Filozofia edukacji. Dydaktyka filozofii (warsztaty z dociekań

Filozofia edukacji. Dydaktyka filozofii (warsztaty z dociekań filozoficznych)
Philosophy of Education. Didactics of Philosophy (Workshop in Philosophical Investigations)
Kod: część I 0200-H0079F
część II 0200-H0079F
Imię i nazwisko wykładowcy: prof. nadzw. dr hab. Aldona Pobojewska
Typ zajęć: zajęcia monograficzne II, zajęcia specjalistyczne,
Semestr i rok studiów: III rok licencjatu oraz I i II rok studiów magisterskich, semestr zimowy i letni
(zajęcia są obowiązkowe dla osób, które chcą uzyskać uprawnienia do nauczania filozofii w szkole)
Liczba godzin w semestrze: część I – 30 godzin; część II – 30 godzin
Prerekwizyty: zaliczone zajęcia z psychologii i pedagogiki
Język nauczania: polski
Liczba punktów ECTS: część I – 3; cześć II – 3
Proponowany termin: wybrane poniedziałki, godzina 17 15 – 20 30, sala 28
Cele i efekty kształcenia:
Wiedza, student:
• porównuje założenia i cele edukacji w ujęciu różnych koncepcji;
• charakteryzuje etapy edukacji filozoficznej;
• objaśnia teorię metody warsztatowej;
• wyjaśnia specyfikę metody warsztatowej;
• określa zakres stosowalności metod tradycyjnych i warsztatowych;
• uzasadnia zasady i warunki prowadzenia zajęć z filozofii metodą warsztatową,
• wyróżnia fazy zajęć warsztatowych i uzasadnia ich miejsce w całości warsztatów;
• opisuje techniki i środki stosowane w warsztatach z dociekań filozoficznych;
• tłumaczy reguły komunikacji „szkolnej demokracji”;
• wymienia zasady efektywnej komunikacji interpersonalnej;
• odtwarza reguły konstrukcji akademickiej pracy pisemnej.
Umiejętności:
• dobiera metody, techniki oraz środki do realizacji celów edukacji filozoficznej;
• operuje posiadaną wiedzą filozoficzną i łączy ją z problemami współczesnego świata;
• stosuje reguły konstrukcji pracy akademickiej w tekście własnego autorstwa;
•
•
•
•
•
dobiera metody, techniki oraz środki do realizacji celów edukacji filozoficznej;
konstruuje warsztaty z dociekań filozoficznych na zadany temat;
prowadzi warsztaty z dociekań filozoficznych (tj. inspiruje, otwiera i moderuje rozmowę na tematy
filozoficzne, parafrazuje wypowiedzi uczestników, przestrzega i pilnuje respektowania reguł dialogu);
organizuje pracę z grupą;
rozbudza zainteresowania poznawcze u uczestników zajęć;
• aranżuje zajęcia pozalekcyjne,
• prowadzi różnego typu zebrania, mityngi, warsztaty o tematyce pozafilozoficznej.
Postawy:
• docenia rolę edukacji filozoficznej w całości kształcenia;
• przejawia wrażliwość na potrzeby intelektualne i emocjonalne uczestników zajęć;
• okazuje otwartość i tolerancję intelektualną;
• wykazuje się ciekawością i pokorą poznawczą;
• prezentuje znamiona postawy autorefleksyjnej w kwestii swoich kompetencji nauczycielskich.
Treści programowe:
•
•
•
•
•
•
•
•
cele edukacji i metody ich realizacji: podające i interaktywne;
metoda warsztatowa (założenia, cele, możliwości, ograniczenia);
geneza i historia programu warsztatów z dociekań filozoficznych;
metodyka zajęć warsztatowych: struktura i przebieg zajęć;
narzędzia realizacji celów warsztatów: refleksja i dialog;
techniki i materiały do zajęć warsztatowych;
efekty zajęć, cele i sposoby ewaluacja zajęć;
zasady pracy z grupą;
•
•
•
•
•
zadania i kwalifikacje prowadzącego zajęcia;
rola uczestników warsztatów;
efekty warsztatów i sposoby ich ewaluacji zajęć;
zasady konstrukcji zajęć z warsztatów z dociekań filozoficznych;
reguły efektywnej komunikacji interpersonalnej.
Warunki zaliczenia:
Dotyczy wszystkich studentów:
• nie więcej niż jedna nieobecność w każdym semestrze,
• przedstawienie kompletu konspektów ze wszystkich warsztatów
oprócz tego:
semestr I
• rzeczowy udział w zajęciach – do 40 punktów,
• ocena z relacji z jednych zajęć – do 20 punktów,
• ocena z pracy pisemnej – do 40 punktów,
semestr II
• rzeczowy udział w zajęciach – do 40. punktów,
• przeprowadzenie zajęć przez uczestników według ich własnego projektu i dostarczenie do
nich materiałów: komentarza filozoficznego, konspektu, relacji – do 60 punktów,
oceny: dost. 51- 59 punktów, dost.+ 60-69 punktów,
dobra 70-79 punktów, dobra + 80-89 punktów , b. dobra 90-100 punktów.
Materiały dydaktyczne (Zalecana literatura i materiały pomocnicze):
Semestr I
• J. Castello, Indoktrynacja a filozofia dla dzieci, w: „Edukacja Filozoficzna” nr 5, 1988;
• R. Piłat, Filozofia dla dzieci, w: „Biuletyn Olimpiady Filozoficznej” nr 4, 1992;
• J. Machnacz, Filozofowanie z dziećmi, w: „Przegląd Powszechny” nr 2, 1992;
• A. M. Sharp, Wspólnota dociekająca, w: „Edukacja Filozoficzna”, nr 17, 1994;
• T. Gordon, Wychowanie bez porażek w szkole, PAX, Warszawa 1997;
• Filozofia dla dzieci. Wybór artykułów, Warszawa 1996;
• M. Lipman, A.M. Sharp, F.S. Oscanyan, Filozofia w szkole, CODN, Warszawa 1996,
• A. Pobojewska, Warsztaty z dociekań filozoficznych, w: „Edukacja Filozoficzna”, nr 25, 1998;
• A. Pobojewska, Po co, kogo i jak uczyć dzisiaj filozofii? W: „Zeszyty Szkolne. Edukacja
Humanistyczna” 2007, nr 3 (25), s. 13-19.
Semestr II
• Konspekty lekcji. Materiały pomocnicze do programu „Filozofia w szkole”, Warszawa 1994
• B.Hessen, Mali lecz dzielni, Warszawa 1994;
• Dzieci i świat. Materiały pomocnicze do pracy z programem „Filozofia dla dzieci”, Warszawa
1996;
• H. Diduszko, R. Piłat: Myśli na podium. Materiały pomocnicze do programu „Filozoficzne
dociekania z dziećmi i młodzieżą”, Wyd. Stowarzyszenie Edukacji Filozoficznej „Phronesis”,
Warszawa 2004.
• M. Lipman, A. M. Sharp, Dociekania etyczne, Warszawa 1994;
Forma zajęć i metody dydaktyczne:
Wszystkie zajęcia prowadzone są metodą warsztatową z zastosowaniem używanych w nich technik
(praca w grupach, drama, gra edukacyjna, mini wykład, itp.) oraz środków (tekst, film, rysunek,
układanka i in.). W semestrze I warsztaty realizuje prowadzący przedmiot, a w semestrze II studenci
(według ich własnego scenariusza). Każde zajęcia obejmują dwie części: w pierwszej – odbywa się
warsztat z dociekań filozoficznych, który w części drugiej stanowi przedmiot metodycznego namysłu
całej grupy.