Ubezpieczenie inżyniera kontraktu

Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 2
powielanie, zwielokrotnianie -zabronione Magazyn Ubezpieczeniowy nr 2(80)
Ubezpieczenie inżyniera kontraktu. FIDIC
Autorzy: Małgorzat i Maciej Capik
Wraz z dużymi zagranicznymi kontraktami na budowę
trafiły wzory umowne FIDIC.
czy montaż na polski rynek
Są to wzory stanowiące podstawę do budowania
indywidualnych umów o roboty budowlano - montażowe i projektowanie, które składają
się z klauzul, określających wszystkie elementy więzi kontraktowej, począwszy od
definicji
poszczególnych
pojęć,
dochodząc
do
kwestii
ubezpieczenia
podmiotów
uczestniczących w wykonywaniu kontraktu. Wraz z praktyką stosowania tych wzorów
pojawił się na rynku usług budowlanych podmiot nazywany inżynierem kontraktu. To
wzory FIDIC przewidują instytucję inżyniera kontraktu, określając szczegółowo jego
rolę,
obowiązki, a także odpowiedzialności względem stron kontraktu. Wszystko to
bardzo ładnie wygląda z punktu widzenia wzoru FIDIC. Problem polega jednak na tym
,że takiej instytucji inżyniera kontraktu nie przewiduje polskie prawo budowalne. Zatem
trudno jest na gruncie przepisów polskiego prawa określić , jak z perspektywy rodzimych
przepisów, ocenić rolę inżyniera kontraktu, a zwłaszcza zakres jego obowiązków i
wynikającą z tego odpowiedzialność. Prawo budowalne, określając uczestników procesu
inwestycyjnego, wskazuje cztery podmioty tj.
inwestora , inspektora nadzoru
inwestorskiego, kierownika budowy, projektanta. Inżynier kontraktu rozumiany tak, jak
to przewidują klauzule FIDIC, nie może być utożsamiany z żadnym z tych uczestników.
Dlatego przepisy prawa budowalnego, określające prawa i obowiązki uczestników
procesu budowlanego, nie odnoszą się do inżyniera kontraktu. Jego obowiązki określa
umowa na wykonywanie czynności inżyniera kontraktu zawarta z inwestorem. Jeśli
kontrakt w całości lub w znacznej części poddany jest regułom FIDIC, to także i umowa
inżyniera kontraktu jest odbiciem tych reguł. Patrząc na wzory FIDIC można więc
określić podstawowe obowiązki i uprawnienia inżyniera kontraktu. Inżynier kontraktu
ma zawarta umowę z inwestorem, ale działa nie tylko na jego rzecz, lecz także i na rzecz
wykonawcy. Jest podmiotem , którego zadanie można określić jako obowiązek dbania o
właściwe wykonanie kontraktu przez wszystkich, którzy w tym wykonaniu mają
jakikolwiek udział. Dlatego inżynier kontraktu ma też rozliczne uprawnienia. Ma prawo
do wstrzymywania prac , do zmiany harmonogramu prac , do dokonywania korekt
wynagrodzenia
wykonawcy.
Obowiązki
inżyniera
kontraktu,
dotyczące
całości
zakontraktowanych prac, wymagają niejednokrotnie wiedzy specjalistycznej. Dlatego
inżynier kontraktu ma prawo posługiwać się tzw. asystentami. Podmioty mające status
asystentów bardzo często wykonują samodzielną techniczną funkcję w budownictwie i
ponoszą osobistą odpowiedzialność zawodową z tym związaną. Natomiast w kontekście
Capik Maciej, Capik Małgorzata P.W.ATENA CiMM s.c. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie w
jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób treści publikowanych bez zgody wydawców, o których
mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 2
powielanie, zwielokrotnianie -zabronione Magazyn Ubezpieczeniowy nr 2(80)
prawidłowości
realizacji
kontraktu,
podmiotem
odpowiedzialnym
za
działania
asystentów jest tylko i wyłącznie inżynier kontraktu. Dlatego można powiedzieć, że w
odpowiedzialności inżyniera kontraktu kryje się jednocześnie odpowiedzialność tych
wszystkich, którym inżynier kontraktu zleca nawet najmniejszą cząstkę zadania , która
jego obciąża w myśl umowy z inwestorem.
Te rozważania dotyczące roli i odpowiedzialności inżyniera kontraktu są bazą do
zbudowania odpowiednie systemu ubezpieczenia tego podmiotu. Standardem jest
bowiem, iż od inżyniera kontraktu wymaga inwestor przedstawienia polisy OC. Jedną z
cech szczególnych tej polisy jest jej jednostkowy charakter czyli ścisłe podporządkowanie
kontraktowi, zawartemu pomiędzy inwestorem a inżynierem kontraktu. Z punktu
widzenia mechanizmów rządzących elementami umów ubezpieczenia, polisa OC dla
inżyniera kontraktu to polisa OC z tytułu prowadzonej działalności. Mówiąc o inżynierze
kontraktu mówimy bowiem zarówno i o osobie fizycznej, która może pełnić tą funkcję ,
jak i o osobie prawnej, która podejmie się tej roli. W umowie ubezpieczenia musi być
przywołany kontrakt, stanowiący podstawę działania inżynier kontraktu .Wskazanym
jest również, aby przywołany był też kontrakt wykonawczy, który nadzorowany będzie
przez inżyniera kontraktu. Umowa musi zawierać zastrzeżenie, że na jej podstawie
zakład ubezpieczeń udziela ochrony zarówno podmiotowi występującemu w roli inżyniera
kontraktu , jak i wszystkim podmiotom działającym jako jego asystenci, bez prawa do
regresu i bez możliwości przywoływania reguły art.429 k.c.. W przypadku gdy
inżynierem kontraktu jest osoba fizyczna niewykluczonym jest, że będzie to jednocześnie
osoba mająca uprawnienia budowalne i objęta systemem ubezpieczeń obowiązkowych.
Trzeba jednak wyraźnie zastrzec, że nie ma żadnej zależności pomiędzy ubezpieczeniem
OC posiadanym przez osoby pełniące samodzielne techniczne funkcje w budownictwie, a
ubezpieczeniem dobrowolnym inżyniera kontraktu. Nie ma więc żadnych podstaw do
tego, aby ubezpieczenie dobrowolne traktować
w tym przypadku jak ubezpieczenie
nadwyżkowe nad ubezpieczeniem obowiązkowym albo jako rozszerzenia przedmiotowego
zakresu ubezpieczenia obowiązkowego.
Rozdzielność ryzyk wynika wyraźnie z
odmienności ról pełnionych przez inżyniera kontraktu i podmioty , które w systemie
polskiego prawa nazywane są tymi, które pełnią samodzielną techniczną funkcję w
budownictwie. To, że może nastąpić zbieżność personalna, nie zmienia tego faktu, a tym
samym nakazuje patrzeć na ubezpieczenie OC inżyniera kontraktu jako na samodzielne
czyli nie powiązane z innymi ubezpieczonymi ryzykami zobowiązanie gwarancyjne
zakładu ubezpieczeń.
Capik Maciej, Capik Małgorzata P.W.ATENA CiMM s.c. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie w
jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób treści publikowanych bez zgody wydawców, o których
mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.