UZALEŻNIENIE
Transkrypt
UZALEŻNIENIE
2016-02-05 Wstępny TEST OCENIAJĄCY, czy masz problem z używaniem internetu (według Young) UZALEŻNIENIE OD KOMPUTERA I INTERNETU Grażyna Szabłowicz-Zawadzka 1. Czy zdarza ci się, że myślisz o tym co robiłeś w internecie przed chwilą lub o tym, co musisz zrobić, jeżeli wejdziesz do niego ponownie i trudno ci się od niego oderwać? 2. Czy czujesz potrzebę korzystania z internetu coraz dłużej, aby być usatysfakcjonowany? 3. Czy podejmowałeś kolejne próby kontrolowania, przerywania lub zaprzestania korzystania z komputera, bo wcześniej się to nie udawało? 4. Czy czujesz się zły, rozczarowany lub smutny, kiedy ty lub ktoś bliski próbował powstrzymać cię od korzystania z komputera? KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE Wstępny TEST OCENIAJĄCY, czy masz problem z używaniem internetu (według Young) 5. Czy zostajesz dłużej korzystając z internetu, grając w grę, 5. Uzależnienie rozpoznajemy, jeśli w okresie ostatniego roku stwierdzono obecność co najmniej 3 objawów niż to planowałeś? 1. Silną potrzebę lub poczucie przymusu korzystania Czy groziła ci utrata ważnych związków, problemy w szkole, w domu, w pracy z powodu twojego korzystania z internetu, komputera? 2. Subiektywne przekonanie 5. Czy kłamałeś komuś z rodziny, terapeucie, aby ukryć prawdziwą ilość czasu spędzanego w internecie, grając w gry? 8. Czy zdarza ci się traktować komputer jako sposób ucieczki od problemów, przykrych uczuć? Jeżeli odpowiedziałeś TAK na 5 lub więcej pytań, najprawdopodobniej jesteś uzależniony od internetu KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE Uzależnienie rozpoznajemy, jeśli w okresie ostatniego roku stwierdzono obecność co najmniej 3 objawów 4. Spędzanie coraz większej ilości czasu w internecie w celu uzyskania zadowolenia czy dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie 5. Postępujące zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz internetu 6. Korzystanie z internetu pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek ze spędzaniem czasu w internecie KRYTERIA ICD-10 z internetu o mniejszej możliwości kontrolowania zachowań związanych z internetem, tj. upośledzenie kontroli nad powstrzymywaniem się od korzystania z internetu oraz nad długością spędzania czasu w internecie 3. Występowanie, przy próbach przerwania lub ograniczenia korzystania z internetu, niepokoju, rozdrażnienia czy gorszego samopoczucia oraz ustępowanie tych stanów z chwilą powrotu do komputera KRYTERIA ICD-10 Ile czasu spędzonego na graniu to już zbyt wiele? • Gra niemal codziennie? • Często gra przez długi czas (ponad trzy godziny bez przerwy)? • Gra dla dreszczyku emocji? • Jest niespokojny i poirytowany, jeśli nie może grać? • Zaniedbuje życie towarzyskie i zajęcia sportowe (lub inne)? • Gra zamiast odrabiać zadania domowe? • Próbuje ograniczyć granie, lecz mu się to nie udaje? Niepokojące jest udzielenie pozytywnej odpowiedzi na więcej niż 4 pytania CZAS PRZY KOMPUTERZE 1 2016-02-05 Podczas leczenia stosować 10 wspomagających zasad 1. Usytuować komputer w miejscu uniemożliwiającym izolowanie się Podczas leczenia stosować 10 wspomagających zasad 6. Rozmawiać o swoim problemie z bliskimi i znajomymi 2. 3. Korzystać z komputera w obecności innych osób 7. Wykonywać ćwiczenia fizyczne 8. Robić stopniowo coraz dłuższe przerwy 4. Odnotowywać codziennie swoje wszystkie aktywności (w tym czas spędzany przy komputerze – prowadzenie codziennego dzienniczka zajęć – zwiększenie samoświadomości, praca nad samokontrolą) 5. Zmieniać pory korzystania z internetu/komputera oraz robić przerwy Nie używać w sieci pseudonimów JAK LECZYĆ? • Zainteresuj się tym, co dziecko robi w internecie, jakie wybiera gry • Staraj się o tym rozmawiać, dopytaj o szczegóły – to może być ważna wiedza na temat jego zainteresowań, problemów, potrzeb, braków • Ustal wspólnie regulamin korzystania z internetu/komputera, w którym będą określone zarówno prawa jak i obowiązki, to co wolno i czego nie wolno dziecku robić, a także konsekwencje za jego niedotrzymanie. Dziecko powinno współtworzyć regulamin • W przypadku złamania reguł staraj się nie robić awantur, grozić, straszyć, lecz rozmawiaj konkretnie o tym, jaka była umowa oraz jakie były konsekwencje jej niedotrzymania w korzystaniu z internetu/komputera 9. Starać się kontrolować swoje myśli dotyczące internetu/komputera 10.Stosować techniki relaksacyjne Przygotować szczegółowy plan dnia uwzględniający czas korzystania z internetu/komputera JAK LECZYĆ? • Rodzina często nie jest świadoma problemu • W układzie rodzinnym mogą powstawać napięcia • Pojawiają się próby kontrolowania zachowań przez zabieranie sprzętu komputerowego • Z powodu braku zmian w zachowaniu rodzice wzmagają restrykcje lub są coraz bardziej bezradni • Rozwija się nadmierna kontrola i odpowiedzialność • Biegunowe postępowanie: od przyzwolenia do restrykcji TWOJE DZIECKO MA PROBLEM • Pomóż dziecku w wyborze odpowiednich gier • Rozmawiaj z dzieckiem na temat treści gier • Zniechęcaj dziecko do gry w pojedynkę • Ustal zasady ograniczające czas grania • Stosuj się do ostrzeżeń producenta gry • Zapewnij dziecku możliwość uczestniczenia w czasie wolnym w innych atrakcyjnych zajęciach • Jeśli wszystkie działania zawiodą, odbierz dziecku na pewien czas komputer… W odpowiedniej chwili oddaj dziecku sprzęt na z góry ustalony czas ROLA RODZINY ROLA RODZINY Nie pomaga w rozmowie z nastolatkiem • Wygłaszanie kazań i robienie wykładów • Używanie szantażu w formie - gdybyś kochał mamę/tatę, to byś… • Groźby (wypowiadanie gróźb, których nie jest się w stanie spełnić, sprawia że nie jesteśmy traktowani poważnie) • Narzucanie gotowych rozwiązań • Zwalnianie z wykonywania codziennych obowiązków • Ponoszenie konsekwencji za nastolatka (np. spłacanie jego długów) • Oczekiwanie natychmiastowej zmiany i podporządkowania się JAK ROZMAWIAĆ Z NASTOLATKIEM? 2 2016-02-05 Pomaga w rozmowie z nastolatkiem •Mówienie o tym, co się czuje w związku z niepokojącymi zachowaniami nastolatka •Stawianie granic i konsekwentne ich egzekwowanie •Uprzedzanie o tym, jakie zostaną podjęte kroki w przypadku pojawienia się trudności w utrzymaniu kontroli nad zachowaniem dziecka •Podejmowanie interwencji (np. umówienie się na wizytę w poradni) JAK ROZMAWIAĆ Z NASTOLATKIEM? 3