Obrońca praw człowieka Vadim Kuramshin wyszedł na wolność

Fundacja Otwarty Dialog
Al. J. Ch. Szucha 11a/21
00-580 Warszawa
T: +48 22 307 11 22
Obrońca praw człowieka Vadim
Kuramshin wyszedł na wolność
wprost z sali sądowej!
W dniu 28.08.2012 r. kazachstański obrońca praw człowieka Vadim Kuramshin został skazany
na 1 rok ograniczenia wolności i zwolniony wprost z sali sądowej w mieście Taraz. Kuramshin
był oskarżony o próbę wymuszenia łapówki od pracownika prokuratury, i groziła mu kara 14
lat pozbawienia wolności wraz z konfiskatą majątku. Radykalna zmiana decyzji sądu
spowodowana była ostrą krytyką ze strony społeczeństwa obywatelskiego Kazachstanu,
posłów Bundestagu, członków Parlamentu Europejskiego i międzynarodowych organizacji
społecznych w związku z fabrykowaniem dowodów w śledztwie przeciwko Kuramshinowi.
W dniu 28.08.2012 r. Międzyrejonowy Sąd Karny Obwodu Zhambylskiego w mieście Taraz zmienił
kwalifikację zarzucanego V. Kuramshinowi czynu z "wymuszenia" na "samowolę".
Nieoczekiwanie dla wielu, wyrok sądu okazał się łagodny, biorąc pod uwagę, że oskarżyciel
publiczny wniósł o wymierzenie Kuramshinowi kary 14 lat pozbawienia wolności wraz z
konfiskatą mienia. Ta sprawa stała się kolejnym procesem o podłożu politycznym: rejestracja
dźwięku i obrazu w sali rozpraw była zabroniona, a dostęp do oskarżonego był maksymalnie
ograniczony. Dochodzenie w sprawie Kuramshina było przeciągane: w areszcie obrońca praw człowieka
spędził ponad pół roku – od końca lutego; ogłoszenie wyroku było przekładane czterokrotnie;
sędzia stale usuwał przysięgłych z sali rozpraw. Dlatego też w dniu 23.07.2012 r. Vadim
Kuramshin ogłosił strajk głodowy na znak protestu przeciwko rażącemu łamaniu jego praw
obywatelskich do obiektywnego procesu. Ponadto oskarżony żądał wszczęcia sprawy karnej
przeciwko śledczemu Aliyevowi za fałszowanie dokumentów w celu sfabrykowania dowodów w
sprawie.
Kuramshin został zatrzymany w dniu 23.01.2012 r., 200 kilometrów od Almaty, wraz z obrońcą
praw człowieka Karibayem Kusainovem i reporterem portalu internetowego "Socialismkz.info"
Armanem Ozhaubayevem. Aktywiści społeczeństwa obywatelskiego zamierzali spotkać się z
prokuratorem rejonowym w Obwodzie Zhambylskim w celu obrony praw przedsiębiorczyni Anny
Kuzminej, której towar został zajęty na terenie rejonu kordayskiego. Za zwolnienie towaru
przedstawiciel prokuratury rzekomo zażądał łapówki. Obrońcy praw człowieka zwrócili
prokuratorowi uwagę na ten przypadek wymuszenia - i sami zostali oskarżeni o próbę
wymuszenia. Rankiem, 24.01.2012 r., Karibaya Kusainova i Armana Ozhaubayeva zwolniono z
aresztu, a Vadim Kuramshin został aresztowany na podstawie decyzji sądu.
Aresztowanego oskarżono o to, że zażądał on od pomocnika prokuratora kwoty 7 tysięcy dolarów
w zamian za przekazanie karty pamięci z kompromitującym wideo. Osoby popierające
Kuramshina mówią, że nie mógł on wymusić pieniędzy za film wideo chociażby z tego powodu, że
w tamtym czasie ta sprawa była już szeroko nagłaśniana w środkach masowego przekazu.
W lutym 2012 roku około 20-stu działaczy społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw
człowieka wystosowało pismo do Prokuratury Generalnej w obronie Vadima Kuramshina z
żądaniem przeprowadzenia dochodzenia służbowego w sprawie pomocnika prokuratora
rejonowego. W sierpniu 2012 roku członkowie Międzynarodowego Komitetu na rzecz Ochrony
Praw Więźniów Politycznych, oraz poseł do Parlamentu Europejskiego Paul Murphy i
niemiecki parlamentarzysta Andrej Hunko wystosowali oświadczenie, w którym stwierdzili, że
sprawa ta ma podłoże polityczne i zażądali uwolnienia Kuramshina. Wiele pism, wyrażających
poparcie dla Kuramshina, nadeszło także z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Australii, Francji, Afryki
Północnej, USA, Szwecji, Republiki Południowej Afryki.
Wcześniej Vadim Kuramshin również był prześladowany przez władze kazachskie z przyczyn
politycznych. Po publikacji artykułu w gazecie opozycyjnej we wrześniu 2006 r., został on skazany
za pomówienie na 3 lata i 10 miesięcy pozbawienia wolności.
Obrońca praw człowieka niejednokrotnie zgłaszał, że był poddawany torturom w więzieniach
Kazachstanu i ze wszystkich sił walczył z nimi. Według Zhanny Baytelovej, narzeczonej V.
Kuramshina, pracownicy służb specjalnych wielokrotnie proponowali mu łapówki, a także grozili
mu użyciem przemocy fizycznej, próbując zmusić go do zaprzestania zachęcania ludzi do
wspólnej walki na rzecz ochrony praw więźniów w Kazachstanie.
Przypadki doprowadzenia do uwolnienia osób prześladowanych z powodów politycznych: Vadima
Kuramshina, Bolata Atabayeva, Zhanbolata Mamaya, Igora Vinyavskiego, dają podstawy do
nasilenia żądań ze strony rządów UE i USA oraz międzynarodowego społeczeństwa
obywatelskiego w stosunku do rządu Kazachstanu, aby wypełniał on zobowiązania
międzynarodowe, szczególnie w sferze sprawiedliwości, niezawisłości i obiektywizmu procesów
sądowych. Werdykt w sprawie o "wzniecanie sporów społecznych", w której oskarżonymi są
Vladimir Kozlov, Serik Sapargali i Akzhanat Aminov, stanie się decydującym egzaminem z
niezawisłości sądów w Kazachstanie. Sądząc po poprzednich doświadczeniach, można dojść do
wniosku, że w przypadku Kazachstanu jest niezmiernie ważne, aby partnerzy gospodarczy
Kazachstanu przyglądali się bacznie procesom politycznym w tym kraju.
facebook.com/OpenDialogFoundation | [email protected] | www.odfoundation.eu