3. Farmakologia i toksykologia

Transkrypt

3. Farmakologia i toksykologia
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2015/2016
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU :Farmakologia z toksykologią
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Katedra i Zakład Farmakologii
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
Adres: Rokietnicka 5a, 60-806 Poznań
Tel. /Fax (061) 8547262/(061) 8547253
Strona WWW www.farmakologia.ump.edu.pl
E-mail [email protected]
4. Kierownik jednostki:
prof. dr hab. Teresa Bobkiewicz-Kozłowska
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS
dr hab. med. Marzena Dworacka
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :
Nazwisko - dr hab. med. Marzena Dworacka
Tel. kontaktowy: 61 8547262/49
Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce): czwartki, 12.30-13.30,
Rokietnicka 5a
E-mail: [email protected]
Osoba zastępująca: dr hab. med. Hanna Winiarska
Kontakt: środy 13.00-15.00, Rokietnicka 5a, tel. 6854-349, e-mail:
[email protected]
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: III
Semestr: V i VI
7. Liczba godzin ogółem :
140
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
liczba pkt.ECTS:12
Semestr zimowy liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Katedra i Zakład Farmakologii
36
51
A
-
Razem:
36
51
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
Semestr letni liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Katedra i Zakład Farmakologii
14
39
A
-
Razem:
14
39
9. Zakres wiedzy
( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków
Studiów: lekarskiego
C.W34. charakteryzuje poszczególne grupy środków leczniczych;
C.W35. zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w ustroju zależne od
wieku;
C.W36. określa wpływ procesów chorobowych na metabolizm i eliminację leków;
C.W37. zna podstawowe zasady farmakoterapii;
C.W38. zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji;
C.W39. rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej;
C.W41. zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii
komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach;
C.W42. zna podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii ogólnej;
C.W43. zna grupy leków, których nadużywanie może prowadzić do zatruć;
C.W44. zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w tym alkoholami,
narkotykami i innymi substancjami psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi
grupami leków;
C.W45. zna podstawowe zasady postępowania diagnostycznego w zatruciach.
10. Umiejętności ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków
Studiów: lekarskiego
C.U13. wykonuje proste obliczenia farmakokinetyczne;
C.U14. dobiera leki w odpowiednich dawkach w celu korygowania zjawisk patologicznych w
ustroju i w poszczególnych narządach;
C.U15. projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej;
C.U16. poprawnie przygotowuje zapisy wszystkich form recepturowych substancji
leczniczych;
C.U17. posługuje się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o produktach
leczniczych;
C.U18. szacuje niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach wiekowych oraz
w stanach niewydolności wątroby i nerek, a także zapobiega zatruciom lekami;
C.U19. interpretuje wyniki badań toksykologicznych.
11. SYLABUS
W załączeniu.
12.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr zimowy
Tematyka wykładów
Wykład 1.
Podstawy farmakologii. Podstawy
farmakodynamiki. Podstawy korzystania z
baz danych o produktach leczniczych
(wskazania medyczne, wskazania
rejestracyjne i pozarejestracyjne,
charakterystyka produktu leczniczego.
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
A.Wesołowska
Wykład 2.
Wprowadzenie do chemioterapii zakażeń:
przegląd
mechanizmów
działania
chemioterapeutyków przeciwinfekcyjnych,
mechanizmy oporności drobnoustrojów na
środki przeciwinfekcyjne, ocena siły
działania przeciwdrobnoustrojowego.
Zasady prowadzenia chemioterapii zakażeń
empirycznej i celowanej: zasady doboru
antybiotyku, czynniki farmakokinetyczne,
farmakodynamiczne i czynniki związane z
pacjentem, które należy uwzględnić podczas
planowania i prowadzenia terapii.
Zastosowanie chemioterapii
przeciwinfekcyjnej w profilaktyce.
M.Dworacka
Wykład 3.
Postępy antybiotykoterapii –
charakterystyka nowych grup leków
przeciwbakteryjnych. Immunologiczne i
nieimmunologiczne powikłania
antybiotykoterapii.
M.Dworacka
Wykład 4.
Środki wpływające na autonomiczny układ
nerwowy. Przypomnienie wiadomości o
neuroprzekaźnictwie, receptorach i ich
podtypach w układzie współczulnym. Środki
lecznicze działające poprzez pobudzenie
receptorów α, β, α i β, leki
sympatykomimetyczne o mechanizmie
niebezpośrednim. Środki lecznicze hamujące
czynność układu współczulnego: leki α1adrenolityczne, leki β-adrenolityczne, środki
sympatolityczne .
M.Borowska
Wykład 5.
Opioidowe leki przeciwbólowe. Mechanizm
działania i działanie farmakologiczne.
Klasyfikacja. Zastosowanie. Zasady
stosowania w praktyce.
M.Dworacka
Wykład 6.
Nieopioidowe leki przeciwbólowe i
niesteroidowe leki przeciwzapalne:
Mechanizm działania i działanie
farmakologiczne. Klasyfikacja.
Zastosowanie. Zasady stosowania w
praktyce.
R.Forjasz
Wykład 7.
Leki stosowane w chorobie Parkinsona.
Środki przeciwdrgawkowe.
Mechanizmy działania i działanie
farmakologiczne poszczególnych grup
leków. Zastosowanie.
P. Mikołajczak
Wykład 8.
Farmakoterapia niewydolności serca: grupy
leków stosowanych w leczeniu
niewydolności serca, ich mechanizmy
działania i działania farmakologiczne.
Zasady farmakoterapii ostrej i przewlekłej
niewydolności serca.
H.Winiarska
Wykład 9.
Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego:
grupy leków stosowanych w leczeniu
nadciśnienia tętniczego - ich mechanizmy
działania i działania farmakologiczne.
Zasady farmakoterapii w nadciśnieniu
tętniczym.
M.Dworacka
Wykład 10.
Środki wpływające na krzepnięcie krwi:
grupy leków, ich mechanizmy działania i
działania farmakologiczne, zasady
bezpiecznego stosowania.
R.Forjasz
Wykład 11.
Farmakoterapia astmy: grupy leków, ich
mechanizmy działania i działania
farmakologiczne, zasady farmakoterapii
astmy.
H.Winiarska
Wykład 12.
Farmakoterapia cukrzycy: insuliny i nie
insulinowe środki przeciwcukrzycowe - ich
mechanizmy działania i działania
farmakologiczne. Zasady insulinoterapii.
Zasady leczenia chorych na cukrzycę typu 1
i 2.
M.Dworacka
Wykład 13.
Leki działające na układ pokarmowy: leki
przeczyszczające: grupy leków, przykłady
preparatów,
zaparcia
nawykowe,
zastosowanie u kobiet w ciąży, osób
starszych, osób z niewydolnością krążenia,
osób z niewydolnością wątroby, wybór leku
do przygotowania do diagnostyki i zabiegu
operacyjnego. Leki przeciwbiegunkowe:
grupy leków stosowanych objawowo,
przykłady
preparatów,
ograniczenia
stosowania;
chemioterapia
zakażeń
przewodu pokarmowego.
M.Dworacka
Wykład 14.
Farmakoterapia zakażeń układu
oddechowego: etiopatogeneza zapaleń
oskrzeli i zapaleń płuc w zależności od
wieku chorych, schorzeń towarzyszących,
pochodzenia patogenu. Współczesne
zalecenia wyboru leku w leczeniu zakażeń
układu oddechowego w zależności od
etiopatogenezy.
M.Dworacka
Wykład 15.
Leki stosowane w niedokrwistościach
niedoborowych; preparaty żelaza, wit. B12,
kwasu foliowego. Deferoksamina. Działania
niepożądane. Obliczanie całkowitej dawki
żelaza u chorych z niedokrwistością z
niedoboru żelaza. Schemat postępowania
terapeutycznego w leczeniu niedokrwistości
z niedoboru żelaza i niedokrwistości
megaloblastycznych. Hematopoetyczne
czynniki wzrostu
H.Winiarska
Wykład 16.
Wykład 17.
Środki przeciwnowotworowe: grupy leków,
mechanizmy działania, przykłady
preparatów. Działania niepożądane wspólne
dla większości leków p-nowotworowych.
Działania niepożądane charaktery
styczne dla poszczególnych grup leków.
Zastosowanie. Część I
Środki przeciwnowotworowe: grupy leków,
mechanizmy działania, przykłady
preparatów. Działania niepożądane wspólne
dla większości leków p-nowotworowych.
Działania niepożądane charaktery
styczne dla poszczególnych grup leków.
Zastosowanie. Część II. Leki
immunosupresyjne.
P.Ruszkowski
M.Dworacka
Wykład 18.
Zasady farmakoterapii bólu przewlekłego:
zasady prowadzenia terapii, kolejność
stosowania leków, właściwy dobór leków, ,
bezpieczeństwo farmakoterapii bólu
przewlekłego.
M.Dworacka
Wykłady - Semestr letni
Tematyka wykładów
Wykład 1.
Wykład 2.
Wykład 3.
Terapie genowe i komórkowe.
Zasady prowadzenia farmakoterapii u kobiet
w ciąży i u karmiących. Rodzaje
polekowych zaburzeń związanych ze
stosowaniem leków w przebiegu ciąży.
Odmienności farmakokinetyki i
farmakodynamiki u kobiet w ciąży,
odmienności farmakokinetyki u płodu i
wpływ tych różnic na bezpieczeństwo
stosowania leków dla matki i płodu.
Przykłady częściej stosowanych grup leków
w aspekcie bezpieczeństwa ich stosowania u
kobiety ciężarnej.
Indywidualizacja farmakoterapii –
farmakogenetyka. Znaczenie
farmakogenetyki dla skuteczności i
bezpieczeństwa farmakoterapii – wybrane
przykłady.
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
H.Winiarska
M.Dworacka
P. Mikołajczak
Wykład 4.
Zasady prowadzenia farmakoterapii u dzieci
i u osób w podeszłym wieku. Odmienności
w zakresie fizjologii wieku rozwojowego i
wieku podeszłego, które mogą mieć wpływ
na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania
leków. Zasady obliczania dawek u dzieci.
H.Winiarska
Wykład 5.
Podstawy toksykologii – toksykodynamika i
toksykokinetyka i ich znaczenie w
diagnostyce zatruć. Diagnostyka
toksykologiczna – wywiad, badanie
przedmiotowe i badania dodatkowe –
odmienności. Pierwsza pomoc w zatruciach.
Antidota. Toksykologia niektórych
pestycydów i gazów – klasyfikacja,
M.Dworacka
Wykład 6.
Wykład 7.
mechanizm i objawy zatruć, postępowanie
w ramach pierwszej pomocy. Toksykologia
niektórych metali ciężkich– klasyfikacja,
mechanizm i objawy zatruć, postępowanie
w ramach pierwszej pomocy.
Toksykologia rozpuszczalników–
klasyfikacja, mechanizm i objawy zatruć,
postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
Toksyczność wybranych leków–objawy
zatruć. Postępowanie w zatruciach lekami.
Toksykomanie i lekomanie. Klasyfikacja.
Charakterystyka kliniczna. Mechanizmy
uzależnień. Zasady terapii. Zespół
abstynencyjny.
M.Dworacka
P. Mikołajczak
Ćwiczenia - Semestr zimowy
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenie 2.
Ćwiczenie 3.
Recepta: części recepty, niezgodności
recepturowe, skróty nazw i zwrotów
łacińskich stosowanych w recepturze,
zasady wypisywania recept.
Postacie leków: charakterystyka postaci
leków. Losy leków w ustroju: wchłanianie,
transport
przez
błony
komórkowe,
dystrybucja leków i ich wiązanie z białkami,
biotransformacja, wydalanie, współczynnik
pKa i jego rola we wchłanianiu i wydalaniu
leków.
Uwaga! test z zagadnień omawianych na
ćwiczeniu
1
będzie
wyjątkowo
przeprowadzony bezpośrednio po zajęciach
w aptece.
Chemioterapia zakażeń I: antybiotyki betalaktamowe, makrolidy, ketolidy,
linkozamidy, tetracykliny, glicylocykliny,
streptograminy, oksazolidynony.
chloramfenikol,aminoglikozydy,
glikopeptydy, polimyksyny - mechanizmy
działania,
spektrum
działania
ze
szczególnym uwzględnieniem przydatności
w
terapii
empirycznej,
działania
niepożądane, zastosowanie.
Chemioterapia zakażeń II: sulfonamidy,
pochodne imidazolu, pochodne furanu,
chinolony, leki przeciwgrzybiczemechanizmy działania, spektrum działania
ze szczególnym uwzględnieniem
Osoba odpowiedzialna
R.Forjasz
R.Forjasz
R.Forjasz
Ćwiczenie 4.
Ćwiczenie 5.
przydatności w terapii empirycznej,
działania niepożądane, zastosowanie. Leki
przeciwgruźlicze- mechanizmy działania,
spektrum działania, działania niepożądane,
podstawy farmakoterapii przeciwgruźliczej.
Wizyta w „Aptece Akademickiej” - Coll.
Wrzoska – (w celu zaznajomienia
przyszłych lekarzy z pracą farmaceuty w
aptece otwartej m.in. ze sporządzaniem
leków
recepturowych,
przyrządzaniem
leków ocznych w warunkach jałowych).
Wizyta w aptece w roku 2015/16 odbywa się
dla poszczególnych grup na ćwiczeniu 4 lub
5 (szczegółowy plan wizyty w aptece
podany zostanie na początku roku
akademickiego)
lub
Chemioterapia zakażeń III: leki
przeciwwirusowe - mechanizmy działania,
spektrum działania ze szczególnym
uwzględnieniem przydatności w terapii
empirycznej, działania niepożądane,
zastosowanie. Środki odkażające. Leki
przeciwmalaryczne- mechanizmy działania,
spektrum działania ze szczególnym
uwzględnieniem przydatności w profilaktyce
i leczeniu, działania niepożądane.
Wizyta w „Aptece Akademickiej” - Coll.
Wrzoska – (w celu zaznajomienia
przyszłych lekarzy z pracą farmaceuty w
aptece otwartej m.in. ze sporządzaniem
leków
recepturowych,
przyrządzaniem
leków ocznych w warunkach jałowych).
Wizyta w aptece w roku 2015/16 odbywa się
dla poszczególnych grup na ćwiczeniu 4 lub
5 (szczegółowy plan wizyty w aptece
podany zostanie na początku roku
akademickiego)
lub
Chemioterapia zakażeń III: leki
przeciwwirusowe - mechanizmy działania,
spektrum działania ze szczególnym
uwzględnieniem przydatności w terapii
empirycznej, działania niepożądane,
zastosowanie. Środki odkażające. Leki
przeciwmalaryczne- mechanizmy działania,
spektrum działania ze szczególnym
uwzględnieniem przydatności w profilaktyce
i leczeniu, działania niepożądane.
R.Forjasz
R.Forjasz
Ćwiczenie 6.
Ćwiczenie 7.
Ćwiczenie 8.
Ćwiczenie 9.
Ćwiczenie 10.
Ćwiczenie 11.
Ćwiczenie 12.
Ćwiczenie 13.
Środki znieczulające miejscowo. Środki do
znieczulenia ogólnego. Środki zwiotczające
mięśnie szkieletowe działające obwodowo.
Ośrodkowo działające miolityki.
Grupy leków, mechanizmy działania,
działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
Środki wpływające na autonomiczny układ
nerwowy. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne,
działania niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
Środki przeciwbólowe: opioidy i
antagoniści receptora opioidowego,
nieopioidowe środki przeciwbólowe,
niesteroidowe leki przeciwzapalne. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Środki przeciwpsychotyczne. Środki
przeciwlękowe, uspokajające i nasenne.
Grupy leków, mechanizmy działania,
działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
Leki przeciwdepresyjne. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki moczopędne. Glikozydy nasercowe i
inne leki działające inotropowo dodatnio.
Grupy leków, mechanizmy działania,
działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie. Farmakoterapia
niewydolności serca –podstawy.
Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym.
Grupy leków, mechanizmy działania,
działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie. Podstawy farmakoterapii
nadciśnienia tętniczego.
Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca.
Leki przeciwhistaminowe. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
R.Forjasz
R.Forjasz
R.Forjasz
R.Forjasz
R.Forjasz
R.Forjasz
H. Winiarska
H. Winiarska
Ćwiczenie 14.
Ćwiczenie 15.
Ćwiczenie 16.
Ćwiczenie 17.
Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej
serca. Leki stosowane w zaburzeniach
ukrwienia obwodowego. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki wpływające na krzepnięcie krwi. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki stosowane w leczeniu astmy i innych
schorzeń przebiegających z obturacją
oskrzeli. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne,
działania niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.Zasady farmakoterapii astmy i
POChP. Leki przeciwkaszlowe i leki
wykrztuśne. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne,
działania niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
Hormony i analogi hormonów podwzgórza,
przysadki mózgowej, tarczycy i przytarczyc
stosowane w terapii. Leki stosowane w
nadczynności tarczycy. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
Ćwiczenia - Semestr letni
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenie 2.
Hormony i analogi hormonów nadnerczy
stosowane w terapii. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie. Leki
stosowane w hiperlipoproteinemiach. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Hormony wysp trzustki i ich analogi.
Nieinsulinowe leki przeciwcukrzycowe.
Grupy leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie. Zasady
farmakoterapii cukrzycy.
Osoba odpowiedzialna
H. Winiarska
H. Winiarska
Ćwiczenie 3.
Ćwiczenie 4.
Ćwiczenie 5.
Ćwiczenie 6.
Ćwiczenie 7.
Ćwiczenie 8.
Ćwiczenie 9.
Ćwiczenie 10.
Ćwiczenie 11.
Hormony płciowe i ich analogii, hormonalna
terapia zastępcza,
doustne środki antykoncepcyjne, sterydy
anaboliczne. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
Leki stosowane w chorobie wrzodowej
żołądka i dwunastnicy. Leki
przeciwwymiotne. Leki przeczyszczające i
przeciwbiegunkowe, przeciwrobacze
Farmakoterapia zakażeń układu oddechowego,
zakażeń układu moczowo-płciowego, układu
nerwowego, skóry i tkanki podskórnej.
Analiza przypadków klinicznych – ćwiczenia
w doborze optymalnej farmakoterapii.
Leki stosowane w niedokrwistościach z
niedoboru żelaza, witaminy B12 i kwasu
foliowego. Hematopoetyczne czynniki
wzrostu . Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
Środki wpływające na homeostazę kostnomineralną. Leczenie dny moczanowej. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Środki przeciwnowotworowe i leki
immunomodulujące. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki stosowane w: napadach bólowych,
kolkach, bólach przewlekłych. Zasady
leczenia bólu ostrego i przewlekłego. Leki
stosowane w leczeniu migreny – tryptany mechanizm działania, działania
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki roślinne i ich zastosowanie w leczeniu
wybranych schorzeń. Surowiec roślinny jako
źródło substancji czynnych – zastosowanie.
Bezpieczeństwo stosowania leków
pochodzenia roślinnego w skojarzeniu z
lekami syntetycznymi.
Indywidualizacja farmakoterapii farmakokinetyka w praktyce. Ćwiczenia z
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
H. Winiarska
Ćwiczenie 12.
Ćwiczenie 13.
zakresu obliczeń farmakokinetycznych ze
szczególnym uwzględnieniem przypadków
chorych z niewydolnością narządową oraz w
przypadkach zatruć lekami.
Toksykologia niektórych pestycydów, metali
ciężkich, rozpuszczalników i gazów–
klasyfikacja, mechanizm i objawy zatruć,
postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
Pierwsza pomoc w zatruciach – ogólne zasady
pierwszej pomocy.
Toksyczność wybranych leków–objawy
zatruć, postępowanie w ramach pierwszej
pomocy. Antidota swoiste i nieswoiste.
Toksykomanie i lekomanie – patomechanizm,
symptomatologia, zasady leczenia.
H. Winiarska
H. Winiarska
13. Organizacja zajęć:
Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki:
www. farmakologia.ump.edu.pl
REGULAMIN ZAJĘĆ:
1. Studenci zobowiązani są do podporządkowania się w trakcie zajęć poleceniom
nauczycieli akademickich prowadzących ćwiczenia w zakresie toku zajęć i odpowiednich
przepisów BHP.
2. Ćwiczenia rozpoczynają się punktualnie zgodnie z planem wyznaczonym przez
Dziekanat.
3. Podstawą zaliczenia zajęć jest:
 Obowiązkowa obecność na ćwiczeniach.
Nieobecność usprawiedliwiona - jako usprawiedliwienie traktuje się zaświadczenie
lekarskie, względnie wezwania urzędowe - władz wojskowych, sądowych, polecenia
władz uczelni, itp. Usprawiedliwienie winno być przedstawione na pierwszym ćwiczeniu,
na którym student jest znów obecny.
Studenci, którzy byli nieobecni na zajęciach (niezależnie od przyczyny nieobecności)
zobowiązani są do uzupełnienia wiedzy z tego zakresu do czasu kolejnych zajęć.
Studenci, którzy bez usprawiedliwienia opuścili od 1 do 3 ćwiczeń oraz studenci,
których nieobecności usprawiedliwione obejmują od 4 do 10 ćwiczeń w ciągu roku
akademickiego są zobowiązani zdawać kolokwium wyjściowe, niezależnie od średniej
oceny uzyskanej z pozostałych ćwiczeń.
Studenci, których nieusprawiedliwione nieobecności obejmują więcej niż 3 ćwiczenia
lub nieobecności usprawiedliwione więcej niż 10 ćwiczeń w ciągu roku akademickiego
nie zostaną dopuszczeni do kolokwium wyjściowego i nie uzyskają zaliczenia przedmiotu.
Decyzja o sposobie zaliczeniu przedmiotu w odniesieniu do przypadków nieobecności
usprawiedliwionych przekraczających 10 ćwiczeń spowodowanych długotrwałą chorobą
lub wypadkami losowymi podjęta zostanie przez egzaminatora po konsultacji z
Dziekanem i Kierownikiem Katedry. Decyzja o usprawiedliwieniu pojedynczych
nieobecności z przyczyn losowych podjęta zostanie przez egzaminatora po uprzednim
indywidualnym rozpatrzeniu.
 Wykazanie się wiadomościami co najmniej na poziomie dostatecznym (średnia
ocen cząstkowych uzyskanych na ćwiczeniach).
Podczas każdego z ćwiczeń obowiązuje znajomość zagadnień bieżących oraz
zagadnień omawianych w czasie wszystkich poprzednich zajęć od początku kursu
farmakologii.
Studenci uzyskują oceny cząstkowe na podstawie odpowiedzi ustnych, sprawdzianów
pisemnych oraz wyników testów cząstkowych przeprowadzanych na zakończenie
każdego z ćwiczeń.
Nieusprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach jest związana z otrzymaniem oceny
niedostatecznej z testu cząstkowego.
Końcowa ocena niedostateczna z ćwiczeń może być dwukrotnie poprawiana
poprzez zdanie kolokwium wyjściowego.
Uzyskanie oceny niedostatecznej z kolokwium wyjściowego oznacza niedopuszczenie
studenta do egzaminu.
4.Egzamin końcowy
Egzamin końcowy jest egzaminem testowym i obejmuje całość zagadnień kursu
farmakologii. Ocena końcowa z farmakologii obejmuje ocenę z egzaminu końcowego
(60%) oraz ocenę z ćwiczeń (40%).
Studenci, których średnia ocena z ćwiczeń przekracza 4,4 mogą przystąpić do
egzaminu przedterminowego. Szczegółowe informacje dotyczące egzaminu
przedterminowego zamieszczono w pkt. 14 przewodnika.
PROGRAM ZAJĘĆ:
Wykłady
1.
02.10.15
Podstawy farmakologii.
Wprowadzenie do chemioterapii zakażeń. Zasady
2.
09.10.15
prowadzenia chemioterapii zakażeń empirycznej i
celowanej.
3.
16.10.15
Postępy antybiotykoterapii. Powikłania antybiotykoterapii.
4.
23.10.15
Środki wpływające na autonomiczny układ nerwowy.
5.
30.10.15
Opioidowe leki przeciwbólowe.
6.
06.11.15
7.
13.11.15
8.
20.11.15
Farmakoterapia niewydolności serca.
9.
27.11.15
Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego.
10.
04.12.15
Środki wpływające na krzepnięcie krwi.
Nieopioidowe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki
przeciwzapalne.
Leki stosowane w chorobie Parkinsona. Środki
przeciwdrgawkowe.
11.
11.12.15
Farmakoterapia astmy.
12.
18.12.15
Farmakoterapia cukrzycy.
13.
08.01.16
Leki działające na układ pokarmowy.
14.
15.01.16
Farmakoterapia zakażeń układu oddechowego.
15.
22.01.16
16.
29.01.16
17.
05.02.16
18.
12.02.16
Zasady farmakoterapii bólu przewlekłego.
19.
26.02.16
Terapie genowe i komórkowe.
20.
04.03.16
21.
11.03.16
22.
18.03.16
Leki stosowane w niedokrwistościach. Hematopoetyczne
czynniki wzrostu.
Środki przeciwnowotworowe cz. I.
Środki przeciwnowotworowe cz. II. Leki
immunosupresyjne.
Zasady prowadzenia farmakoterapii u kobiet w ciąży i u
karmiących.
Indywidualizacja farmakoterapii – farmakogenetyka.
Zasady prowadzenia farmakoterapii u dzieci i u osób w
podeszłym wieku.
Podstawy toksykologii – toksykodynamika i
23.
01.04.16
toksykokinetyka. Pierwsza pomoc w zatruciach. Antidota.
Toksykologia niektórych pestycydów i gazów.
Toksykologia niektórych metali ciężkich.
24.
08.04.16
25.
15.04.16
Toksykologia rozpuszczalników. Toksyczność wybranych
leków. Postępowanie w zatruciach lekami.
Toksykomanie i lekomanie.
Ćwiczenia
Recepta, części recepty, niezgodności recepturowe, skróty,
postacie leków. Zasady wypisywania recept i korzystania z
baz danych o środkach leczniczych. Losy leków w ustroju 1.
06,08.10.15
wchłanianie, transport, wiązanie z białkami,
biotransformacja, wydalanie, wpływ pKa. Test seminaryjny
z ćwiczenia nr 1 w dniu zajęć w aptece – dokładny plan
wizyty w aptece podano oddzielnie.
2.
13,15.10.15
Chemioterapia zakażeń I: antybiotyki beta-laktamowe,
makrolidy, ketolidy, linkozamidy, tetracykliny,
glicylocykliny, streptograminy, oksazolidynony.
chloramfenikol,aminoglikozydy, chinolony, glikopeptydy,
polimyksyny
Chemioterapia zakażeń II: sulfonamidy, pochodne
imidazolu, pochodne furanu, leki przeciwgrzybicze, leki
3.
20,22.10.15
przeciwgruźlicze, podstawy farmakoterapii
przeciwgruźliczej.
Chemioterapia zakażeń III: leki przeciwwirusowe (leki
stosowane w zakażeniach Herpes simplex, leki
przeciwgrypowe i stosowane w leczeniu zakażeń HIV, leki
4.
27,29.10.15
stosowane w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby).
Środki odkażające. Leki przeciwmalaryczne (niektóre grupy)
lub Wizyta w „Aptece Akademickiej - Coll. Wrzoska
(niektóre grupy)
Chemioterapia zakażeń III: leki przeciwwirusowe (leki
stosowane w zakażeniach Herpes simplex, leki
przeciwgrypowe i stosowane w leczeniu HIV, leki
5.
03,05.11.15
stosowane w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby,
rybawiryna). Środki odkażające. Leki przeciwmalaryczne.
(niektóre grupy)
Wizyta w „Aptece Akademickiej - Coll. Wrzoska (niektóre
grupy)
Środki znieczulające miejscowo, leki pobudzające
6.
10,12.11.15
zakończenia czuciowe. Środki do znieczulenia ogólnego.
Środki zwiotczające mięśnie szkieletowe działające
obwodowo.
7.
17,19.11.15
Środki wpływające na autonomiczny układ nerwowy.
Środki przeciwbólowe: opioidy i antagoniści receptora
8.
24,26.11.15
opioidowego, nieopioidowe środki przeciwbólowe,
niesteroidowe leki przeciwzapalne.
9.
01,03.12.15
Środki przeciwpsychotyczne. Środki przeciwlękowe,
uspokajające i nasenne.
10.
08,10.12.15
11.
15,17.12.15
12.
05,07.01.16
13.
12,14.01.16
14.
19,21.01.16
15.
26,28.01.16
Leki przeciwdepresyjne.
Leki moczopędne. Glikozydy nasercowe i inne leki
działające inotropowo dodatnio.
Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym.
Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca. Leki
przeciwhistaminowe.
Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca. Leki
stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego.
Leki wpływające na krzepnięcie krwi.
Leki stosowane w leczeniu astmy i innych schorzeń
16.
02,04.02.16
przebiegających z obturacją oskrzeli. Zasady farmakoterapii
astmy i POChP. Leki przeciwkaszlowe i leki wykrztuśne.
Hormony i analogi hormonów podwzgórza, przysadki
17.
09,11.02.16
mózgowej, tarczycy i przytarczyc stosowane w terapii. Leki
stosowane w nadczynności tarczycy.
18.
23,25.02.16
19.
01,03.03.16
Hormony i analogi hormonów nadnerczy stosowane w
terapii. Leki stosowane w hiperlipoproteinemiach
Hormony wysp trzustki i ich analogi. Doustne leki
przeciwcukrzycowe
Hormony płciowe i ich analogii, hormonalna terapia
20.
08,10.03.16
zastępcza,
doustne środki antykoncepcyjne, sterydy anaboliczne.
Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i
21.
15,17.03.16
dwunastnicy. Leki przeciwwymiotne.Leki przeczyszczające
i przeciwbiegunkowe, przeciwrobacze.
22.
05.04, 31.03.16
Farmakoterapia zakażeń. Analiza przypadków.
Leki stosowane w niedokrwistościach z niedoboru żelaza,
23.
12, 07.04.16
witaminy B12 i kwasu foliowego. Hematopoetyczne czynniki
wzrostu .
Środki wpływające na homeostazę kostno-mineralną.
24.
19,14.04.16
25.
26,21.04.16
Środki przeciwnowotworowe i leki immunomodulujące
26.
10.05, 28.04.16
Leki stosowane w: napadach bólowych, kolkach, bólach
Leczenie dny moczanowej.
przewlekłych i w leczeniu migreny.
27.
17,05.05.16
28.
24,19.05.16
29.
31.05, 02.06.16
30.
07,09.06.16
Leki roślinne i ich zastosowanie w leczeniu wybranych
schorzeń.
Indywidualizacja farmakoterapii - farmakokinetyka w
praktyce.
Toksykologia niektórych pestycydów, metali ciężkich,
rozpuszczalników i gazów. Pierwsza pomoc w zatruciach
Toksyczność wybranych leków. Postępowanie w zatruciach.
Antidota. Toksykomanie i lekomanie.
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw fizjologii i biochemii. Znajomość
patofizjologii.
Przygotowanie do zajęć: Znajomość podstaw farmakologii i farmakoterapii zgodna z
sylabusem umożliwiająca analizę i dyskutowanie poszczególnych zagadnień. Znajomość
podstawowych
zagadnień
farmakologicznych
omawianych
na
wszystkich
poprzedzających zajęciach, umiejętność odwołania się do wcześniej nabytej wiedzy.
Wymagania
końcowe:
Umiejętność
przygotowania
zapisu
wszystkich
form
recepturowych substancji leczniczych oraz doboru leku w odpowiednich dawkach w celu
korygowania zjawisk patologicznych w ustroju i w poszczególnych narządach,
umiejętność zaprojektowania chemioterapii zakażeń; znajomość dawkowania wybranych
leków, zwłaszcza leków stosowanych w stanach pilnych i naglących; znajomość
najczęściej występujących działań niepożądanych leków oraz istotnych klinicznie
interakcji, rozpoznawanie zatrucia lekami i niektórymi substancjami stosowanymi w
przemyśle, rolnictwie i gospodarstwie domowym, umiejętność interpretacji wyników
badań toksykologicznych oraz znajomość zasad postępowania w przypadkach zatruć.
Umiejętność posługiwania się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o
produktach leczniczych.
14.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia, forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy) – egzamin testowy z wynikiem co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi–
szczegóły zawarto w regulaminie. Dotyczy to także obu egzaminów poprawkowych.
Ostateczna ocena z przedmiotu zostanie wystawiona zgodnie z poniższym schematem:
Ocena łączna
(40%oceny z
ćwiczeń +60%
oceny z
Ocena
ostateczna
egzaminu)
Egzamin na 2
2
3-3,25
3
3,26-3,75
3,5
3,76-4,25
4
4,26-4,5
4,5
> 4,5
5
Egzamin na 5
5
Studenci, którzy uzyskają średnią ocenę z zajęć powyżej 4,4 mogą przystąpić do
egzaminu przedterminowego. Warunkiem przystąpienia do egzaminu przedterminowego
jest uzyskanie odpowiedniej średniej końcowej oceny z ćwiczeń oraz nieprzekraczanie
zasad ujętych w regulaminie we wszystkich jego punktach.
Egzamin przedterminowy jest egzaminem ustnym obejmującym pytania z całego zakresu
farmakologii (także recepty, obliczenia farmakokinetyczne). Studenci, którzy przystąpią
do tego egzaminu, ale nie uzyskają oceny co najmniej 4,0, mogą nadal zdawać egzamin
testowy na zwykłych zasadach, a ocena z egzaminu przedterminowego nie zostanie
wpisana do indeksu.
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: nie dotyczy
Zaliczenie – kryterium zaliczenia - wykazanie się wiadomościami co najmniej na
poziomie dostatecznym (średnia wszystkich ocen cząstkowych uzyskanych na
ćwiczeniach 3,0) oraz obecność na ćwiczeniach – szczegóły zawarto w regulaminie.
15.Literatura:
Zalecana literatura:
Literatura podstawowa
Materiały dydaktyczne dostępne na stronie www.farmakologia.ump.edu.pl
Mutschler E., Gesslinger G., Kroemer H.K., Ruth P., Schäfer-Korting M.. Mutschler
Farmakologia i toksykologia. wyd. III polskie poprawione i uzupełnione, red. W. Buczko,
Elsevier, 2013
Literatura uzupełniająca
Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury dla
studentów medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001.
Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2011.
16.Studenckie koło naukowe
Opiekun koła: dr hab. Przemysław Mikołajczak, prof. UM
Tematyka
Badania farmakologiczne prowadzone na zwierzętach laboratoryjnych:
 Rola procesów zapalnych w powstawaniu i farmakoterapii wrzodów żołądka
 Znaczenie czynników immunologicznych w działaniu wybranych leków
przeciwdepresyjnych i przeciwpsychotycznych – badania eksperymentalne
 Poszukiwania markerów biologicznych uzależnienia od alkoholu i
farmakologicznych możliwości znoszenia skutków choroby alkoholowej
 Badania wyciągów i związków czynnych pochodzenia roślinnego o spodziewanym
działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
 Badania nowych leków cytostatycznych, ich metabolizmu, farmakokinetyki i
molekularnego mechanizmu działania
 Badania interakcji leków podczas transportu domózgowego
 Poszukiwanie nowych środków farmakologicznych skutecznych w leczeniu
cukrzycy
Badania farmakologiczne prowadzone na materiale biologicznym pochodzącym od
pacjentów:
 Wpływ leków stosowanych u chorych na cukrzycę na patomechanizm
przewlekłych powikłań cukrzycy
Miejsce spotkań: Katedra i Zakład Farmakologii UMP, 60-806 Poznań, ul.
Rokietnicka 5a
17. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
18. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)

Podobne dokumenty