Wykaz tematów na maturę ustną z języka polskiego w roku

Wykaz tematów na maturę ustną z języka polskiego
w roku szkolnym 2013/2014
Literatura
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Porównaj literackie wizje Kresów w wybranych utworach literackich.
Odwołując się do utworów współczesnych, scharakteryzuj poezję lingwistyczną.
Literackie apele, przesłania, testamenty. Dokonaj analizy sposobu dialogu pisarza z czytelnikiem, odwołując się
do wybranych tekstów z różnych epok.
Różne sposoby przedstawiania (lub oceniania) w tekście literackim rzeczywistości otaczającej pisarza.
Przedstaw je odwołując się do wybranych utworów należących do tej samej epoki.
Relacje pomiędzy człowiekiem a społeczeństwem. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów autorów
literatury współczesnej lub innych (np. P. Huelle, A. Stasiuk, W. Kuczok)
Różne typy bohaterów w literaturze współczesnej. Scharakteryzuj je na podstawie wybranych utworów
epickich.
Sięgając do wybranych utworów porównaj sposoby i funkcje nawiązywania do własnej biografii przez A.
Mickiewicza i J. Słowackiego.
Na wybranych przykładach scharakteryzuj cechy i sposoby kreowania bohatera w powieści poetyckiej.
Odwołując się do wybranych utworów, omów funkcje aluzji literackich.
Różne nawiązania do motywu ars poetica. Przedstaw je, porównując wybrane utwory poetyckie różnych
autorów.
Portrety artystów w utworach literackich. Odwołaj się do wybranych utworów, reprezentujących dwie epoki
literackie.
Wygnanie i wykorzenienie jako źródło cierpienia w literaturze polskiej XX wieku. Omów temat na podstawie
wybranych utworów.
Motyw exegi monumentum w twórczości Horacego jako źródło inspiracji w literaturze polskiej różnych epok.
Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów poetyckich.
Związki współczesnej polskiej poezji z twórczością Jana Kochanowskiego. Określ charakter tych związków,
analizując wybrane utwory liryczne.
Literatura świadectwem różnych postaw politycznych autorów. Omów zagadnienie, odwołując się do literatury
XX wieku.
Symbolika chrześcijańska w polskiej literaturze romantycznej. Zinterpretuj wybrane symbole, omów funkcje,
jakie pełnią w dziełach literackich.
Sonet jako gatunek literacki. Przedstaw jego cechy i ewolucję, analizując utwory wybranych pisarzy różnych
epok.
Niepokoje metafizyczne współczesnego człowieka i sposoby prezentowania w literaturze. Omów problem,
odwołując się do wybranych powieści.
Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj różne sposoby rozrachunku poety z własną przeszłością.
Porównując wybrane mity greckie z wybranymi współczesnymi utworami literatury pięknej, przedstaw
kształtowany w nich wzór herosa.
Literatura polska wobec stanu wojennego. Dokonaj analizy tematu, odwołując się do wybranych utworów.
Sposoby i funkcje nawiązania do motywu Nike w poezji XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych utworów.
Porównaj istotę symbolicznego wykorzystania motywu drogi krzyżowej w literaturze romantycznej i
współczesnej, odwołując się do wybranych utworów.
Określ zasady etyki Conradowskiej i konsekwencje jej przyjęcia w życiu człowieka. Omów problem, odwołując
się do jednej powieści J. Conrada i wybranego utworu z literatury okresu wojny i okupacji.
Poetyka powiastki filozoficznej. Określ jej cechy, analizując wybrane utwory należące do tego gatunku
literackiego.
Różne oblicza katastrofizmu w literaturze dwudziestego wieku. Przedstaw je, odwołując się do wybranych
utworów.
Sposoby kreowania portretów zdrajców ojczyzny w literaturze. Przedstaw je, odwołując się do wybranych
utworów dziewiętnastego wieku.
Dorastanie dziecka w rzeczywistości dorosłych. Omów problem na wybranych utworach literackich z XIX lub XX
wieku.
Charakter i cele odwołań do tradycji antycznej w twórczości Zbigniewa Herberta. Omów zagadnienie,
odwołując się do wybranych wierszy poety.
Bunt prometejski a bunt lucyferyczny w ujęciach literackich. Omów problem w oparciu o wybrane utwory
literatury romantycznej.
Istota romantycznej filozofii dziejów. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory dramatyczne.
Sposoby i funkcje wykorzystania motywu twierdzy we współczesnej literaturze. Przedstaw zagadnienie w
oparciu o wybrane utwory.
Swoistość sztuki reportażu literackiego na tle poetyki gatunku. Określ ją, odwołując się do wybranych tekstów
współczesnych reportaży.
Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane
utwory dramatyczne.
Analizując wybrane utwory poetyckie Młodej Polski, przedstaw różnorodne sposoby wykorzystania motywu
zmierzchu w liryce epoki.
36. Doświadczenia bohaterów literackich związane z utratą ziemi rodzinnej. Przedstaw je, odwołując się do
wybranych utworów.
37. Funkcjonowanie mitu arkadyjskiego w literaturze. Omów problem w oparciu o wybrane utwory należące do
literatury staropolskiej.
38. Groteska jako metoda kreowania obrazu rzeczywistości. Omów problem na przykładzie wybranych utworów
literackich z różnych epok.
39. Historia jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem, odwołując się do wybranych powieści XIX i XX
wieku.
40. Literackie przetworzenie mitu o Prometeuszu. Omów je na wybranych przykładach.
41. Ludowa wizja świata. Przedstaw ją, odwołując się do wybranych utworów literackich pozytywizmu.
42. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci literackich. Przeanalizuj wybrane przykłady
z literatury polskiej i/ lub obcej.
43. Konwencja oniryczna w kreowaniu świata przedstawionego. Objaśnij jej funkcję na przykładach z różnych epok
literackich.
44. Obraz miejsc sakralnych w literaturze pozytywizmu. Przedstaw je i określ ich funkcje w budowaniu przesłania
dzieła literackiego. Odwołaj się do wybranych tekstów.
45. Oceny rozwoju cywilizacyjnego wyrażone w tekstach literackich dwudziestolecia międzywojennego. Przedstaw
je, odwołując się do wybranych utworów.
46. Określ cechy kiczu literackiego na podstawie analizy wybranych utworów prozatorskich należących do literatury
współczesnej.
47. Porównaj sposoby i funkcje mówienia o rzeczywistości PRL-u w literaturze oficjalnego obiegu i drugiego
obiegu.
48. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Scharakteryzuj problem w oparciu o wybrane teksty
literackie.
49. Rola i zadania poety w czasach współczesnych. Omów problem, odwołując się do liryki wybranego twórcy.
50. Różne sposoby deheroizacji bohatera literackiego. Przedstaw je, wykorzystując wybrane utwory należące do
literatury współczesnej.
51. Różne sposoby pisania o przeżyciach wewnętrznych człowieka w prozie. Omów problem na przykładach
utworów wybranych z literatury po 1939r.
52. Różne sposoby wyrażania przeżyć wewnętrznych człowieka w poezji barokowej. Przedstaw je, analizując
wybrane utwory liryczne.
53. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów
literackich dwudziestolecia międzywojennego.
54. źródła wewnętrznego przekonania o absurdalności istnienia. Wskaż je, analizując wybrane utwory literatury
współczesnej.
55. Tęsknota za ojczyzną jako czynnik wpływający na postawy bohaterów literackich. Omów problem, odwołując
się do wybranych utworów literatury XIX wieku.
56. Przedstaw sposoby wyrażania wewnętrznego konfliktu pomiędzy cielesnością i duchowością człowieka w
wybranych utworach literatury baroku.
57. Omów problem wpływu historii na los człowieka. Realizując temat, odwołaj się do wybranych utworów
dwudziestolecia międzywojennego i literatury współczesnej.
58. Odwołując się do wybranych utworów literatury powszechnej XIX wieku, określ funkcje motywu psychomachii
w kreowaniu bohatera literackiego.
59. Rola opozycji góra dół w budowaniu przesłania tekstu literackiego. Przedstaw ją, odwołując się do wybranych
utworów poety romantycznego.
60. Różne sposoby ukazywania opozycji kultura - natura. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów
literackich oświecenia i romantyzmu.
61. Różne koncepcje czasu zawarte w literaturze XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów.
62. Mit o Syzyfie i jego literackie interpretacje. Omów je, odwołując się do wybranych utworów literatury XX
wieku.
63. Analizując wybrane utwory, omów funkcje didaskaliów w dramacie.
64. Analizując wybrane utwory literatury romantyzmu i Młodej Polski, przedstaw rożne sposoby rozwiązywania
konfliktów wewnętrznych przez bohaterów literackich.
65. Analizując wybrane utwory naturalistyczne, przedstaw zawartą w nich koncepcję człowieka.
66. Modele literatury: apolliński i dionizyjski. Scharakteryzuj je, analizując wybrane teksty literackie.
67. Mit arturiański w kulturze współczesnej. omów na wybranych przykładach.
68.
Ukaż wizerunek literacki człowieka sukcesu na przykładzie utworów różnych epok.
69. Realistyczne, fantastyczne, magiczne. Omów różne sposoby kształtowania przestrzeni w wybranych utworach
literackich.
70. Filozofia życia w prozie Wiesława Myśliwskiego. Przedstaw zagadnienie interpretując wybrane teksty.
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki
71. Różne role artysty w życiu narodu. Przedstaw je, odwołując się do literatury i innej dziedziny sztuki.
72. Funkcje absurdu w dramacie i teatrze współczesnym. Określ je, odwołując się do wybranych przykładów.
73. Porównaj wybrane opisy literackie z ich odpowiednikami scenograficznymi w przedstawieniu teatralnym lub
realizacjach filmowych. Oceń ich funkcjonalność i walory artystyczne.
74. Demitologizacja i kreacja mitów narodowych w literaturze i sztuce rożnych epok. Dokonaj prezentacji na
wybranych przykładach.
75. Różne znaczenia motywu labiryntu we współczesnej sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych
utworów literackich i dzieł plastycznych.
76. Arkadia dzieciństwa zapisana w literaturze i malarstwie. Przedstaw na wybranych przykładach.
77. Awangardowość sztuki dwudziestolecia międzywojennego. Określ jej charakter, odwołując się do wybranych
literackich i malarskich.
78. Topos ogrodu w literaturze i malarstwie barokowym. Przedstaw różne sposoby jego wykorzystania, analizując
wybrane dzieła sztuki.
79. Różne sposoby wykorzystania motywów muzycznych w literaturze i filmie. Omów je, odwołując się do
wybranych dzieł.
80. Sposoby ukazywania problemu poczucia wyobcowania człowieka w świecie. Przedstaw je, analizując wybrane
utwory literackie i dzieła muzyczne należące do sztuki XX wieku.
81. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane
dzieła sztuki.
82. Różne funkcje wykorzystania motywu faustycznego w filmie i współczesnej literaturze. Przedstaw problem,
odwołując się do wybranych dzieł.
83. Mity współczesnej pop kultury. Określ ich istotę, odwołując się do wybranych utworów literackich i
przedstawień plastycznych.
84. Na podstawie analizy wybranych dzieł literackich i malarskich scharakteryzuj manieryzm jako kierunek
artystyczny.
85. Na przykładach wybranych z literatury współczesnej filmu przedstaw różne wykorzystania motywu Pasji w
sztuce.
86. Patos jako kategoria estetyczna w dziele sztuki. Omów jej istotę i funkcje, odwołując się do wybranych
utworów literackich i plakatu okresu socrealizmu.
87. Omów walory poetyckie opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza i sposoby ich eksponowania w adaptacjach
filmowych Andrzeja Wajdy.
88. Aluzje malarskie w filmowych dziełach Andrzeja Wajdy. Przedstaw zagadnienia na wybranych przykładach.
89. Analizując wybrane dzieło literackie i film, przedstaw funkcje motywu drogi w dziele artystycznym.
90. Motyw nocy w literaturze i sztuce. Przedstaw różne jego funkcje.
91. Funkcje nawiązań historycznych w literaturze i filmie. Przedstaw je na podstawie wybranych dzieł
współczesnych.
92. Rozrachunek z historią najnowszą w literaturze powstałej po 1956 roku i dziełach polskiej szkoły filmowej.
Omów problem na podstawie wybranego filmu i utworu prozatorskiego.
93. Symboliczne znaczenie gestów w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych tekstów kultury średniowiecznej.
94. Symboliczne znaczenie barw w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych tekstów kultury Młodej Polski.
95. Funkcje przełamywania konwencji artystycznych w dziełach sztuki. Omów zagadnienie analizując wybrane
dzieła literackie i plastyczne okresu dwudziestolecia międzywojennego.
96. Funkcje nawiązań do muzycznych form gatunkowych w utworach literackich. Omów problem, odwołując się do
wybranych współczesnych tekstów kultury.
97. Literacka i filmowa wizja PRL-u w wybranych tekstach kultury.
98. Różne sposoby ukazywania piękna ciała ludzkiego. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki
współczesnej.
99. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie młodopolskim. Omów jego funkcje, odwołując się do
wybranych tekstów kultury.
100. Funkcje eksperymentu artystycznego w literaturze i sztuce XX wieku. Omów je na wybranych przykładach.
101. Autoportret w sztukach plastycznych i literaturze. Omów sposób kreacji własnego "ja" w dziełach rożnych
epok.
102. Odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich, pokaż różnorodność funkcjonowania motywu Arkadii
w literaturze i sztuce.
103. Symbolika i dosłowność lotu. Rozwiń temat interpretując wybrane teksty kultury.
104. Sytuacja uwięzienia rozumiana dosłownie i metaforycznie. Porównaj różne postawy człowieka zniewolonego,
interpretując wybrane dzieła literackie i filmowe.
105. Melancholia w literaturze i plastyce. Przedstaw alegoryczne oraz symboliczne ujęcia tematu, analizując
wybrane dzieła.
106. Obraz Afryki w powieści, reportażu i filmie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów.
Język
107. Znaki wielokulturowego dziedzictwa w nazwach lokalnych. Przedstaw ich charakter i zakres, dokonując analizy
językowej wybranych nazw geograficznych określonego regionu północno-wschodniej Polski.
108. Język, stylistyka i topika inskrypcji nagrobnych lub epitafiów cmentarzy Szczytna i okolic. Rozważ temat na
wybranych przykładach.
109. Wpływ procesów językowych doby staropolskiej na kształt współczesnego języka polskiego. Omów problem na
wybranych przykładach.
110. Funkcje stylizacji biblijnej w twórczości Elizy Orzeszkowej. Omów problem, odwołując się do wybranych
utworów literackich pisarki.
111. Językowe wyznaczniki poezji tyrtejskiej. Określ je, analizując wybrane utwory liryczne.
112. Istota i funkcje gry słów w tekstach lirycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do twórczości wybranej
grupy poetyckiej okresu dwudziestolecia międzywojennego.
113. Błąd językowy jako źródło komizmu. Zanalizuj temat, wykorzystując polskie teksty kabaretowe.
114. Listy kochanków. Zbadaj język miłości na przykładach tekstów z wybranych epok literackich.
115. Formy i funkcje tabu językowego we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie materiału
językowego wybranego z prasy codziennej.
116. Wpływ rozwoju techniki na formę współczesnego języka potocznego. Omów problem na podstawie wybranych
przykładów.
117. Na podstawie analizy wybranych tekstów, zamieszczonych w prasie codziennej, omów tendencje rozwojowe
współczesnej polszczyzny.
118. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach tekstów kabaretowych.
119. Różne sposoby indywidualizacji języka poetyckiego. Scharakteryzuj je na wybranych przykładach utworów
poetów należących do określonej grupy poetyckiej.
120. Środki poetyckiego obrazowania w prozie XX wieku. Omów je na wybranych przykładach.
121. Omów zjawisko mody na imiona jako element przemian kulturowych.
122. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcję
„skrzydlatych słów” w tekstach pisanych i mówionych.
123. Dokonaj analizy językowej (stylu) wypowiedzi polityków. Wykorzystaj materiały z bieżącego roku.