródła energii.
Odrodzenie obydwu miast opiera się na źródłach energii
zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, transporcie miejskim i innowacyjnej strategii gospodarczej,
a także na życiu kulturalnym i uniwersyteckim. W czasach
gdy polityka europejska w coraz większym stopniu dotyczy miast, które muszą realizować coraz więcej działań
ustalanych na szczeblu UE, Birmingham i Łódź zdołały się
zmienić i dostosować, stawiając przy tym czoło najważniejszym wyzwaniom.
Więcej informacji na temat platformy
monitorowania procesu lizbońskiego dostępnych
jest pod adresem: http://lisbon.cor.europa.eu.
Europejskie
regiony i miasta
są rzeczywistymi
podmiotami
gospodarczymi
Sprawozdanie „Europejskie
regiony i miasta jako partnerzy
w strategii na rzecz wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia”,
będące odpowiedzią na wniosek
z 2006 r. i towarzyszące rezolucji
Komitetu Regionów „Strategia
na rzecz wzrostu i zatrudnienia –
jak sobie poradzić z paradoksem
lizbońskim”, zostało
przedłożone na wiosennym
szczycie Rady Europejskiej
w 2008 r. Przedstawia ono
wyniki działań platformy
monitorowania procesu
lizbońskiego. Sprawozdanie
zostało opracowane przez KR
w 2006 r. w celu zbadania
realizacji strategii lizbońskiej
na szczeblu lokalnym i
regionalnym. Uwypukla
kluczową rolę regionów
i miast jako podmiotów
gospodarczych, a także
zbieżność celów w zakresie
rozwoju z celami strategii
lizbońskiej oraz niezadowolenie
z ich dotychczasowego udziału
w zarządzaniu strategią.
Europejskie regiony i miasta
pragną w większym stopniu
włączyć się w realizację
strategii lizbońskiej na rzecz
wzrostu i zatrudnienia i być
jak najbliżej obywateli.
Aby strategia lizbońska
zakończyła się sukcesem,
państwa członkowskie oraz
władze lokalne i regionalne
muszą już teraz dążyć do
podobnych priorytetów
oraz zsynchronizować swoje
programy na lata 2008 – 2010.
Dokumenty Komitetu
Regionów
Łódź
REGIONY I GMINY EUROPY £ MARZEC–KWIECIEŃ 2008
Sprawozdanie Dyrekcji
Prac Konsultacyjnych KR-u
„Europejskie regiony i miasta
jako partnerzy w strategii na
rzecz wzrostu gospodarczego
i zatrudnienia”
CdR 17/2008
5
£ Numer specjalny „Miasta przyszłości”
Zdaniem burmistrza Bilbao
Iñaki Azkuny „możliwe jest
stworzenie nowego modelu miasta”
1. Czy może nam Pan opowiedzieć o projekcie, za
który otrzymał Pan Europejską Nagrodę Przedsiębiorczości (European Enterprise Award)? Jakie przyniósł on rezultaty?
Chodzi o projekt rewitalizacji społeczno-gospodarczej
zaniedbanych obszarów miejskich; w jego ramach
władze publiczne badają możliwość przeprowadzenia
proponowanych działań i przyznają dotacje oraz lokale
młodym przedsiębiorcom, którzy przedstawili plany biznesowe charakteryzujące się podejściem zrównoważonym. Ma to im umożliwić ich realizację. Prace nad projektem rozpoczęto prawie sześć lat temu w dzielnicach
Bilbao: la Vieja, San Francisco i Zabala, przechodzących
od ponad dziesięciu lat proces dogłębnej rewitalizacji
miejskiej, którym kierują wspólnie władze miejskie Bilbao, rząd baskijski i władze regionalne.
bao w ciągu tych ponad dziesięciu lat: nowa koncepcja
miasta zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju
w wymiarze społecznym i ekologicznym, harmonijny
rozwój śródmieścia i pozostałych dzielnic, sprawniejsze usługi i infrastruktura, które poprawiają jakość życia
mieszkańców Bilbao oraz uprzyjemniają odwiedzającym
miasto warunki pobytu.
Do tego trzeba dodać entuzjazm i wytrwałość mieszkańców miasta, którzy odgrywają główną rolę w procesie
przekształcania Bilbao. Wiara w przyszłość społeczeństwa obywatelskiego była równie ważna w tym procesie co klimat ścisłej współpracy wytworzony pomiędzy
instytucjami publicznymi i prywatnymi.
Za zezwoleniem Biura Informacji Turystycznej Bilbao
Projekt polegający na przeznaczaniu lokali miejskich na
działalność przedsiębiorczą umożliwił stworzenie około
dwudziestu przedsiębiorstw zajmujących się w większości
działalnością związaną z rekreacją, sztuką, kulturą, modą
i technologią. Zaowocowało to zwiększeniem i stabilizacją zatrudnienia na tych obszarach, co doprowadziło do
lepszej jakości życia w tych dzielnicach, poprawy ich wizerunku oraz wizerunku przedsiębiorstw, które tam prowadzą
działalność. Pod tym względem przyznanie Europejskiej
Nagrody Przedsiębiorczości jest przejawem poważnego
uznania międzynarodowego dla wszystkich podmiotów,
które działały na rzecz tej inicjatywy, ale przede wszystkim
dla tych, którzy dzięki swemu talentowi stworzyli nowe
przedsiębiorstwa i poprawili jakość życia na tych obszarach, gdzie niegdyś panowały gorsze warunki.
2. Jaka jest Pańska strategia rewitalizacji Bilbao?
Muzeum Guggenheima jest niewątpliwie głównym symbolem nowego Bilbao, jednak proces rewitalizacji miasta
rozpoczął się dużo wcześniej, dzięki projektom na dużą
skalę, takim jak budowa metra i oczyszczenie ujścia rzecznego. Trzy podstawowe elementy jasno ukazują główne
aspekty rewitalizacji, które umożliwiły przeobrażenie Bil-
Komitet Regionów wspiera Europejską Nagrodę
Przedsiębiorczości
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Günter Verheugen ustanowił w listopadzie 2005 r. Europejską Nagrodę Przedsiębiorczości, będącą wyrazem uznania
dla inicjatyw na rzecz przedsiębiorczości na szczeblu regionalnym. W 2007 r.
nagrodzono pięć inicjatyw europejskich władz lokalnych, wśród których znalazły się władze Bilbao. Tworząc miejsca pracy i zapewniając spójność, miasta są
motorem działalności gospodarczej oraz ośrodkami wzrostu i innowacji. Komitet
Regionów wspiera działania Komisji Europejskiej, uczestnicząc w jury konkursu
oraz współorganizując ceremonię wręczenia nagród.
3. Przed miastami europejskimi stoją obecnie
wyzwania gospodarcze, społeczne i ekologiczne.
Bilbao uważane jest za model rozwoju zrównoważonego w zakresie rewitalizacji środowiska miejskiego.
Jakich rad mógłby Pan udzielić odnośnie do tego
wyzwania? Jakie są plany na przyszłość?
Postępująca globalizacja, z jaką mamy obecnie do czynienia,
zmusza nas do ciągłych zmian i przystosowań. W gruncie
rzeczy kluczem jest tu zdolność do zmiany punktu widzenia
na pewne zagadnienia. Tam, gdzie widać jedynie pozostałości dzielnic przemysłowych, należy dostrzec nowe możliwości dla miasta; tam, gdzie spotykamy się z sytuacją wykluczenia społecznego, należy zastosować nowe rozwiązania
w zakresie rewitalizacji społeczno-gospodarczej z udziałem
osób, które są nim dotknięte. Należy pracować wspólnie,
ze wszystkimi podmiotami społecznymi, gospodarczymi
i instytucjonalnymi uczestniczącymi w życiu miasta. Trzeba
działać w sieci z innymi miastami, tak aby wymieniać się
doświadczeniami, ale nade wszystko punktem wyjścia
musi być przekonanie, że możliwe jest stworzenie innego
modelu miasta i że warto walczyć o jego realizację.
6
Numer specjalny „Miasta przyszłości” £
Porozumienie między
burmistrzami: europejskie
miasta prowadzą walkę
ze zmianami klimatycznymi
Andris Piebalgs, komisarz ds. energii
Miasta jako pionierzy
w walce z globalnym
ociepleniem
Jakie są najpilniejsze działania w walce z ociepleniem klimatu?
Komisja Europejska już od dłuższego czasu angażuje się w walkę ze zmianami klimatu. Nasze plany
w tym zakresie na pozostały czas kadencji są nadal
bardzo ambitne. Przede wszystkim zamierzamy
doprowadzić do tego, by istniejące ramy prawne
rzeczywiście pozwoliły osiągnąć oczekiwane rezultaty; dotyczy to prawodawstwa w zakresie ochrony
środowiska, racjonalizacji zużycia energii oraz pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych.
Jeśli chodzi o energie odnawialne, Komisja
23 stycznia przedstawiła ambitną propozycję, aby
do 2020 r. ich udział w całkowitym zużyciu energii
osiągnął 20%. Propozycja ta wpisuje się w kompleksową strategię Komisji w zakresie energii
i zmian klimatu, której celem jest otwarcie przed UE
drogi do produkcji energii przy zmniejszonej emisji dwutlenku węgla. Do priorytetów Komisji należy
szybkie przyjęcie nowych przepisów dotyczących
energii ze źródeł odnawialnych, które po raz pierwszy w historii prawa wspólnotowego będą zawierały wiążące krajowe cele, oraz system kryteriów
ekologicznych, który ma zagwarantować, że stosowanie biopaliw w celu osiągnięcia założonego
10-procentowego udziału energii odnawialnych w
sektorze transportu będzie zgodne z minimalnymi
wymogami zrównoważonego rozwoju.
W zakresie racjonalnego wykorzystania energii
dysponujemy już wieloma ważnymi instrumentami prawnymi, dotyczącymi na przykład ekologicznego projektowania, budynków, kogeneracji
oraz usług energetycznych. Komisja będzie uważnie monitorować wdrażanie istniejącego prawa.
Aby ułatwić państwom członkowskim wprowadzanie przepisów, Komisja będzie także służyć
im pomocą, między innymi realizując różnego
rodzaju projekty w zakresie wymiany informacji,
takie jak na przykład skoordynowane działania
dotyczące dyrektywy w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków oraz dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Istotną rolę w tej dziedzinie powinny odegrać krajowe plany działania na
rzecz racjonalizacji zużycia energii, których celem
jest ukierunkowanie i rozwijanie tych działań.
Inne nowe inicjatywy Komisji to opracowanie
przeredagowanej wersji dyrektywy w sprawie
charakterystyki energetycznej budynków oraz
propozycje norm w zakresie energooszczędności oświetlenia publicznego i oświetlenia biur,
REGIONY I GMINY EUROPY £ MARZEC–KWIECIEŃ 2008
urządzeń elektrycznych w trybie czuwania,
zewnętrznych źródeł zasilania oraz dekoderów.
Skupimy także wysiłki na kilku inicjatywach międzynarodowych zmierzających do wzmocnienia
znaczenia racjonalizacji zużycia energii.
Porozumienie między burmistrzami jest
w tej dziedzinie przykładem, jaki dają miasta.
Czego oczekują Państwo od miast sygnatariuszy porozumienia?
Porozumienie między burmistrzami jest jednostronnym zobowiązaniem uczestniczących
w nim miast do wykroczenia poza wspólnotowe
cele w zakresie ograniczania emisji CO2. Zainteresowanie tą inicjatywą wykazało już ponad sto
miast w całej Europie, w tym wiele stolic; pojawiły
się już niezwykle konstruktywne propozycje, a to
dopiero początek kampanii informacyjnej.
Tak samo jak UE, która swoim jednostronnym
zobowiązaniem do ograniczenia emisji wskazała
drogę na szczeblu ogólnoświatowym, miasta,
które przyłączają się do porozumienia, stają się
pionierami w walce z globalnym ociepleniem.
Porozumienie zrzesza obywateli europejskich,
za pośrednictwem ich najbliższych, demokratycznie wybranych przedstawicieli, wokół kwestii
o globalnym znaczeniu, jaką jest ochrona naszej
planety. Tam, gdzie przesłanki rynkowe, ideologiczne lub historyczne ograniczają zdolność do
działania na szczeblu krajowym i międzynarodowym, miasta i ich mieszkańcy są w stanie własnym
zaangażowaniem pokazać, że można zmierzyć się
z wyzwaniem, jakim są zmiany klimatyczne.
7
Miasta, zużywając bardzo dużo energii,
są odpowiedzialne za emisję 80% gazów
cieplarnianych. Obecnie do walki ze zmianami
klimatycznymi włącza się władze lokalne
działające przecież najbliżej obywateli.
Miasta, przystępując do porozumienia
między burmistrzami (inicjatywy Komisji
Europejskiej), zobowiązują się do przekroczenia
celu, jakim jest redukcja emisji CO2 w UE
o 20% do 2020 r. Ich zaangażowanie
w tej dziedzinie jest nieodzowne: Michel
Delebarre, były przewodniczący Komitetu
Regionów (KR), a zarazem mer Dunkierki
(Francja), na uroczystościach inaugurujących
porozumienie przypomniał o „kluczowej roli,
jaką podmioty lokalne odgrywają w dziedzinie
zrównoważonej energii i walki z ociepleniem
klimatu – podkreślając, że – samorządy lokalne
zajmują się zagadnieniami energii w różnych
dziedzinach, czy to w odniesieniu do transportu
miejskiego, oświetlenia publicznego, czy to jako
właściciele budynków”. Wezwał jednak Komisję
do przyjęcia podejścia otwartego i włączenie
do tej inicjatywy również władz regionalnych,
„które w większości państw członkowskich
także są istotnymi podmiotami zajmującymi się
rozwojem zrównoważonym, w tym w zakresie
finansowania, a szczególnie w dziedzinach
takich, jak badania i rozwój”.
Badania przeprowadzone niedawno przez
KR, które mogą być przydatne dla miast
sygnatariuszy, wskazują na znaczenie działań
regionalnych i lokalnych na rzecz łagodzenia
skutków zmian klimatycznych i ochrony ludności
przed nimi.
Dokumenty Komitetu
Regionów
Opracowanie „Wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii
i środki mające na celu zwiększenie
energooszczędności, znaczny wkład
samorządów lokalnych i regionalnych
w walkę z globalnymi zmianami
klimatu”
CdR/ETU/2006
Badania te można znaleźć na stronach
Komitetu Regionów: www.cor.europa.eu >
Document et Publications > Etudes. Więcej
informacji można uzyskać, pisząc na adres
elektroniczny: [email protected].
£ Numer specjalny „Miasta przyszłości”
Wyobraźmy sobie nasze miasta
w przyszłości i dajmy Europie
swobodnie oddychać
przypomnieć sobie o równowadze w przyrodzie; nasz
rozwój nie jest zgodny z zasadami rozwoju zrównoważonego, gdyż nie można go uogólnić w skali całej planety.
Niemniej jednak taka tendencja zarysowuje się wszędzie
na świecie.
Poddając się jej, sprawiamy, że wyżej wspomniane
„wyzwolenie” stopniowo staje się „uzależnieniem”: wszelkie ważne decyzje, od których zależy nasze zaopatrzenie
energetyczne, podejmowane są daleko od miejsc, w których mieszkamy.
Z każdą chwilą stajemy się coraz bardziej podatni na
ich skutki. Nasze uzależnienie sprawia, że nie potrafimy
właściwie ocenić skali tego zjawiska. A przecież taka jest
rzeczywista sytuacja!
Miasta i regiony jako rzeczywiste podmioty zmian –
to utopia dająca się zrealizować
Gérard Magnin
objaśnia komisarzowi
Andrisowi Piebalgsowi
„matrioszkę zasady
pomocniczości”: każdy
poziom decyzyjny musi
dążyć do tych samych
celów, jeśli pragniemy
osiągnąć cele energetyczne
i klimatyczne. Bruksela,
29 stycznia 2008 r.,
inauguracja porozumienia
między burmistrzami.
Zagadnienia energetyczne i klimatyczne pojawiają się
jako nowe tematy, gdy tylko zastanawiamy się nad przyszłością naszych miast. Choć często mówi się o nich jako
o dodatkowych ograniczeniach, czyż nie są one raczej okazją do podjęcia refleksji na temat naszych miast w trosce
o zapewnienie lepszej jakości życia ich mieszkańcom?
Przekształćmy nasze miasta w miejsca, gdzie żyje się
lepiej
O ile na przestrzeni wieków ludność zasiedlała obszary
znajdujące się w pobliżu źródeł energii (woda, drewno,
a potem węgiel), o tyle rewolucja wynikająca ze stosowania elektryczności, a następnie ropy naftowej i gazu,
całkowicie zmieniła tę sytuację. „Wyzwolone” od zależności od lokalnych źródeł energii obszary podlegają
nowemu typowi rozwoju, niezależnemu od warunków
naturalnych, od ograniczeń wynikających z zaopatrzenia w energię i skutków dla środowiska naturalnego.
Energia, choć tak istotna, stała się anonimowa, jej źródła zaś – odległe. Niskie ceny energii były ostatecznym
argumentem. Budowano więc miasta bez uwzględnienia zapotrzebowania na energię. Następnie rozbudowywano je bez ograniczeń, polegając na tanim indywidualnym transporcie samochodowym. Przy podejmowaniu
decyzji trwale kształtujących miasta pominięto kwestie
energetyczne. Zagadnienie przemieszczania się – nawet
na duże odległości – do pracy, w poszukiwaniu rozrywek,
po zakupy, do szkoły itd. stało się podstawą urbanistyki.
Często kosztem jakości życia!
W chwili gdy baryłka ropy naftowej kosztuje 100 dolarów –
a w przyszłości może być jeszcze droższa – oraz gdy
niepohamowane korzystanie z tego źródła energii ma
wpływ na spójność społeczną i stabilizację na świecie,
a także wobec zmian klimatycznych, ich skutków finansowych, jak również ich oddziaływania na ludzkość, pora
Eksperci z komisji międzyrządowych do spraw klimatu
mówią nam, że do 2050 r. musimy w Europie czterokrotnie
zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych. Unia Europejska
przyjęła cele „3 x 20”, które należy osiągnąć do 2020 r.
Burmistrzowie i prezydenci miast zobowiążą się osiągnąć
i przekroczyć te cele, przyjmując porozumienie między
burmistrzami. Każdy, począwszy od obywateli, państwa
i Unię, poprzez miasta i regiony, wie, którędy podążać.
Co się za tym kryje? Wszystko, co obecnie wydaje się
„nadzwyczajne”: budownictwo o bardzo niskim zużyciu energetycznym lub nawet dające pozytywny bilans
energetyczny, bliskie położenie miejsca zamieszkania,
pracy, centrów kulturalnych i rozrywkowych oraz centrów handlowych, możliwość przemieszczania się pieszo,
rowerem bądź wygodną komunikacją miejską, znaczny
udział w dostawach energii z lokalnych i odnawialnych
źródeł itd. – wszystko to powinno stać się regułą. To, co
dziś dopiero zaczyna działać na wyobraźnię przedstawicieli władz lokalnych, powinno stać się ogólnie stosowanymi rozwiązaniami. Czy to utopia? Z pewnością.
Utopia mogąca się urzeczywistnić? Prawdopodobnie.
Pomyślmy tylko, co by się stało, gdybyśmy nie obrali
tego właśnie kierunku.
Władze lokalne staną się ośrodkiem takiej przemiany,
w przeciwnym wypadku nie będzie się ona mogła dokonać. Miasto przyszłości powstanie przy udziale obywateli,
przedsiębiorstw, banków i organizacji pozarządowych.
Czyż nie jest to wspaniała okazja, by Europa złapała nowy
oddech, a jej obywatele ujrzeli jej nową, wzbudzającą
entuzjazm wizję?
Gérard Magnin, przedstawiciel generalny EnergieCités, stowarzyszenia partnerskiego forum „Villes du
futur” (Miasta przyszłości)
8
Numer specjalny „Miasta przyszłości” £
Za zezwoleniem miasta Kopenhagi
Przykład
alternatywnego
transportu
miejskiego: rowery
w centrum miast
europejskich
Rower staje się obecnie coraz bardziej powszechnym elementem krajobrazu miast europejskich dzięki rozwojowi
systemów wspólnego użytkowania tego środka lokomocji.
Polegają one na bezpłatnym lub związanym z pewną opłatą
udostępnianiu przez miasto rowerów w celu przemieszczania się. Po pewnych nieśmiałych próbach podjętych pod
koniec lat siedemdziesiątych w Danii (Kopenhaga) i we
Francji (La Rochelle) zjawisko to przybrało na sile w ciągu
ostatnich kilkunastu lat i obecnie dotyczy wielu miast.
Przykład Danii
Kopenhaga jest jednym z pierwszych miast, w których
wprowadzono system alternatywnego transportu miejskiego. Władze miasta uruchomiły w 1995 r. program
„Bycyklen”. Przewiduje on bezpłatne udostępnianie
rowerów użytkownikom, pod warunkiem wpłacenia
kaucji w wysokości ok. 2,5 euro, dofinansowanie systemu
zapewniają zaś umieszczone na rowerach reklamy.
System ten wyróżnia się dwiema szczególnymi cechami:
rowery można użytkować wyłącznie na ściśle wyznaczonym obszarze odpowiadającym centrum Kopenhagi
i są one dostępne tylko przez pewien okres roku – od
marca do listopada. Obecnie do dyspozycji pozostaje
prawie 2 tys. rowerów rozmieszczonych w 110 punktach
w centrum miasta. Poza wytyczeniem ścieżek rowerowych pomyślano także o odpowiednim rozmieszczeniu
punktów poboru i zdawania rowerów, organizując je
w pobliżu węzłów przesiadkowych transportu publicznego oraz centrów handlowych, dzięki czemu miastu
udało się tak zagospodarować ten obszar, by rozładować
nadmierny ruch w centrum turystycznym i handlowym.
Europejski entuzjazm
Ten pionierski projekt znalazł naśladowców w licznych
miastach Europy, które dostosowały go do wymogów
lokalnych. Także Helsinki, Wiedeń, Barcelona czy Paryż
„przesiadły” się na dwa kółka, ku wielkiemu zadowoleniu mieszkańców i turystów. Entuzjazm ten bierze się
zarówno z różnorodności modeli współużytkowania
zaproponowanych mieszkańcom, jak i z przywiązania
użytkowników do tego środka lokomocji.
Istnieje wiele modeli współużytkowania rowerów. W niektórych miastach inicjatywa wychodzi od stowarzyszeń i jest oparta na bezpłatnym użytkowaniu. Jednak
w większości wypadków udostępnienie rowerów wiąże
REGIONY I GMINY EUROPY £ MARZEC–KWIECIEŃ 2008
się z ofertą handlową, obejmującą płatną rezerwację lub
umieszczenie reklamy. Opłatami nie zawsze obciążony jest
użytkownik. Usługa może być bezpłatna, pod warunkiem
uiszczenia kaucji, lub związana z opłatą. Zainteresowane
miasta mogą zlecić zarządzanie infrastrukturą systemu prywatnej firmie lub też zarządzać nią we własnym zakresie.
Po ustanowieniu systemu współużytkowania rowerów
okazuje się, że mogą z niego korzystać bardzo różne
osoby. Ta forma transportu jest atrakcyjna zarówno dla
mieszkańców, którzy w ten sposób dojeżdżają do pracy,
jak i dla turystów, którzy korzystają z dostępności rowerów w celu poruszania się po mieście własnym rytmem.
Wieczorami i podczas weekendów rowery zastępują
komunikację miejską, kiedy kończy ona kursowanie.
W porównaniu z tradycyjnymi środkami transportu miejskiego rower w mieście uważany jest za indywidualny
środek lokomocji oferujący szereg korzyści: nie powoduje prawie w ogóle hałasu, jest przyjazny dla środowiska, przyczynia się do zmniejszenia korków w centrach
miast i łagodzi problemy związane z parkowaniem.
Dokumenty
Komitetu
Regionów
Projekt opinii KR-u
opracowany przez
Alberta Bore’a
(PSE/UK) w sprawie:
„W kierunku nowej
kultury mobilności
w mieście”
CdR 236/2007
Debata na temat mobilności miejskiej
Komisja Polityki Spójności Terytorialnej (COTER) zainicjowała nową debatę na temat
przedstawionego przez Alberta Bore’a projektu opinii w sprawie zielonej księgi:
„W kierunku nowej kultury mobilności w mieście”, przewidzianej do przyjęcia na sesji
plenarnej w dniach 9–10 kwietnia br. Sprawozdawca zwrócił uwagę na fakt, że „wprawdzie za politykę transportową odpowiadają władze lokalne i regionalne, potrzeba jednak szerszej perspektywy na szczeblu UE, np. w odniesieniu do zanieczyszczenia środowiska i zatorów komunikacyjnych na obszarach miejskich” oraz że „licznie zgłoszone
poprawki stanowią odzwierciedlenie debaty politycznej”. Prace komisji miały na celu
poprawę projektu opinii i uwzględnienie wszystkich uwag, m.in. takich jak zgłoszone
przez miasta niemieckie, które w lutym przyjęły dokument, popierający liczne propozycje zawarte w zielonej księdze, odrzucając przy tym kategorycznie ewentualne prawodawstwo w tym zakresie na szczeblu europejskim.
9
£ Komunikacja zdecentralizowana
W kierunku zdecentralizowanego
instrumentu komunikacji
skoordynowanego na poziomie
państw członkowskich
Claus Sorensen,
dyrektor generalny
DG ds. Komunikacji
w Komisji Europejskiej
Komitet Regionów wspólnie z Dyrekcją Generalną ds.
Komunikacji (DG COMM) Komisji Europejskiej zorganizował w poniedziałek 4 lutego spotkanie wszystkich szefów przedstawicielstw Komisji Europejskiej w państwach
członkowskich oraz przedstawicieli rządów z przewodniczącymi delegacji krajowych w KR-ze oraz z głównymi
stowarzyszeniami reprezentującymi władze regionalne.
Spotkanie to – dowód zdolności KR-u do mobilizacji sieci
władz lokalnych i regionalnych – było okazją do podkreślenia wartości współpracy międzyinstytucjonalnej
w dziedzinie rozpowszechniania informacji o Europie.
Luc Van den Brande, przewodniczący Komitetu Regionów, oświadczył, że „informowanie o Europie powinno
odbywać się w ramach wspólnego podejścia”.
Wiele wydarzeń złoży się na powodzenie tego dialogu.
Pierwszym z nich będzie trzecie doroczne forum w sprawie komunikacji w dniach 17–19 czerwca br. Z kolei
w trakcie OPEN DAYS, Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast (6–9 października 2008 r.), odbędzie się
przeszło 200 zdecentralizowanych imprez w regionach
partnerskich. W ramach współpracy przewidziano także
monitorowanie i wymianę wzorcowych rozwiązań pod
koniec 2008 r.
Informacje o imprezach zdecentralizowanych
w ramach OPEN DAYS 2008 znajdują się na stronie
internetowej http://ec.europa.eu/regional_policy/
conferences/od2007/index.cfm > Going local.
W swym wystąpieniu przedstawił również własne priorytety w zakresie komunikacji: „Powinniśmy odtąd kłaść
nacisk na wpływ podjętych decyzji na codzienne życie
obywateli oraz na możliwości i korzyści, jakie daje im
Europa. Musimy nieść przesłanie, że Europa jest częścią
naszej codzienności”. Jego zdaniem Komitet Regionów
odgrywa w tej dziedzinie kluczową rolę: „Członkowie
Komitetu Regionów są, ze względu na pełnioną funkcję
i na ich dostrzegalną obecność na szczeblu lokalnym,
w idealnej sytuacji, by pomóc Europie w rozpowszechnianiu jej przesłania”.
Inicjatywa ta jest pierwszym etapem procesu współpracy
w dziedzinie informowania i komunikacji zdecentralizowanej. Celem kontynuowania prac uczestnicy zostali
poproszeni o wspólne przygotowanie, po spotkaniu,
skoordynowanych planów inicjatyw na szczeblu państw
członkowskich i regionów.
10
Galeria zdjęć £
Przewodniczący
Komisji Europejskiej
José Manuel Barroso
i przewodniczący
Komitetu Regionów
Luc Van den Brande
podczas sesji plenarnej
Komitetu Regionów
6 lutego.
Wspólne
zdjęcie: czterech
przewodniczących
grup politycznych
Komitetu Regionów:
Isodoro Gottardo (PPE),
Mercedes Bresso (PSE),
Flo Clucas (ALDE) i Paul
O’Donoghue (UEN-AE)
pomiędzy Lukiem
Van den Brande (po
prawej) i Michelem
Delebarre’em,
pierwszym
wiceprzewodniczącym
Komitetu Regionów
(po lewej).
Premier rządu walijskiego
Rhodi Morgan,
przewodniczący
Komitetu Regionów
Luc Van den Brande,
chargé d’affaires USA
przy UE Larry Wohlers
i radny miasta Newport
Bob Bright z pucharem
Ryder Cup, jednym
z najsłynniejszych
trofeów sportowych
świata, atrakcji przyjęcia
zorganizowanego
25 lutego w KR-ze.
Newport w Walii będzie
gospodarzem tego turnieju
golfowego w 2010 r.
REGIONY I GMINY EUROPY £ MARZEC–KWIECIEŃ 2008
11
£ Kronika sukcesu
Regiony i Gminy Europy – nr 59
Redaktor naczelny:
Christian Gsodam
Zdjęcia: Dział Mediów,
Komunikacji i Stowarzyszeń KR,
Biuro Informacji Turystycznej
Bilbao oraz Urząd Miejski
Kopenhagi
Opracowanie graficzne: Urząd
Oficjalnych Publikacji Wspólnot
Europejskich (Luksemburg)
Komitet Regionów
Dział Mediów, Komunikacji
i Stowarzyszeń
Rue Belliard 101
B-1040 Bruxelles
Tel. + 32 (0) 2 282 21 55
Faks: + 32 (0)2 282 20 85
Internet: http://www.cor.eu.int
EUWT
Europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej to
nowy europejski instrument, który umożliwia samorządom lokalnym i regionalnym z różnych państw członkowskich powoływanie do życia ugrupowań współpracy
posiadających osobowość prawną. Utworzone z myślą
o ułatwieniu zarządzania projektami transgranicznymi,
transnarodowymi i regionalnymi, dotyczącymi na przykład rozwoju gospodarczego, ochrony środowiska,
mobilności czy usług zdrowotnych, EUWT jest owocem
międzyinstytucjonalnej współpracy politycznej. Idea ta
wyszła od KR-u i jej urzeczywistnienie stanowi konkretny
przykład wpływu Komitetu na program polityczny Unii
Europejskiej. Poniżej trzy osobistości przedstawiają swoje
zdanie na temat tego sukcesu.
„Regiony i Gminy Europy” to
biuletyn informacyjny Komitetu
Regionów wydawany przez
Dział Mediów, Komunikacji
i Stowarzyszeń.
Treść biuletynu niekoniecznie
oddaje stanowisko i opinie
instytucji Unii Europejskiej.
Instytucje Unii Europejskiej
i osoby działające w ich imieniu
nie odpowiadają za ewentualne
niewłaściwe wykorzystanie
informacji zawartych
w biuletynie.
Dostępny w siedmiu językach.
Biuletyn w formie pliku PDF jest
również dostępny pod adresem:
www.cor.europa.eu > Prasa >
Regiony i Gminy Europy.
© Wspólnoty Europejskie, 2008
Printed in Belgium
„Moim zdaniem EUWT stanowi odpowiednią
strukturę instytucjonalną, aby stawić
czoło wyzwaniom globalizacji, przemian
demograficznych i zmian klimatycznych. Wierzę
w ten bardziej elastyczny model zarządzania
i w jego potencjał. Samorządy terytorialne bardzo
chciały powstania tego instrumentu: trzeba
teraz uwzględniać jego strategiczne znaczenie
w polityce spójności. Komitet Regionów musi
dziś pełnić rolę katalizatora i sprawić, by EUWT
było znane i wykorzystywane”.
Mercedes Bresso, przewodnicząca regionu
Piemont (PSE/IT) i sprawozdawczyni w sprawie
projektu opinii z inicjatywy własnej „EUWT –
Europejskie Ugrupowanie Współpracy
Terytorialnej: nowy impuls dla współpracy
terytorialnej w Europie”.
EUWT w praktyce
Dalsze informacje o EUWT na stronie internetowej: www.cor.europa.eu/egtc.htm.
„Utworzona 28 stycznia 2008 r. eurometropolia
Lille-Kortrijk-Tournai jest pierwszym EUWT
w Europie. Obejmuje swoim zasięgiem 2 mln
mieszkańców i 3550 km2 terytorium położonego
w 145 gminach francuskich i belgijskich oraz skupia
14 publicznych organów krajowych, regionalnych,
subregionalnych i międzygminnych. Ambicją
tej policentrycznej eurometropolii trzech kultur
i dwu narodów jest stać się modelem testowym
i wzorem integracji europejskiej. Widzę dziś
konkretne rezultaty siedemnastu lat działania
na rzecz współpracy transgranicznej. Było to
trudne przedsięwzięcie i pojawiło się wiele
przeszkód. Jednak w całym tym okresie nawet
w najtrudniejszych momentach nigdy nie wątpiłem
we wspólne zaangażowanie i chęć osiągnięcia celu”.
Pierre Mauroy, przewodniczący obszaru
metropolitalnego związku gminnego Lille
i przewodniczący „Eurometropolii”
Dokumenty Komitetu Regionów
Analiza „Europejskie ugrupowanie współpracy
terytorialnej – EUWT”
CdR 117/2007
Opinia KR-u przygotowana przez Hansa Niessla
(PSE/AT) w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
utworzenia europejskiego ugrupowania współpracy
transgranicznej
CdR 62/2004 fin
Opinia KR-u przygotowana przez Antona Romboutsa
(PPE/NL) w sprawie: „Strategia promowania współpracy transgranicznej i międzyregionalnej w rozszerzonej UE – podstawowy dokument zawierający wskazówki na przyszłość”
CdR 181/2000
Państwa reakcje i komentarze:
[email protected]
QG-AA-07-059-PL-C
Od czasu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 5 lipca 2006 r.
Komitet Regionów angażuje się, by wspierać jego wdrażanie i tworzenie EUWT.
W dniu 28 stycznia ubiegłego roku powstało pierwsze EUWT – eurometropolia
Lille-Kortrijk-Tournai – a 2008 r. zapowiada się jako przełomowy dla tego nowego instrumentu współpracy. Po spotkaniach grupy ekspertów – 17 stycznia w Brdo
w Słowenii oraz 11 marca w Brukseli – której KR powierzył zadanie oceny postępów w tworzeniu EUWT w państwach członkowskich oraz ułatwiania dzielenia się
doświadczeniami, na 19 czerwca przewidziano duże spotkanie międzyinstytucjonalne. Konferencja ta zostanie zorganizowana przez KR i Komisję Europejską, przy
udziale prezydencji słoweńskiej oraz Parlamentu Europejskiego. Jej celem jest
omówienie głównych problemów związanych z tworzeniem EUWT oraz zachęcenie
zainteresowanych podmiotów do wymieniania się poglądami i doświadczeniami
w tej dziedzinie. Ponadto KR opublikuje w tym roku nową analizę dotyczącą strategii wdrażania.
„EUWT ułatwia i promuje współpracę
transgraniczną, transnarodową i regionalną. Stanowi
jedyny w swoim rodzaju nowy instrument prawny,
ponieważ umożliwia zgrupowanie samorządów
z różnych państw członkowskich. Komitet Regionów
był jednym z głównych propagatorów EUWT
i nadal będzie pełnił ważną rolę, dokonując analiz,
zapewniając specjalistyczną wiedzę i prowadząc
działania informacyjne”.
Danuta Hübner, komisarz ds. polityki regionalnej