Małgorzata Wielgat IIIb
Transkrypt
Małgorzata Wielgat IIIb
Autor: Małgorzata Wielgat, kl. III B „Jedyną rzeczą jaką mam naprawdę [...], jest moje własne życie i mój własny punkt widzenia”. Krzysztof Kieślowski DZIECIŃSTWO I MŁODOŚĆ Warszawa- Wrocław – Wałbrzych - Łódź Krzysztof Kieślowski urodził się 27 czerwca 1941 r. w Warszawie. Z powodu gruźlicy ojca, dzieciństwo spędził na nieustannych przeprowadzkach. Do 14 roku życia przeprowadził się 40 razy. Kiedy był chłopcem, nie chciał się uczyć, więc ojciec wysłał go do szkoły pożarniczej we Wrocławiu. Spędził tam pół roku i uciekł. Następnie uczęszczał do średniej szkoły w Wałbrzychu. Ojciec Kieślowskiego zmarł w 1957 roku po trwających 20 lat zmaganiach z chorobą. Komentarz Kieślowskiego: „Miałem 16 lat kiedy zmarł mój ojciec. Zmarł na gruźlicę. Chorował przez 20 lat i przypuszczam, że nie chciał dalej żyć” Kieślowski w młodości wcale nie chciał być reżyserem. Właściwie w ogóle nie wiedział, kim chce być. Kiedy w domu zabrakło pieniędzy, rodzice wysłali go na jakiś czas do wuja, który był dyrektorem szkoły teatralnej. Od 1957 do 1962 r. Kieślowski uczył się w Państwowym Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie. Po latach pobyt w liceum stał się dla niego inspiracją do zrealizowania filmu „Personel” (1975). W okresie nauki w szkole średniej, przyszłego reżysera zafascynowała scena. Niemal każdego dnia uszczęszczał na przedstawienia w teatrach: Ateneum, Dramatycznym oraz Współczesnym. Miłość do teatru spowodowała, iż postanowił zostać reżyserem teatralnym. Na kierunek ten jednak przyjmowano tylko absolwentów innych studiów wyższych. Kieślowski postanowił więc zdawać na reżyserię filmową. Do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi dostał się dopiero za trzecim razem, w 1964 r. W „Filmówce” Kieślowski uczył się do 1968 roku. W tym czasie zrealizował szereg etiud fabularnych i dokumentalnych, m.in. „Tramwaj” (1966) i „Koncert życzeń” (1967). W czasie przymusowej przerwy w nauce, między liceum i studiami, zajmował się nauczaniem rysunku, był referentem kulturalnym oraz garderobianym w Teatrze Polskim, gdzie pomagał aktorom tej miary co Tadeusz Łomnicki, Zbigniew Zapasiewicz, czy Aleksander Bardini. KARIERA REŻYSERSKA Warszawa Do 1983 roku był związany z warszawską Wytwórnią Filmów Dokumentalnych, gdzie zrealizował większość filmów dokumentalnych. W 1973 roku zrealizował pierwszy fabularny film "Przejście podziemne". W latach 70. rozpoczęła się stała współpraca Kieślowskiego z Telewizją Polską. Realizował dla niej dokumenty oraz widowiska teatralne (m.in.: Dwoje na huśtawce w 1977 oraz Kartotekę w 1978). W 1974 został członkiem Zespołu TOR, kierowanego przez Stanisława Różewicza, a potem Krzysztofa Zanussiego. W 1982 nawiązał znajomość z Krzysztofem Piesiewiczem, która przerodziła się we współpracę scenariuszową. Razem zrealizowali film "Bez końca", a potem także razem wszystkie następne. Jako wielki autorytet w dziedzinie filmu wykładał reżyserię i scenopisarstwo na uczelniach w Katowicach i w Łodzi. KARIERA MIĘDZYNARODOWA Francja, Szwajcaria, Niemcy, Finlandia, Iran Następne filmy Kieślowski zrealizował już na Zachodzie, we Francji i Szwajcarii. Jest to Podwójne życie Weroniki i trylogia Trzy kolory, zrealizowane przez niego przy zupełnej nieznajomości języka francuskiego. Kreacyjność kamery, konsekwencja plastyczna i niezwykła precyzja konstrukcji fabularnej to cechy, które najbardziej pokazują, jak bardzo oddalił się od technik dokumentalnych. Twórczość Kieślowskiego została otoczona prawdziwym kultem w Iranie. Irańskie sklepy z filmami na honorowych miejscach trzymają zarówno Dekalog, jak Trzy kolory czy Podwójne życie Weroniki. Za wybitny wkład do kultury ruchomego obrazu został w 1990 r. honorowym członkiem Brytyjskiego Instytutu Filmowego, a w 1995 r. członkiem Akademii Filmowej w USA. Wiosną 1995 roku wieloletni asystent Kieślowskiego Krzysztof Wierzbicki, zrealizował film dokumentalny I'm so-so..., z udziałem ich obu. Dokument ten miał formę rozmowy z Kieślowskim i stanowił omówienie życiorysu reżysera oraz całokształtu jego dorobku reżyserskiego. Kieślowski jest dzisiaj z pewnością najsłynniejszym reżyserem europejskim. Cieszył się ogromnym zainteresowaniem ze strony dystrybutorów. Trylogia została sprzedana jeszcze przed realizacja do niemal wszystkich krajów świata. W Europie nazwisko Kieślowskiego wymienia się jednym tchem z nazwiskami Jarmusha i Almodovara. Kieślowski stal się prorokiem nowego kina europejskiego, a na dodatek odniósł niezwykły wręcz sukces kasowy. Filmografia „Każdy człowiek chce zmieniać świat, kiedy zaczyna cokolwiek robić. Ja chyba nie liczyłem na to, że można zmienić świat w dosłownym tego słowa znaczeniu. Myślałem, że uda się ten świat opisać.” Kieślowski Kieślowski był w polskim kinie kimś wyjątkowym. Kimś kto przeciera szlaki innym i nie boi się zadawać niewygodnych pytań, także tych podstawowych, uniwersalnych. Głównym obiektem zainteresowania Kieślowskiego był człowiek. "Człowiek w zderzeniu ze społeczeństwem, z władzą, z systemem, ze środowiskiem, z rodziną i z samym sobą. Człowiek uwikłany w sprzeczności, zależności, konflikty. Człowiek, który musi stale dokonywać wyborów w świecie wartości i ponosi za te wybory odpowiedzialność. Człowiek, w życie którego wkracza polityka i człowiek poza polityką. Człowiek postawiony wobec odwiecznych dążeń do wolności, równości, sprawiedliwości i poszukujący miłości, szczęścia, zrozumienia..." Wreszcie - człowiek, który zadaje sobie i innym, tak jak sam reżyser, podstawowe pytanie: "jak żyć?". jedno Filmy dokumentalne: 1966 1968 1969 1970 1970 1971 1972 1972 1972 1972 1973 1974 1974 1975 1976 1976 1977 1977 1978 1980 1980 1988 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Urząd – etiuda studencka Zdjęcie – etiuda studencka Z miasta Łodzi – film dyplomowy Byłem żołnierzem Fabryka Przed rajdem Refren Robotnicy '71: nic o nas bez nas Między Wrocławiem a Zieloną Górą Podstawy BHP w kopalni miedzi Murarz Prześwietlenie Pierwsza miłość – dokumentalny film TV Życiorys – dokumentalny film inscenizowany Klaps Szpital Z punktu widzenia nocnego portiera Nie wiem Siedem kobiet w różnym wieku Dworzec Gadające głowy Siedem dni w tygodniu Filmy fabularne: 1966 – Tramwaj – etiuda studencka 1967 – Koncert życzeń – etiuda studencka 1973 – Przejście podziemne – premiera w 1974 r. 1975 – Personel – premiera w 1976 r. 1976 – Blizna 1976 – Spokój – premiera w 1980 r. 1979 – Amator 1981 – Krótki dzień pracy – premiera w 1996 r. 1981 – Przypadek – premiera w 1987 r. 1984 – Bez końca – premiera w 1985 r. 1987 – Krótki film o zabijaniu – premiera w 1988 r. 1988 – Krótki film o miłości 1988 – Dekalog – 10 fabularnych filmów TV – premiera w 1989 r. 1991 – Podwójne życie Weroniki (La Double vie de Véronique) trylogia Trzy kolory 1993 – Trzy kolory. Niebieski (Trois couleurs: Bleu) 1993 – Trzy kolory. Biały (Trois couleurs: Blanc) 1994 – Trzy kolory. Czerwony (Trois couleurs: Rouge) Spektakle Teatru Telewizji: 1972 – Szach królowi 1976 – Dwoje na huśtawce 1979 – Kartoteka Pośmiertne Na podstawie jego scenariuszy powstały filmy: 2000 - Duże zwierzę, reż. Jerzy Stuhr 2002 - Niebo (Heaven), reż. Tom Tykwer 2005 - Piekło (L'enfer), reż. Danis Tanović "Bez względu na doskonalenie warsztatu i wzbogacanie środków artystycznych, żaden z jego filmów nie rozgrywa się wszędzie, a więc nigdzie, każdy sygnalizuje wyraźnie charakterystyczne cechy miejsca i czasu”. M. Dipont DEKALOG – osadzony w polskich realiach. Akcja każdego z filmów umiejscowiona jest na szarym, ponurym, typowym polskim osiedlu. I Aula Fizyki Politechniki Warszawskiej, II Szpital przy ul. Lindleya III Trasa W-Z IV Brzeg po lewej stronie Wisły V Ślimak na ul. Karowej VI Osiedle przy Inflanckiej VII Podmiejska stacja WKD VIII Uniwersytet Warszawski IX Ujęcie kręcone w Gdynii „Z MIASTA ŁODZI” - Portret miasta, w którym dominuje przemysł włókienniczy. Optymistycznemu komentarzowi na temat miasta i jego przemysłu towarzyszy obraz rozsypujących się budynków. „FABRYKA” - Film przedstawia peerelowską rzeczywistość fabryki traktorów w podwarszawskim Ursusie, przygnębiający obraz socjalistycznego przedsiębiorstwa i warunków pracy panujących w fabryce, skonfrontowany z naradą kierownictwa. „SZPITAL” – Film przedstawiający pracę chirurgów-ortopedów w szpitalu przy ulicy Barskiej w Warszawie. Bardzo szczery obraz, oddający realia tamtych czasów, szpitalną rzeczywistość Polski lat 70., socjalistyczną, szarą codzienność. „REFREN” - Opowieść o codzienności zakładu pogrzebowego w latach 70. Przedstawia rozmowy urzędników z petentami, którzy stracili kogoś bliskiego. Obraz biurokracji, przed którą trudno uciec nawet po śmierci. "KRÓTKI DZIEŃ PRACY" – Wydarzenia radomskie z 1976 roku, widziane oczami sekretarza partii w tym mieście, urzędującego w oblężonym przez demonstrantów komitecie wojewódzkim partii. „BEZ KOŃCA” - obraz stanu wojennego w Polsce. „URZĄD” - Film jest krytycznym zapisem funkcjonowania państwowych urzędów w czasach PRL-u, na przykładzie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Reżyser zestawia pokorę i strach petenta z ignorancją, bezdusznością i obojętnością urzędnika. „AMATOR” Film przedstawia losy zaopatrzeniowca z zakładu przemysłowego, z podkrakowskiego miasteczka. Amatorską kamerą filmuje on swój zakład pracy oraz miasteczko, pokazując wynaturzenia otaczającej go rzeczywistości. "DWORZEC” - Warszawski Dworzec Centralny, sztandarowa budowla gierkowskiej "drugiej Polski". Rzeczywistość dworca a propagandowy jej obraz dobiegający z dworcowych telewizorów, nieprzystający do tego prawdziwego. Kieślowski jest laureatem wielu nagród za twórczość m.in.: Grand Prix na MFF w Mannheim za "Personel", Złotego Medalu na MFF w Moskwie za "Amatora", Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji za "Trzy kolory: Niebieski", Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie za "Trzy kolory: Biały". W 1976 otrzymał nagrodę "Drożdże" tygodnika "Polityka". W 1985 na 15. Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie otrzymał nagrodę za całokształt twórczości filmowej. W 1993 otrzymał Order Literatury i Sztuki ministra kultury Francji, w 1994 - duńską Nagrodę im. C.J. Soninga za wkład w rozwój sztuki filmowej i europejskiej kultury. Był nominowany do Oscara za reżyserię "Trzy kolory: Czerwony". W 1996 otrzymał Europejską Nagrodę Mediów (Girona). Jest laureatem Felixa - nagrody Europejskiej Akademii Filmowej. Ostatnia droga Krzysztofa Kieślowskiego Kieślowski zmarł 13 marca 1996 r. Miał 55 lat, pozostawił żonę i córkę. Jest pochowany na Starych Powązkach w Warszawie. Pogrzeb Krzysztofa Kieślowskiego odbył się 19 marca. Nabożeństwo żałobne odprawił i homilię wygłosił ksiądz prof. Józef Tischner, który m.in. Powiedział: „Krzysztof miał w sobie jakieś światło życia. Światłem i cieniem wydobywał na jaw prawdy o człowieku. I trafne jest również to, że było to światło życia. Nie śmierci, lecz właśnie życia”. „Mówi się, że Polska nie zrozumiała Krzysztofa Kieślowskiego. Ale co to jest Polska? Nie rozumieli go politycy, bo był za mało politykiem. Nie rozumieli go doktrynerzy, bo wcale nie był doktrynerem. Ale czy Polska, która nie rozumie, naprawdę jest Polską?” 16 października 1998 roku na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi odsłonięto gwiazdę reżysera w Alei Gwiazd. Imieniem Krzysztofa Kieślowskiego nazwano sporą liczbę instytucji, m.in.: Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, licea (V LO w Zielonej Górze, XXIX LO w Krakowie, XXXIV LO w Łodzi) oraz gimnazja (nr 36 w Warszawie, nr 36 w Łodzi i Publiczne Gimnazjum w Mieroszowie). W niektórych z tych szkół obchodzone są dni poświęcone patronowi. Od 21 maja 2010 roku imię reżysera zyskała jedna z par pociągów interREGIO kursujących między Warszawą i Łodzią. Bibliografia: http://kieslowski.art.pl http://www.filmpolski.pl http://film.wp.pl http://polskie-cmentarze.pl/Dzial-wybitnych http://www.filmweb.pl http://pl.wikipedia.org http://www.culture.pl