D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nysie

Sygn. akt: I C 1060/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 kwietnia 2015 r.
Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
Sędzia Sądu Rejonowego Dobrawa Michalowska
Protokolant:
Sekretarz sądowy Joanna Pilc-Syposz
po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 r. na rozprawie
sprawy z powództwa E. P., L. S.
przeciwko A. S.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanej A. S. na rzecz solidarnych powodów E. P. i L. S. kwotę 19.719 zł (dziewiętnaście tysięcy
siedemset dziewiętnaście złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2014 r. do dnia zapłaty,
II. zasądza od pozwanej A. S. na rzecz solidarnych powodów E. P. i L. S. kwotę 3.409 zł (trzy tysiące czterysta dziewięć
złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 2.417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego,
III. w pozostałym zakresie powództwo oddala.
Sygnatura akt I C 1060/14
UZASADNIENIE
Powodowie E. P. i L. S. wnieśli o zasądzenie od pozwanej A. S. na ich rzecz kwoty 52 178 zł wraz ustawowymi odsetkami
od dnia wniesienia pozwu od dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu powodowie podali, że we
wrześniu 2011 roku doszło do kradzieży walizki z produktami do makijażu permanentnego będących ich własnością.
Wartość skradzionego mienia wyniosła 52 178 zł. Pozwana w październiku 2011 roku na portalu aukcyjnym zakupiła
skradzioną walizkę z kosmetykami za cenę 8.000 zł. Wskazali również, że pozwana, wyrokiem Sądu Rejonowego w
Nysie w sprawie II Ka 1537/13, została uznana winną tego, że nabyła od M. G. za cenę 8.000 zł walizkę z produktami
do makijażu permanentnego o wartości 52.178 zł, gdzie na podstawie towarzyszących okoliczności powinna i mogła
przypuszczać, że kosmetyki mogą pochodzić z czynu zabronionego. W związku z faktem, że pozwana świadomie
skorzystała ze szkody im wyrządzonej przez osobę trzecią, obowiązana jest do jej naprawienia.
W odpowiedzi na pozew pozwana A. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od solidarnych
powodów na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W pierwszej kolejności pozwana podniosła,
że powodowie nie wykazali by świadomie skorzystała ze szkody wyrządzonej kradzieżą; w dalszej zarzuciła, iż nie
wykazali by wartość szkody, z której miała skorzystać odpowiadała wartości dochodzonej pozwem.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny
Powodowie E. P. i L. S. są wspólnikami (...) spółka cywilna L. S., E. P. produkującej i dystrybuującej kosmetyki
i urządzenia do makijażu permanentnego. Powodowie posiadają własne gabinety kosmetyczne, prowadzą również
działalność szkoleniową. Wypracowane przez nich metody są chronione zastrzeżonymi znakami towarowymi i
patentami.
Pozwana A. S. w maju 2011 r. zakupiła dwa zestawy do makijażu permanentnego O. i T. marki S. (...), której
właścicielem są powodowie. Pozwana zapoznała się z ofertą sprzedaży za pomocą serwisu aukcyjnego. Sprzedającym
była osoba fizyczna, która wcześniej zakupiła te produkty u powodów, jednak ze względów rodzinnych nie była w
stanie ich wykorzystać. Pozwana wraz z mężem udała się do miejsca zamieszkania sprzedającej – Z. i po sprawdzeniu
produktów dokonała ich zakupu za cenę 4.000 zł, podczas gdy wartość wskazanych zestawów według cennika
powodów wynosiła 12.920 zł.
Następnie w czerwcu 2011 r pozwana wzięła udział w szkoleniu dla kosmetologów i kosmetyczek organizowanych przez
powodów. Osobą szkolącą pozwaną była powódka E. P.. Pozwana poinformowała powódkę, że nabyła zestawy T. i O.
na wolnym rynku. Załącznikiem do otrzymanych przez pozwaną materiałów szkoleniowych był cennik obowiązujący
u powodów. Powódka rozpoczęła świadczenie usług polegających na wykonywaniu makijażu permanentnego przy
wykorzystaniu produktów powodów. Pozwana kilkakrotnie za pośrednictwem męża dokonywała zakupu pigmentów
i igieł bezpośrednio w sklepie firmowym powodów. Powodowie nie prowadzą sprzedaży przy pomocy sklepu
internetowego. Zasadą jest też, że produkty do makijażu permanentnego sprzedawane są osobom przez nich
przeszkolonym.
Dowód:
1. oświadczenie dotyczące udziału w szkoleniu, k. 32 akt II K 1537/13,
2. przesłuchanie powoda L. S., k. 23,
3. przesłuchanie powódki E. P., k. 79-80, 104/2,
4. przesłuchanie pozwanej A. S., k. 102-103,
5. dokumenty patentowe, k. 87-101.
We wrześniu 2011 r., podczas targów kosmetycznych w W., nieustalona osoba dokonała kradzieży kufra z kosmetykami
ze stoiska powodów. W kufrze znajdowały się: znieczulacze do brwi i ust (odpowiednio 9 i 10 sztuk), lidokaina (10
sztuk), lidokaina brązowa (10 sztuk), utrwalacz (6 sztuk), rozcieńczalnik (4 sztuki), barwniki do brwi (35 sztuk),
barwiki do ust (40 sztuk), korektory (15 sztuk), pigmenty w kolorze skóry (6 sztuk), piórka – igły wielorzędowe (900
sztuk), igły (150 sztuk) + kapturki (50 sztuk), igły potrójne (150 sztuk) + kapturki (50 sztuk), kredka do ust, kredki
do brwi (10 sztuk) rękaw foliowy (20 sztuk), pojemniki na pigment (100 sztuk). Wartość skradzionych produktów
wyniosła 58.335 zł (nie licząc ceny kufra). W ofercie powodów nie ma zestawu tak skomponowanego jak w skradzionej
walizce. Barwniki, według zaleceń producenta powinny być przechowywane w temperaturze pokojowej, w suchym i
nienasłonecznionym miejscu.
Dowód
1. zestawienie skradzionych rzeczy, k. 34 akt II K 1537/13,
2. materiały szkoleniowe, k. 67,
3. przesłuchanie powoda L. S., k. 23,
4. przesłuchanie powódki E. P., k. 79-80, 104/2,
5. przesłuchanie pozwanej A. S., k. 102-103.
W październiku 2011 r. pozwana zakupiła od M. G. skradzioną walizkę o następującej zawartości: znieczulacz do
brwi o wartości 200 zł (4 sztuki), znieczulacz do ust o wartości 200 zł (4 sztuki), lidokaina o wartości 100 zł (3
sztuki), wywabiacz o wartości 203 zł (2 sztuki), utrwalacz o wartości 100 zł (3 sztuki), rozcieńczalnik o wartości 50 zł,
barwnik do brwi o wartości 115 zł (40 sztuk), barwnik do ust o wartości 115 zł (40 sztuk), barwnik do skóry o wartości
115 zł (2 sztuki), zestaw trzech igieł pojedynczych i kapturka o wartości 24,60 zł (37 zestawów), zestaw trzech igieł
potrójnych i kapturka o wartości 29,60 zł (37 zestawów), kredka do ust o wartości 15 zł (7 sztuk), kredka do brwi
o wartości 15 zł (7 sztuki), rękaw o wartości 20 zł, igła wielorządowa o wartości 40,50 zł (116 sztuk), pojemnik na
pigment o wartości 1 zł (200 sztuk), walizka o wartości 500 zł, tj. łącznej wartości według cennika powodów 19.719
zł, za cenę 8.000 zł. W ofercie sprzedaży wystawionej na portalu G., cena towaru wynosiła 10.000 zł. Po rozmowie
telefonicznej pozwanej ze sprzedającą, ta ostatnia dokonała obniżenia ceny. Sprzedająca podała pozwanej, że produkty
pochodzą z jej gabinetu, w związku z zakończoną działalnością gospodarczą. Pozwana nie sprawdziła tych informacji.
Pozwana zapłaciła sprzedającej poprzez kuriera, który dostarczył jej towar. Najdłuższy termin ważności zakupionych
produktów upływał z końcem 2012 r. Pozwana wykorzystywała skradzione produkty w prowadzonej przez siebie
działalności gospodarczej do dnia 12 lipca 2013 r., kiedy to rzeczy te zostały zatrzymane w związku z prowadzonym
dochodzeniem. Część produktów pozwana wcześniej wyrzuciła z uwagi na upływ terminu ważności. Zawartość kufra
w chwili zatrzymania to: pigmenty do makijażu (40 sztuk), korektory (2 sztuki), kredki do ust i brwi (po 2 sztuki),
pinceta, znieczulacz do ust (2 sztuki), znieczulacz do brwi, kapturki do maszynki O. (37 sztuk), igły do zestawu T.
(59 sztuk), pojemniki do pigmentu (21 sztuk), folia ochronna (19 sztuk). Przedmioty te zostały wydane powódce 25
października 2013 r.
Dowód:
1. wyjaśnienia podejrzanej, k. 113-114 akt II K 1537/13,
2. pokwitowanie odbioru dowodów rzeczowych, k. 147 akt II K 1537/13,
3. protokół zatrzymania rzeczy , k. 97 akt II K 1537/13,
4. cennik, k. 91 akt II K 1537/13,
5. zeznania E. P., k. 137 akt II K 1537/13,
6. przesłuchanie powoda L. S., k. 23,
7. przesłuchanie powódki E. P., k. 79-80, 104/2,
8. przesłuchanie pozwanej A. S., k. 102-103,
9. oględziny kufra, k. 103/2-104.
W toku postępowania przygotowawczego powódka dobrowolnie poddała się karze. Wyrokiem Sądu Rejonowego w
Nysie w sprawie II Ka 1537/13, została uznana winną tego, że nabyła za kwotę 8.000 zł od M. G. walizkę z zestawem
kosmetyków do makijażu permanentnego o wartości 52.178 zł, gdzie na podstawie towarzyszących okoliczności
powinna i mogła przypuszczać, że kosmetyki mogą pochodzić z czynu zabronionego, tj. występku z art. 292 § 1 k.k.
Dowód:
1. protokół przesłuchania podejrzanej, k. 144 akt II K 1537/13,
2. wyrok w sprawie II K 1537/13, k. 159.
Sąd zważył, co następuje
Powództwo, co do zasady zasługuje na uwzględnienie.
Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu do dowody zgromadzone w toku postępowania karnego w sprawie II 1537/13
(zarówno powodowie jak i pozwana podtrzymali swoje twierdzenia prezentowane w fazie przygotowawczej tego
postepowania), przesłuchanie stron postępowania, cennik powodów, dokumenty patentowe oraz oględziny zawartości
skradzionego kufra.
W świetle art. 11 k.p.c., ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co
do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Niewątpliwie, związanie dotyczy ustalonych
w sentencji wyroku znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia, dotyczących czasu, miejsca,
poczytalności sprawcy itp. Wszelkie inne ustalenia prawomocnego, skazującego wyroku karnego, wykraczające poza
elementy stanu faktycznego przestępstwa, nie mają mocy wiążącej dla sądu cywilnego, nawet jeśli są zawarte w
sentencji wyroku. Tym samym sąd orzekający związany był faktem zawarcia przez pozwaną umowy sprzedaży w
okolicznościach, których powinna i mogła przypuszczać, że jej przedmiot pochodzi z przestępstwa kradzieży. Sąd
nie był związany ustaleniami co do wartości szkody, jako że okoliczność ta nie stanowi znamion przestępstwa
nieumyślnego paserstwa. W tym zakresie, w oparciu o dowód z przesłuchania pozwanej oraz oględziny, sąd ustalił
ilości rzeczy zakupionych przez pozwaną. Pozwana zeznała, że ilość zakupionych produktów była dwa razy większa
od ilości zabezpieczonej przez Policję w toku dochodzenia. Sąd dał wiarę temu twierdzeniu, przede wszystkim z
uwagi na fakt, że podobna proporcja wynika z porównania ilości przedmiotów wskazanych przez pozwaną w toku
dochodzenia jako przez nią zakupionych z produktami, które zostały zabezpieczone w jej gabinecie, a następnie były
przedmiotem oględzin sądu orzekającego. Co za tym idzie niezasadnym jest zdaniem sądu przypisanie pozwanej
zakupu wszystkich skradzionych produktów, o których w toku dochodzenia zeznała, że było ich dużo (igły: pojedyncze,
potrójne i wielorzędowe). Skoro bowiem zabezpieczono 37 kapturków, sprzedawanych w zestawie z trzema igłami,
sąd przyjął, że pozwana dokonała zakupu 74 zestawów trzech igieł i kapturka (w tym 37 z igłami pojedynczymi i
37 z potrójnymi), jeżeli zaś idzie o ilość zakupionych przez nią igieł wielorzędowych (piórek) to zgodnie z wskazaną
proporcją było ich 116 (zabezpieczono ich 58).
Sad ustalił, że zabezpieczone produkty nie były zdatne do użytku z uwagi na upływ terminu ważności, w oparciu o
dowód z oględzin, a także przesłuchanie powódki, która zeznała, że termin ważności ich produktów wynosi trzy lata,
natomiast do sprzedaży przeznaczone są produkty, których termin przydatności upływa za minimum 1 rok. Skoro
bowiem produkty te zostały przeznaczone do sprzedaży na targach we wrześniu 2011 r., to należało przyjąć że musiały
być one zdatne do użytku przez co najmniej przez 1 rok. Tym samym ustalony przez sąd w toku oględzin fakt, że
najdłuższy termin ważności upływał z końcem 2012 r. potwierdza twierdzenie, że produkty te były w chwili wydania
ich powódce (25 października 2013 r.) przeterminowane. Mogły być one zatem przeterminowane już w chwili ich
zabezpieczenia w lipcu 2013 r. Jednocześnie twierdzenie pozwanej, że w tej dacie były one pełnowartościowe, nie
zostało poparte żadnymi dowodami, w szczególności, w toku dochodzenia fakt ten nie został odnotowany.
Podstawą rozstrzygnięcia stanowi art. 422 k.c., który stanowi, że za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto
ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten, kto inną osobę do wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny,
jak również ten, kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody. Instytucja ta zakłada łączne spełnienie
trzech przesłanek: zaistnienia szkody w majątku poszkodowanego, uzyskanie korzyści, której źródłem jest szkoda,
świadomość osoby korzystającej ze szkody wyrządzonej osobie trzeciej.
W niniejszej sprawie bezspornym był jedynie fakt zaistnienia szkody w majątku pozwanych powstałej w wyniku
przestępstwa kradzieży.
Kluczowym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było rozważenie, czy zachowaniu pozwanej – skazanej za nieumyślne
paserstwo, można przypisać świadome skorzystanie ze szkody wyrządzonej powodom przez nieustalonego sprawcę
kradzieży. Według Słownika Języka Polskiego „świadomie” oznacza nieprzypadkowo, celowo, zdając sobie sprawę.
Kodeks cywilny nie posługuje się jednolicie tym słowem, raz używając go w kontekście poczytalności (art. 82, 425)
innym zaś razem stanowi ono cechę zachowania z zasady poczytalnego podmiotu (art. 412, 527, 921). Oznacza to tym
samym, że cechę świadomości należy rozumieć swoiście dla omawianej instytucji. Przytoczony przepis nie wymaga
skazania za przestępstwo umyślne, a skoro tak, nie może dojść do sytuacji, gdy na jego podstawie nie odpowiada
paser (a więc niewątpliwie osoba korzystająca z owoców przestępstwa dokonanego ze szkodą dla majątku osoby
trzeciej), skazany chociażby za przestępstwo nieumyślne. Co więcej, ustawodawca nie posłużył się również pojęciem
zamiaru, charakterystycznym dla definicji przestępstwa umyślnego z art. 9 k.k. W zakresie nieumyślnych form winy
w prawie polskim - poczynając od k.k. z 1932 r. - rozróżnia się lekkomyślność i niedbalstwo. W klasycznym ujęciu
lekkomyślność polega na tym, że sprawca, który nie ma zamiaru popełnienia czynu zabronionego, przewiduje, że
jego zachowanie się może wypełnić znamiona takiego czynu, jednakże przypuszcza - choć bezpodstawnie - że tego
uniknie. Niedbalstwo natomiast polega na tym, iż sprawca wprawdzie nie przewiduje możliwości popełnienia czynu
zabronionego, ale powinien i mógł to przewidzieć. Tym samym biorąc pod uwagę związanie sądu orzekającego
ustaleniami prawomocnego wyroku karnego, należało przypisać pozwanej właśnie niedbalstwo, co więcej, zdaniem
sądu, w warunkach jakich działała pozwana - rażące. Nie należy tracić z pola widzenia faktów, że pozwana nie dość,
że zdawała sobie sprawę w cen obowiązujących u powodów oraz swoistej reglamentacji produktów marki S. (...)
sprzedawanych bezpośrednio przez powodów (tylko osobom przeszkolonym), to jako osoba praktykująca wiedziała
również jaka jest wydajność poszczególnych produktów. Przy założeniu więc wzorca starannego działania, którym to
posługuje się ustawodawca w kodeksie cywilnym por. art. 355 k.c.), musiała więc, zdawać sobie sprawę, że zarówno
ilość zakupionego produktu jak i jego cena wskazują na jego nielegalne pochodzenie. Nie jest też okolicznością
usprawiedliwiającą, fakt, że ponad rok wcześniej nabyła zestawy startowe po 1/3 ich wartości i jak sama stwierdziła
„nic się nie stało”. Należy bowiem zauważyć, że przy owej czynności powódka dochowała dużo większej staranności (a
nawet ostrożności): sprawdziła towar bezpośrednio u osoby sprzedającej, weryfikując jej twierdzenia w bezpośredniej
rozmowie, zawierając umowę dopiero po sprawdzeniu produktu .. (...) omawianej sprawie pozwana, nie dość,
że nie zweryfikowała osoby sprzedawcy, to przeszła do porządku dziennego nad obniżeniem i tak niskiej ceny o
1/5 jej wartości podczas jednej rozmowy telefonicznej. Powódki – prowadzącej działalność gospodarczą w branży
kosmetycznej, nie zastanowił fakt posiadania przez osobę ponoć trudniącą się tym samym fachem tak dużej ilości
produktów, co do których nie można mieć pewności czy zostaną wykorzystane przed upływem terminu ważności (sama
twierdziła, że w toku działalności dokonywała zakupu tych produktów dopiero w momencie, gdy dany produkt ulegał
wykończeniu).
Wracając do pojęcia świadomości użytego w art. 422 k.c., to zdaniem sądu, wykorzystując nomenklaturę kodeksu
karnego obejmuje ono zarówno winę umyślną jak i rażące niedbalstwo (tak też Sąd apelacyjny w Katowicach w
wyroku z dnia 13 lutego 2013 r. w sprawie I Aca 1090/13), a zatem możliwym jest jego zastosowanie w wypadku
zaistnienia nieumyślnego przestępstwa. Przechodząc zaś na grunt kodeksu cywilnego, za świadome zachowanie należy
uznać dobrowolne zaniedbanie należytej staranności wymaganej od każdego rozsądnie myślącego człowieka w danych
okolicznościach. Jak wskazano wyżej z taką formą świadomości mamy do czynienia w niniejszej sprawie.
Ostatnią kwestią do rozstrzygnięcia była wartość szkody z jakiej skorzystała pozwana. W tym zakresie sąd przyjął,
że stanowi ona iloczyn ilości uzyskanych rzeczy i ich wartość według cennika powodów. Powodowie mogli bowiem
uzyskać taką ich cenę w sprzedaży bezpośredniej. W tym zakresie nie ma znaczenia fakt, że na rynku istnieją
tańsze zamienniki oraz, że powodowie uzyskują te produkty od producentów po niższej cenie (tym samym dowody
przedstawione przez pozwaną w postaci ofert sprzedaży podobnych czy tych samych produktów okazały się
nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy). Szkodą bowiem jest nie tylko strata ale i wszelkie utracone korzyści. Skoro
zatem powodowie mogli sprzedać rzeczy, które uzyskała pozwana o cenie wskazanej w cenniku taką wartość szkody
należało przyjąć. Nie można również przyjąć, że powodowie mogli wykorzystać przynajmniej część odzyskanego
mienia, skoro, jak wskazano wyżej, część z nich miała przekroczony termin ważności, część zaś naruszone opakowanie
zbiorcze czy tez indywidulane, co uniemożliwiało ustalenie tej daty, a tym samym dalsze ich wykorzystanie do
wykonywania zabiegów na ludzkim ciele.
Reasumując, wobec zaistnienia przesłanek z art. 422 k.c. pozwana winna zapłacić na rzecz powodów kwotę
odpowiadająca wartości szkody w zakresie jakim z niej skorzystała.
W przedmiotowej sprawie Sąd zasądził odsetki od kwoty odszkodowania od dnia wytoczenia powództwa, jako, że
dopiero w tym dniu powodowie skonkretyzowali swoje żądanie w stosunku do pozwanej.
Orzeczenie w przedmiocie kosztów postępowania uzasadnia treść art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego
uwzględnienia roszczeń koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, bowiem powód wygrał
postępowanie w 38 %. W tym stosunku sąd zasądził zwrot opłaty od pozwu, natomiast koszt zastępstwa procesowego
został uwzględniony według stawki minimalnej właściwej dla wartości zasądzonego roszczenia. Przepis § 6 pkt 5
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z
urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163 poz. 1349 z późn. zm.) stanowi, iż stawki minimalne przy wartości przedmiotu sporu
powyżej 10.000,00 zł do 50.000,00 zł wynosi 2.400,00 zł.
Wobec powyższego, na podstawie przytoczonych przepisów, orzeczono jak w sentencji.