język – kultura – dydaktyka

JĘZYK – KULTURA – DYDAKTYKA.
Przegląd nowych osiągnięć w glottodydaktyce języka polskiego
Sprache – Kultur – Didaktik.
Neuere Tendenzen der polnischen Glottodidaktik im Überblick
Language – Culture – Teaching.
An overview of recent tendencies in teaching Polish as a foreign language
JĘZYK – KULTURA – DYDAKTYKA
Konferencja naukowa oraz warsztaty metodyczne
dla uczących języka polskiego w środowisku wielojęzycznym
WienKo, 21-24 listopada 2014, Wiedeń, Austria
Konferencja zorganizowana pod patronatem honorowym
Jego Ekscelencji Ambasadora RP w Austrii Artura Lorkowskiego
Współfinansowanie:
Stowarzyszenie Wspólnota Polska
Fundusze polonijne MSZ
Instytut Slawistyki, Uniwersytet Wiedeński
Korzystając z tego, że w jednym miejscu i czasie spotykają się wybitni
przedstawiciele polskiej glottodydaktyki, postanowiono tak ułożyć plany konferencji, aby
umożliwić nauczycielom i studentom udział we wszystkich proponowanych formach zajęć,
wykładów i warsztatów dydaktycznych. Część uniwersytecka została przygotowana w
ramach regionalnych konferencji Stowarzyszenia BRISTOL Polskich i Zagranicznych Nauczycieli
Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego.
Teresa Kopeć
Hanna Kaczmarczyk
Liliana Madelska
Wspólnota Polskich
Organizacji w Austrii
Forum Polonii
Szkolny Punkt Konsultacyjny
im. Jana III Sobieskiego
przy Ambasadzie RP w Wiedniu
oraz Stowarzyszenie Mea Polonia
Instytut Slawistyki,
Uniwersytet Wiedeński
21.11.2014, piątek
Szkolny Punkt Konsultacyjny im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu
1230 Wiedeń, Promenadeweg 3, sala widowiskowa na parterze
17.00-18.00 Rejestracja uczestników
18.00 Uroczyste otwarcie konferencji
Jego Ekscelencja Artur Lorkowski, Ambasador RP w Austrii
Teresa Kopeć, Prezes Forum Polonii
Hanna Kaczmarczyk, Kierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Jana III Sobieskiego
przy Ambasadzie RP w Wiedniu
Liliana Madelska, Instytut Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego
18.30 Spektakl szkolnej grupy teatralnej w reż. M. Noconia
25 lat, historia pełna nadziei
20.00 M. Nocoń (prowadzenie): Teatr w edukacji polonistycznej. Spotkanie dyskusyjne po
spektaklu
Kolacja
22.11.2014, sobota
Szkolny Punkt Konsultacyjny im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu
1230 Wiedeń, Promenadeweg 3, sala seminaryjna na parterze
9.00 – 12.15 Warsztaty otwarte dla rodziców i nauczycieli
9.00 – 10.30
E. Lipińska: Przekazać polskość – rola rodziców, postawy dzieci
B. Szamburska: Zabawy z językiem z wykorzystaniem tekstów dla dzieci (od zbierania
słownictwa do tworzenia prostych żartów językowych)
A. Achtelik: Jak motywować dzieci wielojęzyczne do czytania polskich książek
10.30-10.45 Przerwa
10.45-12.15 Kontynuacja warsztatów
B. Szamburska: Metody kształcenia sprawności językowych: Tworzenie opisów
w kontekście (praca z prostym tekstem literackim, tzw. „dziurawcem")
A. Seretny: By w lesie rosły nie tylko choinki, czyli o konieczności rozwijania
słownictwa dziecka
12.30-13.30 Obiad
13.30-14.15 Warsztaty dla nauczycieli w podgrupach
M. Nocoń: Jak pracować z tekstem literackim metodami teatralnymi? Nauczyciele
klas starszych (od klasy IV szkoły podstawowej) – sala w małym budynku szkolnym.
M. Małyska: Od zabawy słowem do poważnej poezji. Dziecko w roli czytelnika
(przykładowe zajęcia edukacyjne dla dzieci w młodszym wieku szkolnym)
14.30-18.30 Warsztaty dla nauczycieli – sala seminaryjna na parterze
M. Małyska: Konstruktywizm w praktyce - budowanie przestrzeni do aktywności
ucznia na lekcjach języka polskiego
13.30-17.00 Sekcja organizacyjna
L. Madelska: Integracja kulturowa w glottodydaktyce (przygotowanie warsztatów)
23.11.2014, niedziela
9.00-18.30 Uniwersytet Wiedeński
Spitalgasse 2/4, 1090 Wiedeń, Instytut Slawistyki, Sala nr 1, parter; por.
http://slawistik.univie.ac.at/lageplan/
9.00-10.30
H.
Ch.
Luschützky,
L.
Madelska:
Umlaut
versus
alternacje:
podejście
glottodydaktyczne (prezentacja w języku niemieckim i polskim)
P. Garncarek: Komunikacja niewerbalna
10.30-10.45 Przerwa
10.45-12.15
A. Dąbrowska: Język i kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego
A. Achtelik: Komunikacja międzykulturowa a autostereotyp Polaka
12.30-14.00 Obiad1
13.45-16.00
Integracja kulturowa w glottodydaktyce. Warsztaty połączone ze zwiedzaniem
Wiednia2
1.
2.
Restauracja Königshofer, Beethovengasse 2, Wiedeń 1090 (8 euro: jedno z 3 dań do wyboru)
Prosimy o przesyłanie zgłoszeń panu M. Stosikowi, [email protected]
16.00-17.30
A. Seretny: Analiza znaczeniowa wyrazów w procesie rozumienia tekstu
E. Lipińska: Przekład intersemiotyczny jako działanie mediacyjne w rozwijaniu
sprawności pisania
17.45-19.15
J. Tambor: Tendencje słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie
E. Jaskółowa: Współczesna poezja polska – jak uczyć interpretacji
24.11.2014, poniedziałek
9.00-13.00
Budynek główny Uniwersytetu Wiedeńskiego, sala nr 26
Universitätsring 1, 1010 Wiedeń
9.00-9.40 Spotkanie o 9.00 w holu przy głównym wejściu
H.Ch. Luschützky: Zwiedzanie Uniwersytetu Wiedeńskiego
(dla zainteresowanych spoza Wiednia)3
9.40 Spotkanie w holu przy głównym wejściu, przejście do sali nr 26
9.45-11.15 Warsztaty w ramach zajęć Spracherwerb Polnisch Ausbau 2
J. Tambor: 5 węży i 6 mężów, czyli pułapki polskiej fleksji
P. Garncarek: Liczymy liczebniki
11.15-11.30 Przerwa
11.30-13.00 Warsztaty w ramach zajęć Spracherwerb Polnisch Vertiefung 1
J. Tambor: Polskie dialekty
J. Kuchta: Standardy
niemieckojęzycznym
kulturowe
w
nauczaniu
polskiego
13.00-15.00 Przerwa na obiad (we własnym zakresie)
3.
Prosimy o przesyłanie zgłoszeń panu M. Stosikowi, [email protected]
w
środowisku
15.00-19.00 Uniwersytet Wiedeński, Campus,
Instytut Slawistyki, sala 1, parter
Spitalgasse 2/4, 1090 Wiedeń, por. http://slawistik.univie.ac.at/lageplan/
15.00-16.30 Warsztaty w ramach zajęć Spracherwerb Polnisch Grundlagen
A. Dąbrowska: Typowe błędy w polszczyźnie osób niemieckojęzycznych (prezentacja w
języku niemieckim)
H. Ch. Luschützky: Das Polnische aus sprachtypologischer Perspektive (Język polski
z perspektywy typologicznej - prezentacja w języku niemieckim)
16.30-16.45 Przerwa
16.45-19.00
L. Madelska (prowadzenie): Panel przy okrągłym stole: „Premier, premiera,
premierka?” Gender po polsku a tendencje rozwojowe w języku.
Podsumowanie konferencji (wnioski, postulaty, plany)
PRZEGLĄD TEMATÓW
Aleksandra Achtelik
- Jak motywować dzieci wielojęzyczne do czytania polskich książek / Motivierung
multilingualer Kinder zum Lesen polnischer Bücher
- Komunikacja międzykulturowa a autostereotyp Polaka / Interkulturelle
Kommunikation und das polnische Selbstverständnis
Anna Dąbrowska
- Język i kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego / Sprache und Kultur in der
polnischen Glottododaktik
- Typowe błędy w polszczyźnie osób niemieckojęzycznych / Typische Fehler
Deutschsprachiger im Polnischerwerb (Vortrag in deutscher Sprache)
Piotr Garncarek
- Komunikacja niewerbalna / Nonverbale Kommunikation
- Liczymy liczebniki / Numeralia in der Glottodidaktik
Ewa Jaskółowa
- Współczesna poezja polska / Polnische zeitgenössische Lyrik
Jacek Kuchta
- Standardy kulturowe w nauczaniu polskiego w środowisku niemieckojęzycznym /
-
Kulturstandards im Polnischunterricht für Deutschsprachige
Ewa Lipińska
- Przekazać polskość – rola rodziców, postawy dzieci / Vermittlung des Polnisch-Seins
– Die Rolle der Eltern, die Einstellung der Kinder
- Przekład intersemiotyczny jako działanie mediacyjne w rozwijaniu sprawności pisania
/ Intersemiotische Übersetzung als Vermittlungsinstrument in der Entwicklung von
Schreibkompetenz
Hans Christian Luschützky
- Język polski z perspektywy typologicznej / Das Polnische aus sprachtypologischer
Perspektive (Vortrag in deutscher Sprache)
Liliana Madelska, Hans Christian Luschützky
- Umlaut versus alternacje: podejście glottodydaktyczne / Umlaut versus Alternationen:
der glottodidaktische Ansatz (Vortrag in polnischer und deutscher Sprache)
Liliana Madelska
- Panel przy okrągłym stole: „Premier, premiera, premierka?” Gender po polsku a
tendencje rozwojowe w języku / Podiumsdiskussion: Gendern auf Polnisch –
Entwicklungstendenzen im Sprachgebrauch
Liliana Madelska
- Integracja kulturowa w glottodydaktyce / Kulturelle Integration in der Glottodidaktik
Małgorzata Małyska
- Od zabawy słowem do poważnej poezji. Dziecko w roli czytelnika (przykładowe
zajęcia edukacyjne dla dzieci w młodszym wieku szkolnym) / Vom Wortspiel zur
ernsthaften Poesie. Das Kind als Leser (Exemplarische Übungen für Kinder im
Primärschulalter)
- Konstruktywizm w praktyce – budowanie przestrzeni do aktywności ucznia na lekcjach
języka polskiego / Konstruktivismus in der Praxis – Schaffung von Aktivitätsräumen
im Polnischunterricht
Michał Nocoń
- Warsztaty teatralne / Theaterworkshop
Anna Seretny
- By w lesie rosły nie tylko choinki, czyli o konieczności rozwijania słownictwa dziecka /
Damit im Wald nicht nur Christbäume wachsen, oder: über die Wichtigkeit der
kindlichen Wortschatzentwicklung
- Analiza znaczeniowa wyrazów w procesie rozumienia tekstu / Lexikalische
Bedeutungsanalyse beim Textverständnis
Bernadeta Niesporek-Szamburska
-
-
Zabawy z językiem z wykorzystaniem tekstów dla dzieci (od zbierania słownictwa do
tworzenia prostych żartów językowych / Sprachspiele auf der Basis von
Kinderliteratur (vom Wortschatzaufbau zur Bildung einfacher Sprachspiele)
Metody kształcenia sprawności językowych: Tworzenie opisów w kontekście (praca z
prostym tekstem literackim, tzw. „dziurawcem") / Methoden zur Ausbildung
sprachlicher Fähigkeiten: Das Erstellen von Beschreibungen im Kontext
(Lückenfüllung in einfachen literarischen Texten)
Jolanta Tambor
- Tendencje słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie / Wortbildungstendenzen in der
polnischen Gegenwartssprache
- 5 węży i 6 mężów, czyli pułapki polskiej fleksji / Fünf Schlangen und der Männer
sechs, oder: Fallstricke der polnischen Flexion
- Polskie dialekty / Polnische Dialekte
********************************
BIOGRAMY
Dr Aleksandra Achtelik
Pracuje w Instytucie Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Śląskiego ,
wicedyrektor Szkoły Języka i Kultury Polskiej (od 2006 roku), kierownik Podyplomowych Studiów
Kwalifikacyjnych Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego (od 2002 roku). Jej
zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień historii i teorii kultury, literatury
podróżniczej oraz problematyki miasta, nauczania kultury polskiej cudzoziemców oraz wybranych
zagadnień glottodydaktyki. Od kilkunastu lat uczy języka polskiego jako obcego. Jest współautorką
podręczników Miło mi panią poznać. Język polski w sytuacjach komunikacyjnych oraz Bawimy się w
polski 1. Podręcznik do nauki języka polskiego dla dzieci (Katowice 2009), a także publikacji Bądź na
B1. Zbiór zadań z języka polskiego oraz przykładowe testy certyfikatowe dla poziomu B1,
współredaktorką tomów Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego (Katowice 2007, wespół
z Jolantą Tambor) oraz Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego (Katowice 2010, wspólnie
z Małgorzatą Kitą oraz Jolantą Tambor), będących zbiorem artykułów poświęconych nauczaniu
języka i kultury polskiej wśród obcokrajowców. Jest członkinią Zarządu Stowarzyszenia Sympatyków
Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ, a od 2012 roku prezesem Stowarzyszenia "Bristol" Polskich
i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego. Ponadto jest
członkinią Zespołu Autorów Zadań i Egzaminatorów Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości
Języka Polskiego jako Obcego.
Dr hab. prof. Ewa Jaskółowa
Kierownik Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Wypromowała
dwunastu doktorów i kilkudziesięciu magistrów. Autorka ponad 60 artykułów na temat interpretacji
tekstów literackich i sposobów przekładania zagadnień teoretycznych i historycznoliterackich na język
szkoły. Publikacje drukowane m.in w: „Polonistyce”, „Zeszytach Szkolnych”, „Języku Polskim w
Szkole”, a także w „Języku Artystycznym” oraz „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej”. Wykładowczyni
literatury polskiej w ramach programu Erasmus na uniwersytetach: w Bratysławie, Lipsku, Wiedniu,
Sofii, Wilnie, Berlinie. Uczestniczka programu wspomagającego nauczanie języka polskiego jako
obcego i ojczystego w Anglii; referentka na dwóch konferencjach poświęconych problemom
kształcenia dzieci emigrantów polskich w Wielkiej Brytanii. Członek Towarzystwa Adama
Mickiewicza PAN odział w Katowicach oraz Komisji Dydaktycznej Komitetu Nauk o Literaturze
PAN. Autorka kilkudziesięciu artykułów i kilku monografii. Tytuły najważniejszych publikacji
książkowych to: Poetyckie podróże Stanisława Balińskiego,1988; Od poezji kosmosu do poezji czasu.
Studium o twórczości Stanisława Ciesielczuka, 1997; Od Bogurodzicy do poezji Szymborskiej.
Historia literatury, 2001; „Kto to był”. Żona Lota w poezji polskiej XX wieku czyli rozbijanie
stereotypu, 2006. Współautorka (wraz z: Krzysztofem Biedrzyckim i Ewą Nowak) serii podręczników
dla liceum i technikum: Świat do przeczytania. Kierownik i koordynator projektu międzynarodowego
„Slavic Networking”: Kulturowa i językowa integracja w ramach programu UE Socrates-Lingua 1 z
udziałem ośrodków akademickich z Czech, Słowacji, Bułgarii, Słowenii, Polski i Niemiec.
Dr hab. prof. Anna Dąbrowska
Profesor w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Kierownik Zakładu
Lingwistyki Stosowanej. Dyrektor Szkoły Języka Polskiego dla Cudzoziemców. Członkini Rady
Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Członkini Państwowej Komisji
Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego przy MNiSzW. Ponadto bierze udział w
pracach Zespołu do Spraw Kształcenia i Kwalifikowania Lektorów Języka Polskiego jako Obcego w
Zagranicznych Ośrodkach Akademickich (przy MNiSzW). Redaktor naczelny serii Język a Kultura.
Zainteresowania naukowe: lingwistyka kulturowa, glottodydaktyka polonistyczna, dzieje nauczania
języka polskiego jako obcego, polszczyzna cudzoziemców. Wybrane publikacje: Eufemizmy
współczesnego języka polskiego, Wrocław 1993; W rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, czyli słownik
eufemizmów ję-zyka polskiego, Warszawa 1998; Polski dla cudzoziemców, Wrocław 1998 (5. zmien. i
popraw. wyd. podręcznika do nauki języka polskiego jako obcego, wraz z R. Łobodzińską); Język
polski. (z serii A to polska właśnie…), Wrocław 1998; Co warto wiedzieć: poradnik metodyczny dla
nauczycieli języka polskiego jako obcego na Wschodzie, Warszawa 2010 (wraz z Urszulą Dobesz,
Małgorzatą Pasieką).
Dr hab. Piotr Garncarek
Adiunkt w Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców POLONICUM
Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor tegoż w latach 2002 – 2004. Absolwent warszawskiej
polonistyki. Współzałożyciel Stowarzyszenia „Bristol”. Autor podręczników do nauki języka
polskiego jako obcego: Czas na czasownik (2002) i Nie licz na liczebnik (2009) oraz monografii: Świat
języka polskiego oczami cudzoziemców (1997) i Przestrzeń kulturowa w nauczaniu języka polskiego
jako obcego (2006). Organizator międzynarodowych konferencji glottodydaktycznych: Nauczanie
języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej (2004), Kanon
kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego (2009), Kultura popularna w nauczaniu języka
polskiego jako obcego (2011) i redaktor odnośnych tomów pokonferencyjnych. Redaktor naczelny
Kwartalnika POLONICUM. Pomysłodawca i założyciel Pracowni Glottodydaktyki Kulturowej. W
latach 1998 – 2002 konsul i pierwszy sekretarz Ambasady RP w Mińsku, gdzie założył pracownię
polonistyczną na Uniwersytecie Pedagogicznym. Zajmuje się badaniami percepcji i przestrzeni
kulturowej w świadomości cudzoziemców uczących się języka polskiego. Jest koordynatorem
naukowym Rządowego Programu Stypendialnego im. Konstantego Kalinowskiego, prowadzonego
przez Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, skierowanego do młodzieży
białoruskiej, relegowanej z rodzimych uczelni. Uczestniczy w pracach ministerialnych komisji
rekrutacyjnych: „Młodzi naukowcy” oraz naboru na polskie uczelnie młodzieży z obszaru byłego
Związku Radzieckiego, posiadającej polskie korzenie. Ekspert sieci Ceepus. Przewodniczący Komisji
Egzaminacyjnej z języka polskiego jako obcego, przy Radzie Koordynacyjnej ds. Certyfikacji
Biegłości Językowej UW. Członek Komisji Językoznawczej II na Wydziale Polonistyki. Członek
Zespołu Języka Polskiego poza Granicami Kraju Rady Języka Polskiego przy Prezydium
Polskiej Akademii Nauk.
Mgr Jacek Kuchta
Absolwent filologii polskiej oraz germańskiej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu,
podyplomowych studiów glottodydaktycznych na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu
oraz Szkoły Prawa Niemieckiego Uniwersytetu Gdańskiego i Uniwersytetu w Kolonii. Pracuje jako
wykładowca języka polskiego jako obcego oraz języka niemieckiego na Uniwersytecie Gdańskim,
gdzie prowadzi zajęcia z języka ekonomicznego, biznesowego i prawniczego na poziomach B2-C2.
Od 2002 biegły sądowy – tłumacz przysięgły języka niemieckiego oraz egzaminator sopockiego
ośrodka egzaminacyjnego ÖSD (Österreichisches Sprachdiplom Deutsch), który przeprowadza
państwowe egzaminy certyfikatowe z języka niemieckiego na poziomach A1-C2. Zainteresowania
naukowe skupiają się wokół certyfikacji języka polskiego i niemieckiego, komunikacji
międzykulturowej oraz ogólnej glottodydaktyki polonistycznej.
Dr hab. Ewa Lipińska
Adiunkt w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie, Uniwersytet Jagielloński. Autorka i
współautorka licznych artykułów z zakresu glottodydaktyki, podręczników dla uczących się języka
polskiego jako obcego, m.in.: Kiedyś wrócisz tu... (1997, 2003, 2005), Nie ma róży bez kolców.
Ćwiczenia ortograficzne dla cudzoziemców (1999, 2009), Z polskim na ty (2003), Umiesz? Zdasz?
(2009), Polski bez tajemnic. Język polski dla studentów niemieckojęzycznych (2009, 2010), Z ziemi
włoskiej do Polski. Manuale di grammatica polacca per Italiani (2010) oraz monografii: Język
ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności (2003), ABC metodyki nauczania
języka polskiego jako obcego (2005), Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się
języka odziedziczonego w chicagowskiej diasporze polonijnej (2012), Integrowanie kompetencji
lingwistycznych w glottodydaktyce – na przykładzie nauczania języka polskiego jako obcego /
drugiego. Poradnik metodyczny z ćwiczeniami (2013), Polskość w Australii – o dwujęzyczności,
edukacji i problemach adaptacyjnych Polonii na antypodach, (2013). Współredagowała m.in. Z
zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego (2006), Programy nauczania języka polskiego jako
obcego. Poziomy A1 – C2 (2011). Prowadzi liczne warsztaty metodyczne dla nauczycieli polonijnych
w Polsce i za granicą. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują się zagadnienia związane z
dwujęzycznością oraz metodyką nauczania języka polskiego jako obcego i odziedziczonego, a w
szczególności nauczania pisania.
Prof. dr Hans Christian Luschützky
H. Ch. Luschützky studiował filozofię, antropologię i lingwistykę na Uniwersytecie Wiedeńskim, na
którym wykłada językoznawstwo porównawcze i historyczne. Jako specjalista w dziedzinie fonetyki i
fonologii pracował też na uniwersytetach w Niemczech. Jego wstęp do typologii języków
Sprachtypologie (Wiedeń 19992) ukazał się w wersji książkowej po czesku, a także po polsku: Zarys
typologii języków (Kraków 2005). Od lat prowadzi wykłady dla studentów z Polski w ramach
Letniego Kolegium Polsko-Austriackiego. Jest organizatorem wielu konferencji międzynarodowych
oraz autorem i wydawcą licznych prac naukowych, por. univie.ac.at/hans.christian.luschuetzky/
Dr Liliana Madelska
Doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa; ukończyła polonistykę na Uniwersytecie
Adama Mickiewicza w Poznaniu. Na Uniwersytecie Warszawskim studiowała logopedię, nauczanie
języka polskiego jako obcego oraz psychologię dzieci niedosłyszących. Od wielu lat pracuje w
Instytucie Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego, a jako logopeda opiekuje się Szkołą Polską
w Wiedniu. Uczestniczyła w pracach grupy ekspertów przy Ministerstwie Edukacji Narodowej.
We współpracy z takimi organizacjami jak ORPEG PCN, Federalny Związek Nauczycieli Języka
Polskiego w Niemczech czy Illinois State Board of Education prowadzi szkolenia i warsztaty dla
rodziców i nauczycieli polskich za granicą. Efektem jej doświadczeń w nauczaniu języka polskiego w
różnych środowiskach są tablice Bliźniacze słowa, strony internetowe, jak http://wymowapolska.pl, a
także komplet materiałów do ćwiczenia percepcji i wymowy Posłuchaj, jak mówię, na który składają
się Podręcznik ucznia, Poradnik dla rodziców i nauczycieli oraz film dydaktyczny Powiedz mi, co
widzisz. Jest autorem wielu książek i artykułów z dziedziny lingwistyki. Jej podręczniki z cyklu
Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego ukazały się w wersji polskiej,
angielskiej, dwóch wersjach niemieckich oraz w wersji rosyjskiej; zachęcają one uczniów do
samodzielnej pracy i do refleksji nad językiem, por. http://www.lilianamadelska.com
Mgr Małgorzata Małyska
Nauczyciel konsultant ds. edukacji wczesnoszkolnej w ORPEG PCN, edukator oświaty, trener emisji
głosu, specjalista ds. nauczania na odległość, trener efektywnych metod uczenia i szybkiego czytania.
Autorka ok. 200 programów kursów doskonalących i kwalifikacyjnych, przede wszystkim z zakresu
nauczania/uczenia języka polskiego dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz wielu
scenariuszy zajęć i materiałów dydaktycznych, upowszechnionych w środowisku oświatowym w
Polsce i poza Polską. Od 1992r. prowadzi zajęcia dydaktyczne w Polsce i ponad 20 krajach świata.
Adresatami tych szkoleń są zarówno nauczyciele polonijni, nauczyciele szkolnych punktów
konsultacyjnych, szkół europejskich, jak i nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej pracujących w
różnych systemach oświatowych. Doświadczenie to wykorzystała jako autorka i redaktorka
materiałów edukacyjnych w ramach projektu Włącz Polskę!, tworząc ponad 100 propozycji
dydaktycznych, tzw. atomów do programu „Rok Polski”, redagując podręczniki do programu Dla
chcącego nic trudnego dla klas I-III oraz materiałów dla dzieci w wieku 5-9 lat, opracowując
merytorycznie 2 programy nauczania (Dla chcącego nic trudnego oraz Przyjaciele przedszkolaka).
Autorka publikacji dla nauczycieli, wychowawców i rodziców, n. in.: Rozmawiamy o uczuciach
(WSiP), Każdy z nas jest ważny (WSiP), Oswajamy strach (WSiP), Twoi uczniowie mistrzami w
czytaniu. Trening umiejętności (WSiP), Twoje dziecko mistrzem w czytaniu. Ćwiczenia i zabawy
(WSiP) oraz innych opracowań, publikowanych w różnych czasopismach metodycznych.
Mgr Michał Nocoń
Aktor, reżyser teatralny, psycholog, pedagog, dziennikarz. Pomysłodawca powstania na Uniwersytecie
Pedagogicznym w Krakowie Studium Dziennikarskiego. Od roku 1982 do 1988 aktor krakowskiego teatru
K.T.O. Od roku 1988 wykładowca na Uniwersytecie w Kolonii. W r. 1992 założył studio teatralne - Actors
Studio Pulheim e.V. Jako dyrektor artystyczny współpracuje zarówno z wieloma międzynarodowymi
placówkami kształcenia aktorów, m.in. w Polsce (PWST w Krakowie), Anglii i Hiszpanii, jak i wybitnymi
polskimi aktorami i pedagogami teatralnymi, m.in. O. Szwajgier, J. Stuhrem, J, Peszkiem, K.
Miklaszewskim. Od 1997 do 2007 dyrektor artystyczny Międzynarodowego Projektu Teatralno –
Antropologicznego „Drogi Czasu” w Kudowie Zdroju. Jako reżyser współpracował m.in. .z; teatrami w
Polsce, Szwajcarii, Niemczech, Czechach.
Jego projekty były nagradzane na wielu międzynarodowych festiwalach teatralnych, m.in. w Korei za
„Pokojówki” J. Geneta, Rosji za „Ślub” Witolda Gombrowicza, Egipcie za „Woyzcka” G. Büchnera,,
Niemczech za Najlepszy Projekt Roku 2005 - spektakl pt. „Immer mehr Grau oder nichts Neues”
oparty na tekstach Witkacego. W r. 2012 otrzymał nominację do Nagrody Ministra Kultury i Mediów
Niemiec Prof. B. Neumanna za polsko-niemiecko-czeski projekt „Dzieci czasu”.
Od 2001 r. współpracuje ze Szkołą Polską im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu ,
realizując kilkanaście projektów teatralnych z młodzieżą szkolną np. „Ucz się polskiego”, „Taki oto polski
teatr”, dwujęzyczny spektakl „Granice”. Ostatni wspólny projekt „Kwietnik polski”, w tym spektakl
teatralny, zdobył w r. 2014 Europejski Znak Innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków
obcych w XIII edycji Konkursu European Language Label ELL
Dr hab. Anna Seretny
Adiunkt w Katedrze Języka Polskiego jako Obcego, Uniwersytet Jagielloński. Autorka licznych
artykułów z zakresu metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, monografii Definicje i
definiowanie (1998) i Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle
badań ilościowych (2011) oraz podręczników do nauki języka, m.in. Kto czyta – nie błądzi (2006), Per
aspera ad astra (2008), A co to takiego? (2003). Wraz z E. Lipińską napisała ABC metodyki
nauczania języka polskiego jako obcego (2005), Między językiem obcym i ojczystym (2012) oraz
Integrowanie kompetencji lingwistycznych w glottodydaktyce na przykładzie języka polskiego jako
obcego/drugiego (2013). Współredagowała m.in. Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego
(2006), W poszukiwaniu nowych rozwiązań (2008). W swojej pracy badawczej zajmuje się badaniami
kompetencji leksykalnej uczących się polszczyzny, analizą leksykalnej dostępności tekstów pisanych i
mówionych oraz uwarunkowaniami efektywnej inferencji leksykalnej. W kręgu jej zainteresowań
znajdują się również zagadnienia związane z nauczaniem języka polskiego jako odziedziczonego. Od
2002 r. jest członkiem Zespołu Autorów Zadań i Egzaminatorów działającego przy Państwowej
Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, a także egzaminatorem z ramienia
Komisji.
Dr hab. prof. Bernadeta Niesporek-Szamburska
Językoznawca, dydaktyk w Katedrze Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego
w Katowicach. Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół języka dziecka, językowego obrazu
świata dzieci i młodzieży, a także wokół języka i stylu literatury dla dzieci i młodzieży. Od kilkunastu
lat zajmuje się także metodyką nauczania jpjo oraz nauczaniem języka, literatury i kultury wśród
dzieci i młodzieży. Autorka książek: Język wierszy dla dzieci (na materiale „Świerszczyka”) (1990),
Językowy obraz pór roku i tradycji kulturowych w twórczości dzieci (2004), Stereotyp „czarownicy” i
jego modyfikowanie. Na przykładzie tekstów dla dzieci i wypowiedzi dziecięcych (2013), Dziecko w
świecie języka (współautorki: H. Synowiec, D. Bula, D. Krzyżyk) (2004), O dialogu kultur w edukacji
polonistycznej (na poziomie szkoły podstawowej) (współautor: A. Kołodziej). Redaktorka i
współredaktorka tomów Dziecko – język – tekst, Wiedza o języku i kompetencje językowe uczniów,
Nowe opisanie świata. Literatura i sztuka dla dzieci i młodzieży w kręgach oddziaływań, Wyczytać
świat – międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży, a także współautorka podręcznika do
nauki języka polskiego dla dzieci Bawimy się w polski 1 (Katowice 2009). Najważniejsze publikacje
na stronie: [email protected]
Dr hab. prof. Jolanta Tambor
Dyrektor Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego, pełnomocnik Rektora UŚ ds.
studentów zagranicznych. Zastępca red. naczelnego czasopisma krajowych i zagranicznych
polonistów „Postscriptum Polonistyczne”. Obszary zainteresowań badawczych: socjo- i
etnolingwistyka, językowy obraz świata i stereotypy etniczne, glottodydaktyka polonistyczna,
fonetyka i fonologia, dialektologia. Autorka i współautorka monografii, m.in. Polska proza
fantastyczno-naukowa, Oberschlesien – Sprache und Identität, współautorka podręczników, np.
Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Głoski polskie, Śpiewająco po polsku, autorka
kilkudziesięciu rozpraw naukowych, współredagowała ważne dla glottodydaktyki prace zbiorowe:
Sztuka czy/i/to rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego, Sprachpolitik und Zertifizierung. Materialien
der polnisch-deutsche Konferenz. Leipzig, 6.-8. Dezember 2005, Europäische Sprachpolitik und
Zertifizierung des Polnischen und Tschechischen i in. Profesor wizytujący na University of Toronto,
University of Alberta w Edmonton w Kanadzie, Uniwersytecie Pedagogicznym w Mińsku i
Uniwersytecie Slawistycznym w Kijowie na Ukrainie. Wykładała m.in. na uniwersytetach w: Bari,
Berlinie, Daugavpils, Halle, Kurytybie, Brasilii, Lipsku, Lwowie, Neapolu, Ołomuńcu, Ostrawie,
Pekinie, Seulu, Skopju, Tokio i Bloomington. Wiceprezes Międzynarodowego Stowarzyszenia
Studiów Polonistycznych oraz członkini Stowarzyszenia „Bristol” Krajowych i Zagranicznych
Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego. Organizatorka i wieloletnia kierownik
Podyplomowych Studiów Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, warsztatów
polonistycznych. Koordynatorka i członkini kilku grantów i projektów w ramach programów UE.
****************
Stowarzyszenie BRISTOL Polskich i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego
jako Obcego wspomaga inicjatywy i działania sprzyjające promocji nauki języka polskiego w świecie,
upowszechnianie wiedzy o polskiej literaturze, historii, kulturze i sztuce, a także ma na celu
przyczynianie się do podwyższania poziomu nauczania języka polskiego jako obcego oraz wspieranie
organizacyjne i rzeczowe osób fizycznych i jednostek organizacyjnych, które podejmują takie
działania. Członkami BRISTOLU są osoby, posiadające wyższe wykształcenie filologiczne lub
humanistyczne, mające zarówno doświadczenie w nauczaniu języka polskiego i kultury polskiej jako
obcej, jak i dorobek naukowy w dziedzinie glottodydaktyki. Na stronach BRISTOLU można znaleźć
informacje o wykładowcach i ośrodkach polskich i zagranicznych, zajmujących się nauczaniem
kultury polskiej i języka polskiego jako obcego / odziedziczonego, a także o konferencjach,
podręcznikach, czasopismach i różnych innych pomocach dydaktycznych, przydatnych w
glottodydaktyce, por. http://www.bristol.us.edu.pl
Stowarzyszenie Mea Polonia zostało powołane w listopadzie 2012 r. z inicjatywy dyrekcji i
nauczycieli Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w
Wiedniu. Podstawowe cele Stowarzyszenia to przede wszystkim: wspieranie nauczania języka
polskiego i kultury polskiej w Austrii, pomoc nauczycielom języka polskiego i wiedzy i Polsce w
doskonaleniu umiejętności merytoryczno-metodycznych, propagowanie polskiej kultury w Austrii. Do
najważniejszych projektów zrealizowanych przez Stowarzyszenie należą m.in. szkolenia dla
nauczycieli języka polskiego w Austrii, warsztaty teatralne dla młodzieży polonijnej, organizacja
spotkań autorskich z pisarzami. Szczególne uznanie zdobył projekt „W naszej pięknej Ojczyźnie
polszczyźnie” - łączący w ramach Roku Tuwima konkursy na autorskie tłumaczenie wiersza Tuwima
na język niemiecki, ilustrację do wiersza, spektakl teatralny w reż. M. Noconia pt. „Kwietnik polski”
oraz wydanie zbiorku „Wiersze wybrane Juliana Tuwima. Ausgewählte Gedichte von Julian Tuwim”
z tłumaczeniami i ilustracjami uczniów Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Jana III Sobieskiego
w Wiedniu. Więcej informacji na https://www.facebook.com/meapolonia?ref=hl, adres do
korespondencji [email protected]
Szkolny Punkt Konsultacyjny im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu jest
działającą od 1977 r. za granicą polską placówką oświatową, prowadzoną przez Ministerstwo
Edukacji Narodowej w Polsce. Nadzór nad działalnością szkoły sprawuje Ośrodek Rozwoju Polskiej
Edukacji za Granicą ORPEG. Szkoła realizuje uzupełniający program nauczania w zakresie edukacji
wczesnoszkolnej w klasach I-III oraz języka polskiego i wiedzy o Polsce w klasach IV-VI szkoły
podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego. Wszyscy uczniowie realizują obowiązek
szkolny w szkołach austriackich, uczęszczając dodatkowo do polskiej szkoły jeden raz w tygodniu.
Szkoła liczy 450 uczniów na wszystkich etapach edukacyjnych. Realizowane są zatwierdzone przez
MEN Ramy programowe kształcenia uzupełniającego. Do podstawowych celów należy
przygotowanie uczniów wracających do kraju do podjęcia edukacji na kolejnym etapie kształcenia,
kształtowanie i rozwijanie uczuciowej oraz intelektualnej więzi z Polską oraz poczucia tożsamości
narodowej, umiejętności życia i działania w społeczeństwie wielokulturowym. Szkoła prowadzi
bogatą działalność dydaktyczną oraz wychowawczą, współpracując z wieloma instytucjami w Polsce i
Austrii. Odgrywa rolę ważnego ośrodka integrującego środowisko polonijne w Austrii. W r. 2014
Szkoła Polska w Wiedniu otrzymała Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i
uczenia się języków obcych (w kategorii język polski jako ojczysty lub obcy), por. też
www.wieden.orpeg.pl
https://www.facebook.com/SzkolnyPunktKonsultacyjnyPrzyAmbasadzieRpWWiedniu?ref=hl