Szkolny program wychowawczy 2016/2017

PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 10
W RZESZOWIE NA ROK SZKOLNY 2016/2017
„Wychowanie dziecka to nie miła zabawa, a zadanie, w które trzeba włożyć
wysiłek bezsennych nocy, kapitał ciężkich przeżyć i wiele myśli…”
Janusz Korczak
Program wychowawczy jest kontynuacją programu wychowawczego realizowanego w roku
szkolnym 2015/2016
WSTĘP
Pierwszeństwo
w
wychowywaniu
dziecka
mają
jego
rodzice
lub prawni opiekunowie. To oni przede wszystkim kształtują jego charakter,
przekazują doświadczenia, kształtują system wartości; szkoła pełni funkcję
wspomagającą. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania. Celem
ogólnym wychowania jest wszechstronny rozwój osobowy uczniów, ich zdolności
umysłowych oraz fizycznych, a także talentów.
Dbałość
szkoły
o
rozwój
emocjonalny,
intelektualny,
społeczny
i zdrowotny ucznia powinna przygotować go do prawidłowego funkcjonowania we
współczesnym świecie.
I.
1.
ZAŁOŻENIA OGÓLNE
Podstawą do sporządzenia niniejszego programu stanowią następujące akty prawne:
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (art. 48, art. 54, art. 72) wskazuje na wiodącą rolę
rodziców w zakresie wychowania „Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie
z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości
dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania, oraz jego przekonań”
- Ustawy z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 oraz z
2016 r. poz. 35, 64, 195, 668 i 1010)
- Ustawy Karta Nauczyciela z dn. 26.01.1982 (Dz. U. z 2014r. poz 191, 1198 z 2015r
poz. 357. 1268,148). Szkoła w zakresie wychowania pełni funkcję wspomagającą
1
i uzupełniającą w stosunku do rodziców, nauczyciele nie ponoszą wyłącznej
odpowiedzialności za efekty wychowania.
3. Program wychowawczy szkoły zakłada spójność oddziaływań wychowawczych szkoły
i rodziny, współpracę z Radą Rodziców oraz ścisłą współpracę z rodzicami
w poszczególnych zespołach klasowych.
4. Wychowanie stanowi integralną część działalności każdego nauczyciela. Nauczyciel
jest opiekunem, wychowawcą, autorytetem, doradcą, przewodnikiem i mistrzem.
5. Dzięki wychowaniu uczeń powinien chcieć podążać, rozwijać w sobie dociekliwość
poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie.
6. Program wychowawczy jest spójny ściśle skorelowany ze Szkolnym Programem
Profilaktyki i stanowi z nim integralną całość.
II.
MISJA
SZKOLNEGO
PROGRAMU
WYCHOWAWCZEGO
I CELE WYCHOWANIA
Misją
programu
wychowawczego
jest
kształtowanie
osobowości
ucznia
w taki sposób, aby zdolny był on w swoim postępowaniu otwierać się na innych ludzi,
zachowując podstawową kontrolę własnych uczuć, potrafił rozwijać się i realistycznie
oceniać swoje możliwości.
Treścią celów wychowania są wartości:

Ostateczne: nadanie sensu życia, szczęście osobiste, praca dla innych, szacunek
dla drugiego człowieka

Życia codziennego: umiejętność bycia sobą, zdrowie, rodzina, uczciwość,
odpowiedzialność, dojrzałość społeczna, dobro, poszanowanie cudzej własności,
wykształcenie, dobre obyczaje, umiejętność rozwiązywania konfliktów, otwartość,
umiejętność przebaczania, udzielania pomocy innym

Społeczne: ojczyzna, naród, patriotyzm, niepodległość, religia, tradycje narodowe
i lokalne, wolność, praworządność, sprawiedliwość i tolerancja
W oparciu o te wartości i we współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia
i innymi instytucjami wspomagającymi proces wychowawczy szkoła nasza chce realizować
następujące cele:
1. Kształtowanie postaw
- etyczno – moralnych
- patriotycznych i obywatelskich
2
- tolerancji z uwzględnieniem znajomości i respektowania praw człowieka, w tym praw
ucznia
- przynależności społecznej i kulturowej
(do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty
narodowej)
- proekologicznych
2. Uświadamianie roli kultury i sztuki w wychowaniu i wdrażanie nawyku systematycznego
kontaktu z literaturą i sztuką
3. Krzewienie tradycji i budowanie związków z najbliższym regionem
4. Inspirowanie uczniów do twórczej aktywności i rozwijania zainteresowań
5. Motywowanie uczniów do osiągania lepszych wyników w nauce i sporcie
6. Dbanie o czystość języka ojczystego, eliminowanie wulgaryzmów poprzez konsekwentne
oddziaływanie
7. Położenie nacisku na kulturę zachowania w miejscach publicznych (uroczystości szkolne
i pozaszkolne, koncerty muzyczne, przedstawienia teatralne, wycieczki edukacyjne i inne)
8. Przestrzeganie kultury i higieny korzystania z toalet oraz dbanie o elementarne zasady
higieny osobistej
9. Dbanie o własność osobistą oraz cudzą a także poszanowanie mienia szkolnego (w tym
wyposażenie pracowni, biblioteki, szatni, toalet, jadalni, korytarzy, pomocy dydaktycznych,
sprzętu sportowego i innych)
10. Uświadamianie dzieciom i ich rodzicom odpowiedzialności za swoje zachowanie
i zachowanie ich dzieci
11. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia
sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego przeżywania stresów
i porażek
12. Uczenie radzenia sobie w sytuacjach trudnych i umiejętności praktycznego rozwiązywania
konfliktów rówieśniczych w środowisku szkolnym i pozaszkolnym
13.Uczenie metod rozładowywania agresji
W naszej szkole wszyscy czują się wychowawcami – każdy odpowiada za realizację
powyższych celów tworząc atmosferę zaufania i współpracy.
3
III.
WYCHOWAWCZE ZADANIA NAUCZYCIELI
Zgodnie z założeniem, że proces wychowania w szkole jest zadaniem wszystkich uczących,
do powinności wychowawczych każdego nauczyciela należy:
1. Stwarzanie sytuacji wychowawczych, w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie
sfery swojej osobowości.
2. Kształtowanie
umiejętności
współdziałania
i
współzawodnictwa
w
grupie
rówieśniczej przez wspólną naukę dzięki różnicowaniu i doborowi ciekawych form
pracy na lekcji i w czasie zajęć pozalekcyjnych.
3. Wspomaganie umiejętności samodzielnego rozwijania problemów i podejmowania
decyzji.
4. Rozwijanie umiejętności emocjonalnych u dzieci: rozumienie uczuć innych osób,
radzenie sobie z czyjąś złością, z dokuczaniem (np. poprzez ignorowanie), radzenie
sobie ze strachem (stawanie w obronie słabszych kolegów).
5. Wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania, zwracanie szczególnej
uwagi na stosowanie form grzecznościowych i eliminowanie wulgaryzmów w mowie
potocznej.
6. Uczenie i utrwalanie szacunku dla dobra indywidualnego oraz wspólnego i tolerancji
jako podstawy życia we współczesnym społeczeństwie.
7. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, poszukującej prawdy, dobra i piękna
w otaczającym świecie.
8. Kształtowanie odpowiedzialności za swoje czyny i słowa.
9. Uczenie obiektywizmu w ocenie siebie i innych.
10. Wspomaganie wzrastania dzieci w klimacie miłości do rodziny.
11. Promowanie i wyrabianie postaw zdrowego trybu życia.
12. Kształtowanie postaw patriotycznych, szacunku wobec symboli narodowych,
budowanie związków z najbliższym regionem i społecznością lokalną.
13. Wspieranie
procesu
wychowawczego
poprzez
merytoryczne
ukierunkowanie
rodziców.
4
Do powinności wychowawcy klasowego należy:
1. Monitorowanie sytuacji i podejmowanie systematycznych wysiłków zmierzających
do integracji zespołu klasowego i wytworzenie prawidłowej atmosfery wspólnoty
klasowej.
2. Opracowanie planu pracy wychowawcy klasowego wynikającego z programu
wychowawczego i profilaktycznego szkoły oraz uwzględniając oczekiwania uczniów
z zespołu klasowego oraz ich rodziców. Zadbanie o ciekawe metody prowadzenia
lekcji wychowawczej.
3. Organizowanie i uczestniczenie we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy.
4. Współpraca z domem rodzinnym ucznia – wychowawca stara się rozpoznawać i znać
sytuację rodzinną uczniów swojej klasy.
5. Organizowanie i prowadzenie zebrań klasowych rodziców.
6. Czuwanie nad postępami w nauce i frekwencją ucznia, wychowawca winien
pozostawać w stałym kontakcie z rodzicami.
7. Współpracuje z pedagogiem szkolnym i nauczycielami uczącymi w klasie w zakresie
koordynacji ich działań wychowawczych.
8. Prowadzi systematycznie i zgodnie z przepisami prawa oświatowego dokumentację
klasową (dziennik, arkusze ocen, świadectwa szkolne)
9. Decyduje o ostatecznej ocenie z zachowania dla uczniów klasy.
10. Uświadamia rodzicom poważne konsekwencje wynikające z przestępstw, wykroczeń
oraz
przemocy i cyberprzemocy stosowanej przez ich dzieci a także możliwą
odpowiedzialność karną.
IV.
ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI
Wypracowanie dobrego klimatu współpracy na linii szkoła – dom jest warunkiem
niezbędnym w osiągnięciu założonych w programie celów wychowania. Służyć temu
powinno przestrzeganie przez obie strony określonych zasad regulujących tę współpracę.
Sformułowano je następująco:
1. Zakres pracy wychowawczej i profilaktycznej szkoły w danym roku szkolnym
przedstawiany
jest
rodzicom
na
pierwszych
zebraniach
klasowych,
na
ogólnodostępnych tablicach szkolnych oraz poprzez stronę internetową szkoły.
5
2. Poprzez przedstawicieli Rady Rodziców - mogą oni wnosić swoje uwagi
i propozycje zmian dotyczących spraw związanych z pracą wychowawczą.
3. Każdy z rodziców uczestniczy w życiu klasy i szkoły.
4. Rodzice lub prawni opiekunowie mają obowiązek uczestniczyć w zebraniach
klasowych i konsultacjach z nauczycielami oraz systematycznie kontrolować postępy
swoich dzieci w nauce i zachowaniu.
5. Powinnością rodziców jest dbałość o higienę osobistą oraz troska o odpowiedni strój
i wygląd dziecka (czysty, skromny).
6. Rodzice mają prawo korzystać z pomocy wychowawcy klasowego i pedagoga
szkolnego w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.
7. Rodzice mogą wspierać szkołę w jej działaniach wychowawczych poprzez:

zainteresowanie sprawami własnego dziecka,

brak
pobłażliwości
i
przyzwolenia
na
łamanie
szkolnych
oraz
ogólnospołecznych norm zachowania,

jasne formułowanie wobec swoich dzieci wymagań i określenie jasnych granic
co dziecku wolno, a co nie,

kontrolę
środowiska
rówieśniczego
swojego
dziecka
także
w
tzw.
cyberprzestrzeni rozumiejąc własną odpowiedzialność w tym zakresie,

sygnalizowanie niepokojących zjawisk w środowisku lokalnym mogących
mieć zły wpływ na rozwój dziecka lub zagrażający jego bezpieczeństwu.
8. Rodzice mogą współpracować ze szkołą poprzez:

pomoc w organizowaniu imprez klasowych i szkolnych, wycieczek itp.,

udział w pracach Rady Rodziców,

wspieranie szkoły w jej inicjatywach, w tym gospodarczych np. remontach
bieżących, zakupach pomocy, promocji szkoły w środowisku.
V.
WSPÓŁPRACA
Z
SAMORZĄDEM
TERYTORIALNYM
I INSTYTUCJAMI WSPOMAGAJĄCYMI
Realizacja celów szkolnego programu wychowania zakłada tworzenie wspólnej koalicji na
linii nie tylko szkoła – dom, ale także współpracę ze środowiskiem lokalnym, w którym
wzrastają nasi uczniowie. Współpraca ta obejmuje:
1. Udział społeczności szkolnej w organizowanych przez samorząd terytorialny imprezach
okolicznościowych:

Sprzątanie świata,
6

Światowy Dzień Ziemi i Ochrona Środowiska,

Dni Rzeszowa,

Imprezy sportowe i turystyczne,

Imprezy patriotyczne,

Uroczystości religijne.
2.
Współpraca z MOPS w zakresie udzielania pomocy dzieciom z rodzin w trudnej
sytuacji materialnej w postaci bezpłatnych obiadów w stołówce szkolnej, zasiłków
celowych itp.
3.
Stały kontakt z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną i Poradnią Zdrowia
Psychicznego.
4.
Stały kontakt i współpraca z Komendą Miejską Policji w Rzeszowie w zakresie
realizacji programów profilaktyczno – wychowawczych.
5.
Współpraca z Parafiami O.O. Saletynów i O. O. Dominikanów znajdującymi się
w rejonie szkoły.
6.
Współpraca ze Związkami Komunalnymi.
7.
Współpraca z Sądem Rodzinnym i ds. Nieletnich.
FORMY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH I METODY POMOCY
VI.
Wychowanie to proces długotrwały i złożony, który poprzez ciąg oddziaływań
wychowawczych zmierza do wywołania określonych i pożądanych zmian w osobowości
ucznia.
Dokonuje
się
on
poprzez
uczestnictwo
w
różnego
rodzaju
sytuacjach
wychowawczych stymulowanych przez nauczycieli. Na terenie szkoły ma to miejsce
w formie:
1. Zajęć edukacyjnych –poprzez rozwijanie zdolności, umiejętności czytania, pisania,
rozumowania, korzystanie z informacji, wykorzystania wiedzy w praktyce, myślenia
twórczego, wrażliwości emocjonalnej, umiejętności współpracy w grupie na zasadach
życzliwości, współdziałania i tolerancji, wdrażania do samokontroli i samooceny,
motywowania uczniów do osiągania jak najlepszych wyników w nauce, kształtowania
właściwych postaw wobec nauczycieli i innych uczniów.
2. Godzin
do
dyspozycji
wychowawcy:
realizowanie
tematów
wynikających
z indywidualnych planów wychowawcy klas opartych na założeniach programu
wychowawczego i planu działań profilaktyczno – wychowawczego na dany rok
szkolny. Położenie szczególnego nacisku na tematykę poświęconą kulturze osobistej
7
oraz dbałość o czystość mowy w języku polskim. Kształtowanie zachowań
asertywnych i pracy
w grupie rówieśniczej. Uczenie umiejętności obrony
w sytuacjach zagrożenia.
3. Organizowanie i udział uczniów w szkolnych imprezach:

pasowanie na ucznia Szkoły Podstawowej nr 10,

pasowanie na czytelnika biblioteki,

akademiach i apelach z okazji świąt państwowych i religijnych,

Dniu Matki, Ojca, Dziadka i Babci,

Przeglądzie Kolęd, Jasełkach i Pastorałek,

w rekolekcjach,

w dniu sportu,

w Dniu Dziecka,

oraz innych odbywających się zgodnie z „Kalendarzem imprez szkolnych na
rok szkolny 2016/2017”.
4. Organizowanie życia kulturalnego na terenie szkoły: audycje muzyczne, zabawy
klasowe, dyskoteki szkolne, spektakle teatralne, konkursy czytelnicze oraz poza nią
wyjścia do filharmonii, teatru, kina, muzeum i na wystawy okolicznościowe,
spotkania z ciekawymi ludźmi.
5. Udział uczniów w akcjach: „Sprzątanie Świata”, „Dzień Ziemi”, zbiórka makulatury
i baterii, segregacja śmieci, akcje zbiórki środków na rzecz schroniska dla zwierząt itp.
6. Organizowanie różnego rodzaju konkursów stwarzających wszystkim uczniom
możliwość zaistnienia w społeczności szkolnej i osiąganie sukcesów: plastycznych,
sportowych, ekologicznych, ortograficznych, przedmiotowych, czytelniczych i innych.
7. Udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych: kółkach zainteresowań, sekcjach
sportowych,
zajęciach
teatralnych
i
innych,
które
rozwijają
zamiłowania
i zainteresowania uczniów oraz przygotowują ich do osiągania sukcesów
w konkursach o szerszym zasięgu np. wojewódzkim czy ogólnokrajowym a także na
dalszych etapach edukacji.
Wszystkie te różnorodne formy oddziaływań wychowawczych, zaplanowane i powtarzalne
w określonych przedziałach czasowych, realizowane za pomocą odpowiednio dobranych do
nich metod pracy, mają w efekcie zapewnić osiągnięcie celów programu wychowawczego
naszej szkoły określonych w punkcie II.
8
VII. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PEDAGOGA SZKOLNEGO
1. Działania wychowawcze:
a) dokonywanie okresowej oceny sytuacji wychowawczej w szkole,
b) dbanie o realizację obowiązku szkolnego przez uczniów,
c) udzielanie rodzicom porad ułatwiających im wychowanie własnych dzieci,
d) przeprowadzanie prelekcji dla uczniów i rodziców,
e) rozpoznawanie warunków życia i nauki uczniów sprawiających trudności
w realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego,
f) opracowywanie wniosków dotyczących uczniów wymagających szczególnej opieki
i pomocy wychowawczej,
g) udzielanie pomocy wychowawcom i nauczycielom w ich pracy z uczniami
sprawiającymi trudności wychowawcze.
2. Działania korekcyjno-wyrównawcze:
a) organizowanie różnych form terapii zajęciowej uczniom z objawami
niedostosowania
społecznego,
b) organizowanie pomocy w wyrównywaniu braków w wiadomościach szkolnych
uczniom napotykającym na szczególne trudności w nauce.
3. Indywidualna opieka pedagogiczno-psychologiczna:
a)
udzielanie uczniom pomocy w eliminowaniu napięć psychicznych nawarstwiających
się na tle niepowodzeń szkolnych,
b)
pomaganie uczniom w rozwiązywaniu trudności powstających na tle konfliktów
rodzinnych,
c)
udzielanie porad i pomocy uczniom posiadającym trudności w kontaktach
rówieśniczych i środowiskowych,
d)
przeciwdziałanie skrajnym formom niedostosowania społecznego dzieci
i młodzieży,
e) wnioskowanie o skierowanie spraw uczniów z rodzin zaniedbanych środowiskowo do
odpowiednich sądów dla nieletnich.
9
VIII. EWALUACJA PROGRAMU
Szkolny program wychowawczy stanowi integralną całość z programem profilaktycznym
i realizowany jest równolegle z nim, a więc tak i on podlega ewaluacji. Dla jej prawidłowego
przebiegu sformułowano tzw. Kryteria sukcesu, które są miarą skuteczności i poprawności
przyjętych założeń programu. Kryteria te określają pożądany wzór absolwenta SP 10, który
chcemy osiągnąć poprzez realizację przyjętych celów wychowania.
Zakładamy, że w wyniku realizacji programu wychowawczego uczeń kończący naszą szkołę,
oprócz wiedzy z poszczególnych przedmiotów powinien być wyposażony w umiejętności
pozwalające mu dobrze funkcjonować w trzech obszarach: społecznym, kulturowym,
naukowym.
W sferze społecznej uczeń powinien:

czuć się członkiem społeczności lokalnej, regionalnej, obywatelem Polski

rozumieć pojęcie patriotyzmu i być odpowiedzialnym za swoją Małą Ojczyznę oraz
Polskę

znać podstawowe zasady społeczne i moralne, umieć odróżniać dobro od zła

interesować się przeszłością i przyszłością swojego miasta, regionu, kraju

okazywać szacunek oraz być tolerancyjnym dla ludzi o odmiennych poglądach,
kolorze skóry, wyznawców innych religii

być
pozytywnie
nastawionym
wobec
innych
ludzi,
życzliwym
i wrażliwym na krzywdę

umieć obcować z przyrodą i chronić ją
W sferze kultury uczeń powinien:

znać podstawowe zasady kultury osobistej i zachowywać się zgodnie z nimi

krzewić piękno języka ojczystego

świadomie uczestniczyć w różnych formach życia kulturalnego: koncertach,
spektaklach teatralnych i filmowych, wystawach, itp.

umieć wyrażać własne przeżycia wynikające z kontaktu ze sztuką

znać najwybitniejszych twórców kultury narodowej

umieć dbać o estetykę swojego otoczenia i higienę osobistą

umieć współistnieć w grupie i rozwiązywać konflikty rówieśnicze w sposób
akceptowany społecznie
W sferze naukowej uczeń powinien umieć:

korzystać z różnych dostępnych źródeł informacji i dokonywać ich selekcji

korzystać i obsługiwać komputer i podstawowe programy komputerowe
10

wykorzystać posiadaną wiedzę w praktyce

czytać ze zrozumieniem oraz wypowiadać się swobodnie w formie pisemnej
i ustnej
Miarą sukcesu i skuteczności programu będzie także:

podniesienie ogólnego poziomu kultury uczniów,

dobre wyniki w nauce i oceny z zachowania,

integracja młodzieży w klasach i poczucie wspólnoty uczniowskiej,

brak na terenie szkoły wandalizmu,

dobra współpraca z rodzicami,

spójność oddziaływań szkoły i rodziny,

dobra atmosfera pracy w szkole – pozytywny i życzliwy dla każdego ucznia klimat
wychowawczy.
Skuteczność podjętych działań wychowawczych monitorowana będzie za pomocą
następujących metod:
- testy socjometryczne w klasach badające stopień integracji zespołu,
- analiza dokumentacji wychowawców klas i pedagoga szkolnego,
- analiza ankiet adresowanych do rodziców uczniów i nauczycieli,
- analiza informacji pozyskanych od Rady Rodziców.
11