D - Sąd Okręgowy we Wrocławiu

Sygn. akt I C 645 / 13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lipca 2013 r.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki
Protokolant: Małgorzata Wąchała
po rozpoznaniu w dniu 09.07.2013 r.
we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z powództwa Spółdzielni (...)w K.oraz (...) sp. z o.o. w Ł.
przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi (...) we W.
o zapłatę 1 843 zł
na skutek zarzutów pozwanego od nakazu zapłaty z dnia 21.03.2013 r., I Nc 139/13
I. utrzymuje w mocy zaskarżony nakaz zapłaty co do odsetek ustawowych liczonych od kwoty 95 831, 04 zł za okres
od dnia 14.02.2013 r. do dnia 07.04.2013 r. w kwocie 1 808, 97 zł;
II. uchyla zaskarżony nakaz zapłaty co do dalszych odsetek ustawowych od kwoty 95 831, 04 zł i oddala powództwo
w tym zakresie;
III. utrzymuje w mocy zaskarżony nakaz zapłaty co do kosztów procesu.
UZASADNIENIE
Powodowie Spółdzielnia (...)w K.oraz (...) sp. z o.o. w Ł.wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego Wojewódzkiego
Szpitala (...)we W.95 831, 04 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tj. 14.02.2013 r., do dnia
zapłaty oraz kosztami procesu.
Powodowie podali, że w wyniku rozstrzygnięcia postępowania przetargowego strony zawarły dnia 30.07.2012 r.
umowę o wykonywanie usługi utrzymania czystości w obiektach pozwanego. Powodowie we wrześniu i październiku
2012 r. wykonali należycie świadczenie niepieniężne, o czym świadczą protokoły wykonania usługi. Powodowie
wykonali usługę w ramach spółek cywilnych. Za wykonaną usługę mieli otrzymać wynagrodzenie w wysokości 245
356, 17 zł brutto.
We wrześniu 2012 r. powodowie wystawili pozwanemu faktury na kwoty:
- 198 872, 72 zł,
- 7 230, 68 zł,
- 12 398, 42 zł,
- 8 949, 75 zł,
- 7 134, 76 zł,
- 10 769, 84 zł.
W październiku 2012 r. powodowie wystawili pozwanemu faktury na kwoty:
- 198 872, 72 zł,
- 7 230, 68 zł,
- 12 398, 42 zł,
- 8 949, 75 zł,
- 7 134, 76 zł,
- 10 769, 84 zł.
Pozwany wykonał swoje zobowiązania częściowo i zapłacił 397 745, 44 zł z faktury nr (...) i z faktury nr (...).
Na należność dochodzoną pozwem składa się zatem należność główna w wysokości 92 966, 90 zł oraz odsetki
ustawowe od kwoty 46 483, 45 zł od dnia 01.11.2012 r. do dnia 13.02.2013 r. oraz od kwoty 46 483, 45 zł od dnia
08.12.2012 r. do dnia 13.02.2013 r.
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym dnia 21.03.2013 r., I Nc 139/13, sąd nakazał pozwanemu,
aby zapłacił łącznie na rzecz powodów 95 831, 04 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 14.02.2013 r. do
dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi w kwocie 1 198 zł i kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 3 617 zł.
Od tego nakazu pozwany złożył zarzuty, zaskarżając go w części dotyczącej odsetek, kosztów sądowych i kosztów
zastępstwa procesowego.
Podniósł, że nigdy nie uchylał się od zapłaty powodom należności wynikającej z załączonych do pozwu faktur i na
skutek nakazu zapłaty zapłacił kwotę 95 831, 04 zł w dniu 08.04.2013 r.
Natomiast nie zgadza się z zapłatą pozostałych kwot, gdyż nie jest winny ich powstaniu.
Powodowie wbrew zapisowi § 12 ust. 1 umowy z dnia 30.07.2012 r. doręczyli pozwanemu faktury załączone do pozwu,
które różnią się rubryką sprzedawca od faktur VAT, które pozwany zapłacił bez zastrzeżeń, a w których sprzedawcą był
lider konsorcjum. Powodowie prawdopodobnie w celu ominięcia przepisów dotyczących podatku VAT utworzyli pięć
spółek cywilnych o różnych numerach NIP i rachunkach bankowych. Pozwany zwracał się do powodów kilkukrotnie o
wystawienie prawidłowych faktur, lecz powodowie odmawiali. Taka zmiana po stronie powodów w związku z faktem,
że nowo powstałe podmioty są zwolnione z podatku VAT, spowodowała, że zmianie uległa wartość umowy netto o
kwotę 8 786 zł w skali miesiąca, a podatek VAT o tę samą kwotę niższy.
Powód zdecydował się zapłacić należność główną z nakazu zapłaty w celu uniknięcia dodatkowych niezawinionych
kosztów. Dokonał zapłaty na rzecz podmiotów, z którymi był związany umową. Nie powinien jednak ponosić kosztu
dodatkowych kwot zasądzonych nakazem zapłaty.
W odpowiedzi na zarzuty powodowie wnieśli o utrzymanie nakazu zapłaty w mocy. Podnieśli, że wystawienie faktur
VAT w raamch utworzonych spółek cywilnych było działaniem uprawnionym. Umowa spółki cywilnej stanowi jedynie
formę prawną współdziałania członków konsorcjum. Umowa spółki tworzy między jej stronami jedynie stosunek
zobowiązaniowy, natomiast nie kreuje nowego podmiotu wyposażonego w osobowość prawną.
Powodowie podnieśli, że pozwany zapłacił całą należność główną i część odsetek wynikających z nakazu zapłaty.
Potwierdził tym samym prawidłowość działania powodów. Nie można uznać, że dokonał zapłaty w celu uniknięcia
przymusu czy generowania dalszych kosztów albowiem dokonując zapłaty nie uzewnętrznił tych powodów.
Fakt, że wykonawca jest podmiotem korzystającym ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług, nie
zwalnia zamawiającego od zapłacenia ceny umówionej, tj. ceny brutto.
Na rozprawie w dniu 09.07.2013 r. pozwany podniósł, że obowiązuje go dyscyplina finansów publicznych, w umowie
został precyzyjnie określony wykonawca oraz kwota wynagrodzenia netto, zaś spółki cywilne zostały założone w celu
ominięcia podatku VAT. Podniósł, iż sąd winien dokonać oceny, czy wystawienie faktur nastąpiło zgodnie z umową
i czy taka sytuacja była dopuszczalna.
Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.
W dniu 25.06.2012 r. Spółdzielnia (...)w K.oraz (...)sp. z o.o. w Ł.zawarli umowę konsorcjum w celu złożenia wspólnej
oferty w ramach zamówienia publicznego nr (...) organizowanego przez Wojewódzki Szpital (...)we W.oraz w celu
wspólnego świadczenia usług na rzecz Szpitala zgodnie z warunkami określonymi w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia z dnia 18.05.2012 r.
/ dowód: umowa konsorcjum – k. 39-40 /
W dniu 30.07.2012 r. Wojewódzki Szpital (...)we W.jako zamawiający oraz konsorcjum Spółdzielni (...)w K.i (...) sp. z
o.o. w Ł.zawarli umowę nr (...), na mocy której powodowie zobowiązali się wykonywać usługi sprzątania w budynkach
pozwanego Szpitala.
Umowa została zawarta na okres 18 miesięcy od dnia 01.08.2012 r.
Miesięczne wynagrodzenie należne powodom miało wynosić 234 250, 17 zł netto + 11 106 zł VAT, tj. 245 356, 17 zł
brutto. Za cały okres umowy wynagrodzenie brutto powodów miało wynosić 4 416 411, 06 zł.
Zamawiający zobowiązany był do zapłaty za wykonanie przedmiotu umowy w terminie 30 dni od otrzymania faktury
wystawionej przez wykonawcę.
/ dowód: umowa – k. 62-156 /
W dniu 30.07.2012 r. powodowie zawarli umowę spółki cywilnej w celu realizacji umów na usługi utrzymania
czystości. Spółka została oznaczona jako „(...)”.
/ dowód: umowa spółki cywilnej – k. 41-43 /
W tym samym dniu powodowie zawarli porozumienie w sprawie realizacji umowy nr (...), w którym jako wspólnicy
spółki (...) podzielili między siebie obowiązku wynikające z realizacji usług na rzecz pozwanego.
/ dowód: porozumienie – k. 44 /
W dniu 30.07.2012 r. powodowie zawarli umowę spółki cywilnej w celu realizacji umów na usługi utrzymania
czystości. Spółka została oznaczona jako „(...)”.
/ dowód: umowa spółki cywilnej – k. 45-47 /
W tym samym dniu powodowie zawarli porozumienie w sprawie realizacji umowy nr (...), w którym jako wspólnicy
spółki (...) podzielili między siebie obowiązku wynikające z realizacji usług na rzecz pozwanego.
/ dowód: porozumienie – k. 48 /
W dniu 30.07.2012 r. powodowie zawarli umowę spółki cywilnej w celu realizacji umów na usługi utrzymania
czystości. Spółka została oznaczona jako „(...)”.
/ dowód: umowa spółki cywilnej – k. 49-51 /
W tym samym dniu powodowie zawarli porozumienie w sprawie realizacji umowy nr (...), w którym jako wspólnicy
spółki (...) podzielili między siebie obowiązku wynikające z realizacji usług na rzecz pozwanego.
/ dowód: porozumienie – k. 52 /
W dniu 30.07.2012 r. powodowie zawarli umowę spółki cywilnej w celu realizacji umów na usługi utrzymania
czystości. Spółka została oznaczona jako „(...)”.
/ dowód: umowa spółki cywilnej – k. 53-55 /
W tym samym dniu powodowie zawarli porozumienie w sprawie realizacji umowy nr (...), w którym jako wspólnicy
spółki (...) podzielili między siebie obowiązku wynikające z realizacji usług na rzecz pozwanego.
/ dowód: porozumienie – k. 56-57 /
W dniu 30.07.2012 r. powodowie zawarli umowę spółki cywilnej w celu realizacji umów na usługi utrzymania
czystości. Spółka została oznaczona jako „(...).
/ dowód: umowa spółki cywilnej – k. 58-60 /
W tym samym dniu powodowie zawarli porozumienie w sprawie realizacji umowy nr (...), w którym jako wspólnicy
spółki (...)9podzielili między siebie obowiązku wynikające z realizacji usług na rzecz pozwanego.
/ dowód: porozumienie – k. 61 /
Powodowie wykonali na rzecz pozwanego usługi objęte umową w okresie od 01.09.2012 r. do 30.09.2012 r. oraz od
01.10.2012 r. do 31.10.2012 r.
/ dowód: protokoły wykonania usługi – k. 167-168 /
Powodowie wystawili pozwanemu następujące faktury VAT:
- w ramach spółki cywilnej (...)– w dniu 30.09.2012 r. nr (...)na kwotę 7 230, 68 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynkach (...) – termin płatności do 30.10.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...)– w dniu 30.09.2012 r. nr (...)na kwotę 12 398, 42 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynkach (...) – termin płatności do 30.10.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...)– w dniu 30.09.2012 r. nr (...)na kwotę 8 949, 75 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynku (...) – termin płatności do 30.10.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...) – w dniu 30.09.2012 r. nr (...)na kwotę 7 134, 76 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynku (...)– termin płatności do 30.10.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...) w dniu 30.09.2012 r. nr (...)na kwotę 10 769, 84 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynku (...)– termin płatności do 30.10.2012 r.,
które zostały pozwanemu doręczone w dniu 01.10.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...)– w dniu 31.10.2012 r. nr (...)na kwotę 7 230, 68 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynkach (...) – termin płatności do 30.11.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...)– w dniu 31.10.2012 r. nr (...)na kwotę 12 398, 42 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie
czystości w budynkach (...) – termin płatności do 30.11.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...)– w dniu 31.10.2012 r. nr (...)na kwotę 8 949, 75 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie czystości
w budynku (...) – termin płatności do 30.11.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...) – w dniu 31.10.2012 r. nr (...)na kwotę 7 134, 76 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie czystości
w budynku (...)– termin płatności do 31.11.2012 r.,
- w ramach spółki cywilnej (...) w dniu 31.10.2012 r. nr (...)na kwotę 10 769, 84 zł + 0, 00 VAT – za utrzymanie czystości
w budynku (...)– termin płatności do 31.11.2012 r.,
które zostały wysłane do pozwanego dnia 31.10.2012 r.
/ dowód: faktury VAT – k. 157-166; książka nadawcza – k. 169-173 /
Spółdzielnia (...) w K. wystawiła pozwanemu w dniu 01.10.2012 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 198 872, 72 zł, z tytułu
usług pomocniczych i transportu wewnętrznego, z terminem płatności do 03.11.2012 r.
/ dowód: faktura VAT – k. 193 /
Pismem z dnia 12.12.2012 r. pozwany poinformował Spółdzielnię (...), iż nie widzi podstaw do realizacji płatności na
rzecz spółek cywilnych (...), (...), (...), (...)i (...).
/ dowód: pismo – k. 194 /
W odpowiedzi powodowie wskazali, że mogą realizować umowę zawartą z pozwanym w ramach utworzonych spółek
cywilnych, w których są jedynymi wspólnikami.
Podnieśli, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 05.07.2001 r. o cenach są związani ceną brutto.
/ dowód: pismo – k. 195 /
Pismem z dnia 08.02.2013 r. pozwany poinformował Spółdzielnię (...), iż faktury wystawione przez spółki cywilne
(...) uznaje za nieprawidłowe, gdyż zostały wystawione niezgodnie z umową.
/ dowód: pismo – k. 198 /
Powodowie zaproponowali podpisanie aneksu do umowy, na co pozwany nie zgodził się.
/ dowód: wydruk wiadomości e-mail – k. 199; projekt aneksu – k. 200-201 /
W dniu 08.04.2013 r. pozwany przelał na rzecz Spółdzielni (...) w K. 95 831, 04 zł, wskazując jako tytuł płatności
„nakaz zapłaty I Nc 139/13 z 21.03.13”.
/ dowód: potwierdzenie przelewu – k. 192 /
Sąd zważył, co następuje.
Zarzuty pozwanego zasługują na uwzględnienie jedynie w niewielkiej części. Wbrew podnoszonym przez niego
argumentom należy uznać go za zobowiązanego do zapłaty na rzecz powodów odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia
w płatności oraz kosztów procesu przyznanych w nakazie zapłaty.
Powodów oraz pozwanego łączyła umowa o świadczenie usług zawarta dnia 30.07.2012 r. Powodowie tworzący
konsorcjum wykonawców zobowiązali się do wykonania na rzecz pozwanego jako zamawiającego (zleceniodawcy)
usług sprzątania i utrzymania w czystości jego obiektów. Powodowie podnieśli w pozwie, iż wykonali zlecone im usługi
we wrześniu i październiku 2012 r., natomiast nie uzyskali świadczenia wzajemnego ze strony pozwanego. Umowa
stron z dnia 30.07.2012 r. była umową o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kc stosuje się przepisy o
umowie zlecenia. Zgodnie zaś z 734 § 1 kc przez umowę zlecenia zleceniobiorca (przyjmujący zamówienie) zobowiązuje
się do wykonania na rzecz zleceniodawcy określonej usługi, a według art. 735 § 1 kc zlecenie ma co do zasady
charakter odpłatny. Umowa łącząca strony zawarta dnia 30.07.2012 r. była umową dwustronnie zobowiązującą,
odpłatną i wzajemną. Pozwany jako zleceniodawca otrzymał ze strony powodów umówione świadczenie niepienieżne
w postaci wykonania usług utrzymania czystości i powinien spełnić świadczenie wzajemne poprzez zapłatę
umówionego wynagrodzenia. Pozwany nie kwestionował wykonania przez powodów świadczenia niepieniężnego.
Kwestionował natomiast swoje zobowiązanie, przy czym nie podnosił zarzutów dotyczących samej zasadności żądania
od niego zapłaty, tylko zarzuty dotyczące sposobu wyliczenia wysokości wynagrodzenia powodów oraz prawidłowości
doręczonych mu faktur VAT.
Trzeba jednakże na wstępie zaznaczyć, iż w procesie cywilnym sąd rozstrzyga spór pomiędzy stronami tego procesu
biorąc pod uwagę treść zgłoszonego żądania oraz podaną podstawę faktyczną. Rozstrzyga zatem spór w granicach, w
jakich został mu przedstawiony do rozstrzygnięcia.
W razie wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym po wniesieniu zarzutów granice sporu wyznacza zakres
zaskarżenia nakazu zapłaty zarzutami. Zakres ten pozwany wyznaczył wskazując, że zaskarża nakaz zapłaty ponad 95
831, 04 zł, tj. wyłącznie w zakresie odsetek ustawowych i kosztów procesu. Tym samym po wniesieniu przez pozwanego
zarzutów od nakazu zapłaty wydanego dnia 21.03.2013 r. przedmiotem sporu objęte było wyłącznie żądanie przez
powodów odsetek od należności głównej.
Skoro pozwany w dniu 08.04.2013 r. spełnił dochodzone od niego świadczenie w zasadniczej części, tj. zapłacił na
rzecz Spółdzielni (...) w K. 95 831, 04 zł, to znaczy, że uznał dochodzone od niego roszczenie i dobrowolnie je zaspokoił.
Pozwany wskazał jako tytuł płatności „nakaz zapłaty I Nc 139/13 z 21.03.13”, co oznacza, że spełnił takie właśnie
świadczenie, jakie było objęte żądaniem pozwu i jego podstawą faktyczną. Uiścił na rzecz powodów przypadające
im wynagrodzenie z tytułu wykonania usług we wrześniu i październiku 2012 r. Dokonując spełnienia świadczenia
w wysokości należności głównej wynikającej z nakazu zapłaty pozwany nie zgłosił żadnego zastrzeżenia co do tego
świadczenia. Nie złożył w tym zakresie żadnego dodatkowego oświadczenia ani w samym poleceniu przelewu ani w
odrębnym piśmie. Pozwany nie zaznaczył, że spełnia świadczenie z zastrzeżeniem zwrotu, że uważa kwotę 95 831, 04
zł za świadczenie nienależne, że spełnia je w wykonaniu jakiegokolwiek przymusu.
Tym samym brak jest podstaw do rozważania na etapie sprawy po wniesieniu zarzutów jedynie wobec części nakazu
zapłaty zasadności samej wysokości żądania wynagrodzenia wraz z odsetkami naliczonymi do dnia 13.02.2013 r. To
zaś oznacza, że jakiekolwiek kwestie dotyczące wysokości stawki podatku VAT i związanej z tym zgłaszanej przez
pozwanego potrzeby obniżenia wysokości obciążającego go świadczenia pozostają poza oceną sądu jako nieobjęte
pozostałą podstawą faktyczną sporu i zakresem dotychczas niezaspokojonego żądania. Skoro pozwany nie zaskarżył
nakazu zapłaty w części dotyczącej kwoty 95 831, 04 zł i spełnił świadczenie w tej wysokości bez żadnych dodatkowych
zastrzeżeń, nie jest przedmiotem rozpoznania i rozstrzygnięcia przez sąd istnienie i ważność zobowiązania w tej
wysokości.
Można zresztą zauważyć, że zgodnie z umową z dnia 30.07.2012 r. miesięczne wynagrodzenie powodów miało wynosić
234 250, 17 zł netto, czyli 245 356, 17 zł brutto. Nie było między stronami sporu co do tego, że pozwany zapłacił za
usługi wykonane we wrześniu 2012 r. 198 872, 72 zł zgodnie z fakturą wystawioną przez Spółdzielnię (...) oraz za
usługi wykonane w październiku taką samą kwotę. Zatem za każdy ze wskazanych miesięcy pozostaje do zapłaty 46
483, 45 zł. Powodowie wskazali zaś w pozwie, iż kwota należności głównej – 95 831, 04 zł obejmuje 2 x 46 483, 45 zł,
tj. 92 966, 90 zł oraz odsetki ustawowe od kwoty 46 483, 45 zł od dnia 01.11.2012 r. do dnia 13.02.2013 r. i od kwoty
46 483, 45 zł od dnia 08.12.2012 r. do dnia 13.02.2013 r. Nawet uważając, że miesięczne wynagrodzenie powodów
odpowiada kwocie netto, pozwany powinien był zapłacić na ich rzecz po 234 250, 17 zł za wskazane miesiące. Nie
spełnił świadczenia nawet w takiej wysokości.
Trzeba zaznaczyć, że nie należy do sądu powszechnego rozstrzyganie kwestii wymiaru podatku VAT, jest to
bowiem materia administracyjnoprawna. Jednakże w doktrynie prawa podatkowego przyjmuje się, że zagadnienia
podatkowe (źródło, podstawa opodatkowania, powstanie zobowiązania podatkowego) są konsekwencją zdarzeń
cywilnoprawnych (zawarcia lub wykonania umowy, spełnienia lub otrzymania świadczenia). Zatem decydujące
znaczenie ma treść cywilnoprawnego stosunku łączącego strony. Niezależnie od kwestii podatku VAT w umowie z dnia
30.07.2012 r. strony przewidziały wynagrodzenie powodów w wysokości 245 356, 17 zł miesięcznie, co potwierdza
choćby wskazanie, że wynagrodzenie powodów za cały okres związania umową ma wynieść 4 416 411, 06 zł, czyli
(dzieląc przez 18) 245 356, 17 zł miesięcznie. Zatem okoliczność, czy stawka podatku VAT wynosi 23 % czy 8 % czy 0
% pozostaje bez znaczenia dla zasadności roszczenia powodów o wynagrodzenie za wykonane usługi. Pozwany mógł
zresztą złożyć zarzuty od nakazu zapłaty w pełnym zakresie zaskarżenia i wówczas sąd mógłby odnieść się do jego
argumentacji dotyczącej stawki podatku VAT oraz ewentualnej zmiany wysokości zobowiązania.
Do rozstrzygnięcia przez sąd pozostaje natomiast wyłącznie kwestia, czy pozwany pozostawał w opóźnieniu ze
świadczeniem wynagrodzenia oraz, czy winien ponieść także koszty procesu.
Powodowie dochodzili zapłaty należności z kilku faktur VAT, których terminy płatności przypadały na 30.10.2012 r.
i 30.11.2012 r. Dokonali skapitalizowania należności obejmującej brakujące wynagrodzenie powodów oraz odsetki
naliczone do dnia 13.02.2013 r. Natomiast zgodnie z art. 482 § 1 kc zażądali dalszych odsetek od całości zobowiązania
od dnia wniesienia pozwu, tj. 14.02.2013 r.
Zatem skoro pozwany zapłacił na rzecz powodów 95 831, 04 zł należności głównej wraz z
odsetkami do dnia 13.02.2013 r., to tym samym przyznał, że do tego dnia pozostawał w opóźnieniu
dającym powodom podstawę do naliczenia odsetek zgodnie z art. 481 § 1 kc. Zatem od dnia
14.02.2013 r. biegł dalszy okres opóźnienia i za ten okres pozwany również zobowiązany jest
do zapłaty odsetek. Art. 481 § 1 kc reguluje kwestię skutku opóźnienia w spełnieniu świadczenia
pieniężnego niezależnego od jakiegokolwiek zawinienia czy innych przyczyn opóźnienia. Odsetki
na mocy art. 481 § 1 kc przypadają wierzycielowi za sam fakt przekroczenia terminu płatności.
Pozwany nie zgłosił skutecznie żadnych zarzutów dotyczących sposobu liczenia terminu płatności
i związanego z tym początkowego terminu opóźnienia. Umowa stron przewidywała płatności
miesięczne w terminie 30 dni liczonym od doręczenia faktur VAT. Pozwany nie zaprzeczył
twierdzeniom pozwu w zakresie dostarczenia mu faktur VAT. Kwestionował jedynie wystawienie
ich przez spółki cywilne powodów. W tym zakresie należy zgodzić się ze stanowiskiem powodów.
Powodowie zawarli umowę jako członkowie konsorcjum (czyli w istocie wspólnicy spółki
cywilnej, gdyż taki jest charakter konsorcjum). Umowa spółki cywilnej powoduje jedynie
nawiązanie przez jej wspólników więzi prawnej polegającej na dążeniu do wspólnego celu,
w szczególności prowadzeniu wspólnie określonej działalności gospodarczej czy zawodowej,
prowadzeniu wspólnego przedsiębiorstwa, wykorzystywaniu wspólnego mienia. Spółka cywilna
nie jest bytem prawnym odrębnym od osób wspólników, nie jest wyposażona w żadną postać
zdolności prawnej w zakresie praw i obowiązków cywilnoprawnych. Kwestia dopuszczalności
wystawiania faktur VAT czy też obciążeń i zwolnień podatkowych spółki cywilnej pozostaje poza
zakresem kognicji sądu powszechnego. Spółka cywilna jest wyłącznie organizacją wspólników
lub ich jednostką organizacyjną – o ile wyraźnie uwidaczniają na zewnątrz powadzenie wspólnej
działalności w takiej formie. Nie zmienia to faktu, iż to sami wspólnicy pozostają wierzycielami
bądź dłużnikami w ramach zobowiązanych stosunków prawnych w innymi osobami i żadna
zmiana podmiotowa nie następuje. Tak więc nawet w sytuacji, w której jako wystawca
faktury VAT figuruje w jej nagłówku spółka cywilna, sprzedawcą (wykonawcą) usługi pozostali
powodowie. Zresztą wszystkie faktury VAT adresowane do pozwanego a opatrzone oznaczeniem
(...)zawierają wskazanie – w treści pieczątki w prawym dolnym rogu – na obu powodów jako
wspólników kolejnych spółek cywilnych o nazwie (...). Z punktu widzenia łączącej strony relacji
cywilnoprawnej nie może być wątpliwości, że to powodowie wystawili faktury VAT i to powodom, a
nie jakimkolwiek innym podmiotom prawa przypadały świadczenia objęte fakturami. Tym samym
powodowie dopełnili umownego obowiązku związanego z wystawieniem i następnie doręczeniem
pozwanemu (czego on nie kwestionował) faktury VAT, która to czynność wskazywała na podstawę
do określenia terminu płatności, a w konsekwencji terminu opóźnienia. Pozwany nie ma zatem
usprawiedliwionej podstawy do kwestionowana obowiązku zapłaty na rzecz powodów tylko z
uwagi na wątpliwości co do treści faktur dotyczących ich strony formalnej.
Należy zatem dojść do przekonania, iż pozwany pozostaje w opóźnieniu z zapłatą wynagrodzenia
przypadającego powodom, co uzasadnia żądanie przez nich także dalszych odsetek za okres po dniu
13.02.2013 r.
Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w zakresie odsetek od dnia 14.02.2013 r. do dnia 08.04.2013 r.
Dzień 08.04.2013 r., tj. dzień, w którym pozwany dokonał przelewu na rzecz powodów, nie jest już
dniem opóźnienia. Ostatnim dniem opóźnienia był dzień 07.04.2013 r. Odsetki ustawowe od kwoty
95 831, 04 zł liczone od dnia 14.02.2013 r. do dnia 07.04.2013 r., czyli za 53 dni, wynoszą 1 808, 97 zł.
Nakaz zapłaty z dnia 21.03.2013 r., I Ns 139/13, podlega zatem zgodnie z art. 496 kpc utrzymaniu w
mocy w zaskarżonym zakresie co do 1 808, 97 zł odsetek ustawowych.
Pozwanego należy uznać zatem za przegrywającego sprawę w istocie w całości, albowiem
zarzuty zostały uwzględnione jedynie w 1, 85 %, zaś w stosunku do łącznej wartości przedmiotu
sporu (która w razie zaskarżenia wyłącznie odsetek i związanej z tym ich kapitalizacji podlega
zsumowaniu) wynoszącej 95 831, 04 zł + 1 843 zł = 97 674, 04 zł, w 0, 3 %. Zatem zgodnie z art. 100
kpc powodom przypadają koszty procesu w całości, co oznacza utrzymanie zaskarżonego nakazu
zapłaty w mocy także w tym zakresie.
Mając powyższe okoliczności na uwadze, sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.