Noc Kryształowa w Świdwinie

Noc Kryształowa w Świdwinie
Wpisał Administrator
Niedziela, 16. Listopad 2008 21:27
Kilkadziesiąt osób zebrało się dzisiaj na cmentarzu żydowskim w Świdwinie w 70. rocznicę
Nocy Kryształowej. 70 lat temu w Świdwinie wysadzono w powietrze synagogę żydowską.
Zdemolowano sklepy i domy należące do Żydów, zbezczeszczono cmentarz żydowski, a
kilkadziesiąt osób wywieziono do obozów koncentracyjnych. W nocy z 9 na 10 listopada 1938 r.
doszło w całych Niemczech do pogromów ludności żydowskiej nazwanych Nocą Kryształową.
W rocznice tych wydarzeń na cmentarzu żydowskim w Świdwinie o godz. 15.00 miejscowy zbór
Kościoła Zielonoświątkowego, który opiekuje się kirkutem żydowskim, zorganizował
uroczystość upamiętniającą tamte wydarzenia.
Pastor Adam Ciućka powitał zgromadzonych i przekazał pozdrowienia od ks. dziekana Romana
Tarniowego (dekanatu katolickiego), który niestety nie mógł przybyć na uroczystość. Pastor
przybliżył zebranym wydarzenia Nocy Kryształowej. Następnie pan Zbigniew Czajkowski,
badacz dziejów Świdwina, opowiadał zebranym o przebiegu Nocy Kryształowej w tym mieście. Już na początku 1938 r, na wszystkich sklepach zostały wywieszone szyldy „Żydów nie
obsługujemy”. Mimo tego, pod osłoną nocy, niektórzy niemieccy mieszkańcy Świdwina
zaopatrywali rodziny żydowskie w artykuły żywnościowe. W nocy z 9 na 10 listopada SA i
członkowie NSDAP spalili w Świdwinie synagogę w stylu neoromańskim z 1880 r. Synagogę
podpalono a następnie pozostałe mury wysadzono. Kamienie z synagogi zostały użyte do
polepszenia stanu sąsiadujących dróg. Zbezczeszczono również cmentarz żydowski. Straż
pożarna ochraniała tylko sąsiadujące domy. - relacjonował pan Czajkowski.
Zbigniew Czajkowski cytował wspomnienia pani Gizeli Meissner, przedwojennej świdwinianki,
która po latach przyjechała do Świdwina w 2001 r. w związku z odnowieniem cmentarza
żydowskiego. „Przy wejściu do cmentarza, gdzie dawniej stał budynek cmentarny i pompa, stoi
teraz ogrodzenie i kamień z pamiątkową tablicą. Moje myśli wróciły na powrót do listopada 1938
roku, kiedy wróciłam zupełnie wykończona ze szkoły – wspomina pani Meissner. Przed domem
na ulicy Dworcowej 29 stal rząd żydowskich mężczyzn. Min. doktor Meyrson, mój wujek Moses,
Artur Lewin oraz mój ojciec, a na wózku inwalidzkim siedział ciężko chory Lewinsoh. Wszyscy
równym krokiem ruszyli pod eskorta policji na dworzec skąd zostali wysłani transportem do
obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Ze środkowego okna naszego mieszkania
1/2
Noc Kryształowa w Świdwinie
Wpisał Administrator
Niedziela, 16. Listopad 2008 21:27
dobiegał głos policjanta ze Świdwina, który mówił – spokojnie koledzy, przypilnuje że zrobimy tu
porządek ze wszystkimi Żydami. Po tych słowach przez okno wyleciała menora. Świecznik
upadł na bruk i rozbiła się na wiele części. Następnego dnia wraz z matka pojechałyśmy na
rowerach na cmentarz, na grób moich dziadków, gdzie długo płakałyśmy".
Na świdwińskim cmentarzu zachowała się płyta nagrobna dziadków pani Gizeli. Przedwojenna
świdwinianka nie kryła wzruszenia, kiedy ją zobaczyła. Niestety, dwa lata później, w 2003 r.
została doszczętnie zniszczona przez nieznanych sprawców.
Zastępca Burmistrza Świdwina, pan Krzysztof Wasicionek w swoim wystąpieniu mówił, że
dzisiejsza uroczystość to manifestacja tolerancji. „Powinniśmy wziąć lekcje z historii i nigdy już
nie dopuścić do przyzwolenia na rasizm czy dyskryminacje” - mówił burmistrz.
Zebrani uczcili minutą ciszy pamięć ofiar Nocy Kryształowej, która zakończyła się czytaniem
Psalmu, oraz modlitwą pastora Adama Ciućki, który dziękował „Bogu Abrahama, Izaaka,
Jakuba, Bogu Jezusa Chrystusa, za żydowskich mieszkańców tej ziemi, którzy żyli tu przed
nami.” Pastor modlił się, aby „nigdy już nie zawieść, tak jak zawiódł Kościół siedemdziesiąt lat
temu. Chcemy zawsze stawać w obronie słabych i prześladowanych. Panie, zmaż przekleństwo
przelanej krwi Twojego umiłowanego narodu na tej ziemi.” - zakończył pastor.
Po uroczystości na cmentarzu w zborze zielonoświątkowym odbyła się projekcja filmu
dokumentalnego o Holokauście. Po filmie, zebrani mieszkańcy Świdwina mogli porozmawiać
przy kawie i herbacie.
Fotogaleria z tego wydarzenia w dziale "Galeria"
2/2