Pobierz spis treści - Politechnika Gdańska

POLITECHNIKA GDAŃSKA
ANDRZEJ LISAK
FILOZOFIA TRANSCENDENTALNA
MIĘDZY HEGLEM A HEIDEGGEREM
OD TEORII POZNANIA DO ONTOLOGII
GDAŃSK 2012
PRZEWODNICZĄCY KOMITETU REDAKCYJNEGO
WYDAWNICTWA POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ
Romuald Szymkiewicz
REDAKTOR PUBLIKACJI NAUKOWYCH
Janusz T. Cieśliński
REDAKTOR SERII
Przemysław Parszutowicz
RECENZENCI
Ewa Starzyńska-Kościuszko
Mirosław Żelazny
PROJEKT OKŁADKI
Jolanta Cieślawska
Wydano za zgodą
Rektora Politechniki Gdańskiej
Oferta wydawnicza Politechniki Gdańskiej jest dostępna pod adresem
www.pg.gda.pl/WydawnictwoPG
© Copyright by Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej
Gdańsk 2012
Utwór nie może być powielany i rozpowszechniany, w jakiejkolwiek formie
i w jakikolwiek sposób, bez pisemnej zgody wydawcy
ISBN 978-83-7348-412-2
SPIS TREŚCI
WSTĘP ..........................................................................................................................................
7
1. WPROWADZENIE: PROBLEM PRZEDMIOTU FILOZOFII PO HEGLU .........................
1.1. Kontekst ............................................................................................................................
1.2. Główne postheglowskie określenia przedmiotu filozofii ..................................................
1.2.1. Filozofia jako teoria poznania .............................................................................
1.2.2. Filozofia jako teoria poznania historii .................................................................
1.2.3. Filozofia jako teoria nauki ...................................................................................
1.2.4. Filozofia jako psychologia ...................................................................................
1.2.5. Filozofia jako historia filozofii ............................................................................
1.2.6. Filozofia jako teoria wartości ..............................................................................
1.2.7. Filozofia jako światopogląd .................................................................................
1.2.8. Filozofia jako metafizyka ....................................................................................
1.2.9. Filozofia jako ontologia .......................................................................................
1.2.10. Filozofia jako analiza języka ...............................................................................
11
11
22
22
26
26
28
34
35
36
37
42
42
2. POWSTANIE, ROZWÓJ I UPADEK NEOKANTYZMU JAKO NATURALNEGO CZYNNIKA ROZWOJU FILOZOFII TRANSCENDENTALNEJ .......................................................
2.1. Wstęp ................................................................................................................................
2.2. Recepcja Kanta przed powstaniem neokantyzmu .............................................................
2.3. Kształtowanie się podstaw programu neokantyzmu .........................................................
2.4. Wczesny neokantyzm .......................................................................................................
2.4.1. Otto Liebmann .......................................................................................................
2.4.2. Friedrich Albert Lange – neokantowski naturalizm ..............................................
2.4.3. Spór Fischera z Trendelenburgiem ........................................................................
2.5. Neokantyzm klasyczny .....................................................................................................
2.5.1. Poglądy Hermanna Cohena w odniesieniu do wczesnego neokantyzmu ..............
2.5.2. Neokantyzm lat siedemdziesiątych XIX wieku .....................................................
2.5.3. Wilhelm Windelband .............................................................................................
2.5.4. Alois Riehl .............................................................................................................
2.5.5. Inni neokantyści ....................................................................................................
2.5.6. Koniec neokantyzmu .............................................................................................
45
45
50
52
67
67
71
79
82
82
86
95
103
119
126
3. IDEA FILOZOFII TRANSCENDENTALNEJ W SZKOLE MARBURSKIEJ ......................
3.1. Marburska szkoła neokantyzmu .......................................................................................
3.2. Poglądy Hermanna Cohena ..............................................................................................
3.2.1. Logika transcendentalna a ogólny charakter myśli Cohena ..................................
3.2.2. Przezwyciężenie dualizmu naoczności i myślenia ................................................
3.2.3. Pojęcie „źródła” (Ursprung) ..................................................................................
3.2.4. System filozofii i pozostałe jego działy .................................................................
3.2.4.1. Idea systemu ............................................................................................
3.2.4.2. Etyka ........................................................................................................
3.2.4.3. Estetyka ...................................................................................................
3.2.4.4. Religia ......................................................................................................
3.2.4.5. Psychologia ..............................................................................................
3.3. Poglądy Paula Natorpa .....................................................................................................
3.3.1. Logika transcendentalna ........................................................................................
3.3.2. Pojęcie poznania ....................................................................................................
3.3.3. Natorpowski system filozofii ................................................................................
130
130
143
143
159
163
176
176
178
184
187
188
190
190
194
204
4
Spis treści
3.3.4. Psychologia ...........................................................................................................
3.3.5. Poglądy „późnego” Natorpa ..................................................................................
Dodatek A. Uwagi o dziejach szkoły marburskiej ...................................................................
3.4. Ernst Cassirer i ewolucja idei filozofii transcendentalnej .................................................
3.4.1. Substancja i funkcja ...............................................................................................
3.4.2. Filozofia form symbolicznych jako filozofia transcendentalna .............................
Dodatek B. Transcendentalna filozofia prawa Hansa Kelsena .................................................
208
221
224
227
227
239
260
4. IDEA TRANSCENDENTALIZMU W SZKOLE BADEŃSKIEJ I MŁODSZYM NEOKANTYZMIE ...................................................................................................................................
4.1. Wprowadzenie ..................................................................................................................
4.2. Szkoła badeńska ...............................................................................................................
4.2.1. Heinrich Rickert ....................................................................................................
4.2.2. Emil Lask ..............................................................................................................
4.2.3. Bruno Bunch .........................................................................................................
4.2.4. Jonas Cohn ............................................................................................................
4.3. Richard Hönigswald .........................................................................................................
Dodatek C. Neoneokantyzm ....................................................................................................
268
268
270
270
284
295
307
310
322
5. TRANSCENDENTALNA FENOMENOLOGIA HUSSERLA A PROJEKT FENOMENOLOGII NOEMATYCZNEJ ......................................................................................................
5.1. Wprowadzenie. Husserlowska fenomenologia noetyczno-noematyczna a projekt fenomenologii czysto noematycznej ........................................................................................
5.2. Husserlowska koncepcja świadomości – od fenomenologii noetycznej do genetycznej ..
5.3. Husserl a transcendentalna fenomenologia .......................................................................
5.4. Husserl, Heidegger, ontologia ..........................................................................................
330
354
375
392
ZAKOŃCZENIE ...........................................................................................................................
399
BIBLIOGRAFIA ...........................................................................................................................
410
Streszczenie w języku polskim .....................................................................................................
Streszczenie w języku angielskim .................................................................................................
445
448
330