Stworzenie, grzech i nowe stworzenie wg Bereszit

HISTORIA STWORZENIA, GRZECHU I NOWEGO STWORZENIA
WEDŁUG BERESZIT
1. OPISY STWORZENIA W BIBLII
• Opis kapłański - Rdz 1,1-2.4a
- Powstał w IV/V w. przed Chr., pochodzi z tradycji kapłańskiej [P] (poetyckiej, logicznej, mnemotechnicznej i
rytmicznej);
- Bóg przygotowuje środowisko dla człowieka (świat – człowiek);
- Podział na dwie grupy (3+3+1):
dzieło stwórcze (3 dni) – światłość, woda, niebo, ziemia, rośliny,
dzieło ozdoby tych sfer (3 dni) – ciała niebieskie, ryby, ptaki, zwierzęta, człowiek;
- Siedem części opowiadania (waŜna jest tu rytmika):
wprowadzenie – „Wtedy Bóg rzekł ...”
rozkaz – „Niech się tak stanie ...”
wykonanie – „i stało się tak”
opis
nazwanie lub błogosławieństwo – „Bóg nazwał ...”
pochwała – „i widział Bóg, Ŝe były dobre”
zakończenie – „i tak upłynął ...”;
- Prawdy wynikające z I opisu: jest jeden Bóg – Pan stworzenia, Bóg uczynił wszystko ex nihilo, Bóg stwarza
wszystko mocą swego Słowa, wszechmoc i władza Boga nad stworzeniem (nadaje nazwy i imiona), człowiek
stworzony jest na BoŜy obraz i podobieństwo, prymat człowieka nad stworzeniem, związek małŜeński
ustanowiony i pobłogosławiony przez Boga, dzień siódmy – dniem Pańskim;
- „Uczyńmy” – Rdz 1,26 – skąd liczba mnoga? → aluzja do Trójcy Świętej, lub zwrot Boga do Dworu
Niebieskiego lub pluralis majestaticus;
• Opis jahwistyczny – Rdz 2,4b-3,24
- Powstał w X/IX w. przed Chr., pochodzi z tradycji jahwistycznej [J];
- Odwrócony porządek – najpierw człowiek, świat ma mu słuŜyć, zastosowano antropomorfizmy Boga;
- Podział na 4 części:
stworzenie męŜczyzny,
umieszczenie go w Edenie,
powołanie do istnienia kobiety,
grzech;
- Symbolika stworzenia: drzewo Ŝycia – szczęścia, Ŝycie, nieśmiertelność; drzewo poznania dobra i zła –
atrybut Boga, decydowanie o wszystkim; Ŝebro = Ŝycie, istota Ŝycia;
- Idea opowiadania: Bóg jedyny jest stwórcą, człowiek jest z natury śmiertelny (z prochu ... w proch ...); Bóg
Ŝyje z człowiekiem w przyjaźni; Bóg dał człowiekowi pierwiastek Ŝycia (tchnął tchnienie Ŝycia); równość
natury męŜczyzny i kobiety (kość z kości); trwałość związku małŜeńskiego; niewinność człowieka (nie
odczuwali wstydu pomimo nagości); człowiek koroną stworzeń;
2. GRZECH
•
Wg opisu jahwistycznego
- PrzeŜycie autora Rdz 2-3
świadomość:
Ŝe Bóg stworzył świat,
wyjątkowości człowieka,
Ŝe człowiekowi jest źle;
- drzewo poznania dobra i zła;
- wąŜ #xn [nachasz] – wąŜ, oddawać się magii;
po upadku
rwr) [arur] – przeklęty – przekleństwo, przeklęta ziemia i przeklęty wąŜ;
Pwt 27 – bardzo mocne przekleństwo prawne. Jego skutkiem było to, Ŝe człowiek stawał się [gilel] - lekki, w
przeciwieństwie do [kawot] – cięŜki;
rwr) [arur] jest powieszony na drzewie – Jezus staje się rwr) – przyjmuje na siebie sytuację pierwszych
ludzi – powtórzenie stworzenia (Ga 3,14);
- Grzech: nieuporządkowane poŜądanie własnej wyŜszości. Przyczyną jest nieposłuszeństwo człowieka
względem BoŜego nakazu (pycha), pod wpływem pokusy z zewnątrz (od szatana). Człowiek poprzez swoje
wybory rozwija się i dojrzewa, ale tylko Bóg moŜe decydować co jest dobre, a co złe. Człowiek w swojej pysze
przekracza tę granicę, chcąc stawać się równym Bogu;
- Schemat rodzącego się grzechu:
pokusa i grzech,
skutek (spostrzegli, Ŝe są nadzy,
wzajemne oskarŜanie się,
wyrok na węŜa (przekleństwo);
3. PROTOEWANGELIA - Rdz 3,15
- h#)h [haisza] – niewiasta;
- h(rz [zarah] – potomstwo, nasienie;
- Pw# [szuf] – zmiaŜdŜyć, czyhać;
- w litera [waw] – i, a, kiedy, poniewaŜ, „... ono zmiaŜdŜy ci głowę, _____ ty będziesz czyhał na jego piętę”
- pięta – mocna strona;
- Zło rozwija się dalej – grzech pogłębia Kain (bratobójstwo). Lamek jest 77 razy gorszy od Kaina;
- Potop – zepsucie moralne ludzi;
- WieŜa Babel – miasto bez Boga;
- Przez grzech nastąpiło zniszczenie harmonii w świecie. Taki świat nie odpowiada stwórczej myśli Boga. Bóg
jednak zsyła Zbawiciela i daje nowe stworzenie;
4. NOWE STWORZENIE W STARYM TESTAMENCIE
- Nowe stworzenie wynika z rwr) [arur] (wynika z grzechu i protoewangelii);
- Pragnienie nowego stworzenia:
Potop – obraz nowego stworzenia,
Iz 65,17 (Iz III) – po niewoli babilońskiej, w czasie odbudowy świątyni – czas niewierności i
rozpręŜenia,
Ez 36,26 – stworzenie nowego człowieka;
5. NOWE STWORZENIE W NOWYM TESTAMENCIE
- Rz 8,18-22 – klucz do zrozumienia całego zagadnienia;
- Stworzenie poddane rwr) [arur] czeka na objawienie się chwały BoŜej;
- Nowe stworzenie – zjednoczenie z Chrystusem – Ef 2,10, 1Kor 3,6;
- Człowiek, który powraca do Boga, bierze ziemię rwr) [arur] – przeklętą i czyni ją świętą.
Teraz umieść samego siebie w historii, którą otwiera Księga Bereszit.
Co mówi ci Adonai?