warszawa – polska – europan 11

WARSZAWA – POLSKA – EUROPAN 11 - POZYTYWNE PROMIENIOWANIE
WARSZAWA - POLSKA - EUROPAN 11 - BENEFITS OF FRIENDLY RADIATION
FROM FOLLOWLAND TO CITYLIFE
PROJECT SITE
Teren projektu zlokalizowany jest w prawobrzeżnej części miasta, w zakolu otaczającej go od północy
linii kolejowej w dzielnicy historycznie związanej z przemysłem. Od strony południowej obszar graniczy z
obiektami sportowymi, pierwotnie przeznaczonymi dla lokalnej społeczności i dalej z tradycyjną dzielnicą
mieszkaniową o robotniczo-socjalnym charakterze. Główną ulicą oddzielającą tereny magazynowo
przemysłowe od osiedli mieszkaniowych jest ul. Mińska. Oś terenu stanowi prostopadła do Mińskiej ulica
Podskarbińska. Ciągnie się ona od ul. Grochowskiej - głównej ulicy południowej Pragi - aż do łuku kolei
Terespolskiej. O obecnej formie zagospodarowania terenu zadecydowała budowa kolei Petersburskiej w 1862
i kolei Terespolskiej (kierunek do Moskwy) w 1866/67. Obydwa odcinki zostały połączone łukowatą bocznicą.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej na terenie projektu umieszczono
różnorodne zakłady i magazyny.
Ulica Podskarbińska
Podskarbińska rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z ulicą Grochowską, tuż obok Parku Obwodu
Praga AK. Następnie biegnie w kierunku północnym przecinając się kolejno z ulicami: Kobielską, Józefa
Dwernickiego (od zachodu ulica ta nosi nazwę Stanisławowskiej), Wojciecha Chrzanowskiego (od zachodu ta
ulica nosi nazwę Mińskiej), następnie po przejściu przez to skrzyżowanie staje się ulicą o żużlowej
nawierzchni
kończącej
swój
bieg
przy
torach
kolejowych
na
Koziej
Górce.
Na początku XX wieku w obecnym ciągu ulicy Podskarbińskiej znajdowała się droga o nazwie: Szosa
Wojenna. Mapy z 1916 r. pozostawiają w nazwie ulicy tylko "Szosa". Po odzyskaniu przez Polskę
niepodległości zmieniono nazwę drogi na dzisiejszą.
Park Obwodu Praga AK (dawniej im. Hanki Sawickiej, potem Romana Dmowskiego)
Park (dawniej im. Hanki Sawickiej, potem Romana Dmowskiego, obecnie Obwodu Praga AK) mieści
się między Grochowską, Podskarbińską, Kobielską, w sąsiedztwie project site. Założony został w latach 50tych. Przed 100 laty na tym terenie działał targ zwierzęcy. Park wyremontowany został w 2004r. Projekt
przygotowali: Joanna Trybińkowska, Jakub Zemła i Tomasz Zwiech. Koszt inwestycji - ok. 5 mln zł - pokrył
Gminny Fundusz Ochrony Środowiska. Od rogu Podskarbińskiej i Grochowskiej park zamyka stuletnia brama
powstała w zakładzie kowalskim Romana Szewczykowskiego przy ul. Wolskiej 40. Wykonano ją dla jednej ze
śródmiejskich kamienic. Do 2003r. zamykała podwórko przy Szaserów 67, następnie przeniesiono ja z
inicjatywy konserwatora zabytków do parku. Obecnie na terenie Parku Obwodu Praga AK działa fontanna,
plac zabaw, dostępne są również boiska sportowe. Park jest ogrodzony i dostępny od świtu do zmierzchu.
Centrum Promocji Kultury Podskarbińska 2
Dzielnicowe Centrum Promocji Kultury położone po przeciwnej stronie Podskarbińskiej wybudowane
zostało według projektu konkursowego z grudnia 2003 r. Autorem koncepcji jest Krzysztof Popiński z
pracowni CAD.
Podskarbińska 4 – dawne kino 1 Maj
Budynek sklepu MarcPol mieścił dawniej jedno z czterech kin (W-Z przy Lesznie, Stolica przy
Narbutta, Ochota przy Grójeckiej) wniesionych w Warszawie w latach 1949-1950 według projektu
Mieczysława Pipreka.
Podskarbińska 6-8 i Kobielska 88-92
Dwa długie budynki (żółte z zaokrąglonym narożnikiem) zbudowane zostały przez miasto w drugiej
połowie lat 20 jako osiedle dla bezdomnych. Budynki są eleganckie na zewnątrz, wewnątrz panowały raczej
spartańskie warunki: długie korytarze, jednopokojowe mieszkania. W najbardziej okazałym narożniku z
ozdobną ważą na szczycie pracowała administracja osiedla.
Podskarbińska 7-9, Kobielska 96-100
Kolonia Towarzystwa Osiedli Robotniczych wzniesiona została w 1938 roku według projektu
Mirosława Szabuniewiecza i Natalii Hiszpańskiej. Miała zapewnić godziwe warunki życia robotnikom, których
dochód nie przekraczał 250zł. Dziesięć czteropiętrowych bloków o szarych elewacjach ożywionych ceglanymi
opaskami wokół okien przypomina robotnicze osiedle na Kole. Mieszkania mają po 30 i 37 m2 i w większości
składają
się
z
pokoju
z
kuchnią.
Wyposażone
zostały
w
wodę
bieżącą
i
gaz.
Charakterystycznym elementem kolonii są wsparte na żelbetowych słupach łączniki między domami
mieszczące niegdyś pralnie i suszarnie, potem przerobione na mieszkania. Całość otoczona była ogrodem.
Właściwy teren projektu już od lat 30-tych związany jest z przemysłem lotniczym. Obecny właściciel Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego "PZL - WARSZAWA II" S.A. wchodzi w skład Grupy Kapitałowej
BUMAR – Narodowego Koncernu Zbrojeniowego. Reorganizacja przedsiębiorstwa i trudności w utrzymaniu
produkcji w miejskiej lokalizacji skłoniły właścicieli terenu do decyzji o sprzedaży gruntów.
Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego "PZL - WARSZAWA II" S.A. powstała w latach pięćdziesiątych.
Obecnie stanowi ona przedsiębiorstwo złożone z dwóch zakładów na terenie Warszawy. Wytwórnia wchodzi
w skład Grupy Kapitalowej BUMAR (jako spółka zależna). Przedsiębiorstwo zatrudnia łącznie ok.400
pracowników. Gdy we wczesnych latach pięćdziesiątych organizowano branżę przemysłu lotniczego
koniecznym stało się utworzenie przedsiębiorstwa produkującego osprzęt lotniczy. Z oczywistych względów
wybrano lokalizację w Warszawie - istniały tu tradycje w zakresie mechaniki precyzyjnej, a także zaplecze
intelektualne w postaci Politechniki Warszawskiej oraz Instytutu Lotnictwa.
Nie wybudowano tu jednak nowej fabryki z rozmachem na miarę powstałego kilkanaście lat wcześniej
Mielca. Produkcję uruchamiano na terenie istniejących przy ulicy Podskarbińskiej fabryczek, przy użyciu dość
skromnych środków technicznych. Podstawowa kadra pochodziła w większości z wytwórni samolotów na
Okęciu i z zakładów mechaniki precyzyjnej później znanych jako WSK Wrocław. Wytwórnię Sprzętu
Komunikacyjnego Warszawa II powołano formalnie w r. 1952 i rozpoczęto tu produkcję przyrządów
membranowych.
W 1962 r. przy Podskarbińskiej rozpoczęto wytwarzanie zasadniczych zespołów sterowania rakiet
przeciwpancernych i przeciwlotniczych. Produkowano tu zespoły sterowania do rakiet przeciwpancernych
"Trzmiel" i "Malutka", do rakiety powietrze - powietrze (klasy Sidewinder) "Krab", a także do rakiet
przeciwlotniczych "Strzała -2M" i "Strzała-1". Obecnie produkuje się tu zespoły sterowania nowoczesnej
rakiety przeciwlotniczej "Grom"
W roku 1965 nastąpiło połączenie Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego WARSZAWA II i Wytwórni
Sprzętu Komunikacyjnego "Grochów" w jedno przedsiębiorstwo o nazwie Wytwórnia Sprzętu
Komunikacyjnego WARSZAWA II. Przedsiębiorstwo to po kilkukrotnych zmianach nazwy i po przekształceniu
w roku 1995 w spółkę prawa handlowego nosi obecną nazwę Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego "PZL
WARSZAWA II" S. A.
Teren przy ul. Podskarbińskiej został przeznaczony na działalność sportową zainaugurowaną w 1922
roku przez klub „Korona”. Klub ten organizował początkowo imprezy piłkarskie, lekkoatletyczne i
gimnastyczne na przypadkowych terenach, często usytuowanych daleko za Warszawą. Towarzystwo
Przyjaciół Grochowa patronujące następnemu klubowi - „Orzeł”, dążyło do umiejscowienia projektowanego
stadionu dzielnicowego bliżej Kamionka. Wykorzystując uchwałę Zjazdu Gospodarczego Związku Miast
Polskich, w 1927 roku uzyskano zgodę na budowę dużego stadionu sportowego pomiędzy ul. Podskarbińską i
ul. Siennicką. Tor kolarski Klubu Sportowego “Orzeł” (Podskarbińska 11) z 1939 r. jest dziełem najbardziej
znanego na świecie polskiego architekta Macieja Nowickiego (autor stadionu Paraboleum w amerykańskim
Releigh). Do klubu należy też budynek Ośrodka Wychowania Fizycznego przy samej ulicy, który Nowicki
zaprojektował wspólnie ze Zbigniewem Karpińskim. Obiekty wchodziły w skład kompleksu sportowego z
boiskiem przeznaczonego m.in. dla mieszkańców osiedla robotniczego po drugiej stronie ulicy.
Obecnie klub prowadzi zajęcia sekcji lekkoatletycznych, tenisa, zapasów (styl klasyczny). W roku
2006 odbył się generalny remont stadionu lekkoatletycznego (jest to obecnie jeden z najnowocześniejszych i
najlepiej utrzymanych obiektów tego typu w Polsce) z wykonaniem infrastruktury, trybun itd. Kilka lat
wcześniej wybudowano w bliskim sąsiedztwie nowoczesną halę sportową. Właścicielem obiektów jest
samorząd terytorialny.
Przy ul. Podskarbińska 25a mieści się Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział ZUS – w 2009r. budynek
przeszedł generalny remont.
Ulicą Podskarbińską kursują autobusy miejskie linii: 102, 115, 311 (kierunek Praga Płd. Ratusz) i 315
oraz N21 i N27. W przyszłości (ok. 2015 r.) na skrzyżowaniu ulic Podskarbińska / Stanisławowska
siedzibę będzie miała stacja metra B-22 Podskarbińska.
Celem projektu jest wykorzystanie pozytywnego wpływu inwestycji przy przekształceniu
zdegradowanych terenów przemysłowo-magazynowych grochowa w wielofunkcyjną dzielnicę mieszkaniową.
Ważne jest stworzenie programu dla przyszłych mieszkańców nie kolejnej miejskiej sypialni, ale
wielofunkcyjnej dzielnicy zapewniającej optymalne warunki do mieszkania, pracy i relaksu.
Projekt powinien uwzględniać specyfikę społeczną i kulturową Pragi i zapobiegać wykluczeniu
społecznemu mieszkańców dzielnicy. Optymalna proporcja zabudowy mieszkaniowej, terenów sportu,
rekreacji, nowoczesnego przemysłu i pracy sprzyjać powinna dalszemu harmonijnemu i zrównoważonemu
rozwojowi dzielnicy. Ze względu na peryferyjne położenie terenu, tworzenie przejrzystej struktury powiązań z
miastem - zarówno na poziomie lokalnym jak i całej aglomeracji – wymaga znalezienia atrakcyjnej
przyciągającej funkcji na zakończeniu ulicy Podskarbińskiej. W projekcie należy wziąć pod uwagę rozwiązanie
problemu istniejących barier komunikacyjnych w postaci linii kolejowych i właściwej od nich izolacji.