Górnictwo i Geologia Rodzaj i poziom studiów

Wydział Górnictwa i Geoinżynierii
Kierunek studiów:
Górnictwo i Geologia
Rodzaj i poziom studiów: stacjonarne/niestacjonarne II stopnia
Specjalność:
Górnictwo podziemne
Przedmiot kierunkowy:
Technologia eksploatacji węgla kamiennego
Wykaz zagadnień egzaminacyjnych:
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
Technologia eksploatacji węgla kamiennego
Technologia eksploatacji podziemnej złóż rud i soli
Zagrożenia skojarzone w górnictwie
Inżynieria strzelnicza w górnictwie podziemnym
Wentylacja i pożary
Wpływ robót górniczych na powierzchnię
BHP z elementami prawa geologicznego i górniczego
Systemy mechanizacji w górnictwie
Specjalne technologie górnicze
Geologia złóż
Problematyka pytań egzaminacyjnych:
I.
Technologia eksploatacji węgla kamiennego
1. Systemy podziemnej eksploatacji złóż węgla kamiennego (determinanty wyboru, kryteria
klasyfikacji, systematyka, stosowalność).
2. Obudowa wyrobisk przygotowawczych i eksploatacyjnych (kryteria klasyfikacji, systematyka, zasady doboru, zakres stosowalności).
3. Cykl technologiczny w procesie pozyskiwania węgla kamiennego w oparciu o systemy
ubierkowe (elementy cyklu, charakterystyka).
4. Sposoby ochrony wyrobisk przyścianowych przed i za frontem robót eksploatacyjnych, w
tym skrzyżowań ściana-chodnik (wymienić, naszkicować i omówić znane rozwiązania).
5. Sposoby prowadzenia wyrobisk udostępniających, przygotowawczych i eksploatacyjnych
w skomplikowanych warunkach geologiczno-górniczych (pojęcie warunków skomplikowanych, ich wpływ na technologie prowadzenia robót i dobór obudowy, podać i omówić
przykłady).
6. Techniki zbrojenia i likwidacji ścian (wymienić i omówić zakres robót górniczych oraz zasady wykonywania kolejnych etapów prac).
7. Analiza porównawcza prowadzenia frontów ścianowych w oparciu o technologię strugową i kombajnową (przedstawić/porównać poszczególne elementy technologii w formie
tabelarycznej).
8. Obudowa kotwiowa w kopalniach węgla kamiennego (typy i rodzaje, stosowalność,
współpraca z górotworem, wady i zalety, perspektywy rozwoju).
9. Niekonwencjonalne systemy wybierania złóż węgla kamiennego.
10. Organizacja robót w ścianie i przodku (harmonogramy z uwzględnieniem sposobów urabiania).
II.
Technologia eksploatacji podziemnej złóż rud i soli
1. Systemy podziemnej eksploatacji złóż rud metali (determinanty wyboru, kryteria klasyfikacji, systematyka, stosowalność).
2. Charakterystyka systemów eksploatacji, w tym technik ługowniczych w górnictwie solnym (determinanty wyboru, kryteria klasyfikacji, systematyka, stosowalność).
3. Elementy technologiczne procesu wydobywczego w górnictwie rud i soli (systematyka,
charakterystyka, harmonogram w zależności od sposobu urabiania).
4. Środowiskowe, technologiczne i ruchowe aspekty wybierania grubych oraz cienkich złóż
rud miedzi w warunkach geologiczno-górniczych LGOM (wymienić i omówić).
5. Konwencjonalne i alternatywne sposoby urabiania złóż rud (możliwości zastosowania,
wady i zalety, tendencje rozwojowe).
6. Metody ługowania i bioługowania złóż rud metali (wymienić i omówić).
7. Problematyka magazynowania substancji użytecznych oraz składowania odpadów w złożu solnym (definicja pojęć, rodzaje/typy wyrobisk, wymagania prawne, korzyści i zagrożenia).
8. Konkrecje, jako przyszłościowe zasoby złóż rud metali, technologie przyszłości.
9. Zagrożenia naturalne w polskim górnictwie rud i soli (geneza, rodzaje, przejawy występowania, skala).
10. Metody profilaktyki tąpaniowej (oceny stanu, zwalczania) w kopalniach rud miedzi (wymienić i omówić).
III.
Zagrożenia skojarzone w górnictwie
1. Definicja, identyfikacja i charakterystyka oddziaływań (wraz z przykładami) skojarzonych
zagrożeń naturalnych.
2. Skala występowania skojarzonych zagrożeń naturalnych w górnictwie węgla kamiennego
(poziom i przykłady katastrof spowodowanych tymi zagrożeniami).
3. Kryteria i liczba stanów w klasyfikacji poszczególnych skojarzonych zagrożeń naturalnych
w kopalniach węgla kamiennego.
4. Czynniki geologiczne i górnicze wpływające na występowanie i intensyfikację skojarzonych zagrożeń naturalnych.
5. Wpływ systemu i parametrów eksploatacji na kształtowanie się stanu skojarzonych zagrożeń naturalnych.
6. Wpływ sposobu przewietrzania wyrobisk korytarzowych i ścianowych na kształtowanie
się stanu skojarzonych zagrożeń naturalnych.
7. Uniwersalne (zbieżne) metody oceny stanu zagrożeń skojarzonych (ogólny podział i przykłady dla poszczególnych zagrożeń).
8. Uniwersalne (zbieżne) metody zwalczania zagrożeń skojarzonych (ogólny podział i przykłady dla poszczególnych zagrożeń).
9. Definicja i przykłady kolizyjności metod zwalczania skojarzonych zagrożeń naturalnych.
10. Definicja i kryteria wyboru zagrożenia wiodącego oraz kryteria doboru profilaktyki zagrożeń skojarzonych (wraz z przykładem zagrożenia wiodącego i jego profilaktyki).
IV.
Inżynieria strzelnicza w górnictwie podziemnym
1. Warunki niezbędne dla nabywania i używania materiałów wybuchowych w zakładzie gór-
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
niczym (wymienić, omówić, odnieść do uregulowań prawnych).
Charakterystyka (w tym wady i zalety) elektrycznych sposobów inicjowania ładunków
MW.
Elementy nieelektrycznego sposobu inicjowania MW (wymienić i omówić).
Urządzenia do wytwarzania i załadunku MW emulsyjnych i zawiesinowych (wymienić i
omówić).
Strzelanie konturowe, cele, zasady i sposoby jego realizacji.
Metody robót strzałowych w profilaktyce tąpaniowej (wymienić i omówić).
Rodzaje włomów przy wykonywaniu wyrobisk korytarzowych (wymienić, narysować,
omówić).
Analiza porównawcza dynamitów i MW emulsyjnych wraz z charakterystyką strzałową
wybranego rodzaju MW.
Zasady i sposoby wykonywania robót strzałowych przy głębieniu szybów w warunkach
zamrożonego górotworu.
Zagrożenia przy wykonywaniu robót strzałowych w bliskiej odległości obiektów chronionych i możliwości ich ograniczania (wymienić i omówić).
V.
Wentylacja i pożary
1. Podaj definicję sieci wentylacyjnej i warunki prawidłowej struktury sieci.
2. Podaj równania określające rozpływ powietrza w sieci wentylacyjnej.
3. Omów metody rozwiązywania układów równań opisujących rozpływ powietrza w sieci.
4. Przedstaw zastosowanie metod komputerowych w obliczaniu sieci wentylacyjnych.
5. Scharakteryzuj obliczanie przepływów nieustalonych w sieciach wentylacyjnych.
6. Omów programy komputerowe służce do rozwiązywania zagadnień związanych z siecią
wentylacyjną.
7. Przedstaw systemy przewietrzania wyrobisk ścianowych i warunki ich doboru do występujących zagrożeń.
8. Omów metody prognozowania temperatury powietrza w wyrobiskach górniczych.
9. Scharakteryzuj metody projektowania systemów klimatyzacji kopalń.
10. Omów prognozowanie zagrożenia pożarowego w wyrobiskach górniczych i dobór metod
ich zwalczania.
VI.
Wpływ robót górniczych na powierzchnię
1. Istota, rodzaje i przejawy ruchów górotworu w otoczeniu wyrobisk podziemnych, czynniki
wpływające na ich charakter i wielkość (podać, sklasyfikować, omówić).
2. Deformacje nieciągłe na terenach górniczych (definicja, systematyka, formy, przyczyny
występowania, charakterystyka).
3. Systematyka i przegląd teorii statycznych ruchów górotworu pod wpływem eksploatacji
górniczej (wymienić, sklasyfikować, omówić).
4. Wskaźniki deformacji powierzchni terenu i ich przebieg nad polem eksploatacyjnym (podać, zdefiniować, narysować, omówić podstawowe zależności).
5. Charakterystyka geometrycznych metod prognozowania wpływów działalności górniczej
na powierzchnię terenu na przykładzie teorii Budryka-Knothego (istota, założenia, parametry, profile niecki, podstawowe zależności, stosowalność).
6. Aspekty formalno-prawne ustanawiania oraz zasady konstrukcji filarów ochronnych w
górnictwie podziemnym (podać, omówić, naszkicować).
7. Klasyfikacja terenów podlegających wpływom górniczym i kategoryzacja odporności
obiektów (definicja pojęć, kryteria oceny, cel, przedmiot – podać, omówić).
8. Kryteria, zasady i sposoby prowadzenia eksploatacji w filarach obiektów chronionych
(podać, omówić, naszkicować).
9. Metody minimalizacji wpływów eksploatacji na górotwór i powierzchnię terenu (wymienić, omówić).
10. Metody zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego na terenach górniczych (definicja
pojęcia, zagrożenia, kierunki działań, przykłady).
VII. BHP z elementami prawa geologicznego i górniczego
1. Podać definicję wypadku przy pracy, omówić rodzaje wypadków oraz wskaźniki wypadkowości.
2. Obowiązki pracodawcy wynikające z likwidacji zakładu górniczego.
3. Czynniki szkodliwe i uciążliwe na stanowiskach pracy w aspekcie norm higienicznych
4. Struktura ratownictwa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym.
5. Organy nadzoru państwowego oraz górniczego w systemie ochrony pracy w Polsce.
6. Zdefiniować własność górniczą i użytkowanie górnicze oraz wymagania dla przedsiębiorcy w celu uzyskania koncesji na wydobywanie kopalin.
7. Podać definicję choroby zawodowej oraz omówić procedurę postępowania w celu jej
stwierdzenia.
8. Metody oraz zasady przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego.
9. Omówić wymagania dla kwalifikacji zawodowych osób kierownictwa dozoru w górnictwie
podziemnym w specjalności górniczej.
10. Ergonomia – definicja, cel, zastosowanie oraz kierunki działania.
VIII. Systemy mechanizacji w górnictwie
1. Wymień i omów czynniki wpływające na opory ruchu przenośnika taśmowego.
2. Opisz ogólną budowę przenośnika zgrzebłowego oraz scharakteryzuj siły wpływające na
jego opory ruchy w gałęzi dolnej i górnej.
3. Podaj wartości graniczne wskaźnika nośności stropu „g” oraz omów wpływ momentu
podporności zastępczej i momentu obciążenia pochodzącego od górotworu na wskaźnik
„g”, dokonaj podziału obudów zmechanizowanych.
4. Omów budowę, zasadę działania wozów wiertniczych i wiercąco-kotwiących.
5. Opisz budowę strugowego kompleksu ścianowego, zasadę pracy w cyklu automatycznym
oraz wskaż różnice w porównaniu z kombajnowym kompleksem ścianowym.
6. Omów wytyczne doboru maszyn kompleksu ścianowego.
7. Dokonaj podziału i opisz ogólną budowę kombajnu chodnikowego, podaj kryteria doboru
oraz wykonaj schematy trajektorii ruchu głowicy urabiającej w zależności od rodzaju skał
w przekroju przodka korytarzowego.
8. Omów dowolny przykład automatyzacji procesu wykorzystywanego w trakcie robót górniczych eksploatacyjnych lub przygotowawczych.
9. Omów proces wiercenia udarowo-obrotowego oraz wskaż procesy technologiczne wykorzystujące ten rodzaj wiercenia.
10. Omów kryteria doboru ładowarki kopalnianej oraz podaj podstawowe czasy i ich składowe wykorzystywane np. do tworzenia harmonogramów pracy.
IX.
Specjalne technologie górnicze
1. Drążenie wyrobisk korytarzowych w warunkach zagrożenia opadami i obwałami skał
stropowych.
2. Prowadzenie ścian wydobywczych w warunkach zagrożenia opadami i obwałami skał
stropowych.
3. Nowoczesne technologie drążenia wyrobisk z zastosowaniem przodkowych platform roboczych.
4. Przechodzenie uskoków wyrobiskami korytarzowymi oraz ścianami eksploatacyjnymi.
5. Techniki iniekcji górotworu w górnictwie podziemnym.
6. Techniki kotwiowe dla wzmacniania górotworu w górnictwie podziemnym.
7. Szczegółowa technologia wykonywania kanału likwidacyjnego ściany zawałowej z zastosowaniem kombajnu ścianowego.
8. Szczegółowa technologia wyzbrajania ściany zawałowej z zastosowaniem tzw. sekcji asekuracyjnej.
9. Współczesne technologie utrzymywania wyrobisk w jednostronnym otoczeniu zrobów.
10. Technologia wykładki mechanicznej w wyrobiskach korytarzowych.
X.
Geologia złóż
1. Wymień i scharakteryzuj podstawowe surowce udokumentowane na terenie Polski,
przedstaw rejony ich występowania.
2. Przedstaw genetyczną klasyfikację skał, podaj przykłady polskich złóż kopalin towarzyszących podstawowym typom.
3. Przedstaw i scharakteryzuj formy występowania skał magmowych i ich złożowe znaczenie.
4. Omów procesy kontaktowego oddziaływania magmy, a także zjawisk pomagmowych. Jakie posiadają znaczenie złożowe?
5. Omów wpływ warunków sedymentacji i rozwoju procesów diagenetycznych piaskowców
na możliwości ich surowcowego wykorzystania.
6. Przedstaw wpływ zróżnicowania środowiska płytkowodnej sedymentacji węglanowej na
struktury i tekstury skał na przykładach krajowych surowców węglanowych.
7. Przedstaw polskie złoża skał metamorficznych mających zastosowanie w budownictwie i
drogownictwie.
8. Wymień i scharakteryzuj rejony występowania złóż kruszyw naturalnych na terenie Polski, omów jak ich zróżnicowanie genetyczne wpływa na jakość kopaliny.
9. Scharakteryzuj podstawowe minerały Cu, Pb, Zn. Wymień i omów rejony występowania
oraz przemysłowej eksploatacji w Polsce złóż rud tych metali.
10. Przedstaw charakterystykę i podział węgli. Wymień i omów rejony występowania oraz
przemysłowej eksploatacji w Polsce złóż węgli.