MEN: Dyrektor szkoły ma prawo żądać dokumentów

MEN: Dyrektor szkoły ma prawo żądać dokumentów
poświadczających wysokość emerytury nauczyciela
Kto i na jakiej podstawie jest zobowiązany naliczyć odpis na ZFŚS na nauczycieli pobierających
emerytury, renty i nauczycielskie świadczenia kompensacyjne? Czy dyrektor szkoły może domagać się
od emerytowanego nauczyciela informacji o wysokości pobieranego świadczenia? Wątpliwości te
wyjaśnia Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w szkołach działa na nieco innych zasadach niż u pozostałych
pracodawców. Zasady tworzenia ZFŚS w placówkach oświatowych regulują bowiem:
ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta
Nauczyciela.
Odpisy na pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w szkole nalicza się na zasadach określonych w
ustawie o ZFŚS, a odpisy na nauczycieli oraz nauczycieli będących emerytami, rencistami i pobierających
nauczycielskie świadczenia kompensacyjne - na zasadach określonych w Karcie Nauczyciela, przy czym
wszystkie te odpisy stanowią jeden fundusz w szkole.
Zgodnie z art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub nauczycielami
pobierającymi świadczenie kompensacyjne odpisu na ZFŚS dokonuje się w wysokości 5% pobieranych przez
nich emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.
Skąd jednak dyrektor szkoły ma czerpać informacje o wysokości tych świadczeń? Czy ma prawo domagać się ich
od nauczycieli-byłych pracowników szkoły? Czy w celu ustalenia prawa do świadczeń emerytowanego
nauczyciela może żądać od niego dokumentów potwierdzających wysokość pobieranej emerytury?
Zdaniem SN
Były nauczyciel musi udokumentować wysokość pobieranych świadczeń
(…) dane niezbędne do prawidłowego naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych powinny być zbierane i weryfikowane przez poszczególne szkoły (placówki), w
których nauczyciele będący emerytami, rencistami lub nauczycielami pobierającymi świadczenie
kompensacyjne korzystają ze świadczenia Funduszu.
W art. 53 ust. 3 ustawy - Karta Nauczyciela ustawodawca pośrednio wskazał, że pozyskanie tych
danych należy do dyrektora szkoły (placówki). Wskazany przepis określa bowiem szkołę
(placówkę) jako jednostkę właściwą do dokonania odpisu. (…) Ponadto należy zauważyć, że na
mocy art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych pozyskanie
oraz wykorzystywanie takich danych jest możliwe, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania
uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.
W świetle ww. przepisów, w celu prawidłowego naliczenia odpisu na zakładowy fundusz
świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub nauczycielami
pobierającymi świadczenie kompensacyjne, dyrektor szkoły powinien zwrócić się do nich o
przedstawienie danych dotyczących wysokości pobieranych świadczeń, np. przedstawienie PIT u lub decyzji ZUS określającej wysokość świadczenia.
(…) warunkiem dysponowania środkami funduszu w sposób zgodny z przepisami jest posiadanie
przez pracodawcę wiedzy na temat wszelkich dochodów osób uprawnionych do korzystania z
ZFŚS-u, liczby członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym oraz
wysokości uzyskiwanych przez nich zarobków. Zatem, w opinii Ministerstwa, na podstawie
przepisów prawa, pracodawca może żądać od pracownika oświadczenia, w którym wskazana
będzie kwota dochodu na 1 członka rodziny, oraz przedłożenia dokumentów potwierdzających
prawdziwość podanych w oświadczeniu informacji.
(Wyjaśnienie Ministerstwa Edukacji Narodowej z 31 maja 2012 r., )
Podstawa prawna
» art. 53 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz.
674, ze zm.),
» art. 5, art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst
jedn.: Dz.U. z 1996 r. nr 70, poz. 335, ze zm.).