półka nowości
Transkrypt
półka nowości
TOWARZYSTWO LEKARSKIE KRAKOWSKIE NSZZ „Solidarność” Krakowskiej Służby Zdrowia w latach 1980–1989 Wspomnienia uczestników Oddajemy w Państwa ręce garść wspomnień o NSZZ Solidarność Służby Zdrowia w Krakowie, o naszej „Solidarności” – jaką stworzyliśmy i którą żyliśmy przez dziesięć lat, od 1980 do 1990 roku. Z pewnością nie wyczerpaliśmy tematu. Kiedy spotkaliśmy się po z górą 25 latach od powstania Solidarności w Polskim Towarzystwie Lekarskim – z inicjatywy Pani Profesor Marii Rybakowej i Profesora Igora Gościńskiego – uświadomiliśmy sobie zupełny brak spisanej historii tamtych lat. I tak zrodziła się ta inicjatywa. Był to jedyny w swoim rodzaju czas w naszym życiu! Czas kolejnego pokolenia Polaków walczących o niepodległość. Co do tego nikt z nas nie miał wątpliwości. Oczywiście, odmienialiśmy przez wszystkie przypadki słowo o związkach zawodowych, ale wiedzieliśmy, że głównym celem jest wyzwolenie. NSZZ „Solidarność” Służby Zdrowia należał do najsilniejszych struktur w Małopolsce. Ale też przeciwnika mieliśmy na miejscu – potężnego. Jak wspomina prof. Zbigniew Chłap, krakowska Akademia Medyczna była jedną z najbardziej upartyjnionych uczelni w Polsce. Tutaj nie trzeba było angażować wielu TW, o których dzisiaj głośno. Wystarczy przypomnieć sobie nadzwyczajną gorliwość Komitetu Uczelnianego – z okresu stanu wojennego i lat następnych: I sekretarza (anestezjologa), II sekretarza (profesora farmacji) i wszystkich kierowanych „żelazną ręką” przez profesora chirurgii, członka KC PZPR, i wspomaganych przez grono spolegliwych, bezpartyjnych profesorów i lekarzy. Nie ma sensu ich w tym miejscu wymieniać z nazwiska. Lepiej zachować w pamięci niecodzienne postaci z tamtego środowiska, które udało się spotkać. Z Wprowadzenia Andrzeja Szczeklika WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO Maria Rosa Menocal Ozdoba świata Jak muzułmanie, żydzi, i chrześcijanie tworzyli kulturę tolerancji w średniowiecznej Hiszpanii Ta urzekająca opowieść, powszechnie uznawana za objawienie utraconego Złotego Wieku, przywraca do życia bogatą i kwitnącą kulturę średniowiecznej Hiszpanii, gdzie przez ponad siedem stuleci muzułmanie, żydzi i chrześcijanie żyli obok siebie w atmosferze tolerancji, podczas gdy literatura, nauka i sztuka przeżywały okres bujnego rozkwitu. Klaudia Roden Łukasz Trzciński Mit bohaterski w perspektywie antropologii filozoficznej i kulturowej Autor – filozof i antropolog religii, związany od lat z Uniwersytetem Jagiellońskim – analizuje postać bohatera mitycznego. Przedstawia ją zasadniczo w dwóch perspektywach badawczych: w aspekcie antropologii kulturowej i antropologii filozoficznej. Połączenie obu tych ujęć znacznie wzbogaca dotychczasowe opracowania tego zagadnienia i pozwala na wyciągnięcie wniosków przekraczających granice antropologii kulturowej, w kierunku formułowania ogólniejszych stwierdzeń dotyczących ludzkiej natury. Zdaniem autora, bohatera mitycznego można traktować jako wcielenie samego życia, która to kategoria jest szczegółowo rozpatrywana w pierwszej części książki. Charakter bohatera dokładnie odpowiada zakresowi znaczeń wyłaniających się podczas hermeneutyki pojęcia życia, dlatego reprezentuje to, co najbardziej intymne i bliskie człowiekowi, chociaż niejednokrotnie ukazane w swej tajemniczej paradoksalności. ALMA MATER 85 „Almanach Czeski” nr 1/2006 Pod red. Jacka Balucha „Almanach Czeski” jest ważnym przedsięwzięciem wydawniczym cenionego za sprawą aktywności i wielkiego dorobku naukowego Instytutu Filologii Słowiańskiej UJ. Pojawienie się tej publikacji będzie poważnym wydarzeniem slawistycznym, w szczególności zaś, oczywiście, bohemistycznym. Tom pierwszy „Almanachu” ma, nie przypadkiem, charakter „krakowski”, ale nie jest to jego wadą – właściwie raczej zaletą, i to dość istotną. Tom jest jednolity, zwarty, bardzo dobrze zredagowany. O jego wartości stanowi bardzo solidna i ciekawa zawartość. Staranne jest wprowadzenie pióra Jacka Balucha, będące rozważnym zarysowaniem programowej linii, zamierzonego także na następne lata, wydawnictwa. Miłą niespodzianką dla czytelników będzie opublikowanie pięknego eseju ks. prof. Józefa Tischnera Schizofreniczna ewangelia, związanego z prozą Bohumila Hrabala. Zasługę jego wydania ma Jacek Baluch, który ten fi nezyjny tekst wydobył ze swojego archiwum, opisał okoliczności jego powstania, słusznie uznając, że owo posłowie Tischnera warto opublikować, „stanowi bowiem całkowicie oryginalną i niepowtarzalną interpretację wczesnej twórczości Hrabala, odczytywanej przez pryzmat filozoficznych zainteresowań księdza profesora, pośród których sytuowała się również fenomenologiczna refleksja wybitnego czeskiego filozofa Jana Patočki”. Z recenzji Jacka Kolbuszewskiego Ewa Żarnecka-Biały Mała logika Ewa Żarnecka-Biały, przez lata wykładowca logiki na UJ, studia odbywała pod kierunkiem wielkiego polskiego filozofa – Tadeusza Kotarbińskiego. Od niego przejęła przekonanie, że pryncypia racjonalności sprzyjają życiu godziwemu, zaś znajomość logiki pozwala odróżniać działania racjonalne od takich, które racjonalność tylko udają. Od niego też przejęła szacunek dla potrzeb takiego czytelnika, którym może być każdy. Cztelnikiem Małej logiki może być każdy student, którego ciekawi natura logicznego myślenia. Nawet taki, który trochę się boi symboliki logicznej, ale chce zrozumieć, jaki z niej pożytek. Może korzystać z tej książki każdy czytelnik, który chce zwrócić uwagę na to, w jakich kontekstach sytuacyjnych ujawniają się korzyści skromnego bodaj praktykowania logiki. Mateusz Antoniuk 86 ALMA MATER „Kultura małomówna” Stanisława Lacka W kręgu młodopolskiej świadomości mowy i milczenia Problematyka książki sytuuje się w kontekście zarzutów wielokrotnie stawianych literaturze młodopolskiej, dotyczących zjawiska wielosłowia, braku panowania nad tokiem nadmiernie elokwentnej, emocyjnej wypowiedzi i w rezultacie utraty perspektywy refleksji oraz komunikacji społecznej. W literaturze epoki autor szuka świadectw skłaniających do modyfikowania takich sądów. Główną częścią książki jest próba rekonstrukcji estetycznych i filozoficznych poglądów Stanisława Lacka, jednego z najciekawszych krytyków polskich przełomu XIX i XX wieku. Autor bada liczne wystąpienia Lacka z dziedziny krytyki literackiej, teatralnej i plastycznej, poszukując wspólnych tym tekstom wyznaczników postawy światopoglądowej i estetycznej. Młodopolski krytyk jawi się dzięki temu jako oryginalny poszukiwacz odpowiedzi na poczucie hipertrofii i kryzysu współczesnego mu języka, formułujący własny program „kultury małomównej”. Krystyna Bednarska-Ruszajowa Biblioteki w literaturze polskiej Monografia ta jest w polskim piśmiennictwie naukowym pierwszą próbą przedstawienia na taką skalę motywów związanych z biblioteką i czytelnictwem. Uwzględniono 325 tytułów 158 pisarzy polskich od XVIII wieku do czasów najnowszych. Znaleźli się wśród nich zarówno mistrzowie pióra, jak Bolesław Prus, Maria Dąbrowska czy Czesław Miłosz, jak i pisarze drugo- i trzeciorzędni, m.in. Józef Dzierzkowski, Marian Gawalewicz, Kazimierz Gliński. Analiza motywów została przeprowadzona w aspekcie bibliologicznym – według rodzajów bibliotek, zarówno prywatnych, jak i instytucjonalnych, oraz w aspekcie filologicznym – według znaczenia i funkcji, jakie badane motywy miały, w zamierzeniu autorów, pełnić w utworach. Biblioteki polskie wstępują w większości tekstów, zagraniczne – rzadziej, np. w powieściach Teodora Jeske-Choińskiego. Interesująco przedstawia się literacki wizerunek bibliotekarza, zależny od czasu akcji powieści, niepozbawiony akcentów patetycznych lub satyrycznych. Żywa narracja – przy wszelkich rygorach akademickiego wywodu – zapewne sprawi, że książką zainteresują się nie tylko bibliologowie i historycy literatury, ale także nieprofesjonaliści. David Wood Jak dzieci uczą się i myślą Społeczne konteksty rozwoju poznawczego Książka Davida Wooda przez dziesięć lat utrzymywała się na liście bestsellerów z oczywistych powodów: dostarcza bowiem doskonałej, twórczej syntezy wiedzy o myśleniu i uczeniu się dzieci. Autor przedstawia zrównoważoną, a jednocześnie odkrywczą koncepcję, godzącą stanowisko skrajnie natywistyczne z ujęciem środowiskowym; z tą koncepcją powinien się zapoznać każdy, kto zajmuje się rozwojem intelektualnym małych dzieci. Peter Robinson John Street Mass media, polityka, demokracja Niniejsza książka, napisana w oryginalnym stylu, łatwa w odbiorze, pełna inspirujących przykładów z całego świata, obejmuje szeroki zakres różnych mediów i gatunków. W coraz bardziej pogrążonym i trudniejszym do zrozumienia świecie spinu, łatwych sformułowań i wielorakich konfliktów politycznych, John Street może nam służyć za oświecającego i często zabawnego przewodnika. Douglas Kellner Ulf Hannerz Odkrywanie miasta Antropologia obszarów miejskich W ciągu stosunkowo krótkiego czasu antropologia miasta stała się jednym z najbardziej żywotnych obszarów antropologii. Jednak w czasie, gdy się kształtowała, brakowało jej intelektualnej spójności. Książka jest pierwszą odważną próbą spójnego i ujednoliconego ujęcia miasta jako sposobu życia. Ulf Hannerz odwołuje się nie tylko do perspektywy antropologicznego spojrzenia na miasto, lecz sięga też do innych dyscyplin, takich jak historia, socjologia i geografia, nadając intelektualną jednolitość dziejom rozwoju antropologii miasta. WYDAWNICTWO COLLEGIUM COLUMBINUM Postmodernizm rosyjski i jego antycypacje Pod red. H. Waszkielewicz seria Rosja-myśl-słowo-obraz, t. VIII Wydaje się, że w odniesieniu do postmodernizmu w Rosji można wskazać na jego analogie z rosyjskim futuryzmem. Otóż, chyba nigdzie indziej futuryzm nie rozwinął się tak twórczo, nie przybrał formy tak wybujałej i adekwatnej do zachodzących przemian, jak w Rosji. Podobnie postmodernizm – idealny, jak można sądzić, do przedstawienia postradzieckiego świata, który wyrzekł się swojej niedawnej oficjalnej, centralistycznej, totalitarnej orientacji i emblematyki. Nullo Minissi Europejski Czarnolas Poezja łacińska Jana Kochanowskiego La poesia latina di Jan Kochanowski Tekst książki zamieszczono w dwóch wersjach językowych: polskiej i włoskiej. Nullo Minissi urodził się 8 sierpnia 1921 roku. W roku 1958 uzyskał habilitację z zakresu filologii słowiańskiej, a w latach 1962–1997 był profesorem zwyczajnym oraz dyrektorem Instytutu Studiów nad Europą Wschodnią w Istituto Universitario Orientale w Neapolu (obecnie Università degli Studi di Napoli „L’Orientale”). Od 1998 roku przebywa na emeryturze. Jest członkiem wielu zagranicznych akademii naukowych, m.in. od 1963 roku należy do Akademii Kalevalaseura w Helsinkach, od 1980 roku – do Akademii Nauk i Sztuk Republiki Macedonii, a od 1999 roku zasiada w Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Sofii, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu w Skopje. W roku 2004 otrzymał Nagrodę literacką im. Kočo Racina. W latach 1947–1950 współpracował szczególnie z takimi czasopismami, jak „Realtà politica”, „Lo stato moderno”, „Civiltà moderna”, „Il bollettino dell’emigrazione” (pod red. Riccardo Bauera), „Belfagor”. W roku 1950, w przekonaniu, że ideały Ruchu Oporu przepadły, udał się „na wygnanie” w rejony językoznawstwa i filologii. W 1968 roku uczestniczył w Południowych Indiach w kampanii na rzecz niepodległości Tamil Nandu. W 1969 roku jako członek przedstawicielstwa Włoch wszedł w skład komitetu założycielskiego Association Internationale des Études du Sud-Est Européen (UNESCO). W roku 1970 został powołany do wąskiego grona, które ukształtowało Kommission für Sprachfragen der europäischen Einigung w Hamburgu, która z kolei w 1971 roku ufundowała Institut für linguistische Probleme der europäischen Integration. Do jego głównych prac należą m.in.: Manuale di Fonetica, Rapporto sull’università, Europejski Czarnolas. Poezja łacińska Jana Kochanowskiego. La poesia latina di Jan Kochanowski. ALMA MATER 87