Lokalne zarządzanie energią
Transkrypt
Lokalne zarządzanie energią
Lokalne zarządzanie energią Jacek Walski PREDA Rzeszów, 24.02.2011 r. Lokalne zarządzanie energią. Powody tworzenia lokalnych polityk rozwoju energetyki. 2 Lokalne zarządzanie energią. Samorząd i władze gminy Energetyczne Odpowiada za bezpieczeństwo Ekonomiczne Ekologiczne 3 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 1. Świadomość prawna. 4 Prawo. • Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 1 • • • • • Ustawa o finansach publicznych. Ustawa Prawo energetyczne Ustawa o samorządzie gminnym Ustawa o finansach publicznych Ustawa o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej • Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym • Ustawa Prawo ochrony środowiska • Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych 5 Prawo. • Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 2 • Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach • • • • • • • • • Ustawa Prawo budowlane Ustawa o odpadach Ustawa o drogach publicznych Ustawa o partnerstwie publiczno – prywatnym Ustawa Prawo zamówień publicznych Ustawa o podatku akcyzowym Ustawa Kodeks Cywilny Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów Ustawa o o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji 6 Prawo. • Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 3 • II Polityka ekologiczna Polski, • Polityka energetyczna Polski do 2030, • Krajowy Plan Działań na rzecz efektywności energetycznej, • Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. 7 Prawo. • Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 4 – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, – Strategię rozwoju Gminy, – Program Ochrony Środowiska – Plan Rozwoju Lokalnego – Gminny Plan Gospodarki Odpadami. 8 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 2. Świadomość ekonomiczna. 9 Zarządzanie kosztami energii. Kryzysowy proces zmian. Audyt energetyczny Przetarg – jako forma wyboru sprzedawcy energii. Wymiana urządzeń elektroenergetycznych. Zmiana organizacji zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. 11 Ekonomia. Wykorzystanie środków i instrumentów wspierających budowanie infrastruktury i instalacji wykorzystujących odnawialne i alternatywne źródła energii. Wykorzystanie środków i instrumentów wspierających inwestycje mające na celu polepszenie sprawności urządzeń energetycznych dla uzyskania wskazanego celu efektywności energetycznej. 12 Ważne Uogólnienie 1 WUD. Średni koszt wydatków budżetowych na energię elektryczną w gminie wynosi 82 zł/mieszkańca. Drugie tyle kosztuje ciepło i cwu. 13 Ekonomia. Oświetlenie ulic, placów i dróg Gospodarka gruntami i nieruchomościami 1 150 000,00 zł 180 000,00 zł Urzędy gmin 73 500,00 zł Ochotnicze straże pożarne 56 000,00 zł Straż miejska 12 000,00 zł Szkoły podstawowe 462 425,00 zł Przedszkola 78 583,00 zł Gimnazjum 240 832,00 zł Ośrodki Pomocy Społecznej Pozostała działalność 6 000,00 zł 80,00 zł Dom kultury, kluby 10 000,00 zł Kultura fizyczna i sport 86 800,00 zł 2 356 220,00 zł Razem Dane kontrolne – 26.785 mieszkańców Koszt energii w gminie – 82 zł/ mieszkańca Koszt energii wg szacunków – 2.196.370 zł 14 Ważne Uogólnienie 2 WUD. Sumę wydatków na energię elektryczną w gminie stanowi w połowie - oświetlenie ulic i miejsc publicznych, w drugiej połowie - koszt energii w obiektach. 15 Ważne Uogólnienie 3 WUT. Koszt energii elektrycznej stanowi około 60% wartości ogółu dotychczas ponoszonych kosztów za energię i przesył. 16 Ważne Uogólnienie 4 WUC. Koszt ciepła w obiektach użyteczności publicznej wynosi tyle, ile kosztuje energia elektryczna. 17 Ekonomia. 18 Proces zmian. Audyt. C11 C12a C12b Optymalny wybór taryfy = planowany zysk zakładu energetycznego C11o C12o …... …... 19 System elektroenergetyczny przed 01.07.2007 r. D Y S T R Y B U T O R 20 Prawodawstwo Polski i Unii Europejskiej Z dniem 1 lipca 2007 r. Ustawa Prawo Energetyczne zaimplementowała Dyrektywę 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 roku dotyczącą wspólnych zasad energetycznego rynku wewnętrznego 21 Definicja TPA TPA (z ang. Third Party Access), to zasada pozwalająca na dostęp stron trzecich do rynku energii, dzięki której odbiorca końcowy może swobodnie wybierać dostawcę energii (wytwórcę lub pośrednika), który zaoferuje najlepszą cenę i warunki dostawy. Zakup energii elektrycznej i jej zużycie jest nierozerwalnie związane z jej przesyłem. Uprawniony odbiorca końcowy może jednak zrezygnować z dotychczasowej umowy i zawrzeć osobno • z dowolnym sprzedawcą energii umowę na zakup i zużycie energii elektrycznej, • z lokalnym zakładem energetycznym umowę na przesył energii elektrycznej. Procedura zmiany Sprzedawcy trwa: • do 30 dni w przypadku pierwszej zmiany Sprzedawcy, • do 14 dni w przypadku każdej następnej zmiany Sprzedawcy. 22 Wolny rynek energii. Energetyczny brydż. 23 System elektroenergetyczny po 01.07.2007 r. Sprzedawca Sprzedawca Sprzedawca Lokalny Zakład Energetyczny 24 Proces zmian. Przetarg PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA Dostawa energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji energii elektrycznej… na potrzeby : -oświetlenia ulicznego, - sygnalizacji drogowej, - budynku Urzędu…, - do lokalu siedziby Gminnej…, - do obiektów stadionu sportowego…, - …………………………….. Przedmiotem przetargu jest elektryczność. 09310000-5. Dostawę i dystrybucję może zapewnić tylko lokalny zakład energetyczny. Taki zapis doprowadza do unieważnienia przetargu z braku ofert lub do protestów. Wyszczególnienie wszystkich możliwych obiektów może być korzystne bo zapewnia oferentowi większą sprzedaż a tym samym może on zaoferować niższe ceny. Należy tylko pamiętać aby podać dane oddzielnie dla każdego obiektu. 25 Symulacja efektów ekonomicznych. Podsumowanie. Wyszczególnienie – dotyczy: oświetlenie ulic Brutto Koszt energii przed audytem i przetargiem 270 613,08 zł Koszt energii wg wybranej oferty 226 524,26 zł Średnia cena za 1 MWh – ENERGA SA Wybrana grupa taryfowa Oszczędność 275,16 zł C12b 44 088,82 zł Oszczędność z przetargu i audytu 16% Prognoza wzrostu cen w czasie 12 miesięcy 12% Oszczędność wg prognozy wzrostu cen energii 32 473,57 zł Oszczędności ogółem (uzyskana + prognoza) 76 562,39 zł 26 Oszczędności ogółem (uzyskana + prognoza) 28% Symulacja efektów ekonomicznych. Podsumowanie. Wyszczególnienie – dotyczy: obiekty Brutto Koszt energii i przesyłu przed audytem i przetargiem 86 300,00 zł Koszt energii po audycie 77 500,00 zł Koszt energii wg wybranej oferty 64 496,63 zł Średnia cena za 1 MWh oferty ENION Obrót sp.z o.o. 286,65 zł Średnia cena za 1 MWh oferty ENERGA SA 304,50 zł Oszczędność 21 803,37 zł Oszczędność z przetargu i audytu 28% Prognoza średniej wzrostu cen energii dla 12 miesięcy 12 % Oszczędność wg prognozy wzrostu cen energii 7 739,60 zł Oszczędności ogółem (uzyskana + prognoza) 29 542,97 zł Oszczędności ogółem (uzyskana + prognoza) 34% 27 Symulacja efektów ekonomicznych. Podsumowanie. 5400 mieszkańców WUP – 77 zł Koszt energii w gminie 415.000 zł WUD – obiekty to połowa kosztów energii Koszt w obiektach 207.500 zł w planie budżetu na rok 2009 jest 200.000 zł Wynik audytu: bezinwestycyjne zmiany 29.000 zł 14,5 % 28 Symulacja efektów ekonomicznych. Podsumowanie. 29 Symulacja efektów ekonomicznych. Wymiana urządzeń. Założony roczny koszt energii elektrycznej obiektów (po audycie i przetargu) – 530.200 zł Ilość punktów świetlnych w obiektach 1500 Roczny koszt za 100 W żarówkę świecącą 5 godzin dziennie w taryfie C11 128,00 zł Roczny koszt za energooszczędny odpowiednik 100 W żarówki (20 W) świecącą 5 godzin dziennie w taryfie C11 26,00 zł Roczny koszt oświetlenia wewnątrz obiektów (żarówka 100 W) 192.000 zł Roczny koszt oświetlenia wewnątrz obiektów (żarówka 20 W) Ograniczenie kosztów energii elektrycznej i przesyłu 39.000 zł 153.000 zł Stopa zwrotu inwestycji – 4 miesiące. 30 Symulacja efektów ekonomicznych. Koszt energii elektrycznej i przesyłu przed zmianami 1.200.000 zł Ograniczenie kosztów z tytułu audytu 126.000 zł Ograniczenie kosztów z tytułu przetargów 160.000 zł Ograniczenie kosztów poprzez modernizację oświetlenia ulic i miejsc publicznych 231.000 zł Ograniczenie kosztów poprzez wymianę oświetlenia w obiektach 153.000 zł Koszt energii elektrycznej i przesyłu po dokonanych zmianach 530.000 zł 31 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 3. Bilans energetyczny. 32 Bilans energetyczny. BILANS ENERGETYCZNY GMINY: ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I CIEPŁO ORAZ NA PALIWA TRANSPORTOWE Energia elektryczna 7 GWh/rok dla odbiorców indywidualnych 3GWh/rok dla odbiorców komunalnych Ciepło 250 TJ/rok gospodarstwa domowe 50 TJ/rok pozostali odbiorcy Paliwa transportowe – 400 litrów na osobę rocznie wg Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego 33 Bilans energetyczny. TRADYCYJNY MODEL POKRYCIA ZAPOTRZEBOWANIA ODBIORCÓW W GMINIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ. Energia elektryczna Dostarczana jest przez zewnętrzne przedsiębiorstwa energetyczne (z wykorzystaniem sieci przesyłowej i dystrybucyjnej) Ciepło Ciepłownia konwencjonalna Elektrociepłownia Lokalne ekociepłownie Indywidualne systemy grzewcze Paliwa transportowe wyłącznie ze źródeł zewnętrznych 34 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 4. Świadomość ekologiczna. 35 Człowiek a środowisko. 36 Człowiek a środowisko. 37 Człowiek a środowisko. 38 Ekologia. ALTERNATYWNE ENERGETYKA 39 Efekt ekologiczny restrukturyzacji oświetlenia ulic i miejsc publicznych we Wrocławiu. Zanieczyszczenie: [kg/rok/kW] Efekt [T/rok] Dwutlenek siarki SO2 12,5 29,03 Dwutlenek węgla CO2 1 563,0 3 629,27 Tlenki azotu NOx 9,4 21,83 Tlenek węgla CO 13,8 32,04 Benzo alfa piren Ba-P 0,004 0,01 Pyły i żużle 109,4 254,03 40 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 5. Bezpieczeństwo energetyczne. 41 Bezpieczeństwo. Definicja bezpieczeństwa energetycznego jest podana w trzech dokumentach: • Doktrynie zarządzania bezpieczeństwem energetycznym, • ustawie Prawo energetyczne, • Polityce Energetycznej Polski do roku 2030 42 Bezpieczeństwo. W „Doktrynie zarządzania bezpieczeństwem energetycznym" sformułowano definicję w następujący sposób: „Bezpieczeństwo energetyczne to zdolność do zaspokojenia w warunkach rynkowych popytu na energię pod względem ilościowym i jakościowym, po cenie wynikającej z równowagi popytu i podaży, przy zachowaniu warunków ochrony środowiska'" 43 Bezpieczeństwo. Zapewniając dostawy paliw i energii należy przestrzegać Prawa ochrony środowiska oraz rozporządzenia MGPiPS z dnia 30 maja 2003 w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii. Jak z tego wynika nie można mówić o bezpieczeństwie dostaw nie uwzględniając roli odnawialnych źródeł energii w zapewnianiu tego bezpieczeństwa. Wykorzystanie lokalnych źródeł energii stanowi podstawę dywersyfikacji dostaw energii w zaopatrzeniu w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe. Ze szczególnym naciskiem na zaopatrzenie w energię elektryczną. 44 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 6. Świadomość organizacyjna. 45 Organizacja. 46 Organizacja. 9 16 13 64 jednostki 1 1+1 29 2 1 47 Organizacja. Wprowadzenie zarządzania energią: analiza aktualnej sytuacji energetycznej inwentaryzacja i ocena wyposażenia Analiza i ocena TAK decyzja NIE Raport ze wskazaniem działań Realizacja zaleceń 48 Organizacja. PM Przedsiębiorstwo multienergetyczne - przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność w zakresie wytwarzania, przesyłania, dystrybucji oraz obrotu energią elektryczną, ciepłem i gazem na terenie gminy/miasta (związku gmin/związku miast). Przedsiębiorstwo multienergetyczne nie ma wyłączności na zasilanie odbiorców w ciepło, energię elektryczną i gaz na terenie swojego działania. Wejście przedsiębiorstwa na rynek odbywa się w warunkach konkurencji z branżowymi przedsiębiorstwami energetycznymi; 49 Organizacja. PI Przedsiębiorstwo infrastrukturalne (multiprzedsiębiorstwo infrastrukturalne) przedsiębiorstwo multienergetyczne obejmujące swoją działalnością dodatkowo: • tradycyjne usługi komunalne w gminach (drogi, transport, wodociągi, kanalizacja), • problematykę ochrony środowiska i energetyki odnawialnej • oraz nowe rynki usług w gminach (dla urzędu gminnego i instytucji, tzn. dla szkół, policji, straży pożarnej, ośrodków zdrowia, oraz dla ludności; usługi informatyczne, mapy GIS, Internet, inteligentny dom itp.). 50 Organizacja. GCE Gminne Centrum Energetyczne – przedsiębiorstwo komunalne, społeczne, albo prywatne, które na bazie programu rozwoju biogazowni tworzy przedsiębiorstwo energetyczne wykorzystujące wszystkie lokalne źródła energii. 51 Organizacja. ZADANIA WŁASNE GMINY (ustawa o samorządzie gminnym, art. 6.1 i 7.1) Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności zadania własne obejmują sprawy (21): 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (…) 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, FORMY WYKONYWANIA ZADAŃ WŁASNYCH GMINY (ustawa o samorządzie gminnym, art. 9) 1. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. 2. Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie 52 Organizacja. Gminy miejska Gminy wiejskie Gmina Babiak Gmina Chodów Gmina Grzegorzew Gmina Koło Gmina Kościelec Gmina Olszówka Gmina Osiek Mały Koło Gminy miejsko-wiejskie Gmina Dąbie Gmina Kłodawa Gmina Przedecz 53 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 7. Świadomość partnerstwa. 54 Lokalne zarządzanie energią. UCZESTNICY LOKALNEGO RYNKU ENERGETYCZNEGO Samorząd i lokalna społeczność Reprezentuje interesy własne i wspólnoty Wytwórca, OSD i Sprzedawca Kieruje się kryteriami ekonomicznymi, w tym zyskiem 55 Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 8. Świadomość edukacyjna. 56 Edukacja. Edukacja dzieci i młodzieży: konkursy, broszury, artykuły. Edukacja dorosłych: oferta inwestycyjna, dopłaty do wybranych instalacji. Edukacja społeczna: w prasie lokalnej informacje promujące oczekiwane zachowania. Edukacja ekonomiczna: nawiązanie współpracy z instytucjami finansowymi i przedsiębiorstwami produkującymi instalacje efektywnie energetycznie. 57 Model nr 1. Jakość dokumentów planistycznych Wybór firmy. Opracowanie katalogu potrzeb Wybór osoby, bądź zespołu ds. opracowania Koszt opracowania. 58 Model nr 2. Spójność dokumentów planistycznych. Prawo Energetyczne wskazuje na trzy równoważne dokumenty, które stanowią podstawę prawidłowego procesu rozwoju gminy: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego IDEA Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i PLANOWANIE paliwa gazowe Plan zagospodarowania przestrzennego REALIZACJA 59 Spójność dokumentów planistycznych. W obrębie Urzędu każdego szczebla należy wprowadzić obowiązek międzywydziałowych konsultacji dokumentów planistycznych. Obowiązek ten ma doprowadzić do spójnych rozwiązań zastosowanych obrębie energetyki w istniejących gminnych dokumentach planistycznych. 60 Model nr 3. Zarządzanie energią. Obiekty oświatowe Inne Drogi Budżet Obiekty służby zdrowia Obiekty komunalne Obiekty urzędu Ośrodki kultury 61 Dziękuję za uwagę. • • • • • • • • PREDA ul. Korczaka 4/8 46-040 Ozimek Tel. +48 77 544 99 20 Gsm +48 508 939 932 Fax +48 77 544 97 23 E-mail: [email protected] www.preda.pl 62 Jacek Walski, Lokalne zarządzanie energią. Rzeszów, luty 2011. Obraz dzisiejszej energetyki to obraz kolejnych wizji politycznych. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie traktowano tej gałęzi gospodarki w kontekście panującej mody. Model lat powojennych pozwolił na zelektryfikowanie całej Polski, w latach siedemdziesiątych nie udało nam się zbliżenie do energetyki atomowej. Koniec XX wieku to energetyczny zastój, a właściwie energetyczna zapaść. Elektroenergetyka oparta na węglu kamiennym i brunatnym to podstawa systemu energetycznego. Energetyka oparta na innych źródłach traktowana jest jako hobby, trochę niepoważne hobby. Początek XXI wieku w Polsce owocuje wejściem do Unii Europejskiej, a tam od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku powstają standardy energetyki rozproszonej opartej na odnawialnych źródłach energii. W ciągu paru lat zmienia się orientacja. Energetyka w nowym wymiarze spotyka się z promocją i wsparciem o niespotykanej skali. Okazuje się, że energetyka zawodowa – dzisiaj zwana energetyką konwencjonalną, szkodzi środowisku. Należy niezwłocznie ograniczyć jej rozwój, przy jednoczesnym, rozwoju energetyki opartej o odnawialne źródła energii. Zdajemy sobie sprawę, że stworzenie od podstaw energetyki opartej o OŹE jest drogie, ale europejskie obowiązki (3x20%) trzeba wypełnić. Może nam w tym pomóc energetyka atomowa, energetyka oparta o alternatywne źródła energii. Istnieje potrzeba stworzenia regionalnych programów energetycznych składających się z inwentaryzacji składników energetycznych, projektów rozwoju sieci energetycznych, rozwoju energetyki opartej o regionalne odnawialne i alternatywne źródła energii. Wojewódzki program rozwoju energetyki będzie stanowił regionalne umocowanie polityki energetycznej Polski i będzie podstawą dla wydania opinii o zgodności projektu „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” z regionalnie uszczegółowioną polityką energetyczną Polski. Warto pójść dalej. Powiat zbudowany jest na dużym ośrodku miejskim, który pełni wiodącą rolę w infrastrukturze mikroregionu. Oprócz energetyki. Dlaczego tak jest – nikt nie jest w stanie wyjaśnić. Dla logicznej budowy polityki energetycznej kraju proponujemy zaangażowanie starostwa dla realizacji polityki energetycznej. Tym bardziej, że Starosta zarządza znaczącymi odbiorcami energii, jakimi są szpitale, szkoły, jednostki kultury. Powiatowy Program Rozwoju Energetyki w części planistycznej opierać się winien na kierunkach zawartych w Wojewódzkim Programie Rozwoju Energetyki i stanowić podstawę wydania przez Starostę opinii o zgodności gminnego projektu „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” z „Założeniami do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” bądź „Planami zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” gmin ościennych. W przypadku braku dokumentów planistycznych w gminach ościennych Starosta wyraża zdanie, czy opiniowany projekt narusza, bądź nie narusza interesy energetyczne mieszkańców gmin ościennych. Istotą jednak jest uzmysłowienie, że zarządzanie energią w lokalnym środowisku jest zależne od niewielkiej społeczności. Gmina, jako reprezentant społeczny, ma wpływ na decyzje przedsiębiorstw energetycznych, na politykę regionu, ale co najważniejsze – na sposób zaopatrzenia mieszkańców w energię elektryczną, ciepło, gaz. I dzieje się to przy pełnej świadomości władz samorządowych, że są odpowiedzialne za bezpieczeństwo energetyczne, ekonomiczne i ekologiczne mieszkańców. Gmina staje przed skomplikowanymi wyzwaniami. Tworzenie lokalnej polityki energetycznej, a w jej konsekwencji stworzenie programu lokalnego zarządzania energią, musi stymulować świadomość prawna, ekonomiczna, ekologiczna, organizacyjna. Musi uwzględniać rolę edukacyjną, partnerstwa społecznego w relacji z przedsiębiorstwem energetycznym i mieszkańcem. Podjęta decyzja o wprowadzeniu zarządzania energią uruchamia swoiste perpetuum mobile: badanie, realizacja, kontrola. Raz wprowadzona, wymaga stale działania na okręgu analiza – zmiana. Proces ten nie może być pozostawiony sam sobie. Ktoś musi nad nim zapanować. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie jest nowy zawód: energetyk komunalny. Energetyk komunalny – to gwarancja: • ekonomizacji energetyki, • racjonalizacji zużycia energii, • wymuszania dbałości o środowisko naturalne, • realizacji energetycznych potrzeb, • wprowadzania nowych technologii, • bezpieczeństwa energetycznego, • edukacji społecznej. Pozostaje jedynie problem kwalifikacji. Rozwiązać go może certyfikacja kompetencji, w której nacisk kładzie się na umiejętności: zarządzania, wdrażania i przewidywania a nie tylko reakcji na kryzys. Jak rzadko który pracownik samorządowy, energetyk komunalny jest w stanie zapracować na swoją pensję. Jego działania mogą przynieść wymierne korzyści dla budżetu gminy. Pamiętać należy, że decyzje energetyczne skutkują w długim terminie i w takiej perspektywie należy postrzegać wyniki pracy energetyka komunalnego.