Związek Rzemiosła Polskiego

NO-II-/2/7/AS/7/2014
Warszawa, 14 marca 2014 r.
Izba Rzemieślnicza
wszystkie
W związku z pytaniami i sygnałami o wątpliwościach, odnośnie postępowania w
przypadku, gdy niezachowany został termin złożenia wniosku o przedłużenie okresu
nauki zawodu młodocianego zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego u
pracodawcy rzemieślnika - Zespół Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej
Związku Rzemiosła Polskiego - przedstawia następujący pogląd w sprawie:
Zgodnie z par. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. (tekst
jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz.232) w przypadku, kiedy młodociany nie otrzyma
promocji do następnej klasy jest możliwość przedłużenia okresu nauki zawodu o 12
miesięcy. Decyzje o przedłużeniu okresu nauki zawodu podejmuje izba rzemieślnicza
na wniosek pracodawcy rzemieślnika i młodocianego.
Właściwy wniosek o przedłużenie powinien być złożony wówczas, gdy pojawiły się
okoliczności (wskazane w/w rozporządzeniu) uzasadniające przedłużenie okresu
nauki zawodu, a w tym przypadku chodzi o nie otrzymanie przez młodocianego
promocji w trzeciej klasie nauki w ZSZ. O tym fakcie pracodawca dowiedział się w
terminie zakończenia zajęć dydaktycznych w szkole, co miało miejsce po 20 czerwca
2013 r.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie egzaminu
czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego
przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych, absolwenci
nauki zawodu składają wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego,
kończącego naukę zawodu, na dwa miesiące przed terminem zakończenia nauki
zawodu.
Tak więc, w okresie od zakończenia zajęć dydaktycznych w szkołach
do
zakończenia roku szkolnego tj. 31 sierpnia - pracodawca i sprawujący nadzór Cech
mają czas na rozeznanie sprawy i przygotowanie wniosku o dopuszczenie do
egzaminu lub wniosku o przedłużenie okresu nauki zawodu.
Należy podkreślić, że umowa o pracę najczęściej zawarta jest na czas nieokreślony,
co oznacza, że po zakończeniu okresu nauki zmienia się prawny status pracownika
młodocianego, a ta zmiana z kolei pociąga za sobą, określone w prawie pracy, skutki.
Zdarzają się przypadki niezłożenia wniosku o przedłużenie okresu nauki zawodu
pomimo, że rzemieślnik i sprawujący nadzór nad przebiegiem przygotowania
zawodowego Cech już w czerwcu powinni podjąć kroki związane z przedłużeniem
okresu nauki zawodu. W efekcie wniosek taki trafia do izby w czasie, gdy okres nauki
zawodu dawno się zakończył.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego młodocianego
sporządzana jest na podstawie postanowień ustawy kodeks pracy i zgodnie art.195 w
umowie takiej m.in określa się czas trwania przygotowania zawodowego, co w tym
przypadku wyrażane jest datą rozpoczęcia i zakończenia nauki zawodu.
Terminy rozpoczęcia i zakończenia nauki zawodu, w kontekście ustawy k.p.a.,
są środkiem dyscyplinującym podobnie, jak inne terminy (w tym zarówno te
ustanawiane dla organów administracyjnych, jak i te ustanowione dla stron i innych
uczestników postępowania).
W przypadku niezachowania terminu, związanego ze złożeniem w izbie rzemieślniczej
wniosku o przedłużenie, ustalonego w umowie o pracę w celu przygotowania
zawodowego, okresu nauki zawodu - posiłkując się ścieżką wskazaną w ustawie
kodeks postępowania administracyjnego, jest możliwe zastosowanie postępowania
wynikającego z art. 58 k.p.a. odnośnie przywrócenia terminu do rozstrzygnięcia
sprawy. Należy tu stwierdzić, że o ile w przypadku umowy o pracę stronami są
pracodawca i młodociany, to w sprawie przywrócenia terminu o przedłużenie okresu
nauki zawodu, uprawnionym do wystąpienia o przywrócenie terminu jest
zainteresowany, w tym przypadku jest torzemieślnik, a izba rzemieślnicza do jego
rozpatrzenia.
Zgodnie z regulacją kodeksową przywrócenie terminu jest obwarowane czterema
przesłankami określonych w art. 58 § 1 i 2 k.p.a., które muszą zostać spełnione
łącznie. Zgodnie ze stosowaną interpretacją, należy stwierdzić, iż w przypadku
niedochowania przynajmniej jednej z nich, organ administracyjny jest zobowiązany
wydać postanowienie odmowne w przedmiocie przywrócenia terminu.
Warunkami skutecznego złożenia wniosku o przywrócenie terminu (sposób
interpretacji przez sądy przepisów o przywracaniu terminów) są:

zainteresowany (jako wnioskodawca) złożył wniosek o przywrócenie terminu –
urząd nie działa z własnej inicjatywy w sprawie przywrócenia terminu
zainteresowany musi zadbać o załatwienie swojej sprawy.

zainteresowany uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy „brak winy” i „uprawdopodobnienie braku winy” to dwie osobne przesłanki. Brak
winy w uchybieniu terminu należy przyjąć wtedy, gdy zainteresowany nie był w
stanie pokonać przeszkody przy użyciu sił i środków normalnie dostępnych, nie
ryzykując własnym bądź innych zdrowiem, życiem lub nie narażając siebie
bądź innych na poważne straty majątkowe. Zainteresowany w postępowaniu o
przywrócenie terminu nie jest obowiązany do udowodnienia braku swej winy,
lecz wystarczy uprawdopodobnienie tej okoliczności. Uprawdopodobnienie
prowadzi do uzasadnionego przypuszczenia, że dane zdarzenie rzeczywiście
miało miejsce. Uprawdopodobnienie nie jest dowodem. Jest to tzw. środek
zastępczy, słabszy niż dowód, nie dający pewności, lecz jedynie
prawdopodobieństwo twierdzenia o danym fakcie. Ustawodawca celowo
dopuścił środek dowodowy mniej pewny. Postępowanie w tym zakresie ma być
uproszczone w porównaniu ze zwykłym postępowaniem przed sądem lub
urzędem.

Wniosek o przywrócenie terminu wniesiono w ciągu siedmiu dni od dnia ustania
przyczyny uchybienia terminu - siedmiodniowy termin zaczyna biec dopiero od
dnia ustania przeszkody do dokonania określonej czynności procesowej. Datą,
od której należy liczyć ten termin, jest data uzyskania przez osobę
zainteresowaną wiadomości o zdarzeniu powodującym rozpoczęcie biegu
terminu.

Jednocześnie z wniesieniem wniosku dopełniono czynności, dla której
określony był termin - wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu należy złożyć
pismo, którego zainteresowany nie złożył w odpowiednim terminie, lub
uzupełnić braki pisma, które pomimo wezwania nie zostały skorygowane w
terminie.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż kwestia rozstrzygnięcia sprawy
pozostaje w gestii właściwego organu, a w tym przypadku - na mocy w/w
rozporządzenia Rady Ministrów - izba rzemieślnicza jest upoważniona do rozpatrzenia
wniosku o przedłużenie okresu nauki zawodu. Izba powinna rozstrzygnąć sprawę w
drodze postanowienia o przywróceniu lub odmowie przywrócenia terminu, wraz z
pouczeniem wnioskodawcy o prawie złożenia zażalenia na to postanowienie.
Przedstawiając powyższe należy odwołać się do ustawy o rzemiośle, zgodnie z
którą nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego w rzemiośle pracowników
młodocianych, sprawuje izba rzemieślnicza lub z jej upoważnienia cech. Biorąc pod
uwagę zadania organizacji rzemiosła w tym obszarze - słuszne jest, bo podyktowane
dbałością o interesy rzemieślnika, ustalenie przez niektóre izby rzemieślnicze zasady
iż, wnioski o przedłużenie okresu nauki zawodu, należy składać niezwłocznie po
otrzymaniu informacji o nieuzyskaniu promocji do klasy programowo wyższej, tj. np.
nie później niż miesiąc przed rozpoczęciem powtarzania roku lub nie później niż
miesiąc przed zakończenie terminu nauki zawodu. Oczywiście najistotniejsze jest to,
aby właściwy wniosek został złożony prze zakończenie okresu nauki zawodu.
Określenie wskazanego środka zaradczego ma na celu niedopuszczenie do sytuacji,
w której postępowanie organizacji rzemiosła mogłoby zostać ocenione przez inne
instytucje, jako niezgodne z prawem.
Z wyrazami szacunku
Związek Rzemiosła Polskiego
Dyrektor Zespołu Oświaty Zawodowej
i Problematyki Społecznej
/-/ Jolanta Kosakowska