1. W dniu 20 grudnia 2013 r. Sekretariat Generalny Rady otrzymał

RADA
UNII EUROPEJSKIEJ
Bruksela, 12 maja 2014 r.
(OR. en)
9187/14
FIN 325
REGIO 58
FSTR 26
FC 16
NOTA DO PUNKTU I/A
Grupa Robocza ds. Działań Strukturalnych
Od:
Do:
Komitet Stałych Przedstawicieli (część II)/Rada
Dotyczy:
1.
Projekt konkluzji Rady w sprawie sprawozdania specjalnego nr 16/2013 pt.
„Stosowanie modelu jednorazowej kontroli oraz poleganie przez Komisję na
pracach krajowych instytucji audytowych w obszarze spójności”
W dniu 20 grudnia 2013 r. Sekretariat Generalny Rady otrzymał sprawozdanie specjalne
nr 16/2013 pt. „Stosowanie modelu jednorazowej kontroli oraz poleganie przez Komisję na
pracach krajowych instytucji audytowych w obszarze spójności” 1 przyjęte przez Trybunał
Obrachunkowy na posiedzeniu w dniu 4 grudnia 2013 r.
2.
W myśl zasad zawartych w konkluzjach Rady w sprawie usprawnienia analizy sprawozdań
specjalnych Trybunału Obrachunkowego 2 Komitet Stałych Przedstawicieli (część II) na
posiedzeniu 22 stycznia 2014 r. zlecił Grupie Roboczej ds. Działań Strukturalnych, by
przeanalizowała wspomniane sprawozdanie według zasad zawartych we wspomnianych
konkluzjach.
1
2
Dz.U. C 8 z 11.1.2014, s. 6.
Dok. 7515/00 FIN 127 + COR 1.
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
1
PL
3.
Grupa Robocza ds. Działań Strukturalnych przeanalizowała sprawozdanie specjalnie w dniu
14 marca 2014 r., a w dniu 9 maja w drodze procedury milczącej zgody osiągnięto
porozumienie w sprawie projektu konkluzji Rady.
4.
Komitet Stałych Przedstawicieli proszony jest zatem o zalecenie Radzie, by przyjęła jako
punkt A przedmiotowy projekt konkluzji Rady w wersji zamieszczonej w załączniku.
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
2
PL
ZAŁĄCZNIK
Projekt konkluzji Rady w sprawie sprawozdania specjalnego nr 16/2013
pt. „Stosowanie modelu jednorazowej kontroli oraz poleganie przez Komisję na pracach
krajowych instytucji audytowych w obszarze spójności”
Dzięki krajowym instytucjom audytowym Komisja uzyskuje pewność co do skutecznego
funkcjonowania systemów zarządzania i mechanizmów kontroli wewnętrznej programów
operacyjnych (a w konsekwencji co do legalności i prawidłowości poświadczonych wydatków).
Ich rola i zadania zostały zwiększone w porównaniu z rolą i zadaniami organów kontroli ex post
w okresie programowania 2000–2006, poprawę stanowi także ich niezależność od organów
zarządzających funduszami. Krajowe sprawozdania z kontroli zwiększyły rozliczalność oraz
stanowiły zachętę dla podmiotów zarządzających środkami UE do oceny i ulepszenia stosowanych
przez nie systemów kontroli wewnętrznej.
W latach 2007–2013 państwa członkowskie wykazały się większą czujnością, gdyż jeśli nie
usunęłyby uchybień wykrytych w systemach lub nie wycofałyby nieprawidłowych wydatków (które
można zastąpić wydatkami kwalifikowalnymi), to Komisja sama mogłaby zastosować korekty
finansowe, prowadzące do zmniejszenia unijnego finansowania netto na rzecz danego programu
operacyjnego (PO).
Informacje przekazywane przez instytucje audytowe w rocznych sprawozdaniach audytowych,
rocznych opiniach oraz sprawozdaniach z audytu systemów są jednym z głównych źródeł, na
podstawie których Komisja ocenia legalność i prawidłowość wydatków UE w ramach każdego PO.
Sporządzając roczne sprawozdania z działalności, dyrekcje generalne dokonują szczegółowej oceny
prac krajowych instytucji audytowych, w szczególności poziomów błędu zgłaszanych przez
instytucje audytowe dla każdego PO (lub grupy PO). Informacje te są zestawiane z wynikami
kontroli przeprowadzonych przez Komisję oraz innymi informacjami
w posiadaniu dyrekcji generalnych.
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
3
PL
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
1.
Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE sprawozdanie Europejskiego Trybunału
Obrachunkowego i PRZYJMUJE do wiadomości zawarte w nim wnioski.
2.
WYRAŻA ZADOWOLENIE z poczynionych przez Komisję postępów, lecz zwraca się do
wszystkich podmiotów, by nadal udoskonalały model jednorazowej kontroli i korzystały
z niego z uwzględnieniem ustaleń Trybunału.
3.
WYRAŻA ZADOWOLENIE w związku z kontynuacją zasady jednorazowej kontroli
w okresie programowania 2014–2020 oraz z zastosowaniem przepisów art. 148
rozporządzenia nr 1303/2013 do odpowiednich europejskich funduszów strukturalnych
i inwestycyjnych wspólnie w przyszłych okresach programowania.
4.
ZACHĘCA Komisję, by podjęła dalsze kroki w celu zmniejszenia obciążenia
administracyjnego jednostek kontrolowanych, a jednocześnie zachowała należyte zarządzanie
finansami, w tym zwiększyła skuteczność koordynacji pracy zespołów audytowych
w różnych dyrekcjach generalnych.
5.
PRZYPOMINA, że polityka spójności należy do kompetencji dzielonych państw
członkowskich i Komisji. Komisja zatwierdza wieloletnie programy operacyjne na podstawie
wniosków państw członkowskich na okres programowania 2007–2013. W przypadku
każdego programu operacyjnego, któremu Komisja przyzna status uprawniający do
stosowania modelu jednorazowej kontroli, Komisja sprawdziła, że państwa członkowskie
ustanowiły solidne mechanizmy kontroli wewnętrznej i że systemy zarządzania i kontroli
skutecznie funkcjonują. Mechanizmy kontroli wewnętrznej ustanowione przez państwa
członkowskie umożliwiają uzyskanie wystarczającej pewności, że zapobieżono błędom
w transakcjach leżących u podstaw sprawozdań finansowych bądź wykryto je
i skorygowano przed poświadczeniem wydatków wobec Komisji. Doświadczenie pokazało,
że rozporządzenie zobowiązuje instytucje zarządzające do przeprowadzania kontroli
pierwszego szczebla operacji oraz zadeklarowanych wydatków, zanim instytucja
certyfikująca poświadczy legalność i prawidłowość
wydatków.
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
4
PL
6.
UWAŻA, że model jednolitej kontroli jest dobrym systemem kontroli wewnętrznej i audytu
wewnętrznego, gdyż jego podstawą jest założenie, że każdy szczebel kontroli jest oparty na
szczeblu poprzedzającym. Model jednolitej kontroli ma na celu unikanie powielania prac
kontrolnych i zmniejszenie ogólnych kosztów kontroli i audytu na poziomie państwa
członkowskiego i Komisji. Zmierza także do zmniejszenia obciążenia administracyjnego
jednostek kontrolowanych. Komisja (która jest ostatecznie odpowiedzialna za wykonanie
budżetu UE) znajduje się na szczycie piramidy jednolitej kontroli.
7.
PRZYPOMINA, że w 2012 r. w przypadku znacznej części budżetu przeznaczonego na
spójność mechanizmy kontroli wewnętrznej PO funkcjonowały skutecznie, a wydatkowanie
UE było legalne i prawidłowe. Zatwierdzony szacowany poziom błędu oraz poziom błędu
resztowego obliczony przez Komisję są głównymi wskaźnikami stosowanymi do tego celu.
Od 2011 r. PO są zwykle objęte zastrzeżeniem, jeśli system zarządzania i kontroli został
oceniony jako częściowo lub całkowicie nieskuteczny lub jeśli poziom błędu resztowego
przekracza próg istotności ustalony przez Komisję na poziomie 2%. W przypadku programów
program o zatwierdzonym poziomie błędu powyżej 5% oraz skumulowanym poziomie ryzyka
resztowego poniżej 2% nie zgłasza się zastrzeżenia w wyniku wdrożonych korekt
finansowych oraz jeśli z profesjonalnego osądu wynika, że realizacja planu działania została
oceniona jako zadowalająca (zob. pkt 40 i Załącznik III)
8.
PODKREŚLA, że istnieją różnice metodyczne w kwantyfikowaniu skutków ustaleń kontroli,
w szczególności w przypadku zamówień publicznych, oraz że poziomy błędu zgłaszane przez
krajowe instytucje audytowe nie odnoszą się do tego samego okresu, co poziomy błędu
opublikowane przez Trybunał. W rezultacie nie da się bezpośrednio porównać tych rocznych
poziomów błędu. Poziomy błędu resztowego obliczane przez Komisję mają bowiem charakter
wieloletni i uwzględniają wszystkie korekty finansowe zrealizowane na poziomie UE
i krajowym. Rada podkreśla, że należy zwiększyć przejrzystość i przewidywalność
postępowania w sytuacjach, w których przekroczony został poziom istotności. Może to
ułatwić na przykład publikacja stosowanych przez Komisję metod obliczania skumulowanego
poziomu ryzyka resztowego.
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
5
PL
9.
ODNOTOWUJE, że wytyczne Komitetu koordynującego fundusze (COCOF) służą jako
zalecenia z praktycznymi przykładami i informacjami, lecz nie mają one charakteru
wiążącego ani ograniczającego. Wszystkie wytyczne są opatrzone klauzulą wyłączenia
odpowiedzialności prawnej. Rada potwierdza, że wytyczne nie powinny być stosowane
z mocą wsteczną i należy je opracowywać w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi.
To państwa członkowskie decydują, czy i w jakim zakresie wytyczne COCOF stają się
wiążące na poziomie krajowym. Wytyczne Komisji są ogólnie akceptowane i uwzględniane
w pracach instytucji audytowych pomimo ich niewiążącego charakteru. W ankiecie
Trybunału ponad 90% instytucji audytowych wskazało, że stosują wytyczne COCOF w pełni
(lub z pewnymi wyjątkami).
10.
PRZYPOMINA, że formułowanie jakichkolwiek wytycznych musi następować
w odpowiednim momencie, w sposób ujednolicony, że należy usunąć wszelkie rozbieżności
między dokumentami i usunąć elementy mogące prowadzić do różnych interpretacji. Aby
uniknąć powielania prac i opóźnień, bardzo ważne jest niestosowanie wytycznych z mocą
wsteczną.
11.
ODNOTOWUJE, że jedynie połowa respondentów ankiety przeprowadzonej przez Trybunał
uważała, że zakres, w jakim rozporządzenia ustanawiają wymogi metodyczne dla instytucji
audytowych, jest odpowiedni, i podkreśla, że wymogi te należy uspójnić.
12.
WYRAŻA ZADOWOLENIE z bliskiej współpracy państw członkowskich z Komisją. Rada
przypomina, że rozporządzenia wymagają, by Komisja i instytucje audytowe regularnie,
a przynajmniej raz w roku, się spotykały w celu analizy wyników audytu, rocznych
sprawozdań audytowych i opinii z audytu oraz w celu wymiany poglądów w innych
kwestiach dotyczących zarządzania programami operacyjnymi i ich kontroli.
13.
WYRAŻA ZADOWOLENIE z kompleksowych prac kontrolnych zrealizowanych przez
Komisję w ramach 269 wizyt kontrolnych na przestrzeni dziesięciu lat, by ocenić skuteczność
instytucji audytowych, których działania dotyczą odpowiednio 96% i 99% środków
przydzielonych EFRR/FS i EFS. W latach 2009–2013 w wyniku przeprowadzonych przez
Komisję ponownych prac kontrolnych w odniesieniu do instytucji audytowych:
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
6
PL
•
DG ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej stwierdziła, że spośród 47 zbadanych instytucji
audytowych na tym etapie wiarygodnych było 38;
•
DG ds. Zatrudnienia stwierdziła, że spośród 84 instytucji audytowych wiarygodnych
było 78.
14.
UWAŻA, że Komisja uzyskała wystarczającą pewność, że instytucje audytowe zajmujące się
około 90% przydzielonych
środków przestrzegają art. 62 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 i zapewniają wiarygodną
podstawę dla pewności Komisji oraz dla stosowania modelu jednolitej kontroli. Wyniki te
znajdują uzupełnienie w badaniach instytucji audytowych prowadzonych przez Trybunał
wciągu ostatnich trzech lat. W przypadku stwierdzenia, że instytucje audytowe nie są jeszcze
w pełni skuteczne, Komisja zgłasza zastrzeżenia i w niezbędnych przypadkach
przerywa/zawiesza płatności i proponuje szczegółowe plany działania, które mają
doprowadzić prace audytowe do zgodności z wymaganymi normami jakości.
15.
ZWRACA uwagę na fakt, że jeśli Komisja ma wątpliwości dotyczące poprawności
i wiarygodności poziomów błędu zgłaszanych przez krajowe instytucje audytowe, w swoim
rocznym sprawozdaniu z działalności wykazuje zgłoszone poziomy błędu w przeliczeniu,
jeśli dostępne są wystarczające informacje, lub zastępuje je poziomami ryczałtowymi, jeśli
uważa je za niewiarygodne.
____________________
9187/14
ama/DH/kal
DGG 2B
7
PL