klasa I

Transkrypt

klasa I

KRYTERIA OCENIANIA
Podręcznik: „Spotkania z fizyką”
Nr dopuszczenia: 93/1/2009
I Zasady ogólne:
1. Na pods tawowym po zio mie wy magań uczeń po win ien wy konać zadan ia obowi ązkowe (łatwe - na stopień dostateczny, i bardzo łatwe - na stopień dopuszczający);
niektóre czynności ucznia mogą być wspomag ane przez nauczyciela (np. wykonywanie doświadczeń, rozwiązywan ie problemów, przy czym na stopień dostateczny uczeń
wykonuje je pod kierunkiem nauczyciela, na stopień dopuszczający - przy pomocy nauczyciela lub innych uczniów).
2. Czynności wy magane na pozio mach wy magań wyższych n iż po zio m podstawowy uczeń powin ien wykonać samodziel nie (na stopień dobry - niekiedy mo że jeszcze
korzystać z niewielkiego wsparcia nauczyciela).
3. W przypadku wymagań na stopnie wyższe niż dostateczny uczeń wykonuje zadania dodatkowe (na stopień dobry - umiarkowanie trudne, na stopień bardzo dobry - trudne).
4. Wymagania u możliwiające uzyskanie stopnia celującego obejmu ją wy magania na stopień bardzo dobry, a ponadto wykraczające poza obowiązujący program nauczan ia
(uczeń jest twórczy, ro związuje zadania problemowe w sposób niekonwencjonalny, potrafi dokonać syntezy wiedzy i na tej podsta wie sformułować hipotezy badawcze oraz
zaproponować sposób ich weryfikacji, samodzielnie prowadzi badania o charakterze n aukowy m, z własnej inicjatywy pogłębia swoją wiedzę, korzystając z różnych źródeł,
poszukuje zastosowań wiedzy w praktyce, dzieli się swoją wiedzą z inny mi uczn iami, osiąga sukcesy w konkursach pozaszkolnych).
Wymag ani a og ólne - uczeń:
• wykorzystuje wielkości fizyczne do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczenio wych,
• przeprowadza doświadczenia i wyciąga wnioski z otrzy manych wyników,
• wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależn ości fizycznych,
• posługuje się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w ty m popularnonaukowych).
Ponadto uczeń:
• wyko rzystuje narzęd zia matematyki o raz formu łuje sądy oparte na ro zu mowan iu matematyczny m,
• wykorzystuje wiedzę o charakterze naukowy m do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych
dotyczących przyrody,
• wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizu je informacje,
• potrafi pracować w zespole.
Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny)
1 Oddziaływania
Stopień dopuszczający
Uczeń:
• odróżnia pojęcia: ciało fizyczne i substancja
oraz podaje odpowiednie przykłady
• odróżnia pojęcia wielkość fizyczna i jednostka danej wielkości
• dokonuje prostego pomiaru (np. długości
ołówka, czasu)
• zapisuje wy nik pomiaru w tabeli z uwzględnieniem jednostki
• wy biera właściwe przy rządy pomiarowe
Stopień dostateczny
Uczeń:
• klasyfikuje fizykę jako naukę przyrodniczą
• podaje przykłady powiązań fizyki z życiem codziennym
• wymienia podstawowe metody badawcze stosowane
w naukach przyrodniczych
• posługuje się symbolami długości, masy, czasu, siły i ich
jednostkami w Układzie SI
• przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki: mikro-, mili-, centy-); przelicza jednostki czasu
(sekunda, minuta, godzina)
Stopień dobry
Uczeń:
• wy jaśnia, co to są wielkości fizyczne i podaje
ich przykłady inne niż omawiane na lekcji
• planuje doświadczenie lub pomiar
• projektuje tabelę do zapisania wyników pomiaru
• wy jaśnia, co to jest niepewność pomiarowa
oraz cyfry znaczące
• uzasadnia, dlaczego wynik średni zaokrągla
się do najmniejszej działki przy rządu
pomiarowego
Stopień bardzo dobry
Uczeń:
• charaktery zuje metodologię nauk przyrodniczych, wyjaśnia różnice między obserwacją
a doświadczeniem (eksperymentem)
• podaje przykłady laboratoriów i narzędzi
współczesnych fizyków
• szacuje niepewność pomiarową dokonanego
pomiaru, np. długości, siły
• krytycznie ocenia wy niki pomiarów
• przewiduje skutki różnego rodzaju oddziały wań
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(np. do pomi aru dłu gości, czasu, siły )
d ok o nu je ce lo we j obs e r wacj i zj a wisk
i proc esó w f izy czny ch
wy od rę bn ia zj a wisk o f izy c zn e z k ont ekstu
wy mien ia i od ró żni a r od zaj e o dd zia ły wa ń
(mech an iczne, gra witacy jne, e lektr ostaty czne, mag nety czne)
po da je p r zy kłady odd zi ały wa ń zac hod zący ch
w ży ciu co d zi en ny m
p od a je pr zy kła dy skutk ó w o dd zi ały wań
wży ci u co d zi en ny m
o bs er wu j e i p or ó wnu j e sk utki r ó żn e go
rod zaju od d zia ły wa ń
p od aj e pr zy kła dy sił i r o zp o znaj e j e
w r ó żny ch sy tuacjach p rakty czny ch
d oko nu je pom ia ru wart ości si ły za pom ocą
siłomi er za
o dr ó żni a i po ró wnu je c echy sił, stos uj e
jed nostkę s iły w Ukła d zie SI (1 N ) do zapis u
wart ości si ły
od ró żnia si łę wy padk o wą i siłę ró wno wa żącą
ok reśl a cec hy siły wy padk o we j d wóch s ił
dzia łaj ący ch wzd łu ż te j same j pr ostej i siły
ró wn o wa żącej inn ą sił ę
• szac uje r ząd wie lkości spo d zie wan ego wy niku pom iar u,
np. długości, siły
• wy konuj e schematy czny ry sunek obra zujący pomia r,
np. długości, siły
• wy jaśni a, w j akim cel u po wta rza się p omia r kilka r a zy ,
a następni e z u zy skany ch wy ników oblicza śred nią
• ob lic za wartość śr ed ni ą kilku wy nikó w pom iar u
(np. długości, czasu, siły )
• opisuje pr zeb ieg i wy nik doświa dcze nia, posługu jąc się
języ kiem f izyki, wy jaśnia rolę u ży ty ch przy rządó w i
wy konuje schematy czny ry sunek obra zujący wy korzy stany układ doświadczalny w badaniu np. odd ziały wań ciał,
zal eżności wskazania sił omier za od lic zby odwa żnikó w
• odr ó żni a zja wisko f izy czne od p rocesu f izy czn ego ora z
pod aj e od po wie dni e p r zy kłady
• bad a doś wiadc za lni e wzajem ność i skutki ró żneg o
rod zaj u odd zi ały wań
• wy kazuj e na pr zy kładach, że odd zi ały wani a są
wza jem ne
• wy mie nia i ro zró żnia sk utki od d zi ały wa ń (staty czn e
i dy namiczne)
• odr ó żni a od d ziały wani a be zpośr edn ie i n a od leg łość
• posług uje się p ojęci em siły do określania wie lkości
odd zia ły wań (jako ic h miarą )
• pr zedsta wia si łę g raf iczni e (ry suje wektor si ły )
• o dr ó żni a wi elk ości sk al ar ne (lic zbo we) od wekto ro wy ch i p od aj e o dp o wi ed ni e p r zy kłady
• za pis uje da ne i wy niki pom ia ró w w f orm ie t ab eli
• an ali zuj e wy niki, f ormułu je wn ios ek z dok ona ny ch
obs er wacji i p omi ar ó w
• opisuj e zale żn ość wskazani a siłomie rza od lic zby
zac ze pio ny ch obcią żn ikó w
• wy zn acza (d oś wia dczaln ie) si łę wy padko wą i si łę
ró wno wa żącą za pomoc ą siłomi er za
• po da je p r zy kłady sił wy padk o wy ch i ró wno wa żący ch
się z ży cia codzienneg o
• znaj duje gr af icznie wy padkową dwóch sił dzia łający ch
wzdł uż tej same j prostej o ra z siłę ró wno wa żącą i nną sił ę
• w da ny m układ zi e wsp ółr zęd ny ch (opis an e i wy skalowa ne osie) ry suje wy kres zale żności wartości siły
gra witacji dzi ałające j na za wi eszo ne na sprę ży nie
obcią żniki o d ich lic zby na po dsta wie wy nikó w
pomia ró w za pisany ch w ta bel i
• opisuj e sy tuacje, w których na ciało d ział ają siły
równo wa żąc e się, i przedsta wia j e graf iczni e
Stopień do bry
• za pis uje wy nik pom ia ru jak o p r zy bli żony
(z dokł ad ności ą d o 2- 3 lic zb znac zący ch)
• wsk a zuj e c zy nniki ist otne i ni eistot ne d la
wy nik u p omi ar u lu b d oś wi adc ze nia
• okr eśla c zy nnik i po wod uj ące d eg rad acj ę
środ o wiska p r zy rod nic zeg o i wy mie ni a
sposoby za pob ieg an ia tej d egr ad acji
• sel ekcjo nu je i nf ormacj e u zy skane z r óżny ch
źr ód eł, n p. na lekcj i, z pod ręc znika,
z lit er atu ry po pu la rn o na uko we j, Int er n etu
• o pis uje ró żne ro d za je od d zi ały wań
• wy jaś nia, na c zy m pole ga wza jem ność
odd ziały wań
• wy kazuj e d oś wi adc zal ni e (d em onstr uj e)
wza jem ność o dd ziały wań
• wsk a zuj e i n a zy wa źr ód ło si ły dzi ała jąc ej
na dane ciało
• p osł u gu je s ię p oj ęci em si ły do po ró wn an ia
i opisu odd ziały wa ń ciał
• pla nuj e doś wi adc ze nie zwi ą zan e z bad ani ami
cech sił i wy bi era właści we n ar zę d zia
pomi ar u
• wy jaśni a na p r zy kładach, że skutek d zi ała nia
siły za le ży od jej wart ości, k ie ru nku i zwrot u
• p o ró wn uj e s iły n a po dst a wie ic h wekto r ó w
• wy jaś nia, c zy m ró żni ą się wielk ości ska lar ne
( l ic zb o we) o d wekt o r o wy ch
• pla nuj e doś wi adc ze nie zwi ą zan e z bad ani ami
za le żn ości wartości siły gra wit acji d zi ała jące j
na za wies zone na spr ę ży nie obci ążniki o d
lic zby ty ch obci ą żn ikó w
• d ob ier a p r zy rządy i b ud uj e zest a w d oś wi ad czalny
• posługuj e się pojęciem nie pe wności pomiar owej
• r o zp o zn aj e pr op orc jo na ln ość p rost ą n a
podst a wie wy kresu zale żnośc i wart ości siły
gra wit acji d zi ała jące j na za wi es zon e na
sprę ży nie obci ą żn iki o d ich l ic zby lub
wy nik ó w p omi ar ó w ( da ny ch) za pis any ch
w ta b eli or a z p osł ug uj e si ę pr op orc jo na ln ością prostą
Stopień b ardzo dobry
• p o da j e p r zy kł ady r od za jó w i sk utk ó w
odd ziały wań (be zpoś re dnic h i n a o dle gł ość)
inne ni ż p oznan e na lekcji
• wsk a zuj e c zy nniki ist otne i ni eistot ne d la
wy niku p omi ar u siły gra witacji d zi ała jąc ej
na za wies zone na spr ę ży nie obci ążniki
• szacuj e r ząd wi elkośc i spo d zi e wan eg o wy niku
pomia ru, n p. dłu gości, siły gra witacj i
dzi ałaj ącej na za wi eszone n a sprę ży nie
obcią żniki
• spo r ząd za wy kres zale żnośc i wart ości siły
gra wit acji d zi ała jące j na za wi es zon e
na spr ęży nie obcią żniki o d ich lic zby
na po dsta wie wy nik ó w p omi ar ó w za pis any ch
w tab eli ( o znac za wielkości i skale n a osiac h)
• p od a je pr zy kła d pr op or cj on al no ści pr oste j
inny niż zale żn ość bada na na l ekcji
2. Właściwości i budowa materii
Stopi eń dopu sz czaj ą cy
Uczeń:
• odró żnia tr zy stany skupienia su bstancj i
( w szc ze gól no ści wo dy )
• pod aj e pr zy kłady ciał sta ły ch, cieczy i ga zó w
• po da je p r zy kłady zja wiska dy f uzji
w pr zy ro d zie i w ży ciu c od zie n ny m
• pr ze pr o wad za d oś wi adc zen ia zwią zan e
z b ad ani em o dd zi ały wań mi ęd zy cząst ec zkowy ch o r a z o pis uj e wy nik i o bs er wacj i i
wy ciąg a wni oski
• odró żnia si ły spójności i siły pr zy legan ia or a z
po da je o dp o wi e dn ie pr zy kł ady ich wy stę p o
wan ia i wy kor zy sty wa ni a
• na po dsta wie wi doc zn eg o me nisk u d an ej
ciec zy w cienk ie j ru rce ok reśl a, czy więks ze
są siły przy legania, czy siły spójności
• ba da doś wia dc za ln ie i wy od rę bn ia
z ko ntekst u zj a wisk o n ap ięc ia po wie r zch ni owe g o
• pod aj e pr zy kłady wy stępo wan ia n ap ięci a
p o wi e r zch n i o we go wo dy
• pod aje p r zy kłady ciał stały ch: plasty czny ch,
sprę ży sty ch i kruc hy ch
• od r ó żn i a p r ze wod ni ki c ie p ła i i zo l ato ry
cie pl ne or a z pr ze wod nik i p r ąd u e lekt ry cz
ne go i i zol at ory el ektry c zn e
• okre śla właśc i wośc i ci ec zy i ga zó w
• wska zuje stan skup ieni a substancji n a
po dsta wie opis u j ej właśc i wośc i
• posłu guj e się p ojęc iem masy ciała i wska zuj e
jej je dn ostkę w Uk ła d zi e SI
• ro zr ó żni a p ojęc ia masy i cię żaru c iał a
• ro zr ó żn ia wie lkośc i d an e i s zuka ne
• posłu guj e się p ojęc iem gęst ości ciał a i po daj e
jej je dn ostkę w Uk ła d zi e SI
• wy zn ac za o bj ętość d o wo lne go ci ał a za
pom oc ą cy lin dr a m ia ro we go
• mier zy : dłu gość, masę i ob jęt ość ciec zy ,
zapis uj e wy niki pom ia ró w w t ab el i, o pisu je
pr ze bi eg doś wia dc zeni a, wy jaśn ia ro lę
u ży ty ch pr zy r zą dó w
Sto pie ń do st at e czn y
Uczeń:
• wska zuje pr zy kłady zjawisk świ adczące o cząsteczko wej b ud o wi e ma te ri i
• demonstru je doś wia dczalni e i opisu je zja wiska
rozpus zczania i dy f uzji
• wy jaśnia, na czy m polega dyf uzja i od czego zal eży jej
szy bkość
• wska zuj e w otac za jąc ej r zeczy wistości pr zy kłady
zj awisk opisy wa ny ch za p omocą o dd zi ały wa ń międ zy cząsteczk owy ch (sił spójn ości i przy lega nia )
• wy korzy stuje pojęcia sił spó jności i pr zy legan ia do o pisu
men isk ó w
• opisu je zja wisko na pięci a po wier zch ni oweg o
na wy brany m pr zy kład zie
• wy mienia sposo by zmniejs zani a nap ięcia p o wier zch nio
weg o wo dy i wsk a zu je ic h wy kor zy stani e w co d zi en
ny m ży ciu czło wiek a
• bad a d oś wia dc za lni e ( wy konu je p r ze dsta wi on e
doświa dcze nia) właści wości ciał stałych, cieczy i gazów,
opis uje wy niki obs er wac ji i wy ciąg a wni oski
• posłu guj e się p ojęc iami: p owier zc hni a swobo dn a ciec zy
i elekt rol ity przy opisy wani u wł aści wości c iec zy
• por ó wn uje właści wości ci ał stały ch, ciec zy i ga zó w
• oma wi a b udo wę kry szta łó w n a p rzy kła d zie s oli
kuchenn ej
• ana li zu je r ó żn ice w b ud o wie m ikrosk op o we j ciał
stały ch, cieczy i gazó w
• plan uje doś wi adc zeni e zwi ą zane z wy znaczeni em masy
ciała za p omocą wagi l ab orato ry jnej
• pr ze lic za wi el okr otn ości i po d wi el okr otn ości (p r ze d
rostki: mikro-, mil i-, kilo -, mega -), pr zelic za j edn ostki
masy i ciężaru
• mier zy masę - wy znac za masę cia ła za p omocą wa gi
labo rato ry jnej, zapis uje wy niki pom iar u w ta bel i, obl icza
średni ą
• zapisu je wy nik pomiaru masy i obliczenia siły ciężkości
jako pr zy bliżo ny (z dokład nością d o 2–3 cyf r
znac zący ch)
• oblicza wartość siły ciężkości działającej n a ciało
o znan ej masie
• pr zel icza je dnostki g ęstości (tak że masy i objęt ości)
• plan uj e doś wi adc zen ia zwią zane z wy znac zeni em
gęstości ciał stały ch (o regularny ch i nieregularny ch
kształtac h) or a z ciec zy
S t opi eń d obr y
Uczeń:
• wy mie n ia po dst a wo we zał o że ni a t eo ri i
kin ety czno -c ząst ec zk o wej bu do wy mat er ii
i wy kor zy stuj e j e d o wy jaśn ie nia zja wiska
dyf uzji
• opis uje zja wisk o dy f uzji w cia łac h stały ch
• wy jaśni a n a pr zy kład ach, c zy m ró żni ą się s iły
spój ności od si ł pr zy leg an ia o ra z ki edy two r zy
się m enisk wk lęs ły , a kie dy menisk wy puk ły
• opisu je znac zeni e wy stępo wa nia nap ięci a
p o wi e r zc h ni o we go wo dy w pr zy r o d zie
na wy br a ny m pr zy kła d zi e
• pro jekt uj e d oś wi adc zen ia wy ka zu jąc e
wł aści wośc i cia ł stały ch, ciec zy i ga zó w
• wy jaśnia na pr zy kład ach, kiedy ciało wy kazu je
wł as ności s pr ę ży ste, kie dy - plasty czne,
a ki edy - kr uc he, i j ak te mp er at ur a wp ły wa na
te wł asności
• wy jaś ni a ró żnic e w bu do wi e ci ał k ry stali c z
ny ch i ciał b e zp ostaci o wy ch ora z c zy m różni
się m on ok ry szta ł od po lik ry szt ał u
• szac uj e r zą d wie lkości s pod zie wan ego wy niku
wy znac zani a masy daneg o ciał a za pom ocą
szalko wej wa gi l ab or ato ry jne j
• posługuje się pojęciem niepe wności pomiaro wej
• ro zp o znaj e za le żność pr op orc jo na ln ą n a
po dsta wi e wy nik ó w p om ia ró w za pis any ch
w ta b eli lu b n a p odst a wi e sp or ząd zon eg o
wy kres u zal e żności wart ości s iły gra witac ji
dział ając ej na za wies zo ne n a sprę ży nie
obcią żniki o d ich łąc znej masy ora z pos ług uje
się p ro po rcj on al nośc ią pr ostą
• wy kor zy stu je wzó r n a ci ę żar c ia ła do
ro zwi ą zan ia prosty ch zad ań o bl iczen io wy ch
• wy jaśnia, d lac ze go cia ła zbu do wane z ró żny ch
substancj i ró żn ią się g ęstością
• na p ods ta wi e wy nik ó w p omi a ró w wy zna c za
gęstość ciec zy i ciał stały ch, kry ty cznie ocen ia
wy niki po mia ró w, doś wia dc ze ni a l ub ob lic zeń
• posłu guj e się tab el ami wielk ości f izy czny ch do
okreś len ia ( odc zy tu) g ęstości su bsta ncji
S t opi eń b ard zo d obr y
Uczeń:
• wy jaśni a zj a wisko zmi any obj ętości c iec zy
w wy niku mi es za nia si ę, o pie ra jąc si ę
na doś wi adc ze ni u mo d el o wy m
• wy jaś nia, dl ac ze go k ro pl e wo dy two r zą s ię
i pr zy jmu ją ks zt ałt ku listy
• teor ety czn ie u zas ad ni a p r ze widy wan e wy niki
doś wi adc ze ń zwi ązany ch z ba da nie m
wł aści wośc i cia ł stały ch, ciec zy i ga zó w
• wy jaśnia, że p od zi ał n a ciał a sprę ży ste,
plasty czne i kr uch e j est p od zi ał em n ie ostry m
• odr ó żni a r od zaje wag i wy jaśn ia, c zy m one si ę
ró żn ią
• wy kor zy stu je wzó r n a ci ę żar c ia ła do
ro zwi ą zy wan ia zł o żo ny ch za da ń
obl iczen io wy ch
• wy kor zy stuje wzór na gęst ość d o
ro zwi ą zy wan ia ni ety po wy ch za d ań
ob lic zen i o wy ch
• wy zn acza gęstość su bstancj i, z jak iej wy konan o
pr ze dmi ot w ks zta łcie prost op adł ości an u, walca lu b kul i za
pomocą wagi i l ini jki • stosuj e do oblic zeń zwią zek międ zy
masą, gęstością i obj ętością ci ał stały ch ora z ciec zy ,
ro zró żnia wi elkości d an e i szukan e, za pisu je wy nik
oblic ze ni a jako p r zy bliżony (z d okład ności ą do 2 -3 lic zb
zn aczący ch)
3. Elementy hydrostatyki i aerostatyki
S t opi eń d obr y
Uczeń:
• posług uje się p ojęciem p arcia (si ły nacisku na
po dł o że), po da je pr zy kła dy z ży cia co d zie n
neg o obr a zuj ące d zi ała ni e siły nacisku
• bad a, od czeg o zale ży ciśnien ie, op isuj e
pr ze bi eg i wy nik d oś wi adc zen ia, wy kon uj e
schematy czny ry sunek o bra zuj ący układ
doś wia dc za lny
• posłu guj e się p ojęc iem ciśni eni a i po da je
jeg o j ed nostk ę w Ukł ad zie SI
• odr ó żnia wie lkośc i f izy czne: p arc ie
i ciśnienie
• odr ó żnia po jęc ia: c iśn ie ni e hy drost aty czn e
i ciśni eni e atm osf ery czne
• demo nstr uje zasad ę n ac zy ń poł ączony ch,
wy kon uj e sch ematy czny ry sunek o br a zu jący
ukł ad d oś wi adc za lny , f ormu łu je wni os ek
• demo nstr uje doś wi adc zeni e o br azuj ące, że
ciśn ie ni e wy wie ra n e z ze wn ątr z jest
pr zek a zy wan e w g azach i w c iec zac h
je dn ak o wo we ws zy stkic h ki er unk ac h,
ana li zu je wy nik d oś wia dc ze nia or az
f ormułu je pr a wo Pasc al a
• posł u guj e si ę p oj ęci em si ły wy por u or a z
dok on uj e p omi ar u je j wa rtośc i za pom ocą
siłomi er za (d la ci ał a wy kon an eg o z jed no
rod ne j subst ancj i o g ęstości wi ęks zej od
gęst ości wo dy )
• wsk a zu je pr zy kłady wy stęp o wani a si ły
wy p or u w ży ci u c od zi en ny m
• f ormułu je t reść pr a wa Arc him ed esa dl a
ciec zy i gazó w
Uczeń:
• określa, czy m jest parcie i wska zuj e jeg o
jedn ostkę w Ukła dzie SI
• wy jaśnia pojęcie ciśnieni a, wskazując przy kłady z
ży cia codzien neg o
• wy kor zy stuje zal e żn ość mię d zy ciśnien iem,
parc iem i p olem po wi er zchn i do r o zwią zani a
prosty ch zad ań o bl iczen io wy ch
• posług uje się p ojęciam i ciśnien ia
hy drostaty cznego i ciśni enia atmosf ery cznego,
wska zuje pr zy kłady zjawisk opisy wa ny ch za ich
pomocą
• bada, od cze go za le ży ciśnienie hy drostatyczne,
opisuje p rzeb ie g doś wia dc zen ia, wy konu je
schematy czny ry sunek obr azuj ący układ
doś wia dczalny , f ormułuje wn iosek, że ciśni eni e
w ciec zy zwięks za się wra z z g łę bokości ą i
za le ży od rod za ju ( gęstości) ci eczy
• wska zu je p rzy kłady zastoso wani a nac zy ń
połąc zony ch
• wskazuje w otac zające j rzec zy wistości przy kłady
zja wisk opisy wany ch za pomocą pra w i
zale żn ości doty czący ch ciśnień hy drostaty cznego
i atmosf ery cznego
• stwi erd za, że w n aczy ni u z c iec zą je dno ro dn ą
we ws zy stkich miejscach na tej samej głębokości
ciśnienie jest je dn ako we i n ie zal e ży od kształtu
nac zy nia
• poda je pr zy kłady zastosowa nia pr a wa Pasca la
• wy korzy stuje pr a wa i zal e żn ości doty czące
ciśnienia w cieczach oraz ga zach do ro zwi ąza nia
prosty ch zadań obliczenio wy ch, rozróżnia
wielkości dane i szukane, przelic za wiel okrotności
i podwiel okrotności, szacuje rząd wielkości
spodzie wan ego wy niku i na tej podstawie ocenia
wy nik obliczeń
• bada d oświadc zal nie war unki pły wa nia ciał
we dług pr ze dsta wi on eg o o pisu, o pis uje
pr ze bie g i wy nik pr zep ro wad zon e go
doś wia dc ze ni a, wy konu je schem aty czny
ry sunek obra zujący układ d oś wia dczalny
• po da je wa ru nki p ły wan ia ci ał: ki edy ciało
toni e, kie dy pły wa częścio wo za nur zon e w
ciec zy i kiedy pły wa całk o wici e za nur zon e w
ciec zy
• wsk a zuj e w otac zając ej r zec zy wistości
pr zy kłady zja wisk op isy wa ny ch za p omoc ą
pra wa Arc him ed esa i pr zy kłady prakty czn eg o
wy kor zy stania p ra wa A rch ime des a
• o blic za i po ró wnu je wart ość siły wy p oru dl a
ciał zanu r zony ch w ciec zy lub g azie
S t opi eń d obr y
Uczeń:
• interpretuj e ciśnienie o wartości 1 paskal (1 Pa)
• ro zwi ą zuj e zło żon e zad an ia z wy korzy sta
nie m wzo ru na ciś ni en ie
• posł u guj e si ę p ro po rcj on al nośc ią pr ostą
(zale żność ciśni eni a hy drostaty czneg o od
wy sokości sł upa c iec zy i gęstości ci ec zy )
• wy jaśnia, d lac ze go p oziom ciec zy w nac zy
niac h p oł ąc zo ny ch jest je dn ako wy
• wy kor zy stuje zasa dę nac zy ń poł ąc zo ny ch do
opisu dział ani a wie ży ciśnień i śl uzy (inny ch
ur zą d zeń - wy ma ga ni e wy krac za jąc e)
• wy mie ni a n a zwy pr zy rząd ó w sł u żący ch d o
pomi ar u ciśni en ia
• wy korzy stuje pr a wo P ascala do o pisu zas ady
dział ani a pr asy hy draulic znej i h amulc a
hy draul ic zn eg o
• wy kazu je d oświadc zaln ie, od c ze go zal e ży siła
wy p or u i że j ej wa rto ść j est ró wn a c ię ża ro wi
wy p art e j ci ec zy
• wy mie ni a cec hy siły wy poru, il ustru je
graf ic zn ie s ił ę wy por u
• wy jaś nia na po dsta wie pr a wa Arc him e des a,
kie dy ciał o t on ie, k ie dy pły wa c zęści o wo
zan ur zon e w ciec zy i ki edy pły wa ca łko wici e
w ni ej za nu r zo ne
• wy kor zy stuje zal e żn ość n a wa rtość s iły
wy po r u d o r o zwi ą zan ia pr osty ch zad ań
ob lic zen i o wy ch, ro zr ó żn ia wi elk ości d an e
i szuka ne, pr zel ic za wie lokr otn ości i p od wie lokr otn ości, s zacu je r zą d wi elkośc i sp od zie wan e go wy nik u i oc en ia n a te j p od sta wie
wart ości o bl ic za ny ch wie lkośc i f izy czny ch,
za pis uje wy nik o blic zen ia f izy czn eg o jak o
pr zy bl i żo ny ( z d okł a dn ości ą do 2- 3 l ic zb
znac zący ch)
• p osł ug uj e się inf orm acj ami poc ho d zący mi z
an al i zy pr zec zy tany ch tekst ó w ( w ty m
po pu la r no na uk o wy ch, z Int er net u) d oty czą cy ch pra wa Arc hi me des a i p ły wa ni a ci ał
Uczeń:
• pla n uje i p r ze pr o wa d za doś wia dc ze ni e
zwią zan e z b ad ani em parc ia i ciśn ien ia
(f ormuł uj e py tan ia ba da wc ze, sta wia
hip ote zy , pr op on uj e sp osó b ic h we ry f ikacji,
teo rety czn ie u zas a dn ia pr ze widy wa ny wy nik
doś wi adc ze ni a, an al izuj e wy niki i wy ciąga
wni oski z d oś wi adc zen ia, k ry ty cznie oce ni a
wy niki doś wia dc ze ni a)
• wy jaśnia na pr zy kład ach znac ze nie ciś nie nia
hy drostaty cznego i ciś nie nia atmosf ery cznego
w p r zy ro d zi e or a z w ży ci u c o d zi e nny m
• uzas adni a, dlac zeg o w n aczy niu z ci eczą
jed no rod ną we wszy stkich mi ejscac h na t ej
samej głę bok ości ciśn ie nie jest j ed nako we
i nie zal e ży od kształtu n ac zy nia
• pro jekt uj e i wy kon uj e mo de l n ac zy ń
połąc zony ch
• posł ug uje s ię i nf ormacj ami p och od zący mi
z an al i zy pr zec zy tany ch tek stó w ( w ty m
po pu la r no na uk o wy ch, w Int er ne ci e)
doty czący ch ciśni eni a hy drost aty czne go
i atm osf ery czne g o o ra z wy ko r zy sty wan ia w
pr zy rod zie i w ży ciu co d zi en ny m zas ady
nac zy ń połąc zo ny ch i pra wa P ascala
• ro zwi ą zuj e zło żon e zad an ia d oty czące
ciśnieni a w ciec zach i g azach
• pr ze dsta wi a gr af iczn ie ws zy stkie siły
dzia łaj ące na ci ało, któ re pły wa w ci ec zy , tkwi
w ni ej za nu r zo ne l ub t on ie
• pla n uje i wy konu je doś wia dc ze ni a zwi ą za ne
z b a da nie m siły wy po ru or a z wa ru nkó w
pły wan ia cia ł: pr ze wi duj e wy niki i teorety czni e
je u zasa dni a, wy ciąg a wnioski z d oświadc zeń,
kry ty czni e oc en ia wy nik i
• wy ko r zy stu j e wzó r na si ł ę wy p or u o ra z
war un ki pły wan i a ci ał do ro zwi ą zy wan ia
zad ań zł o żony ch i n iety po wy ch
4. Kinematyka
Uczeń:
• wska zuj e w otac za jąc ej r zeczy wistości
pr zy kłady ruc hu
• odr ó żnia po jęc ia: t or, d ro g a i wy kor zy stuje
je d o o pis u r uch u
• od ró żni a ruc h p ro sto li ni o wy od ruc hu
kr zy wol i ni o weg o, po d aj e pr zy kł a dy
• wy kor zy stu je wie lk ości f i zy czne: dr og a,
prę dkość, c zas d o o pisu ruch u j edn osta jne
go p rosto lin io weg o, wsk a zuj e w otac zaj ącej
r zec zy wist ości pr zy kł ady teg o ruc hu
• posł ug uje s ię p oj ęciem prę dkośc i do opis u
ruch u, i nte rp ret uj e wa rtość p rę dk ości j ako
dro gę pr ze by tą pr ze z p or us zaj ące si ę cia ło
w j ed nostce c zas u, np. 1 s
• posługuj e się jednostką prędkości w Układ zie
SI, przel icza jed nostki prędkości ( pr zelic za
wi el okr otn ości i p od wie lok rot ności )
• odc zy tuje da ne z t ab el i o ra z pr ędk ość
i pr ze by tą odl eg łość z wy kresó w zal e żn ości
dro gi i p rę dkośc i o d c zas u w r uch u
je d nost a jny m p r osto l in io wy m
• wy korzy stuje wielkości f izy czne: droga,
prędkość, czas do opisu ruchu niejednostajnego
prostolinio we go, wskazuje w otaczaj ącej
rzec zy wistości przy kłady tego ruchu i odróżni a
go od ruchu jed nostajneg o prostolini o wego
• wsk a zu je w otac zając ej r zec zy wistośc i
pr zy kłady ruchu je dnost ajn ie pr zy spies zo ne
go p rost o li ni o we go
• posł ug uje s ię p oj ęciem pr zy spies ze ni a
do opis u r uch u p rost ol in io weg o j ed nost aj ni e
zm ie nn eg o
• odc zy tuje pr ędk ość i pr zy spi es ze ni e
z wy kre só w zal e żnośc i p r ędk ości o ra z
pr zy spieszeni a od c zasu w r uchu j edn ostaj ni e
pr zy spi es zony m p rost ol in i o wy m
• wy o dr ę bn ia r uc h j ed n ost aj ny pr ost ol i ni o wy
i ruc h j ed nost aj ni e p r zy spies zony prost ol i
ni o wy z k ont ekst u
S t opi eń d obr y
Uczeń:
• wy jaśni a n a pr zy kład ach, ki edy ciał o jest w
spoc zy nku,
a ki edy w r uch u wzgl ęd em c ia ł p r zy jęty ch za
ukł ady
odni esie nia
• mier zy dłu gość d ro gi ( dok onu je ki lkakr otn eg o
pomi ar u,
oblic za śr ed nią i pod aje wy nik do 2 -3 cyf r
zn aczący ch,
kry ty cznie oc en ia wy nik)
• posług uje się j ednostką dr ogi w Układ zi e SI,
przelic za
jed nostki dro gi
• pr ze pr o wad za p rzedst a wio ne doś wi adc zen ie
zwi ą za ne
z wy znac zen iem pr ędk ości r uch u p ęc her zy ka
po wie
tr za w zamk ni ęte j r u rce wy p eł ni on ej wo dą:
mie r zy
czas, zap isuje wy niki pom iar u w tabe li, op isuje
pr zeb ieg
i wy nik doś wia dc zen ia, pos ług uje si ę po jęci em
nie pe wności pomi ar o we j, zap isuj e wy nik
obl iczen ia
jako pr zy bli żo ny (z d okła dn ością do 2–3 lic zb
zn ac zą
cy ch) i wy cią ga wni oski z otr zy many ch
wy nik ó w
• na po dsta wie dany ch lic zbo wy ch lub na
podsta wi e
wy kres u ro zp o zn aj e, że w r uch u j ed nost aj ny m
prost ol in io wy m dr og a j est wp rost
pro p orcj on al na do
czasu ora z p osłu guj e się p rop orcj ona lności ą
prostą
• na po dsta wie o pis u sł o wn eg o ry suj e
wy kresy
za le żności dro gi i pr ędkośc i od c zasu w
ruch u
je d nost a jny m p r osto l in io wy m
• rozp oznaje zale żn ość rosnącą i malejącą na
podstawi e
dany ch z tab eli l ub n a po dsta wie wy kresu
za le żn ości
poło żeni a ciał a od c zas u w r uchu
prostol ini o wy m oraz
wska zu je wie lkości maksy malną i mi nima lną
• wy korzy stuje wie lkości f izy czne: dr oga,
prędk ość, czas d o ro zwią zy wani a p rosty ch
Uczeń:
• wy jaśnia, na czym polega względność ruchów,
podaje przy kłady układów odniesienia
i przy kłady względności ruchu we Wszechświecie
• posługuj e się pojęciem pr zemies zcze nia
i wy jaśnia na przy kładzie r óżnicę międ zy drogą a
przemies zczeni em
• anali zuje wy kres zależności poło żeni a ciała od
czasu i odczy tuje z wy kresu przeby tą odległość
• sporzą dza wy kresy zależności drogi i prę dkości
od czasu d la ruch u jed nostajn ego p rostoli nio
we go na p odsta wie d any ch z tabeli ( oznac za
wielkości i skale na osiach)
• planuje doś wiadczenie zwią zane z wy znacze
niem prędkości przemieszczania się (np. w czasie
marszu, biegu, jazdy rowerem), szacuje rząd
wielkości spod zie wa nego wy niku, wskazuje
czy nniki istotne i nieistotne, wy znacza prędkość,
kryty cznie ocenia wy niki doświa dcze nia
• rozwią zuje zadania z zastosowa niem zale żności
międ zy drogą, prędkości ą i czasem w ruch u
jed nosta jny m prost oli ni o wy m
• analizuje wy kres zależności prędkości od czasu,
odczy tuje dan e z teg o wy kresu, wska zuje
wie lkości maksy malną i minimalną
• rozpo zna je zale żność prop orcjo nal ną na
podsta wi e wy ników pomi aró w za pisa ny ch
w tabe li lub n a podsta wi e spor zą dzone go
wy kresu zale żności drogi o d kwadr atu czasu
oraz p osługuj e się propo rcjonal nością prostą
• na po dsta wie d a ny ch lic zb o wy ch lu b n a
po dst a wie wy kr es u wy ja śn ia, że w r uc hu
jed n ostaj ni e p r zy spies zony m pr osto li ni o wy m
pr ę dkoś ć j est wp rost p ro p orc j on a ln a do
czasu, a dr og a - wp rost pr o po rcj on al n a d o
kwad rat u czas u ( wsk a zuj e p r zy kłady )
• na po dsta wie wartośc i p r zy spies zen ia okr eśl a,
o il e zmi en ia s ię wart ość pr ędk ości w
je d nost ko wy m c zasi e, int e rp r etu j e j ed nostk ę
pr zy spies zen ia w Uk ła d zi e SI, pr ze lic za
jed nostki pr zy spies ze ni a
• odc zy tuj e pr zeby tą od le gł ość z wy kr esu
za le żności dro gi od c zas u w ruc hu j ed nosta j nie
pr zy spi es zony m p rost ol in i o wy m
• wy k o r zy s t u j e wzo r y :
•
s
at 2 i a
2
v
t
d o rozwią zy wa ni a pr osty ch
zad ań obl ic ze ni o wy ch, ro zró żn ia wi elk ości
dan e i s zuk an e, zapis uj e wy nik o blic zen ia
Uczeń:
• pr oj ektu je d oś wi a dc ze ni e ob ra zuj ąc e
wzgl ęd ność r uc hu, te or ety czn ie u zas ad ni a
pr ze widy wa ne wy niki, a na li zu je j e i wy ciąg a
wni oski
• ry suje wy kres zal e żn ości poł o żen ia cia ła
od czasu
• wy jaś nia, dl ac ze go w ruc hu pr osto li nio wy m
kie ru nki i zwroty pr ę dkośc i o ra z p r zem i es z
czeni a są zgodn e
• posł ug uje s ię i nf ormacj ami p och od zący mi
z an al i zy pr zec zy tany ch tek stó w ( w ty m
pop ul arn on auk o wy ch) doty czący ch spos o
bó w pom ia ru c zasu
• spor zą d za wy kres zale żn ości p rę dkośc i o d
czasu na p odsta wi e da ny ch w tabe li (o znac za
wi elkości i skal e na osiach, za znac za p unkty
i ry suje wy kres) or a z an al i zuj e te d an e i
wy kr es, f or mu łu j e wni osk i
• pla nu je d oś wi adc ze ni e zwią zane z ba dan iem
ruc hu je d nost aj ni e zm ie nn e go (f orm uł uj e
py tania b ad a wc ze, sta wi a hi pot e zy ora z
pro p on uj e sp osó b ich wery f ikacji, p r ze wid uj e
wy niki i uzasa dn ia j e teo rety czn ie, wska zując
czy nn iki ist otn e i ni eist ot ne ), d ok on uj e
pomi ar ó w, an ali zuj e wy niki i wy ciąga wn ioski,
kry ty czni e oc en ia wy n iki po mi ar ó w,
posł ug ując si ę p ojęc iem nie pe wności
po mi ar o wej
• spor ząd za wy kres za le żn ości d ro gi o d c zasu
w r uc hu j ed nost aj ni e p r zy spies zony m
prost ol in io wy m na po dsta wie da ny ch z t ab el i
• wy jaśni a, dl ac ze go w r uch u je dn ostaj ni e
pr zy spi es zony m p rost ol in i o wy m kie ru nki
• i zwroty prędk ości o ra z p r zy spies ze nia s ą
zg od ne
• ro zwi ą zuj e
zło żon e zad an ia z zastos o wa ni em
wzorów s
at 2 i a
2
v
t
• spor ząd za wy kresy za le żn ości d ro gi,
prę dkości i pr zy spies zeni a o d czasu
• ro zwi ą zuj e zad an ia zł o żo ne, wy kor zy stując
za le żność d ro gi i p rę dkości od c zas u dl a r uchu
jed nosta jn eg o pr ostol in io we go i ruc hu
prost oli nio weg o j edn osta jni e pr zy spi eszon eg o
•
•
•
•
•
•
•
•
•
za da ń o blic zeni o wy ch zwią zany ch z ruc h em
jed n ostaj ny m prost ol in io wy m
ro zr ó żn ia wie lkośc i d an e i s zuka ne
odró żnia prę dkości śre dni ą i ch wil o wą w ruc h
niej ed nostaj ny m
wy korzy stuje po jęci e pr ędkości śr edn iej d o
ro zwią zy wa nia prosty ch zad ań o bl ic zen io wy ch,
ro zr ó żni a wie lkości da ne i s zukan e, pr zelic za
wi el okrot ności i po d wi elo -krot ności, pr zelic za
jedn ostki czasu
pr zep ro wa d za p rzedsta wi on e doś wi adc ze nie
zwią zan e z b ad ani em ruch u kulki s wo bod nie
staczaj ącej si ę po met alo wy ch prętac h (mie r zy :
czas, dr ogę, za pisu je wy niki p omia ru w ta be li i
za okr ągl a j e), o pisu je p r ze bie g i wy nik
doś wia dczeni a, ob lic za wart ości śred nie j
prę dkości w ko le jny ch seku ndac h r uchu,
wy ciąg a wn iosk i z otr zy ma ny ch wy n ikó w
rozpo zna je zale żność rosnącą n a podsta wi e
dany ch z tabe li lu b na p odsta wie wy kresu
(zale żności dr ogi od k wa dr atu c zas u lu b
prę dkości od c zas u w ruc hu j edn ostajnie
przy spieszony m) oraz wska zuj e wi elkości
maksy malną i minimalną
określa wartość pr zy spiesze nia jak o pr zy rost
wart ości przy spieszeni a w j edn ostce czasu
ry suje wykresy zależności prę dkości i
przy spieszeni a od c zasu w r uchu j edn ostaj nie
pr zy spieszony m prosto li ni o wy m na p odst a wi e
opis u sł o wn e go
por ó wn uje ruc h je dn ostaj ny prostol in io wy i ruch
jedn ostaj nie p r zy spieszony prostoli nio wy
(wska zuje pod ob ie ństwa i r ó żn ice)
wy korzy stuje prędkość i pr zy spieszen ie do
rozwi ą zani a pr osty ch za da ń ob lic ze ni o wy ch,
ro zr ó żni a wie lkości dane i szukane
f izy czne go jak o p r zy bli żony (z dokł ad ności ą d o
2–3 lic zb znac zący ch)
• ana li zu je wy kresy zal e żn ości d rog i, pr ędk ości i
pr zy spies ze nia od c zas u d la r uch u pr ostol inio we go ( je dn osta jn eg o i je dn osta jn ie
zm ie nn eg o)
• ro zwi ą zuj e ty powe
za dan ia doty cząc e ruc hu
jed nosta jn eg o pr ostol in io we go i ruc hu
prostol ini o weg o je dn ostajn ie pr zy spies zo neg o
1. Dynamika
R – treści nadprogramowe
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
Uczeń:
• dokonuje po miaru siły za pomocą
siło mierza
• posługuje się symbolem siły i jej jednostką
w układ zie SI
• odróżn ia statyczne i dynamiczne skutki
oddziały wań, podaje przykłady skutków
oddziały wań w życiu codziennym
Uczeń:
• wyjaśnia pojęcie siły wypadkowej, podaje
przykłady
• wyznacza doświadczalnie wypadkową
dwóch sił działających wzd łuż tej samej
prostej
• podaje cechy wypadkowej sił działających
wzdłu ż tej samej prostej
dobra
Uczeń:
• szacuje rząd wielkości spodziewanego
wyniku po miaru siły
• przedstawia graficznie wypadkową sił
działających wzdłu ż tej samej prostej
• przewiduje i nazywa skutki opisanych
oddziały wań
• planuje i przeprowad za doświadczenia
bardzo dobra
Uczeń:
• wyznacza kierunek i zwrot wypadkowej
sił d ziałających wzd łuż ró żnych prostych
• przewiduje i wy jaśnia skutki oddziaływań
na przykładach innych niż poznane na
lekcji
• wyjaśnia na przykładach, kiedy tarcie
i inne opory ruchu są pożyteczne, a kiedy
Ocena
dopuszczająca
• bada doświadczaln ie dynamiczne skutki
oddziały wań ciał
• posługuje się pojęciami: tarcia, oporu
powietrza
• przelicza wielo krotności
i podwielokrotności (przedrostki: mili-,
centy-, kilo-, mega-); przelicza jednostki
czasu (sekunda, minuta, godzina)
• ro zpoznaje zależność rosnącą i malejącą
na podstawie danych z tabeli; wskazu je
wielkość maksymalną i minimalną
• ro zró żnia siły akcji i siły reakcji
dostateczna
dobra
bardzo dobra
• posługuje się pojęciem niepewności
pomiarowej
• zapisuje wynik pomiaru jako przybliżony
(z dokładnością do 2–3 cyfr znaczących)
• wnioskuje na podstawie obserwacji, że
zmiana prędkości ciała mo że nastąpić
wskutek jego oddziały wania z inny mi
ciałami
• opisuje przebieg i wynik doświadczenia
(badanie dynamicznych skutków
oddziały wań, badanie, od czego zależy
tarcie, badanie zależności wartości
przyspieszenia ruchu ciała pod działan iem
niezrównoważonej siły od wartości
działającej siły i masy ciała, badanie
swobodnego spadania ciał, badanie sił
akcji i reakcji), wyciąga wnioski, wyjaśnia
rolę u żytych przyrządów i wykonuje
schematyczny rysunek obrazujący u kład
doświadczalny
• opisuje wpływ oporów ruchu na
poruszające się ciała
• wy mien ia sposoby zmn iejszan ia lub
zwiększania tarcia
• fo rmułu je I zasadę dynamiki Newtona
• opisuje zachowanie się ciał na podstawie
I zasady dynamiki Newtona
• posługuje się pojęciem przyspieszenia do
opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie
przyspieszonego oraz pojęciami siły
ciężkości i przyspieszenia ziems kiego
• ro zpoznaje zależność proporcjonalną na
podstawie wyników po miaró w zapisanych
w tabeli, posługuje się proporcjonalnością
prostą
• fo rmułu je treść II zasady dynamiki
Newtona; definiu je jednostki siły
w układ zie SI (1 N)
• ro związu je proste zadania obliczen iowe,
stosując do obliczeń związek między masą
ciała, przyspieszeniem i siłą; ro zró żnia
wielkości dane i szukane
związane z badaniem, od czego zależy
tarcie, i obrazujące sposoby zmniejszania
lub zwiększan ia tarcia
• ro zró żnia tarcie statyczne i kinetyczne,
wskazu je odpowiednie przy kłady
• rysuje siły d ziałające na klocek wprawiany
w ruch (lub poruszający się)
• wykazuje doświadczaln ie istnienie
bezwładności ciała, opisuje przebieg
i wynik przeprowad zonego
doświadczenia, wyciąga wniosek
i wykonuje schematyczny rysunek
obrazujący układ doświadczalny
• przeprowad za doświadczen ia związane
z badaniem zależności wartości
działającej siły i masy ciała (m.in. wybiera
właściwe narzędzia po miaru; mierzy : czas,
długość i siłę grawitacji, zapisuje wyniki
pomiarów w formie tabeli, analizu je
wyniki, wyciąga wn ioski) oraz związane
z badaniem swobodnego spadania ciał
• wskazu je przyczyny niepewności
pomiarowych, posługuje się pojęciem
niepewności pomiarowej
• opisuje zachowanie się ciał na podstawie II
zasady dynamiki Newtona
• ro związu je u miarkowanie t rudne zadania
obliczeniowe, stosując do obliczeń
związek międ zy masą ciała,
przyspieszeniem i siłą oraz posługując się
pojęciem przyspieszenia
• planuje i przeprowad za doświadczenie
wykazujące istnienie sił akcji i reakcji;
zapisuje wyniki po miaró w, analizuje je
i wyciąga wn iosek
• opisuje wzajemne oddziaływanie ciał,
posługując się III zasadą dynamiki
Newtona
• opisuje zjawisko odrzutu i jego
zastosowanie w technice
niepożądane
• przedstawia i analizuje siły d ziałające na
opadającego spadochroniarza
• planuje doświadczenia związane
z badaniem zależności wartości
działającej siły i masy ciała
(m.in. formu łuje pytania badawcze
i przewiduje wyniki doświadczen ia,
wskazu je czynniki istotne i nieistotne,
szacuje rząd wielkości spodziewanego
wyniku pomiaru czasu i siły) oraz
związane z badaniem swobodnego
spadania ciał
• Rwy korzystuje wied zę naukową do
przedstawienia i u zasadnienia ró żnic
ciężaru ciała w różnych punktach kuli
ziemskiej
• ro związu je zło żone zadania obliczen iowe,
stosując do obliczeń związek między masą
ciała, przyspieszeniem i siłą oraz wzór na
przyspieszenie i odczytuje dane z wy kres u
prędkości od czasu
• demonstruje zjawisko odrzutu
• poszukuje, selekcjonuje i wy korzystuje
wied zę naukową do przedstawienia
przykładów wykorzystania zasady odrzutu
w przyrodzie i w technice
• Rro związuje zadania obliczen iowe
z zastosowaniem zasady zachowania pędu
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
• podaje przykłady sił akcji i sił reakcji
• fo rmułu je treść III zasady dynamiki
Newtona
dobra
• Rposługuje się pojęciem pędu i jego
jednostką w układ zie SI
• Rformu łuje treść zasady zachowania pędu
• Rstosuje zasadę zachowania pędu
w prostych przykładach
bardzo dobra
2. Praca, moc, energia
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
Uczeń:
• posługuje się pojęciem energii, podaje
przykłady ró żnych jej form
• odróżn ia pracę w sensie fizycznym od
pracy w języ ku potocznym, wskazuje
w otoczeniu przy kłady wy konania pracy
mechanicznej
• ro zró żnia pojęcia: praca i moc
• porównuje moc ró żnych urząd zeń
• posługuje się pojęciem energii
mechanicznej, wyjaśnia na przykładach,
kiedy ciało ma energię mechaniczną
potencjalnej grawitacji (ciężkości)
kinetycznej, wskazu je przykłady ciał
mających energię kinetyczną, odró żnia
energię kinetyczną od innych form energ ii
• podaje przykłady przemian energii
(przekształcania i prze kazy wania)
• wy mien ia rod zaje maszyn prostych,
wskazu je odpowiednie przy kłady
• bada doświadczaln ie, kiedy blok
nieruchomy jest w ró wnowadze
• opisuje przebieg i wynik
przeprowad zonego (prostego)
doświadczenia, wyjaśnia ro lę u żytych
przyrządów i wykonuje schematyczny
rysunek obrazujący prosty układ
doświadczalny
Uczeń:
• posługuje się pojęciami pracy i mocy oraz
ich jednostkami w układ zie SI
• interpretuje moc urząd zenia o wartości
1W
• Rro zpoznaje zależność proporcjonalną
(rosnącą) na podstawie danych z tabeli lub
na podstawie wykresu, wskazuje wielkość
maksymalną i minimalną, posługuje się
proporcjonalnością prostą
• R zapisuje wyn ik pomiaru lub obliczen ia
jako przybliżony (z dokładnością do 2–3
cyfr znaczących), posługuje się pojęciem
niepewności pomiarowej
• ro związu je proste zadania obliczen iowe
dotyczące pracy mechanicznej i mocy,
rozró żnia wielkości dane i szukane,
przelicza wielo krotności
i podwielokrotności (przedrostki: mili-,
centy-, kilo-, mega-), szacu je rząd
wielkości spodziewanego wyniku i na tej
podstawie ocenia wynik obliczeń
• planuje i wy konuje doświadczenia
związane z badaniem, od czego zależy
energia potencjalna ciężkości, przewiduje
wyniki i teoretyczn ie je uzasadnia,
wyciąga wn ioski z doświadczeń
• stosuje zależność między energ ią
potencjalną ciężkości, masą i wysokością,
na której ciało się znajduje, do
porównywania energii potencjalnej ciał
• wykorzystuje związek międ zy przyrostem
energii i p racą i zależnością opisującą
energię potencjalną ciężkości oraz związek
międ zy przyrostem energii kinetycznej i
pracą do rozwiązywan ia prostych zadań
obliczeniowych
• bada doświadczaln ie, od czego zależy
energia kinetyczna ciała, przewiduje
Uczeń:
• wyjaśnia na przykładach, kiedy – mimo
działania na ciało siły – praca jest równa
zeru
• Ropisuje przebieg i wynik doświadczenia
(wy znaczenie pracy), wyjaśnia rolę
użytych przyrządów i wykonuje
doświadczalny
• Rsporządza wykres na podstawie wyników
pomiarów zap isanych w tabeli (o znaczen ie
wielkości i skali na osiach), odczytuje
dane z wy kresu
• posługuje się informacjami pochodzącymi
z analizy przeczytanych tekstów (w tym
popularnonaukowych, z Internetu),
dotyczących mocy różnych urząd zeń oraz
życia i dorobku Jamesa Prescotta Joule'a
• opisuje związek pracy wy konanej podczas
podnoszenia ciała na określoną wysokość
(zmiany wysokości) ze zmianą energii
potencjalnej ciała
• stosuje zależność między energ ią
kinetyczną ciała, jego masą i prędkością
do porównania energii kinetycznej ciał
• opisuje związek pracy wy konanej podczas
zmiany prędkości ciała ze zmianą energ ii
kinetycznej ciała
• fo rmułu je zasadę zachowania energii
mechanicznej, posługując się pojęciem
układu izo lowanego
• wykorzystuje zasadę zachowania energ ii
mechanicznej do rozwią zywania p rostych
zadań obliczenio wych, ro zró żnia
wielkości dane i szukane, przelicza
wielokrotności i podwielokrotności,
szacuje rząd wielkości spodziewanego
wyniku, zapisuje wynik obliczenia
fizycznego jako przybliżony
Uczeń:
• Rplanuje doświadczenie związane
z badaniem zależności wartości siły
powodującej przemieszczen ie obciążnika
na sprężynie od wartości jego
przemieszczenia, szacuje rząd wielkości
spodziewanego wyniku po miaru siły
grawitacji działającej na obciążnik,
wybiera właściwe narzęd zia pomiaru;
mierzy : długość i siłę grawitacji
• R rozwiązu je złożone zadania
obliczeniowe dotyczące pracy i mocy,
wykorzystując geometryczną interpretację
pracy
potencjalnej sprężystości
• wykorzystuje związek międ zy przyrostem
energii i p racą oraz zależność opisującą
energię potencjalną ciężkości i zależność
opisującą energię kinetyczną do
rozwiązy wania zadań zło żonych
i nietypowych, szacuje rząd wielkości
spodziewanego wyniku i ocenia na tej
podstawie wartości obliczanych wie lkości
fizycznych, zapisuje wynik obliczenia
fizycznego jako przybliżony
popularnonaukowych, z Internetu),
dotyczących praktycznego wykorzystania
wzajemnej zamiany energii potencjalnej
i kinetycznej
• wykorzystuje zasadę zachowania energ ii
mechanicznej do rozwiązywania
złożonych zadań, np. dotyczących
przemian energii ciała rzuconego pionowo
• Rwy jaśnia i demonstruje zasadę działania
dźwigni jednostronnej, bloku ruchomego
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
wyniki i teoretyczn ie je uzasadnia,
wykonuje po miary, wyciąga wn ioski,
wykonuje schematyczny rysunek
obrazujący układ doświadczalny
• opisuje na przykładach przemiany energii,
stosując zasadę zachowania energ ii
mechanicznej jako sumy energ ii
kinetycznej i potencjalnej
• stosuje zasadę zachowania energii
mechanicznej do opisu jej przemian,
np. analizując p rzemiany energii podczas
swobodnego spadania ciała
• bada doświadczaln ie, kiedy dźwignia
dwustronna jest w równowad ze: wy konuje
pomiary, wyciąga wniosek, wykonuje
doświadczalny
• fo rmułu je warunek równowagi dźwign i
dwustronnej
• wyjaśnia zasadę działania d źwigni
dwustronnej, wy konując odpowiedni
schematyczny rysunek
• wyznacza masę ciała za po mocą d źwigni
dwustronnej, innego ciała o znanej masie
i lin ijki: mierzy d ługość, zapisuje wyniki
pomiarów
• stosuje warunek równowag i d źwigni
dwustronnej do bloku nierucho mego
i kołowrotu
• wykorzystuje warunek równowagi
dźwigni d wustronnej do rozwiązy wania
prostych zadań obliczen iowych
dobra
bardzo dobra
i ró wni pochyłej, formułu je warunki
• planuje doświadczenie związane
równowagi i wskazuje przy kłady
z wyznaczeniem masy ciała za po mocą
wykorzystania
dźwigni d wustronnej: wybiera właściwe
• Rprojektuje i wykonuje model maszyny
narzędzia po miaru, przewiduje wyniki
prostej
i teoretycznie je uzasadnia, szacuje rząd
• Rposługuje się pojęciem sprawności
wielkości spodziewanego wyniku po miaru urząd zeń (maszyn), ro związuje zadania
masy danego ciała
z zastosowaniem wzoru na sprawność
• wyjaśnia zasadę działania blo ku
nieruchomego i ko łowrotu, wykonuje
odpowiedni schematyczny rysunek
• wykorzystuje warunek równowagi
dźwigni d wustronnej do rozwiązy wania
zadań zło żonych i nietypowych
• wskazu je maszyny proste w ró żnych
urząd zeniach, posługuje się informacjami
pochodzącymi z analizy przeczytanych
tekstów (w ty m popularnonaukowych,
z Internetu), dotyczących praktycznego
wykorzystania dźwigni d wustronnych jako
elementów konstrukcyjnych różnych
narzędzi i jako części maszyn
3. Termodynamika
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
Bardzo dobra
Uczeń:
• wykorzystuje pojęcie energii i wy mienia
różne fo rmy energii
• wskazu je w otoczeniu przykłady zmiany
energii wewnętrznej spowodowane
wykonaniem pracy
• rozró żnia pojęcia: ciepło i temperatura
• planuje pomiar temperatury, wyb iera
właściwy termo metr, mierzy temperaturę
• wskazu je w otoczeniu przykłady zmiany
energii wewnętrznej spowodowanej
przekazan iem (wy mianą) ciepła, podaje
warunek przep ływu ciepła
• rozró żnia przewodniki ciep ła i izolatory,
wskazu je przykłady ich wykorzystania
w życiu codziennym
• Rodczytuje dane z tabeli – porównuje
przyrosty długości ciał stałych
wykonanych z ró żnych substancji
i przyrosty objętości różnych cieczy przy
jednakowy m wzroście temperatury
• Rwymienia termo metr cieczowy jako
przykład praktycznego zastosowania
zjawiska ro zszerzalności cieplnej cieczy
• opisuje przebieg i wynik doświadczenia,
wyjaśnia ro lę użytych przy rządów,
posługuje się proporcjonalnoś cią prostą
• posługuje się tabelami wielkości
fizycznych w celu odszukania ciep ła
właściwego, porównuje wartości ciepła
właściwego różnych substancji
• rozró żnia zjawiska: topnienia,
krzepnięcia, parowan ia, skraplania,
wrzenia, sublimacji, resublimacji,
wskazu je przykłady tych zjawisk
w otoczeniu
• wyznacza temperaturę topnienia i wrzenia
wybranej substancji; mierzy czas, masę
i temperaturę, zap isuje wyniki po miarów
w fo rmie tabeli jako przybliżone
Uczeń:
• posługuje się pojęciami pracy, ciep ła
i energii wewnętrznej, podaje ich
jednostki w u kład zie SI
• opisuje wyniki obserwacji i doświadczeń
związanych ze zmianą energ ii
wewnętrznej spowodowaną wykonaniem
pracy lub przekazaniem ciep ła, wyciąga
wnioski
• analizuje jakościowo zmiany energii
wewnętrznej spowodowane wykonaniem
pracy i przepły wem ciepła
• wyjaśnia, czy m różn ią się ciepło
i temperatura
• wyjaśnia przepływ ciep ła w zjawisku
przewodnictwa ciep lnego oraz rolę
izolacji ciep lnej
• formułu je I zasadę termodynamiki
• wy mien ia sposoby przekazy wania energ ii
wewnętrznej, podaje przykłady
• Rplanuje i p rzepro wadza doświadczenia
związane z badaniem zjawiska
rozszerzalności cieplnej ciał stałych,
cieczy i gazów, opisuje wyniki obserwacji
i wyciąga wn ioski
• Rna podstawie obserwacji i wyników
doświadczeń opisuje zmiany objętości
ciał stałych, cieczy i gazów pod wpływem
ogrzewan ia
• Rrozró żnia ro zszerzalność liniową ciał
stałych i rozszerzalność objętościową
• Rwyjaśnia na przy kładach, w jakim celu
stosuje się przerwy dylatacyjne
• Rrozró żnia rodzaje termo met rów,
wskazu je przykłady ich zastosowania
• przeprowad za doświadczen ie związane
z badaniem zależności ilości ciepła
potrzebnego do ogrzania wody od
przyrostu temperatury i masy ogrzewanej
wody, wy znacza ciepło właściwe wody
Uczeń:
• wskazu je inne niż poznane na lekcji
przykłady z życia cod ziennego, w których
wykonywaniu pracy towarzyszy efekt
cieplny
• planuje i przeprowad za doświadczenie
związane z badaniem zmiany energii
wewnętrznej spowodowanej wy konaniem
pracy lub przep ływem ciep ła, wskazu je
czynniki istotne i nieistotne dla wyniku
doświadczenia
• wyjaśnia związek między energ ią
kinetyczną cząsteczek a temperaturą
• odróżnia skale temperatur: Celsjusza
i Kelv ina, posługuje się nimi
• wykorzystuje związki ΔEw = W i ΔEw = Q
oraz I zasadę termodynamiki
do rozwiązywania prostych zadań
związanych ze zmianą energ ii
wewnętrznej
• opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku
konwekcji
• Rwyjaśnia, dlaczego ciała zwiększają
objętość ze wzrostem temperatury
• Ropisuje znaczenie zjawiska
rozszerzalności
cieplnej ciał w przyrod zie i technice
• Rprzedstawia budowę i zasadę działan ia
różnych rodzajów termo metrów
• planuje doświadczenie związane z
badaniem zależności ilości ciepła
potrzebnego do ogrzania ciała od
przyrostu temperatury i masy
ogrzewanego ciała oraz z wy znaczeniem
ciepła właściwego wody za pomocą
czajn ika elektrycznego lub grzałki o
znanej mocy (przy zało żeniu braku strat),
wybiera właściwe narzęd zia pomiaru,
wskazu je czynniki istotne i nieistotne dla
wyniku doświadczenia, szacuje rząd
Uczeń:
• Rprzedstawia zasadę działania silnika
wysokoprężnego, demonstruje to na
modelu tego siln ika, opisuje działanie
innych silnikó w cieplnych i podaje
przykłady ich zastosowania
popularnonaukowych), dotyczących
historii udoskonalania (ewolucji) siln ikó w
cieplnych i t zw. perpetuum mobile (R)
oraz na temat wykorzystania
(w p rzy rodzie i w życiu codziennym)
przewodnictwa ciep lnego (przewodnikó w
i izolatorów ciepła), zjawiska konwekcji
(np. prądy konwekcy jne) oraz
promieniowan ia słonecznego
(np. kolektory słoneczne)
• Ropisuje zja wisko anomalnej
rozszerzalności wody
• Rwyjaśnia znaczenie zjawiska ano malnej
rozszerzalności wody w p rzyrodzie
• Rprojektuje i przepro wadza doświadczenia
prowadzące do wy znaczen ia ciepła
właściwego danej substancji, opisuje
doświadczenie Joule'a
• wykorzystuje wzory na ciep ło właściwe
Q
c
i Rb ilans cieplny
m T
do rozwiązywania zło żonych zadań
obliczeniowych
• wyjaśnia, co d zieje się z energią pobieraną
(lub oddawaną) przez mieszaninę
substancji w stanie stałym i ciekły m
(np. wody i lodu) podczas topnienia (lub
krzepnięcia) w stałej temperaturze,
analizuje zmiany energii wewnętrznej
• Rwykorzystuje wzór na ciepło przemiany
Ocena
dopuszczająca
• analizuje tabele temperatury topnienia
i wrzenia substancji, posługuje się
tabelami wielkości fizycznych w celu
odszukania ciepła topnienia i ciepła
parowania, porównuje te wartości dla
różnych substancji
dostateczna
dobra
za po mocą czajn ika elektrycznego lub
grzałki o znanej mocy (przy założeniu
braku strat), odczytuje moc czajnika lub
grzałki, mierzy czas, masę i temperaturę,
zapisuje wyniki i dane w fo rmie tabeli
• zapisuje wynik pomiaru lub obliczen ia
jako przybliżony (z dokładnością do 2–3
cyfr znaczących), posługuje się
niepewnością pomiarową
• posługuje się pojęciem ciep ła właściwego,
interpretuje jego jednostkę w układzie SI
• posługuje się kalory metrem, przedstawia
jego budowę, wskazuje analogię do
termosu i wyjaśnia rolę izolacji ciep lnej
• opisuje na przykładach zjawiska topnienia,
krzepnięcia, parowan ia (wrzen ia),
skraplania, sublimacji i resublimacji
• opisuje przebieg i wynik doświadczenia,
wyjaśnia ro lę użytych przy rządów,
posługuje się pojęciem niepewności
pomiarowej
• posługuje się pojęciami: ciepło topnienia
i ciepło krzepnięcia oraz ciepło parowan ia
i ciepło skrap lania, interpretuje ich
jednostki w u kład zie SI
• ro związu je proste zadania obliczen iowe
związane ze zmianami stanu skupienia
ciał, ro zró żnia wielkości dane i szukane,
przelicza wielo krotności
i podwielokrotności, podaje wynik
obliczenia jako p rzyb liżony
wielkości spodziewanego wyniku
• analizuje dane w tabeli – porównuje
wartości ciepła właściwego wybranych
substancji, interpretuje te wartości,
w szczególności dla wody
• wykorzystuje zależność Q = c · m · ΔT
do rozwiązywania prostych zadań
obliczeniowych, rozróżn ia wielkości dane
i szukane, przelicza wielokrotności
i podwielokrotności
• wyszukuje informacje dotyczące
wykorzystania w przyrod zie du żej
wartości ciepła właściwego wody
(związek z klimatem) i korzysta z nich
z badaniem zjawisk topnienia, krzepnięcia,
parowania i skrap lania, wybiera właściwe
narzędzia po miaru, wskazuje czynniki
istotne i nieistotne dla wyniku
doświadczenia, szacu je rząd wielkości
spodziewanego wyniku po miaru
• sporządza wy kres zależności temperatury
od czasu ogrzewania (oziębian ia) d la
zjawisk: topnienia, krzepnięcia, na
podstawie danych z tabeli (o znaczenie
wielkości i skali na osiach); odczytuje
dane z wy kresu
popularnonaukowych), dotyczących zmian
stanu skupienia wody w przyrodzie
(związek z klimatem)
Bardzo dobra
Q
Q
i cp
m
m
do rozwiązywania zadań obliczeniowych
wy magających zastosowania bilansu
cieplnego
fazo wej ct
R — treści nadprogramow e
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
• opisuje sposoby elektryzowania ciał przez
przewodników i izolatorów, powstawania
tarcie i dotyk
• stosuje zasadę zachowania ładunku
pioruna i działania piorunochronu
bardzo dobra
R — treści nadprogramowe
1 Elektrostatyka
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
• wskazuje w otaczającej rzeczywistości
przykłady elektryzowania ciał przez tarcie
i dotyk
• opisuje sposób elektryzowania ciał przez
tarcie oraz w łasności ciał naelektryzowanych
w ten sposób
• wymienia rodzaje ładunków elektrycznych
i odpow iednio je oznacza
• rozróżnia ładunki jednoimienne
i różnoimienne
• posługuje się symbolem ładunku
elektrycznego i jego jednostką w układzie SI
• opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego
doświadczenia związanego z badaniem
wzajemnego oddziaływania ciał
naładow anych, wyciąga wnioski i wykonuje
schematyczny rysunek obrazujący układ
doświadczalny
• formułuje jakościow e prawo Coulomba
• odróżnia przewodniki od izolatorów, podaje
odpow iednie przykłady
• podaje treść zasady zachowania ładunku
elektrycznego
• bada elektryzowanie ciał przez dotyk
za pomocą elektroskopu
• planuje doświadczenie związane z badaniem
właściw ości ciał naelektryzowanych przez
tarcie i dotyk oraz wzajemnym
oddziaływaniem ciał naładow anych
• demonstruje zjawis ka elektryzowania przez
tarcie oraz wzajemnego oddziaływania ciał
naładow anych
doświadczenia związanego z badaniem
elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk,
wyjaśnia rolę użytych przyrządów i wykonuje
schematyczny rysunek obrazujący układ
doświadczalny
• opisuje jakościowo oddziaływanie ładunków
jednoimiennych i różnoimiennych
• opisuje budowę atomu
• odróżnia kation od anionu
wzajemnego oddziaływania ciał
naładow anych, wskazuje czynniki istotne
i nieistotne dla wyniku doświadczenia
• bada dośw iadczalnie, od czego zależy siła
oddziaływania ciał naładow anych
• stosuje jakościowe prawo Coulomba
w prostych zadaniach, posługując się
proporcjonalnością prostą
• wyszukuje i selekcjonuje informacje
dotyczące życia i dorobku Coulomba
• uzasadnia podział na przewodniki i izolatory
na podstawie ich budowy wewnętrznej
• wskazuje przykłady wykorzystania
przewodników i izolatorów w życiu
codziennym
• wyodrębnia z kontekstu zjawis ko
elektryzowania ciał przez tarcie, wskazuje
czynniki istotne i nieistotne dla wyniku
doświadczenia
• wskazuje sposoby sprawdzenia, czy ciało jest
naelektryzowane i jak jest naładowane
• posługuje się pojęciem ładunku elektrycznego
jako w ielokrotności ładunku elektronu
(ładunku elementarnego)
• wyjaśnia, jak powstają jony dodatni i ujemny
• szacuje rząd w ielkości spodziewanego
wyniku i na tej podstawie ocenia wartości
obliczanych w ielkości fizycznych
• podaje treść prawa Coulomba
• "wyjaśnia znaczenie pojęcia pola
elektrostatycznego, wymienia rodzaje pól
Elektrostatycznych
• R rozwiązuje proste zadania obliczeniowe
z zastosowaniem prawa Coulomba
• porównuje sposoby elektryzowania ciał
przez tarcie i dotyk (wyjaśnia, że oba
polegają na przepływ ie elektronów,
i analizuje kierunek przepływu elektronów)
• R bada doświadczalnie elektryzowanie ciał
przez indukcję
• R opisuje elektryzowanie ciał przez indukcję,
stosując zasadę zachowania ładunku
elektrycznego i prawo Coulomba
popularnonaukowych), dotyczących m.in.
występowania i wykorzystania zjawis ka
elektryzowania ciał, wykorzystania
• opisuje budowę i działanie maszyny
elektrostatycznej
• wyszukuje i selekcjonuje informacje
dotyczące ewolucji poglądów na temat
budowy atomu
• "projektuje i przeprowadza doświadczenia
przedstawiające kształt linii pola
elektrostatycznego
• R rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe
z zastosowaniem prawa Coulomba
• przeprowadza doświadczenie wykazujące,
że przewodnik można naelektryzować
• R wskazuje w otaczającej rzeczywistości
przykłady elektryzowania ciał przez indukcję
• R posługuje się pojęciem dipola elektrycznego
• R opisuje wpływ elektryzowania ciał na
organizm człowieka
elektrycznego
• wyjaśnia, na czym polegają zobojętnienie
i uziemienie
2 Prąd elektryczny
R — treści nadprogramowe
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
• posługuje się (intuic yjnie) pojęciem napięcia
• podaje warunki przepływu prądu
elektrycznego w obwodzie elektrycznym
• posługuje się pojęciem natężenia prądu
• wymienia przyrządy służące do pomiaru
napięcia i natężenia prądu elektrycznego
• rozróżnia sposoby łączenia elementów
obw odu elektrycznego: szeregowy
i równoległy
• stosuje zasadę zachowania ładunku
elektrycznego
doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych
rysunek obrazujący układ dośw iadczalny
• odczytuje dane z tabeli; zapisuje dane
w formie tabeli
• rozpoznaje zależność rosnącą oraz
proporcjonalność prostą na podstaw ie
danych z tabeli lub na podstawie wykresu;
posługuje się proporcjonalnością prostą
• przelicza podw ielokrotności i w ielokrotności
(przedrostki mili-, kilo-); przelicza jednostki
czasu (sekunda, minuta, godzina)
• opisuje przepływ prądu w przewodnikach
jako ruch elektronów swobodnych, analizuje
kierunek przepływu elektronów
• wyodrębnia zjawis ko przepływu prądu
elektrycznego z kontekstu
• buduje proste obwody elektryczne
• podaje definicję natężenia prądu
elektrycznego
• informuje, kiedy natężenie prądu wynosi 1 A
• wyjaśnia, czym jest obwód elektryczny,
wskazuje: źródło energii elektrycznej,
przewody, odbiornik energii elektrycznej,
gałąź i węzeł
• rysuje schematy prostych obwodów
elektrycznych (wymagana jest znajomość
symboli elementów : ogniw a, żarówki,
wyłącznika, woltomierza, amperomierza)
• buduje według schematu proste obwody
elektryczne
• formułuje I praw o Kirchhoffa
• rozw iązuje proste zadania obliczeniowe
z wykorzystaniem I praw a Kirchhoffa (gdy
do węzła dochodzą trzy przewody)
• R rozróżnia ogniw o, baterię i akumulator
• wyznacza opór elektryczny opornika lub
żarów ki za pomocą woltomierza
i amperomierza
• planuje doświadczenie związane z budową
prostego obwodu elektrycznego
• rozw iązuje proste zadania rachunkowe,
stosując do obliczeń związek między
natężeniem prądu, wielkością ładunku
elektrycznego i czasem; szacuje rząd
wielkości spodziewanego wyniku, a na tej
podstawie ocenia wartości obliczanych
wielkości fiz ycznych
• planuje doświadczenie związane z budową
prostych obwodów elektrycznych oraz
pomiarem natężenia prądu i napięcia
elektrycznego, wybiera w łaściw e narzędzia
pomiaru, w skazuje czynniki istotne
i nieistotne dla wyniku doświadczenia,
szacuje
rząd
w ielkości spodziewanego wyniku
pomiarunatężenie prądu elektrycznego,
• mierzy
włączając amperomierz do obwodu
szeregowo, oraz napięcie, włączając
woltomierz do obwodu równolegle; podaje
wyniki z dokładnością do 2-3 cyfr
znaczących; przelicza podw ielokrotności
(przedrostki mikro-, mili-)
• rozw iązuje złożone zadania obliczeniowe
z wykorzystaniem I praw a Kirchhoffa (gdy do
węzła dochodzi więcej przewodów niż trzy)
• rozw iązuje złożone zadania rachunkowe
z wykorzystaniem wzoru na natężenie prądu
elektrycznego
• posługuje się pojęciem potencjału
elektrycznego jako ilorazu energii
potencjalnej ładunku i w artości tego ładunku
• wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizuje
informacje, np. o zwierzętach, które potrafią
wytwarzać napięcie elektryczne, o dorobku
G.R. Kirchhoffa
• R planuje doświadczenie związane z
badaniem
przepływu prądu elektrycznego przez ciecze
• R wyjaśnia, na czym polega dysocjacja
jonow
a
i dlaczego
w doświadczeniu wzrost stężenia
roztw oru soli powoduje jaśniejsze św iecenie
żarów ki
• R wyjaśnia działanie ogniw a Volty
• R opisuje przepływ prądu elektrycznego przez
Gazy
z wyznaczaniem oporu elektrycznego
opornika za pomocą woltomierza
i amperomierza, wskazuje czynniki istotne
i nieistotne dla wyniku doświadczenia
• bada zależność oporu elektrycznego od
długości przewodnika, pola jego przekroju
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
• wymienia formy energii, na jakie zamieniana
• formułuje praw o Ohma
• R demonstruje przepływ prądu elektrycznego
poprzecznego i materiału, z jakiego jest on
jest energia elektryczna we wskazanych
urządzeniach, np. używanych
w gospodarstw ie domowym
• posługuje się pojęciami pracy i mocy prądu
elektrycznego
• wskazuje niebezpieczeństwa związane
z użytkowaniem domow ej instalacji
elektrycznej
• posługuje się pojęciem oporu elektrycznego
i jego jednostką w układzie SI
• sporządza wykres zależności natężenia
prądu
od przyłożonego napięcia na podstawie
danych z tabeli (oznaczenie w ielkości i skali
na osiach); odczytuje dane z wykresu
• stosuje prawo Ohma w prostych obwodach
elektrycznych
• posługuje się tabelami w ielkości fizycznych
w celu wyszukania oporu w łaściw ego
z wykorzystaniem prawa Ohma
• podaje przykłady urządzeń, w których
energia elektryczna jest zamieniana na inne
rodzaje energii; wymienia te formy energii
• oblicza pracę i moc prądu elektrycznego
(w jednostkach układu SI)
• przelicza energię elektryczną podaną
w kilowatogodzinach na dżule i odwrotnie
• wyznacza moc żarówki (zasilanej z baterii)
zapomocą w oltomierza i amperomierza
z wykorzystaniem wzorów na pracę i moc
prądu elektrycznego
• R oblicza opór zastępczy dwóch oporników
połączonych szeregowo lub równolegle
• rozw iązując zadania obliczeniowe, rozróżnia
wielkości dane i szukane, przelicza
podw ielokrotności i w ielokrotności
(przedrostki mikro-, mili-, kilo-, mega-),
zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako
przybliżony (z dokładnością do 2-3 cyfr
znaczących)
• opisuje zasady bezpiecznego użytkowania
domow ej instalacji elektrycznej
• wyjaśnia rolę bezpiecznika w domowej
instalacji elektrycznej, wymienia rodzaje
bezpieczników
przez ciecze
• R opisuje przebieg i wynik doświadczenia
związanego z badaniem przepływ prądu
elektrycznego przez ciecze
• R podaje warunki przepływu prądu
elektrycznego przez ciecze, wymienia nośniki
prądu elektrycznego w elektrolicie
• R buduje proste źródło energii elektrycznej
(ogniw o Volty lub inne)
• R wymienia i opisuje chemiczne źródła energii
elektrycznej
• posługuje się pojęciem niepew ności
pomiarow ej
• wyjaśnia, od czego zależy opór elektryczny
• posługuje się pojęciem oporu w łaściw ego
• wymienia rodzaje oporników
• szacuje rząd w ielkości spodziewanego
wyniku, a na tej podstaw ie ocenia wartości
obliczanych w ielkości fizycznych
• przedstaw ia sposoby wytwarzania energii
elektrycznej i ich znaczenie dla ochrony
środow is ka przyrodniczego
• opisuje zamianę energii elektrycznej na
energię (pracę) mechaniczną
z wyznaczaniem mocy żarów ki (zasilanej
z baterii) za pomocą woltomierza
i amperomierza
• posługując się pojęciami natężenia i pracy
prądu elektrycznego, wyjaśnia, kiedy między
dw oma punktami obw odu elektrycznego
panuje napięcie 1 V
• R posługuje się pojęciem oporu zastępczego
• R wyznacza opór zastępczy dwóch
oporników połączonych szeregowo
• R oblicza opór zastępczy większej liczby
oporników połączonych szeregowo lub
równolegle
• opisuje wpływ prądu elektrycznego na
organizmy żywe
zbudowany
• rozw iązuje złożone zadania rachunkowe
z wykorzystaniem prawa Ohma i zależności
między oporem przewodnika a jego
długością i polem przekroju poprzecznego
• demonstruje zamianę energii elektrycznej na
pracę mechanic zną
• R posługuje się pojęciem sprawności
odbiornika energii elektrycznej, oblicza
sprawność silniczka prądu stałego
• rozw iązuje złożone zadania obliczeniowe
z wykorzystaniem wzorów na pracę i moc
prądu elektrycznego; szacuje rząd wielkości
spodziewanego wyniku, a na tej podstaw ie
ocenia wartości obliczanych wielkości
fizycznych
• buduje według schematu obwody złożone
z oporników połączonych szeregowo lub
równolegle
• R wyznacza opór zastępczy dwóch
oporników połączonych równolegle
• R oblicza opór zastępczy układu oporników,
w którym występują połączenia szeregowe
i równoległe
3 Magnetyzm
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
• podaje nazwy biegunów magnetycznych
magnesu trwałego i Ziemi
• opisuje charakter oddziaływania między
biegunami magnetycznymi magnesów
• opisuje zachowanie igły magnetycznej
w obecności magnesu
• opisuje działanie przewodnika z prądem na
igłę magnetyczną
• buduje prosty elektromagnes
• wskazuje w otaczającej rzeczywistości
przykłady wykorzystania elektromagnesu
• posługuje się pojęciem siły
elektrodynamicznej
• przedstaw ia przykłady zastosowania silnika
elektrycznego prądu stałego
• demonstruje oddziaływanie biegunów
magnetycznych
• opisuje zasadę działania kompasu
• opisuje oddziaływanie magnesów na żelazo,
podaje przykłady wykorzystania tego
oddziaływania
• wyjaśnia, czym charakteryzują się substancje
ferromagnetyczne, wskazuje przykłady
ferromagnetyków
• demonstruje działanie prądu pły nącego
w przewodzie na igłę magnetyczną (zmiany
kierunku wychylenia przy zmianie kierunku
przepływu prądu, zależność wychylenia igły
od pierwotnego jej ułożenia względem
przewodu), opis uje przebieg i wynik
doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych
• opisuje (jakościowo) wzajemne
oddziaływanie przewodników , przez które
płynie prąd elektryczny
• R zauważa, że wokół przewodnika, przez
który płynie prąd elektryczny, is tnieje pole
magnetyczne
• opisuje działanie elektromagnesu i rolę
rdzenia w elektromagnesie
• demonstruje działanie elektromagnesu i rolę
rdzenia w elektromagnesie, opis uje przebieg
i wynik doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych
rysunek obrazujący układ dośw iadczalny,
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla
wyniku dośw iadczenia
• opisuje przebieg dośw iadczenia zw iązanego
z wzajemnym oddziaływaniem magnesów
z elektromagnesami, wyjaśnia rolę użytych
przyrządów, wykonuje schematyczny
i formułuje w nioski (od czego zależy wartość
siły elektrodynamicznej)
oddziaływania między biegunami
magnetycznymi magnesów sztabkowych
• R posługuje się pojęciem pola
R
•magnetycznego
przedstawia kształt linii pola
magnetycznego
magnesów sztabkowego i podkowiastego
działania prądu płynącego w przewodzie na
igłę magnetyczną
• określa biegunowość magnetyczną
przewodnika kołow ego, przez który płynie
prąd elektryczny
• R opisuje pole magnetyczne wokół
i w ewnątrz zwojnicy, przez którą płynie prąd
elektryczny
z demonstracją działania elektromagnesu
popularnonaukowych), wyszukuje,
selekcjonuje i krytycznie analizuje informacje
na temat w ykorzystania elektromagnesu
• demonstruje wzajemne oddziaływanie
magnesów z elektromagnesami
• wyznacza kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni
• demonstruje działanie silnika elektrycznego
prądu stałego
• R opisuje zjawis ko indukcji
elektromagnetycznej
• R określa kierunek prądu indukcyjnego
• R wyjaśnia, na czym polega wytwarzanie
i przesyłanie energii elektrycznej
• R wykorzystuje zależność między ilorazem
napięcia na uzwojeniu wtórnym i napięcia
na uzwojeniu pierwotnym a ilorazem
natężenia prądu w uzwojeniu pierwotnym
i natężenia prądu w uzwojeniu w tórnym
do rozw iązywania prostych zadań
obliczeniowych
• wyjaśnia, na czym polega magnesow anie
ferromagnetyka, posługując się pojęciem
domen magnetycznych
• R bada doświadczalnie kształt linii pola
magnetycznego magnesów sztabkowego
i podkow iastego
• R formułuje definicję 1 A
• R demonstruje i określa kształt i zwrot linii
pola magnetycznego za pomocą reguły
prawej dłoni
• R posługuje się wzorem na w artość siły
elektrodynamicznej
• bada dośw iadczalnie zachowanie się
zwojnicy, przez którą płynie prąd elektryczny,
w polu magnetycznym
• R planuje doświadczenie związane z
badaniem
zjaw is ka indukcji elektromagnetycznej
• R opisuje działanie prądnic y prądu
przemiennego i wskazuje przykłady jej
wykorzystania, charakteryzuje prąd
przemienny
• R opisuje budowę i działanie transformatora,
podaje przykłady zastosowania
transformatora
• R demonstruje działanie transformatora, bada
doświadczalnie, od czego zależy iloraz
napięcia na uzwojeniu wtórnym i napięcia
na uzwojeniu pierwotnym; bada
doświadczalnie zw iązek pomiędzy tym
ilorazem a ilorazem natężenia prądu
w uzwojeniu pierwotnym i natężenia prądu
w uzwojeniu wtórnym
• R posługuje się informacjami pochodzącymi
popularnonaukowych) dotyczących odkrycia
zjaw is ka indukcji elektromagnetycznej,
wyszukuje, selekcjonuje i krytycznie analizuje
informacje na temat wytw arzania
i przesyłania energii elektrycznej
Ocena
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
• opisuje wzajemne oddziaływanie magnesów
z elektromagnesami
• wyjaśnia działanie silnika elektrycznego
prądu stałego
• R demonstruje wzbudzanie prądu
indukcyjnego
• R posługuje się pojęciem prądu indukcyjnego
1. Drgania i fale
Stopień dobry
Uczeń:
wskazuje w otaczającej
rzeczywistości przykłady
ruchu drgającego
opisuje przebieg i wynik
przeprowadzonego
doświadczenia, wyjaśnia
rolę użytych przyrządów i
wykonuje schematyczny
rysunek obrazujący układ
doświadczalny
stosuje do obliczeń
związek okresu z
częstotliwością drgań,
rozróżnia wielkości dane i
szukane, szacuje rząd
wielkości spodziewanego
wyniku, a na tej podstawie
ocenia wartości
obliczanych wielkości
fizycznych, przelicza
wielok rotności i
podwielokrotności
(przedrostki mikro-, mili-,
centy-), przelicza jednostki
czasu (sekunda, minuta,
godzina), zapisuje wynik
Uczeń:
wyodrębnia ruch drgający z kontekstu,
wyniku doś wiadczenia
wyznacza okres i częstotliwość drgań
ciężarka zawieszonego na sprężynie
oraz okres i częstotliwość drgań wahadła
matematycznego, mierzy: czas i długość,
posługuje się pojęciem niepewności
pomiarowej
zapisuje dane w formie tabeli
posługuje się pojęciami: amplituda drgań,
okres, częstotliwość do opisu drgań,
wskazuje położenie równowagi
drgającego ciała
wskazuje położenie równowagi oraz
odczytuje amplitudę i okres z wykresu
x(t) dla drgającego ciała
opisuje mechanizm przekazywania drgań
z jednego punktu ośrodka do drugiego w
przypadk u fal na napiętej linie
planuje doświadczenie związane z
badaniem ruchu falowego
posługuje się pojęciami: amplituda, okres
i częstotliwość, prędkość i długość fali do
opisu fal harmonicznych
(mechanicznych)
Uczeń:
badaniem ruchu drgając ego, w
szczególności z wyznaczaniem okresu i
częstotliwości drgań ciężarka
zawieszonego na sprężynie oraz okresu i
częstotliwości drgań wahadła
matematycznego
opisuje ruch ciężarka na sprężynie i ruch
wahadła matematycznego
analizuje przemiany energii w ruchu
ciężarka na sprężynie i w ruchu wahadła
matematycznego
R
odróżnia fale podłużne od fal
poprzecznych, wskazując przykłady
R
demonstruje i opisuje zjawisko
rezonansu mechanicznego
wyszukuje i selekcjonuje informacje
dotyczące fal mechanicznych, np.
skutków działania fal na morzu lub
R
oceanie lub skutków rezonansu
mechanicznego
opisuje mechanizm przekazywania drgań
z jednego punktu ośrodka do drugiego w
przypadk u fal dź więkowych w powietrzu
badaniem cech fal dź więkowych, w
Uczeń:
posługuje się informacjami
pochodzącymi z analizy
przeczytanych tekstów (w tym
popularnonaukowych i
internetu) dotyczącymi pracy
zegarów wahadłowych, w
szczególności wykorzystania
w nich zależności
częstotliwości drgań od
długości wahadła i zjawiska
izochronizmu
R
opisuje mechanizm
rozchodz enia się fal
podłużnych i poprzecznych
R
demonstruje i opisuje
zjawiska: odbicia, załamania,
dyfrakcji i interferencji fal,
podaje przykłady
występowania tych zjawisk w
przyrodzie
R
posługuje się pojęciem
barwy dźwięku
R
demonstruje i opisuje
zjawisko rezonansu
akustycznego, podaje
przykłady skutków tego
pomiaru lub obliczenia
fizycznego jako
przybliżony (z
dokładnością do 2–3 cyfr
znaczących)
wyodrębnia ruch falowy
(fale mechaniczne) z
kontekstu, wskazuje
czynniki istotne i nieistotne
dla wyniku doświadczenia
demonstruje wytwarzanie
fal na sznurze i na
powierzchni wody
wyodrębnia fale
dźwiękowe z kontekstu,
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla wyniku
doświadczenia
odczytuje dane z tabeli
(diagramu)
rozpoznaje zależ ność
rosnącą i malejącą na
podstawie wykresu x(t) dla
drgającego ciała i
wykresów różnych fal
dźwiękowych, wskazuje
wielkość maksymalną i
minimalną
nazywa rodzaje fal
elektromagnetycznych
2. Optyka
stosuje do obliczeń zwi ązki między
okresem, częstotliwością, prędkością i
długością fali, roz różnia wielkości dane i
szukane, szacuje rząd wielkości
spodziewanego wyniku, a na tej
podstawie ocenia wartości obliczanych
wielkości fizycznych, zapisuje wynik
obliczenia fizycznego jako przybliżony (z
dokładnością do 2–3 cyfr znaczących)
opisuje mechanizm wytwarzania dź więku
w instrumentach muzycznych, głośnikach
itp.
posługuje się pojęciami: amplituda, okres
i częstotliwość, prędkość i długość fali do
opisu fal dźwięk owych
wytwarza dźwięk o większej i mniejszej
częstotliwości niż częstotliwość danego
dźwięku za pomocą dowolnego
drgającego przedmiotu lub instrument u
muzycznego
posługuje się pojęciami: wysokość i
głośność dźwięk u, podaje wielkości
fizyczne, od których zależą wysokość i
głośność dźwięk u
wykazuje na przykładach, że w życiu
człowieka dźwięki spełniają różne role i
mają róż noraki charakter
rozróżnia dźwięki, infradźwięki i
ultradź więki, posługuje się pojęciami
infradź więki i ultradź więki, wskazuje
zagrożenia ze strony infradźwięków oraz
przykłady wykorzystania ultradźwięków
porównuje (wymienia cechy wspólne i
różnice) mechanizmy rozchodzenia się
fal mechanicznych i
podaje i opisuje przykłady zastosowania
fal elektromagnetycznych (np. w
telekomunikacji)
szczególności z badaniem zależności
wysokości i głośności dźwięku od
częstotliwości i amplitudy drgań źródła
tego dźwięku
przedstawia skutkioddziały wania hałasu i
drgań na organizm człowieka oraz
sposoby ich łagodzenia
R
rozróżnia zjawiska echa i pogłosu
opisuje zjawisko powstawania fal
posługuje się informacjami pochodzącymi
popularnonaukowych), m.in. dotyczących
dźwięków, infradźwięków i ultradźwięk ów
oraz wykorzystywania fal
elektromagnetycznych w różnych
dziedzinach życia, a także zagrożeń dla
człowieka stwarzanych przez niektóre
fale elektromagnetyczne
zjawiska
R
demonstruje drgania
elektryczne
R
wyjaśnia wpływ fal
elektromagnetycznych o
bardzo dużej częstotliwości
(np. promieniowania
nadfioletowego i
rentgenowskiego) na
organizm człowieka
R
rozwiązuje złożone zadania
obliczeniowe z
zastosowaniem zależności i
wzorów dotyczących drgań i
fal
Stopień dobry
Uczeń:
wymienia i klasyfikuje
źródła światła, podaje
przykłady
odczytuje dane z tabeli
(prędkość światła w
danym ośrodku)
wskazuje w otaczającej
rzeczywistości przykłady
prostoliniowego
rozchodz enia się światła
demonstruje
doświadczalnie zjawisko
rozproszenia światła
opisuje przebieg i wynik
przeprowadzonego
doświadczenia, wyjaśnia
rolę użytych przyrządów i
wykonuje schematyczny
rysunek obrazujący układ
doświadczalny
wymienia i rozróżnia
rodzaje zwierciadeł,
wskazuje w otoczeniu
przykłady różnych
rodzajów zwierciadeł
bada doś wiadczalnie
skupianie równoległej
wiązki światła za pomocą
zwierciadła kulistego
wklęsłego
demonstruje zjawisko
załamania światła (zmiany
kąta załamania przy
zmianie kąta podania –
jakościowo)
opisuje (jakościowo) bieg
promieni przy przejściu
światła z ośrodka
Uczeń:
porównuje (wymienia cechy wspólne i
różnice) mechanizmy rozchodzenia się
fal mechanicznych i
podaje przybliżoną wart ość prędkości
światła w próżni, wskazuje prędkość
światła jako maksymalną prędkość
przepły wu informacji
bada doś wiadczalnie rozchodzenie się
światła
opisuje właściwości światła, posługuje się
pojęciami: promień optyczny, ośrodek
optyczny, ośrodek optycznie jednorodny
stosuje do obliczeń związek między
długością i częstotliwością fali: rozróżnia
wielkości dane i szukane, szacuje rząd
wielkości spodziewanego wyniku i ocenia
na tej podstawie wartości obliczanych
wielkości fizycznych, przelicza
wielok rotności i podwielokrotności
(przedrostki mikro-, mili-, centy-);
przelicza jednostki czasu (sekunda,
minuta, godzina), zapisuje wynik pomiaru
lub obliczenia fizycznego jako przybliżony
demonstruje zjawiska cienia i półcienia,
wyodrębnia zjawiska z kontekstu
formułuje prawo odbicia, posługując się
pojęciami: kąt padania, kąt odbicia
opisuje zjawiska: odbicia i rozproszenia
światła, podaje przykłady ich
występowania i wykorzystania
wyjaśnia powstawanie obrazu pozornego
w zwierciadle płaskim, wykorzystując
prawo odbicia
rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone
przez zwierciadła wklęsłe
określa cechy obrazów wytworzone przez
Uczeń:
badaniem rozchodzenia się światła
wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i
półcienia za pomocą prostoliniowego
rozchodz enia się światła w ośrodku
jednorodnym
opisuje zjawisko zaćmienia Słońca i
Księżyca
R
bada zjawiska dy frakcji i interferencji
światła, wyodrębnia je z kontekstu,
R
wyszukuje i selekcjonuje informacje
dotyczące występowania zjawisk
dyfrakcji i interferencji światła w
przyrodzie i życiu codziennym, a także
ewolucji poglądów na temat nat ury
światła
opisuje skupianie promieni w zwierciadle
kulistym wklęsłym, posługując się
pojęciami ogniska i ogniskowej oraz
wzorem opisującym zależność między
ogniskową a promieniem krzywizny
zwierciadła kulistego
R
demonstruje rozproszenie równoległej
wiązki światła na zwierciadle kulistym
wypukłym, posługuje się pojęciem
ogniska pozornego
popularnonaukowych, z internetu)
dotyczącymi zjawisk odbicia i
rozproszenia światła, m.in. wskazuje
przykłady wykorzystania zwierciadeł w
różnych dziedzinach życia
R
formułuje prawo załamania światła
opisuje zjawisko całkowitego
wewnętrznego odbicia, podaje przykłady
Uczeń:
R
opisuje zjawiska dyfrakcji i
interferencji światła, wskazuje
w otaczającej rzeczywistości
przykłady występowania tych
zjawisk
R
opisuje zjawisko
fotoelektryczne, podaje
przykłady jego zastosowania
R
wyjaśnia, dlaczego mówimy,
że światło ma dwoistą naturę
R
rysuje konstrukcyjnie obrazy
wytworzone przez zwierciadła
wklęsłe
pochodzącymi z analizy
przeczytanych tekstów (w tym
popularnonaukowych, z
internetu) dotyczącymi źródeł i
właściwości światła, zasad
ochrony narz ądu wzroku,
wykorzystania światłowodów,
laserów i pryzmatów,
powstawania tęczy
R
rozwiązuje zadania,
korzystając z wzorów na
powiększenie i zdolność
skupiającą oraz rysując
konstrukcyjnie obraz
wytworzony przez soczewkę
R
wymienia i opisuje różne
przyrządy optyczne
(mikroskop, lupa, lunet a itd.)
R
rozwiązuje zadania
rachunkowe z zastosowaniem
wzoru na zdolność skupiającą
układu soczewek, np. szkieł
okularowych i oka
rzadszego do ośrodka
gęstszego optycznie i
odwrotnie, posługując się
pojęciem kąta załamania
wymienia i rozróżnia
rodzaje soczewek
zwierciadła wklęsłe, posługuje się
pojęciem powiększenia obrazu, rozróż nia
obrazy rzeczywiste i pozorne oraz
odwrócone i proste
rozwiązuje zadania rachunkowe z
zastosowaniem wzoru na powiększenie
obrazu, zapisuje wielkości dane i
szukane
wskazuje w otaczającej rzeczywistości
przykłady załamania światła, wyodrębnia
zjawisko załamania światła z kontekstu,
badaniem przejścia światła z ośrodka
rzadszego do ośrodka gęstszego
optycznie i odwrotnie
demonstruje i opisuje zjawisko
rozszczepienia światła za pomocą
pryzmatu
opisuje światło białe jako mieszaninę
barw, a światło lasera – jak o światło
jednobarwne
opisuje bieg promieni przechodzących
przez soczewkę skupiającą (biegnących
równolegle do osi optycznej), posługując
się pojęciami ogniska, ogniskowej i
zdolności skupiającej soczewki
wytwarza za pomoc ą soczewki
skupiającej ostry obraz przedmiotu na
ekranie, dobierając doś wiadczalnie
położenie soczewki i przedmiotu
opisuje powstawanie obrazów w oku
ludzkim, wyjaśnia pojęcia
krótkowzroczności i dalekowzroczności
oraz opis uje rolę soczewek w ich
korygowaniu
odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w
formie tabeli, posługuje się pojęciem
niepewności pomiarowej, zapisuje wynik
pomiaru lub obliczenia fizycznego jako
jego zastosowania
R
rozwiązuje zadania rachunkowe z
zastosowaniem prawa załamania światła
planuje i demonstruje doś wiadczenie
związane z badaniem biegu promieni
przechodzących przez soczewkę
skupiającą i wyznaczaniem jej
ogniskowej
wytwarzaniem za pomocą soczewki
skupiającej ostrego obrazu przedmiotu
na ekranie
rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone
przez soczewki, rozróżnia obrazy
rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone,
powiększone, pomniejszone
popularnonaukowych, z internetu), m.in.
dotyczącymi narządu wzroku i
korygowania zaburzeń widzenia
R
opisuje przykłady zjawisk optycznych w
przyrodzie
R
pochodzącymi z analizy przeczytanych
tekstów (w tym popularnonaukowych, z
internetu), m.in. opisuje przykłady
wykorzystania przyrządów optycznych w
różnych dziedzinach życia
przybliżony (z dokładnością do 2–3 cyfr
znaczących)
WYMAGANIA EDUKACYJNE
FIZYKA
KLASA I, II, III GIMNAZJUM
1. Przedmiotem oceny są:
- wiadomości
- umiejętności
- postawa na lekcji
- wszelkie formy przygotowania do lekcji
2. Obowiązkiem ucznia jest systematyczne przygotowanie się do lekcji.
3. Przewiduje się następujące sposoby sprawdzania osiągnięć ucznia:
- odpowiedź ustna
- sprawdzian pisemny ( w tym test) po zakończeniu działu poprzedzony powtórzeniem. Nauczyciel informuje uczniów o terminie
sprawdzianu z tygodniowym wyprzedzeniem.
- sprawdzian laboratoryjny (w tym doświadczenia, modele urządzeń, przyrządy wykonane samodzielnie przez uczniów jako
praca domowa)
- kartkówki obejmujące materiał z trzech ostatnich tematów lub zadań na obliczanie wielkości fizycznych
- obserwacja pracy uczniów na lekcji (aktywność na lekcji, pomoc koleżeńska oraz wszelkie formy przygotowania do lekcji)
- samokontrola pracy uczniów.
4. Uczeń ma prawo do poprawy kartkówki w ciągu tygodnia od daty oddania kartkówki, natomiast w przypadku sprawdzianu nie
później niż w ciągu dwóch tygodni od daty oddania sprawdzianu.
5. Uczeń ma przywilej raz w semestrze nie mieć zadania domowego i raz być do lekcji nieprzygotowany. O tym fakcie ma
obowiązek poinformować nauczyciela przez lekcją. Przywilej ten nie dotyczy lekcji powtórzeniowych, lekcji na których ma się
odbyć zapowiedziany sprawdzian czy kartkówka oraz w klasach trzecich zadań domowych z zakresu powtórzenia do egzaminu.
6. Uczeń, który na lekcji jest nieobecny ma obowiązek nadrobić zaległości. Jeśli powodem nieobecności b yła choroba, okres
nadrobienia materiału wynosi tydzień.
Pozostałe ustalenia są zgodne z WSO.
WYMAGANIA NA OKREŚLONĄ OCENĘ:
W – wykraczające; D – dopełniające; R – rozszerzające; P – podstawowe; K – konieczne
1. Na ocenę CELUJĄCĄ (wymagania K+P+R+D+W)
- samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
- biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami
- potrafi formułować problem
- dokonuje analizy i syntezy zjawisk
- rozwiązuje zadania i problemy o dużym stopniu trudności
- posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania
- osiąga sukcesy w konkursach poza szkolnych
2. Na ocenę BARDZO DOBRĄ (wymagania K+P+R+D)
- rozwiązuje zadania i problemy w sposób twórczy (wykorzystuje umiejętności w nowych sytuacjach, przeprowadza analizę procesu fizycznego,
doświadczenia)
- poszukuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł
- przekształca jednostki
- potrafi zaplanować i wykonać doświadczenia
- opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania i wymagania ponadpodstawowe
3. Na ocenę DOBRĄ(K+P+R)
- posiadane wiadomości i umiejętności potrafi wykorzystać do zadań obliczeniowych z zastosowaniem przekształcania wzorów oraz prostych zadań
problemowych
- sporządza lub odczytuje wykresy, rysunki
- poprawnie wyraża swoje myśli posługując się językiem fizyki
- podaje przykłady ilustrujące dane treści
- posiada wiadomości i umiejętności rozszerzające
4. Na ocenę DOSTATECZNĄ (K+P)
- potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela wyjaśnić, od czego zależą podstawowe wielkości fizyczne
- zna jednostki wielkości fizycznych
- zna i potrafi przy niewielkiej pomocy wyjaśnić poznane prawa fizyki oraz zjawiska fizyczne – rozwiązuje proste, typowe zadania o niewielkim
stopniu trudności
- potrafi posługiwać się prostymi przyrządami
- opanował podstawowe wiadomości programowe
5. Na ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ (wymagania K)
- zna podstawowe pojęcia, wielkości fizyczne oraz rozróżnia je
- zna poznane zjawiska fizyczne
- potrafi przy pomocy nauczyciela rozwiązać proste zadania
- uczestniczy w zajęciach na miarę swoich możliwości
- ma braki, które można nadrobić
6. Uczeń otrzymuje ocenę NIEDOSTATECZNĄ, jeżeli:
- nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela
- nie zna podstawowych prac, pojęć i wielkości fizycznych
- braki w wiedzy ucznia są bardzo duże i uniemożliwiają zdobycie kolejnych wiadomości

klasa I

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wymagania edukacyjne klasa VI

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE • posługuje się komputerem w

Pobierz

Historia

Zamierzenia dydaktyczno – wychowawcze dla dzieci trzyletnich w m

oDPoWIEDZI Do ZADAŃ I WyKAZ SPRAWDZANyCH UMIEJęTNośCI

klasa1 s.2

INFORMATYKA W GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY

zamierzenia wychowawczo-dydaktyczne na miesiąc kwiecień dla